Suudi Arabistan ve Yemen arasında güneş enerjili su projesi anlaşması

12 güneş enerjili su projesine yönelik anlaşmanın hedefinde yaşam kalitesinin iyileştirilmesi var.

Suudi finansmanıyla Yemen’de güneş enerjisi kullanılarak hayata geçirilecek su projelerine ilişkin imza töreni düzenlendi. (Suudi Yemen'in Yeniden İnşası Programı)
Suudi finansmanıyla Yemen’de güneş enerjisi kullanılarak hayata geçirilecek su projelerine ilişkin imza töreni düzenlendi. (Suudi Yemen'in Yeniden İnşası Programı)
TT

Suudi Arabistan ve Yemen arasında güneş enerjili su projesi anlaşması

Suudi finansmanıyla Yemen’de güneş enerjisi kullanılarak hayata geçirilecek su projelerine ilişkin imza töreni düzenlendi. (Suudi Yemen'in Yeniden İnşası Programı)
Suudi finansmanıyla Yemen’de güneş enerjisi kullanılarak hayata geçirilecek su projelerine ilişkin imza töreni düzenlendi. (Suudi Yemen'in Yeniden İnşası Programı)

Yemen’in geçici başkenti Aden, 31 Ekim’de Suudi Arabistan’ın Yemen Kalkınma ve Yeniden Yapılandırma Programı (SDRPY), Arap Körfezi Kalkınma Programı (AGFUND) ve Selah Kalkınma Vakfı’nın katkısıyla üç vilayette 12 güneş enerjili su projesini uygulamak için bir dizi anlaşmaya tanık oldu.
Yemenlilerin yaşam kalitesini iyileştirmeyi amaçlayan projelerin Hadramut, Abyan, Lahic, Taiz ve Hudeyde vilayetlerini kapsaması bekleniyor. İmza törenine SDRPY müdürü Mühendis Ahmed Medhali’nin yanı sıra çok sayıda yerel yetkili de katıldı.
Medhali törende yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan’ın SDRPY aracılığıyla çeşitli temel ve hayati sektörlerin ihtiyaçlarının karşılanmasına niteliksel katkılarda bulunduğunu söyledi. Yetkili, Yemen hükümeti ve yerel makamlar ve uluslararası ve bölgesel kuruluşlar arasından Yemen’in kalkınma ortakları ile işbirliği dahilinde programın kararlı olduğunu belirtirken Yemen ve halkı için istikrarlı ve müreffeh bir geleceğe katkıda bulunmak amacıyla kalkınma çabalarını entegre etmenin ve birleştirmenin hedeflendiğini vurguladı. 
Medhali sözlerine şöyle devam etti:
“Suudi Arabistan’ın Yemen Kalkınma ve Yeniden Yapılandırma Programı, Yemen halkının yaşam standartlarını ve özellikle su alanında günlük yaşamlarını iyileştirmeye katkıda bulunmayı amaçlıyor. Bu önemli proje, temiz ve yenilenebilir enerji ile temiz ve güvenli su kaynaklarının sağlanmasına katkıda bulunacaktır.”  
Diğer yandan AGFUND temsilcisi, video konferans aracılığıyla katılım sağladığı toplantıda bu projelerin seçilmesinin, Yemen vilayetlerinin içme suyunun olmaması ve bunu elde etmenin zorluğu nedeniyle tanık oldukları büyük ıstıraptan kaynaklandığını vurguladı. Yetkili, hedeflenen vilayetlerde içme suyu projelerini desteklemek ve temiz sağlıklı su elde etmek için alternatif enerji sağlamayı ve hedeflenen bölgelerde vatandaşların mağduriyetini sona erdirmeyi amaçladıklarını kaydetti.
Diğer taraftan Selah Kalkınma Vakfı İcra Direktörü Ali Hasan Başmah da projeyle birlikte hedeflenen vilayetlerde içme suyu projelerinin operasyonel verimliliğini artırma açısından niteliksel bir sıçrama gerçekleşeceğini ve günlük tatlı ve temiz su ihtiyaçlarının karşılanacağını dile getirdi. Başmah ayrıca Yemen Kalkınma ve Yeniden Yapılanma Programı ve AGFUND’un su alanındaki bu tür sürdürülebilir projeleri finanse etme çabalarına övgüde bulundu.

