عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Libya ile Sudan arasındaki ticaret yeniden başlıyor

Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti Başbakanı Dibeybe’den Sudan ile ticaret iş birliği mesajı

Libya'nın başkenti Trablus'ta Sudan ile bir ekonomik forum toplantısında konuşurken (Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti)
Libya'nın başkenti Trablus'ta Sudan ile bir ekonomik forum toplantısında konuşurken (Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti)
TT
TT

Libya ile Sudan arasındaki ticaret yeniden başlıyor

Libya'nın başkenti Trablus'ta Sudan ile bir ekonomik forum toplantısında konuşurken (Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti)
Libya'nın başkenti Trablus'ta Sudan ile bir ekonomik forum toplantısında konuşurken (Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti)

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, Libya-Sudan sınır kapısını yeniden açacaklarını söyleyerek, iki ülke arasında ekonominin çarkını hareket ettirmek için altyapı sağlama sözü verdi.
Dibeybe, Libya-Sudan Ortak Ekonomi Odası tarafından başkent Trablus'ta "Transit Ticaret için Serbest Bölge" adı altında düzenlenen ekonomik forumda konuştu. Dibeybe başta Sudan olmak üzere tüm komşu ülkelerle ekonomik iş birliğini geliştirmek için çalışacaklarını söyledi.
Dibeybe, serbest bölgelerin desteklenmesi ve transit ticarete katkıda bulunacak icraatların etkinleştirilmesi için iki ülke arasında ortak bakanlar komitesi toplantısı düzenlemenin önemli olduğunu vurguladı. Libya Başbakanı, Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan’ı Trablus’u ziyaret etmeye davet etti.
Öte yandan Dibeybe Sağlık Bakanı Ramazan Ebu Cebah ve Bingazi Tıp Merkezi Müdürü Fetiha el Araibi ile merkezlerin bağımsızlığa ilişkin Bakanlar Kurulu kararına göre tıp merkezlerinim çalışma mekanizması konularını görüştü. Görüşme sonrası ülkenin doğusundaki Bingazi şehrini yeniden iyi duruma getirmeye çalışıyor.
Onkoloji merkezlerinin koşullarını tartışmak, ihtiyaçlarını belirlemek ve karşılaştıkları zorlukları belirlemek için kapsamlı bir toplantıya başkanlık eden Dibeybe, tıp merkezlerinin çalışmalarına radikal çözümler geliştirmek, hastalara organize hizmet vermek ve elektronik bir sisteme göre çalışmak gerektiğini vurguladı.
Bu bağlamda Tobruk’taki Temsilciler Meclisi tarafından başbakan olarak atanan Fethi Başağa dün akşam Bingazi’de, Libya Merkez Bankası'nın Doğu Bölge Müdürü Ali el-Hibri ve İdari Kontrol Otoritesi Başkanı Abdusselam el-Hassi ile ülkedeki ekonomik duruşu görüştü.
Başağa ofisi dün, toplantıda ülkenin içinde bulunduğu koşullar ışığında  ekonomik durgunluğun ülke ekonomisi üzerindeki etkisinin ele alındığını ve toplantıya katılanlara hükümetinin ekonomiyi canlandırma, tüm Libya şehirlerindeki vatandaşlara hizmet sağlama planı ve bunları finanse etmenin yolları hakkında bilgi verdiği kaydedildi.
Toplantı sırasında Başağa, İdari Kontrol Otoritesinin hükümet tarafından çeşitli Libya şehirlerinde yürütülen çalışmaları izlemedeki rolünün yanı sıra Merkez Bankası’nın yönetim kurulu toplantısına ve vatandaşların acılarını hafifletmek adına döviz kurunu ayarlamak için kapsamlı bir bilimsel stratejinin geliştirilmesine övgüde bulundu.
Bu bağlamda Yüksek Danıştay, oturumlarının yeniden başlamasını, ertelenen cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimleri için anayasal düzenlemenin maddelerinin oylanmasını, egemen pozisyonlar dosyasının tamamlanmasını ve yürütme erkinin birleştirilmesine yönelik mekanizma önerilerinin geliştirilmesini için Libya Devlet Yüksek Konseyi (DYK) Başkanı Halid el-Mişri başkanlığında dün akşam bir toplantı düzenledi.
ABD'nin Libya Büyükelçisi ve Özel Temsilcisi Richard Norland dün, ülkesinin, Libya'daki Birleşmiş Milletler (BM) Destek Misyonu'nun görevini bir yıllığına yenilemekten memnuniyet duyduğuna işaret ederek, BM elçisi Abdullah Batıli'ye seçimlere ivme kazandırma çabalarında tam destek sağlama taahhüdünde bulundu.
Ayrıca, Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Cufra şehrini ziyaret etmeye hazırlanan Libya Ulusal Ordusu Başkomutanı Halife Hafter, dün akşam askeri liderler ile yerel ve hükümet yetkilileri eşliğinde Bingazi'deki işletmeleri ve projeleri inceledi.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Libya, siyasi ve askeri bölünmüşlüğü sona erdirmek için ‘barışçıl bir çözümden’ bahseden Trump'ın kronik siyasi krizi çözecek ‘planını’ bekliyor

