Lübnan’da Hristiyanlar arasındaki bölünme sürüyor

Lübnan Parlamento Binası (AFP)
Lübnan Parlamento Binası (AFP)
TT

Lübnan’da Hristiyanlar arasındaki bölünme sürüyor

Lübnan Parlamento Binası (AFP)
Lübnan Parlamento Binası (AFP)

Lübnanlı Maruni Hristiyanların ana akım partisi Özgür Yurtsever Hareket’in (ÖYH) en büyük bileşeni olduğu Temsilciler Meclisi’ndeki Güçlü Lübnan Bloğu, Cumhurbaşkanlığı seçiminde tavır belirlemek için toplandı. ÖYH Yönetimi, oylamada geçersiz oy verme kararı aldı.
ÖYH ve Şii İkili (Emel Hareketi ve Hizbullah) milletvekilleri geçersiz oy kullanacak iken bu durum ise parti liderlerini bu durumu değiştirmeye çalışmaya itti. Geçen salı günü düzenlenen toplantıdaki tartışmaların ardından ÖYH Genel Başkanı Basil, cumhurbaşkanlığı seçiminde Emel’in de destekleyeceği bir aday üzerinde Hizbullah ile uzlaşı sağlanamaması ve Şii İkili’nin ‘mevcut aşamadaki adayının Marada Hareketi lideri Süleyman Franciye’ olduğu konusunda ısrarı üzerine geçersiz oy kararına bağlı kalma kararı aldı. Bir ÖYH milletvekili de daha önce Şarku’l Avsat’a yapmış olduğu bir açıklamada, “Cumhurbaşkanlığı meselesinin karmaşıklığıyla uğraşırken bir tür kafa karışıklığı yaşanıyor” diyerek, bununla ilgili ilk ve son kararın Basil tarafından verildiğini vurguladı.
Öyle görünüyor ki ÖYH yönetiminin, Şii İkili’nin cumhurbaşkanlığı tavrından hoşnutsuz olmasına rağmen Hizbullah ile de ittifakı bozmak istemediği açık. Bu nedenle ÖYH, Şii İkili ya da muhalefet güçlerine karşı başka bir başkan adayı belirlemedi.
Bu çerçevede Temsilciler Meclisi’ndeki Güçlü Lübnan Bloğu’nun üyesi olan Milletvekili Allan Avn, geçersiz oy vermeye devam etme kararının neredeyse oybirliğiyle alındığını, çünkü isim vermeye hazır olmadıklarını belirtti. Şarku’l Avsat’a konuşan Avn, oy vermeleri için bloktan aday isimleri önerenlerin varlığını yalanlayarak, “Prensip olarak, boş kağıt vererek geçersiz oy verme yoluyla yeni bir isim belirlemek, yeni bir aşamaya geçmek dışında kartları yeniden karabilen ve cumhurbaşkanı seçmek için yeni bir dinamik yaratabilen bir isim bulmaya çalışıyoruz” dedi.
Şarku’l Avsat’a konuşan isminin açıklanmasını istemeyen bir milletvekili de bloğun son toplantısında cumhurbaşkanlığı seçim oturumlarında kullanılabilecek seçeneklere ilişkin ‘açık bir tartışma’ yaşandığını söyledi. Milletvekili, “Ancak herkes, kendi içinde İsam Halife, Mişel Muavvad ve diğerlerine oy vermekten farklı olmayan bir tavır olarak, boş kağıt vererek geçersiz oy kullanma eylemine uyulması gerektiğine dair bir kanaate sahip” dedi.
Avn yanlısı bir milletvekili de Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Şii İkili, Süleyman Franciye’ye bağlı olduğu sürece ve Lübnan Kuvvetleri Partisi de Mişel Muavvad’a bağlı olduğu sürece, 65 oy alabilecek adaya ulaşmak imkânsız” dedi. “Herkes bir aday dayatmanın imkânsız ve çözümün diyalog ve istişare için ortak masada buluşmak olduğuna ikna olana kadar, bir beklenti atmosferi var” diyen milletvekili fikir birliği gerektiğini vurguladı.
Güçlü Lübnan Bloğu’na mensup 3 Ermeni milletvekilinin yanı sıra 18 ÖYH milletvekili, Basil’in geçersiz oy vermeyi sürdürme kararına destek vermedi. Öyle ki Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Elias Bou Saab, geçen pazar günü yaptığı açıklamada, perşembe günkü oturumda boş kağıtla oy kullanmayacağını ve kim olduğuna karar vermeden herhangi bir adaya oy vereceğini söyledi.
Bou Saab, “Bu durum, Güçlü Lübnan Bloğu’nda ele aldığımız bir konu. Boş kağıtla geçersiz oy meselesinin, artık kabul edilemez olduğu konusunda hemfikirdik. Daha çok görüşme geçekleştireceğiz. Boş kağıt dışında blok için bir seçenek daha olacağını umut ediyoruz” ifadelerini kullandı. Bou Saab, Güçlü Lübnan liderliğiyle ve özellikle de Basil ile anlaşamadığı düşünülen Meclis Başkanı Nebih Berri’ye yakın ÖYH’li isimlerden biri olarak kabul ediliyor.
Öte yandan Elias Bou Saab, Berri’ye cumhurbaşkanlığı konusuyla ilgili çalışmalarına devam etme çağrısı yaptı. Güçlü Lübnan Bloğu, daha önce Berri’yi diyaloğa katılmaya hazır olmadığı konusunda bilgilendirmişti. Bu durum ise diyalog girişiminin durdurulduğunun ilan edilmesine neden olmuştu.



Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
TT

Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)

Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ardından telsiz, radyo ve güneş enerjisi panellerinin patlatılmasıyla bölge topyekun savaşa doğru sürükleniyor. 

17 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmış, ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 800 kişi de yaralanmıştı. 

Dün de ülkedeki telsiz, radyo ve güneş enerji sistemlerinde patlama gerçekleşti. En az 20 kişinin öldüğü, 450'den fazla kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Lübnanlı yetkililer, olaydan İsrail'i sorumlu tutarken Tel Aviv'den henüz açıklama gelmedi.

Diğer yandan saldırıyla ilgili bilgiye sahip olan fakat adlarının gizli tutulmasını isteyen kaynaklar, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) operasyonun ardında İsrail'in olduğunu doğruluyor. 

Mossad'ın BAC Consulting adlı bir paravan şirket kurduğu ve çağrı cihazlarını bubi tuzağına dönüştürerek Lübnan'a soktuğu iddia ediliyor. Macaristan merkezli bu paravan şirket, kağıt üstünde Tayvanlı Gold Apollo firması adına çağrı cihazı üretiyor. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli istihbaratçılar, buna ek olarak operasyonda en az iki paravan şirket daha oluşturulduğunu belirtiyor. 

Kaynaklar, AR-924 model numaralı cihazların bataryalarına patlayıcı bir madde olan pentaeritritol tetranitrat (PENT) yerleştirildiğini ve bunların 2022 yazında Lübnan'a gönderildiğini ifade ediyor.

Hizbullah, İsrail istihbaratı tarafından takip edilmemek için cep telefonlarını bırakıp çağrı cihazı kullanmaya başlamıştı. Kaynaklar, bu kararın ardından milyonlarca dolarlık yatırımla üretimin artırıldığını ve Lübnan'a bubi tuzağı haline getirilmiş binlerce cihaz sokulduğunu söylüyor.

Öte yandan ikinci dalga saldırıda telsiz ve güneş enerji panellerinin nasıl patlatıldığı henüz bilinmiyor.

NYT'nin patlayan telsizlerin görüntülerinden yola çıkarak yaptığı analizde, bunların çağrı cihazlarından daha ağır ve büyük olduğuna, bu yüzden daha fazla hasar yarattığına işaret ediliyor. 

Ayrıca telsizlerin patlamasıyla daha büyük yangınlar çıktığına, bunun da çağrı cihazlarına kıyasla telsizlere daha fazla patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini gösterdiğine dikkat çekiliyor.

Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre telsizlerin patlatılmasıyla en az 71 ev ve dükkanla 18 sivil araç ve motosiklet yandı. 

Telsizlerden bazılarında Japon firması Icom'un amblemi görülüyor. Ancak şirket, IC-V82 model numaralı telsizlerin ve bunlarda kullanılan bataryaların üretiminin neredeyse 10 yıl önce durdurulduğunu belirtiyor. Patlayıcıların bu cihazlara nasıl yerleştirildiğiyse henüz netleştirilemedi. Icom, bu telsizlerin sahte olabileceğini öne sürüyor.

Lübnan medyasındaki haberlerde, saldırıda en az iki güneş enerjisi panelinin de alev aldığı bildiriliyor. Saldırılarda çıkan küçük çaplı yangınların söndürüldüğü bildirilirken, patlamada bir kız çocuğunun yaralandığı aktarılıyor. Ancak bu panellerin infilak ettirilen diğer cihazların etkisiyle mi alev aldığı yoksa uzaktan kumandayla mı patlatıldığı belli değil. 

Amerikan düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Clara Broekaert, CNN'e açıklamasında saldırı dalgasının Lübnan halkının psikolojisini olumsuz etkilediğini ve Hizbullah üzerinde misilleme baskısı oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

Saldırılarda günlük hayatın böylesine korkunç, beklenmedik ve geniş ölçekte kesintiye uğratılması, misilleme yapılmasına yönelik ekstra bir baskı yaratacaktır diye düşünüyorum. İnsanlar yaşananların hesabının sorulduğunu görmek istiyor.

Üst üste gelen saldırıların ardından dün Hizbullah, İsrail sınırındaki el-Merc bölgesine füze fırlattı. İkisi ağır 8 İsraillinin yaralandığı bildirilirken, bu kişilerin sivil veya asker olduğuna ilişkin bilgi paylaşılmadı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Time, Japan Times, CNN, France 24