Yemen övgüsü
Yemen hükümetinde Sosyal İşler ve Çalışma Bakanı Muhammed Said ez-Zauri, ülkenin tanık olduğu ekonomik koşullar ortasında sürdürülebilir programlar aracılığıyla projeye katkı sağlayanlara övgüde bulundu.
Bakan Zauri, ülkesindeki hükümetin AGFUND ve Selah ile bu ortaklıklardan ve iş birliğinden dolayı gurur duyduğunu dile getirdi. Bakan, söz konusu ortaklıklar ve iş birliği yoluyla kurtarılan vilayetlerde altyapı inşasına ve vatandaşların acılarının hafifletilmesine katkı sağlandığına dikkat çekti.
Muhammed Said ez-Zauri, akaryakıt fiyatlarının yükselmesi ve su kuyularının bozulması nedeniyle içme suyu projelerinin önemine ve tüm bu vilayetlerde su eksikliğinin ardından güneş enerjisi ile bu projelerin zenginleştirildiğine değindi.

62 bin yararlanıcı
Yemen’deki yenilenebilir enerji projesi, yenilenebilir güneş enerjisi kullanarak temiz ve güvenli su kaynaklarına erişime ve içme suyu sistemlerinin operasyonel verimliliğinin artırılmasına katkıda bulunuyor. Projeyle, Yemen vilayetlerinde yaşam kalitesini iyileştirmek, ihtiyaç sahibi gruplardan 62 binden fazla yararlanıcıya fayda sağlamak, su güvenliğini sağlamak ve kırsal direnci güçlendirmek amaçlanıyor.
Yemen’de yaşam kalitesini artırmaya yönelik yenilenebilir enerji projesi, 20 eğitim ve sağlık tesisine ve 133 eve yenilenebilir enerji sağlamanın yanı sıra 12 içme suyu sisteminin uygulanmasıyla kuyuların rehabilitasyonunu ve yenilenebilir enerjili 35 tarımsal sulama sisteminin sağlanmasını kapsıyor.
SDRPY, projenin sürdürülebilirliğini sağlamak için Yemen'deki kalkınma projeleri kapsamında güneş enerjisi teknolojileri sağlamak için çalışıyor. Program, su kaynakları geliştirme projelerini, sondaj kuyuları ve yol aydınlatma projelerini ve kara limanı aydınlatma projelerini hayata geçirmek için güneş enerjisi kullanıyor. Aynı şekilde program, Aden, el-Mahra, Marib ve el-Cevf vilayetlerinde su kaynaklarının güneş enerjisi kullanılarak iyileştirilmesi projelerini de kapsıyor.

Çeşitli projeler
SDRPY’nin proje ve girişimleri arasında, Aden’deki el-Manasrah su sahasının temiz enerji ile güvenli su üretimine katkıda bulunmak amacıyla rehabilite edilmesi projesini içeren su kaynakları geliştirme projeleri de yer alıyor. Proje, her biri güneş enerjili dalgıç pompa kullanan toplam 594 kilovat kapasiteli 10 kuyunun rehabilitasyonunu içeriyor. Paneller, 6 bin 540 metrekare alana kurulurken, sahada bin 350 adet güneş paneli ile su şebekesinin günde 11 bin 232 metreküp ile beslenmesine katkı sağlanıyor.
Bu proje, günde 124 bin 800 kişiye doğrudan fayda sağlıyor. Su kuyularının üretim verimliliğinin artırılmasına, su temininin artırılmasına, sahanın elektrik şebekesinin güçlendirilmesine, su teminindeki zorluk sorununun ele alınmasına ve iş imkanları yaratılmasına katkıda bulunuyor.
SDRPY’nin proje ve girişimleri, Marib vilayeti yollarının güneş ışığı ile aydınlatılmasının yanı sıra Aden’deki 90. Yolun, Caltex ve el-Hasva yolunun rehabilitasyonunu ve güneş ışığı ile aydınlatılmasını da kapıyor. Bu programların yanı sıra Saada vilayetindeki el-Buka limanını rehabilite etme ve elektrik kapasiteleri sağlayarak ve limanın aydınlatmasında güneş enerjisi teknolojilerini tanıtarak destekleme projesi de gündemde.
SDRPY projeleri ve girişimleri arasında yüksek verimliliği, sürdürülebilirliği, sınırlı bakımı ve uzun ömürlülüğü nedeniyle güneş enerjisi teknolojilerinin kullanımı da bulunuyor.
Aynı şekilde eğitim, sağlık, su, enerji, ulaşım, tarım, balıkçılık olmak üzere yedi temel sektörde ve devlet kurumlarının kapasitelerini geliştirme açısından SDRPY’nin farklı Yemen vilayetlerinde uyguladığı 224 kalkınma projesi ve girişimi sunması da dikkat çekiyor.