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
TT
TT

Libya, siyasi ve askeri bölünmüşlüğü sona erdirmek için ‘barışçıl bir çözümden’ bahseden Trump'ın kronik siyasi krizi çözecek ‘planını’ bekliyor

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)

Libya siyaset sahnesine, on yılı aşkın bir süredir kronik siyasi ve askeri bölünmüşlükten mustarip olan ülkede ‘barışçıl çözüme’ yol açacak bir ABD planının yaklaşmakta olduğuna dair bir beklenti atmosferi hâkim.

ABD Başkanı Donald Trump'ın detaylarına değinmeden bu planı açıklaması, özellikle de Afrika işlerinden sorumlu danışmanı Massad Boulos'un kısa süre önce ‘herkes için adil, eşitlikçi, şeffaf ve tatmin edici başkanlık seçimleri yapılması’ gerektiğinden bahsetmesinin ardından, Libyalı siyasetçi ve analistlerin beklentilerine geniş bir kapı açtı.

Radikal değişim

Bazı Libyalı siyasetçilerin gözünde ABD'nin krize çözüm yolu ‘radikal değişim’ seçeneğinden geçebilir. Bu bağlamda Libya-ABD Koalisyonu Başkanı Faysal el-Fituri, Trump yönetiminin ‘Libya'ya geniş yetkilere sahip özel bir başkanlık temsilcisi atayarak siyasi sahneyi tamamen yeniden şekillendirmek için Birleşmiş Milletler (BM) sürecine paralel çalışacağını’ öne sürdü.

El-Fituri bu senaryoya ilişkin vizyonunu açıklarken ‘çözümün önünde engel teşkil eden mevcut organların feshedilmesi ya da dondurulması ve daha önce herhangi bir yönetim organında yer almayan tüm Libyalı bileşenleri temsil eden bağımsız bir ulusal komite oluşturulması’ temeline dayandığını söyledi.

tyu7ı8
ABD Başkanı Donald Trump’ın Arap dünyası ve Ortadoğu işlerinden sorumlu kıdemli danışmanı Massad Boulos geçtiğimiz nisan ayında Libya Ulusal Petrol Şirketi (NOC) Başkanı ile bir görüşme gerçekleştirdi. (UBH)

Libya’da iktidardaki siyasi organlar, Temsilciler Meclisi (TM), Devlet Yüksek Konseyi (DYK), batı ve doğu Libya hükümetleridir.

Daha önce Libyalı uzmanlar BM gözetiminde bir siyasi çözüm planı ortaya koymuş ve bu plan seçim yasaları, yürütme yetkisi ve kalıcı anayasa konularında çözüme ulaşmak üzere bir siyasi diyalog komitesinin oluşturulmasıyla sonuçlanmıştı.

Libya-ABD Koalisyonu Başkanı Faysal el-Fituri Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ‘Lübnan iç savaşını yatıştıran 1989 tarihli Taif Konferansı benzeri bir uluslararası konferans düzenlenmesi’ olasılığını değerlendirdi.

Ancak istikrarı engelleyenlerin yargılanması için Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) ve geçtiğimiz ekim ayında ABD Senatosu tarafından kabul edilen İstikrar Yasası'nın harekete geçirilmesini öneren el-Fituri'ye göre bu yol ‘havuç ve sopa’ yaklaşımından bağımsız olmayacaktır. El-Fituri, bunun karşılığında da ‘sıkı uluslararası şeffaflık koşulları altında yeni hükümeti desteklemek üzere dondurulmuş Libya fonlarının kademeli olarak serbest bırakılmasını’ önerdi.

ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff daha önce Libya'da diplomatik başarı elde edileceğine dair güvenini ve iyimserliğini dile getirmiş, mayıs ayında The Atlantic'e verdiği röportajda Washington'un ‘Libya'da başarı elde edeceğini ve bunun yakında duyulacağını’ söylemişti.

