Musk sonrası Twitter'dan kaçanların sığınağı Mastodon nedir, nasıl kullanılır?

Mastodon son bir haftada 230 bin kullanıcı kazandı

Fotoğraf: Shutterstock
Fotoğraf: Shutterstock
TT

Musk sonrası Twitter'dan kaçanların sığınağı Mastodon nedir, nasıl kullanılır?

Fotoğraf: Shutterstock
Fotoğraf: Shutterstock

Elon Musk'ın Twitter'ı devralması kullanıcıları Mastodon adlı ilginç platform da dahil alternatif platformlara itti.
The Independent'ta yer alan habere göre Musk'ın satın almasının ardından sosyal medya sitesinin 230 binden fazla kullanıcı kazanarak toplamda 655 bin kullanıcıya ulaştığı bildirildi.
Öte yandan yüzeysel olarak benzer görünmesine rağmen Mastodon'un kullanımı Twitter kadar basit değil.

Mastodon'a nasıl katılabilirim?
Mastodon kullanıcıları kayıt olduklarında genellikle ilgi alanlarına veya coğrafyaya göre temalandırılmış bir sunucuya katılmak zorunda; ana sunucuysa mastodon.social.
Mastodon, "En çok konuşmak istediğiniz şey net bir kategoriye uyuyorsa (belki video oyunları veya sanat veya kuir yaşam veya kodlama veya kurgu veya her neyse), o zaman ilk sunucunuzu öncelikle bu tür içerik bulunduran bir sunucu yapmak iyi olabilir. Hangisini seçerseniz seçin, diğer sunuculardaki kişilerle laflayabileceksiniz. Unutmayın, e-posta gibi bu ve örneğin, Gmail'inizden annenizin tarih öncesinden kalma Yahoo hesabına hâlâ e-posta gönderebilirsiniz" diye açıklıyor.
Bir kullanıcının katıldığı sunucu, kullanıcı adının bir parçası haline geldiğinden bu sayede kullanıcılar birbirini aratabiliyor.

Neden birden fazla sunucu var?
Mastodon, platformu farklı sunuculara ayırdığı için tek bir kişi veya şirket tarafından kontrol edilemez.
Farklı sunucular farklı kurallara, gönderi yönergelerine ve daha küçük bir kullanıcı tabanına sahip olacak. Bütün bunlar, insanlarla etkileşime girmenin daha kolay olması ve daha az istenmeyen e-posta ve tacizle karşılaşılması gerektiği anlamına geliyor.
Bazı sunucular, bot veya kötü niyetli kullanıcılar barındırabilecek diğer sunuculara bağlantı vermemeyi seçebilir.

Mastodon kullanmak nasıl bir şey?
Mastodon, Twitter'a çok benziyor. "Toot" olarak adlandırılan tweetler beğenilebilir ya da "boost" (retweet) edilebilir.
Twitter'ın kullanıcılara görmek istediklerini düşündüğü şeyleri göstermeye yönelik algoritmik girişimleri yerine, Mastodon gönderilere zamana göre öncelik veriyor.
Öte yandan site etiket, kullanıcı etiketleme, fotoğraf ve video yükleme ve Twitter kullanıcılarının tanıyacağı diğer özellikleri de içeriyor.
Diğer kullanıcıları bulmak için en basit yol, kullanıcıların hem Twitter hem de Mastodon'da oturum açmasını sağlayan ve daha sonra Twitter takipçilerinde, iki platformu da kullanarak oturum açan herkesi tarayan Twitodon adlı araç.
Araç daha sonra, sitedeki talimatlar aracılığıyla Mastodon'a aktarılabilen bir liste çıkarıyor.



Yanlış bilgileri çürüten gazetecilere güvenin azaldığı tespit edildi

Araştırmacılar, yanlış haberleri çürütmek için yeni yollar aranabileceğini söylüyor (Pexels)
Araştırmacılar, yanlış haberleri çürütmek için yeni yollar aranabileceğini söylüyor (Pexels)
TT

Yanlış bilgileri çürüten gazetecilere güvenin azaldığı tespit edildi

Araştırmacılar, yanlış haberleri çürütmek için yeni yollar aranabileceğini söylüyor (Pexels)
Araştırmacılar, yanlış haberleri çürütmek için yeni yollar aranabileceğini söylüyor (Pexels)

Yanlış bilgileri çürüten gazetecilere daha az güvenildiği ortaya kondu. Hatta okuyucu bilginin yanlış olduğundan şüphelense bile, gerçeği ortaya çıkaran gazeteciye pek güvenmiyor. 