‘Hayalet kamp’... Batı Şeria'da on binlerce kişi İsrail operasyonları nedeniyle yerinden edildi

Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
TT

‘Hayalet kamp’... Batı Şeria'da on binlerce kişi İsrail operasyonları nedeniyle yerinden edildi

Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)

İsrail güçleri, işgal altındaki Batı Şeria'da büyüdüğü Tulkerim Mülteci Kampı’ndaki evleri yıkmaya başladığında Malik Lütfi, sahip olduğu birkaç dakika içinde ailesinin eşyalarından ne alacağını düşünürken kafası karışmıştı.

Altı çocuk babası 51 yaşındaki Lütfi, yakınlardaki Tulkerim kentinde küçük bir oda kiraladı. Ancak kuşatma altındaki kampta elektronik ev aletleri tamirhanesine erişimi olmadığı için kirayı ödeyecek geliri yok ve ailesinin geleceği konusunda endişeli.

asdfrgt
Tulkerim Mülteci Kampı’nda bir Filistinlinin üzerini arayan İsrail askeri (DPA)

Lütfi şunları söyledi: “Bizi 27 Ocak 2024'te yerlerimizden ettiler. Bizi evlerimizden çıkardılar ve geri gelmememizi söylediler. Bu yüzden altı aydır Tulkerim Mülteci Kampı’na dönmedik. Kendi başımıza oradan ayrıldık, çoğu insan yanına hiçbir şey almadı.”

Lütfi, durumu kendisinden daha kötü olan, aşırı kalabalık okullarda ya da tarım arazilerinde yaşamak zorunda kalan çok sayıda aile tanıdığını söyledi.

Lütfi, “Hükümetten ve insanların masraflarının karşılanması için yardım sözü veren hayırseverlerden yardım bekliyoruz” dedi.

cdfrgt
İsrail askerlerinin kestiği yolun kenarında bekleyen Tulkerim Mülteci Kampı sakinleri (DPA)

İşgal Edilmiş Topraklarda İnsan Hakları için İsrail Bilgi Merkezi (B'Tselem), İsrail operasyonlarının Batı Şeria'da Lütfi gibi on binlerce Filistinliyi evlerinden etmeye zorladığını bildirdi.

Bağımsız bir merkez olan B'Tselem, Tulkerim, Nur Şems ve Cenin mülteci kamplarında yaşayan yaklaşık 40 bin kişinin bu yıl askeri operasyonlar nedeniyle yerlerinden edildiğini belirtti.

İsrail, Batı Şeria'nın kuzeyindeki Tulkerim ve Cenin kentleri de dahil olmak üzere Filistinli militanların faaliyetlerine karşı harekete geçtiğini söylüyor.

Bir İsrail ordu sözcüsü dün yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Bu, kuvvetlerin bölgede serbestçe hareket etmesine ve engellenmeden hareket etmesine izin vermek için binaların yıkılmasını gerektiriyor.”

dfvghy
Tulkerim Mülteci Kampı’ndaki İsrail askerleri (DPA)

Açıklamada, “Bu yapıları yıkma kararı operasyonel gerekliliğe dayanmaktadır ve alternatif seçenekler değerlendirildikten sonra alınmıştır” denildi.