Libyalı siyasi analist Eyyub el-Evceli, Amerikan çözümünün ‘tüm siyasi tarafların diyalog masasına oturması’ yoluyla geleceği ihtimalini zayıf görüyor. Şarku’l Avsat'a konuşan el-Evceli, ‘Trump yönetiminin Libya'daki krizin taraflarından birini ortadan kaldırırken, bir tarafı güçlendireceği ve en fazla bir yıl içinde başkanlık veya parlamento seçimlerine gitmek için çözümün anahtarlarını ona vereceği’ beklentisindeydi.

“Washington, Libya'yı güvenlik ve istikrarı bozacak ya da çatışmanın tarafları arasında bir savaşı ateşleyecek her türlü girişimden uzak tutmak istiyor” diyen el-Evceli, ABD'nin ‘krizin tarafları arasındaki farklılıkların derin olduğuna’ inandığına dikkat çekti.

Mevcut organların devrilmesini dışlamak

Buna karşılık TM Milletvekili Rebia Buras mevcut siyasi organların devrilmesi senaryosuna sıcak bakmıyor. “Trump yönetimi siyasi sürecin ayrıntılarından çok dengeleri yönetmeye ve ABD'nin Libya'daki çıkarlarını sağlamaya büyük önem verecektir” diyen Buras, Beyaz Saray'ın planının ‘pragmatik olacağını, demokrasi ve insan hakları konularından çok ekonomik anlaşmalara odaklanacağını’ düşünüyor.

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan Buras, herhangi bir planın başarısı ve sürdürülebilirliği için temel bir koşula işaret etti: ‘Libya halkının, dışarıdan dayatılan ve Libyalıların hak ve çıkarlarını dikkate almayan her türlü dikte ya da çözümden uzak, birleşik ve egemen bir devlet kurma arzusunu yansıtması.’

Bu arada gözlemciler, Libya'nın uluslararası nüfuz ve çıkar mücadelesinin bir parçası olması nedeniyle ABD'nin olası bir çözümünün Libya dosyasındaki bölgesel ve uluslararası aktörlerden soyutlanamayacağına inanıyor.

rfty6
Libya Temsilciler Meclisi'nin (TM) Bingazi'deki bir oturumundan (TM resmi sayfası)

Trablus Üniversitesi'nde uluslararası ilişkiler profesörü olan Dr. Ahmed el-Atraş, ‘ABD'nin çözüm yolunun başarı şansının, uluslararası ve bölgesel güçlerin Libya'daki çıkarlarını ve nüfuzlarını paylaşmalarına yönelik düzenlemelerle birlikte bölge için yeni bir siyasi haritanın yeniden çizilmesi konusunda uzlaşmaya bağlı olduğuna’ inanıyor.

El-Atraş, ‘uluslararası sistemde aktif olan ve BM Güvenlik Konseyi'nin daimî üyesi olan ülkeler arasında ABD dış politikasına taktiksel olarak karşı çıkan bir akımdan’ söz etti.

El-Atraş, ‘bazı ülkelerin Libya'nın içişlerine müdahalesinin derinliğini, bölgedeki yabancı çıkarlar üzerinde ciddi yansımaları olabilecek güvenlik durumunun kırılganlığını ve fiili otoritelerin yabancı baskılara boyun eğme ve iktidara tutunma tehdidini’ örnek gösterdi.

Libyalıların görüşlerinin aksine, ABD Ulusal Güvenlik Konseyi eski üyesi Ben Fishman Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ABD'nin Libya politikasında bir değişiklik olduğuna dair hiçbir kanıt görmediğini söyledi.

Washington Yakın Doğu Politikaları Enstitüsü'nde kıdemli araştırmacı olan Fishman, Massad Boulos'un 20 Haziran'da Berlin'de düzenlenen Libya konulu uluslararası toplantıya katılmamasına dayanarak Trump'ın Libya siyasi çözüm planıyla ilgili açıklamasının ‘geçici’ olduğunu düşünüyor.

Geçtiğimiz hafta Trump, Libya'nın da aralarında bulunduğu birçok ülkeye yüzde 30 gümrük vergisi getirmiş ve bunun Libyalılar üzerinde olumsuz yansımaları olmayacağını savunmuştu.

Libyalı ekonomist Ömer Zermuh, “Libya'nın ABD'ye ham petrol ve küçük bir oranda petrol türevleri dışında hiçbir emtia ihracatı yok. Trump'ın açıklamalarına göre petrol bu kapsamda değil” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zermuh, “Petrole gümrük vergisi getirilse bile Libya'nın yüksek kaliteli ham petrolü için alternatif pazarlar bulması zor değil” dedi.

Öte yandan Fishman'a göre bu karar, Libyalıların ABD'ye giriş vizelerini kısıtlayan önceki karar da göz önünde bulundurulduğunda, Boulos'un Libya'da ekonomik fırsatlar arama çabalarının önüne engeller koyuyor.