Medyaya güven azalırken dezenformasyonun arttığı bir dönemde hatalı bilgileri düzeltmek de zorlaşıyor.

Yayın kuruluşları ve gazetecilerin taraflı olduğu düşüncesiyle insanlar okudukları haberlere temkinli yaklaşıyor. Daha önceki çalışmalarda veri doğrulamanın yarattığı etkiyle ilgili çelişkili sonuçlar çıkmıştı. 

Yanlış haberleri çürütmenin ne kadar işe yaradığı ve neden etki yaratmadığını öğrenmek isteyen araştırmacılar bir çalışma yürüttü.

Communication Research adlı hakemli dergide yayımlanan çalışmada 691 katılımcıya siyasi ve ekonomik haberler okutuldu. Bu haberlerde evsizlik oranlarından fentanilin aşırı doz ölümlerindeki etkisine kadar çeşitli iddialar yer alıyordu.

Bunların doğruluğuna ne kadar inandığını belirten katılımcılar daha sonra bu iddiaları onaylayan veya çürüten doğrulamayı okudu. Ardından bu doğrulamayı yapan gazeteciye ne kadar güvendikleri soruldu. 

Daha sonra bazı ürünlerle ilgili bilgiler içeren yazılarla aynı çalışma yürütüldü. Bu sefer verilen doğrulamalara "doğruluk kontrolü" işareti konmadı. Araştırmacılar bu sayede duyulan güvenin bu etiketten etkilenip etkilenmediğini anlamaya çalıştı.

İki çalışmanın sonucunda da yanlış bilgileri çürüten gazetecilere duyulan güven kayda değer derecede daha azdı. Katılımcılar inandıkları düşünceyi doğrulayanlara daha çok güvenirken, diğerlerinde daha fazla kanıt talep ediyordu. 

Çalışmanın yazarlarından Randy B. Stein, PsyPost'a yaptığı açıklamada "Halk genel olarak gazetecilere güveniyor ve doğrulayıcı makalelere duyulan güven epey yüksek" diyerek ekliyor: 

Yani klişe düşüncenin aksine, halkın doğruluk kontrollerine ve gazetecilere hiç güvenmediği doğru değil ancak düzelten/çürüten makalelere yönelik daha fazla şüphe var.

Araştırmacılar buradaki düzeltmenin, yayın kuruluşlarının haberlerindeki hataları düzeltmek için yayımladığı tekzip metinleri olmadığını ekliyor.   

Bilim insanları ilginç bir sonuçla da karşılaştı: Katılımcılar bir bilginin doğruluğundan şüphe etse bile bunu çürüten gazetecilere güvenmiyordu. 

Araştırmacılar bir haberin çürütülmesinin şaşkınlık yaratması, insanların onaylamaya kıyasla daha çok kanıt araması ve gazetecilerin taraflı davrandığından şüphelenmesinin buna yol açtığını düşünüyor. 

Şaşırtıcı bir diğer bulguysa, haberin çürütülmesi katılımcıların iddiayla ilgili düşüncesini değiştirmesine karşın gazeteciye güvenleri yine de sarsılıyordu. 

Stein, "Yanlış bilgileri düzeltmeye çalışan gazetecilerin (ya da herhangi birinin) aleyhine bir durum var" diyor. 

Araştırmacılar, halkın yanlış bilgileri çürüten haberlere nasıl ve neden güvenip güvenmediği üzerine daha fazla araştırma yapılması gerektiğini belirtiyor.

Makalenin yazarları, Conversation için kaleme aldıkları yazıda şu ifadeleri kullanıyor:

Gazetecilerin önündeki zorluk, bilgiyi çürüten biri gibi görünmeden bunu nasıl çürüteceklerini bulmak olabilir.

Independent Türkçe, PsyPost, Conversation, Communication Research