İsrail'in yıkımları yaygın uluslararası eleştirilere neden oldu ve Filistinliler arasında İsrail'in 1967 savaşında ele geçirdiği Batı Şeria'yı resmen ilhak etmek için organize bir çaba içinde olduğuna dair korkuların arttığı bir döneme denk geldi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre görgü tanıkları, bu hafta buldozerlerin bina enkazları arasında ilerlediğini ve yeni yolların moloz ve beton bloklarla dolduğunu ifade etti. Bölge sakinleri kamyonların üzerine sandalye, battaniye ve mutfak aletleri gibi eşyalarını yığdı.

swdert
Tulkerim Mülteci Kampı’nda bir Filistinlinin kimliğini kontrol eden İsrail askeri (DPA)

Tulkerim Valisi Abdullah Kemyil, yıkımların son haftalarda arttığını, yakındaki Tulkerim ve Nur Şems mülteci kamplarında 106 ev ve 104 diğer yapının yıkıldığını açıkladı.

Kemyil, “Tulkerim Mülteci Kampı'nda yaşananlar İsrail'in siyasi kararıyla işlenen bir suçtur ve bunun güvenlikle hiçbir ilgisi yoktur” dedi.

Kemyil sözlerine şöyle devam etti: “Operasyon devam ediyor, altyapının yıkımı sürüyor. Kampta hiçbir şey bırakmadılar. Tulkerim Mülteci Kampı, çeşitli yerlerinde sadece keskin nişancıların bulunduğu bir ‘hayalet kamp’ haline geldi.”

İsrail'in Batı Şeria'nın kuzeyinde ocak ayında başlattığı operasyon, 20 yıl önceki İkinci İntifada’dan bu yana gerçekleştirilen en büyük operasyonlardan biri.

Operasyonda insansız hava araçları (İHA) ve helikopterler tarafından desteklenen birkaç ordu tümeninin yanı sıra on yıllardır ilk kez ağır savaş tankları da kullanılıyor.

ABD ve Katar'ın Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlama çabaları yoğunlaşırken, bazı uluslararası yetkililer ve insan hakları örgütleri de Batı Şeria'daki çalkantılı durumdan duydukları endişeyi dile getirdiler.

B'Tselem İletişim Direktörü Shai Barnes, “İsrail, Gazze Şeridi'ne yönelik mevcut saldırısında geliştirdiği taktik ve savaş doktrinlerini Batı Şeria'nın kuzeyinde de uygulamaya başladı. Bu, evlerin ve sivil altyapının kasıtlı ve yaygın bir şekilde tahrip edilmesini ve sivillerin ordunun savaş bölgesi olarak belirlediği alanlardan zorla göç ettirilmesini içeriyor” ifadelerini kullandı.

Hükümet içindeki ve dışındaki İsrailli aşırılık yanlıları, Filistinlilerin başkenti Doğu Kudüs olan ve Gazze Şeridi'ni de içine alacak bağımsız bir devlet kurmak istedikleri Batı Şeria'nın ilhak edilmesi için defalarca çağrıda bulundu.

İsrailli bakanlar Batı Şeria operasyonunun militan gruplarla mücadele dışında bir amacı olduğunu reddediyor. İsrail ordusu yaptığı açıklamada, uluslararası hukuka uyduğunu ve militanları hedef aldığını ifade etti.

Vali Abdullah Kemyil, yerinden edilmenin zaten ekonomik olarak zor durumda olan bir toplum üzerinde baskı yarattığını söyledi. Binlerce kişi camilere, okullara ve aileleriyle birlikte tıkış tıkış yaşadıkları evlere sığındı.

Altı ay sonra ilk kez geri dönen Lütfi, evlerdeki yıkımın boyutunun kendisini şok ettiğini söyledi.

Lütfi, “Çoğu insan gitti ve geri dönüp evlerine baktığınızda yıkılmış olduklarını görüyorsunuz. Yıkım çok büyük; geniş caddeler, altyapı, elektrik, internet… Eğer yeniden inşa etmek istiyorsanız, bu uzun zaman alacak” şeklinde konuştu.