Sudani’den Irak’ta özel sektörü harekete geçirmek için adım

İstifa eden Dürüstlük Komisyonu Başkanı Saadi, tarafları ‘karalama kampanyası’ yürütmekle suçladı.

Sudani, Yargıç Haydar Hanun Zayer’i Dürüstlük Komisyonu başkanlığı görevini yürütmekle görevlendirdi. (INA)
Sudani, Yargıç Haydar Hanun Zayer’i Dürüstlük Komisyonu başkanlığı görevini yürütmekle görevlendirdi. (INA)
TT

Sudani’den Irak’ta özel sektörü harekete geçirmek için adım

Sudani, Yargıç Haydar Hanun Zayer’i Dürüstlük Komisyonu başkanlığı görevini yürütmekle görevlendirdi. (INA)
Sudani, Yargıç Haydar Hanun Zayer’i Dürüstlük Komisyonu başkanlığı görevini yürütmekle görevlendirdi. (INA)

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, hükümetinin ülkedeki ekonomik sektörün gelişmesine engel teşkil eden yanlış uygulamaları sona erdirmeyi amaçladığını vurguladığı açıklamasında bu konuda ilk adımın özel sektörle ilgili olduğunu söyledi.
Sudani, 13 Kasım’da çok sayıda iş insanı, yatırımcı ve özel sektördeki proje sahipleri ile yaptığı görüşmede, “Özel sektör projeleri, ekonomik zorlukların niteliği ve vatandaşların ihtiyaçlarıyla tutarlı olmalıdır” dedi.
Medya ofisinden yapılan açıklamaya göre Sudani, iş insanları ve yatırımcılarla ‘ulusal ekonomik gerçekliği, özel sektörün çalışma beklentilerini, sektörün iş fırsatlarını genişletmeye ve kalkınmaya katkısını, karşılaştığı en önemli engelleri ve zorlukları’ ele aldı.
Irak Başbakanı, görüşme sırasında ‘hükümetin bu hayati ekonomik sektörün gelişmesine engel teşkil eden yanlış uygulamaları sona erdirmeyi amaçladığını’ belirtirken bu düzeltme ve reformda özel sektör olmazsa olmaz bir ortak olmadıkça devletin ekonomik yollarının düzeltilemeyeceği kanaati taşıdığına dikkat çekti. Sudani sözlerini şöyle sürdürdü:
“İşsizliği azaltmak ve istikrar ve toplumsal barışın sağlanmasına katkıda bulunan sürdürülebilir ulusal kalkınmayı sağlamak amacıyla, son derece güvenilen bu ulusal sektörle yapıcı bir ortaklığa girmek için hükümet tarafından fırsat sunulacak ve desteklenecektir. Projeler, tekelden uzak, fırsat eşitliği ilkesi temelinde adil rekabete tabi olacaktır.”
Muhammed Şiya es-Sudani, geçen cumartesi günü Şarku’l Avsat’ın da yer aldığı bir dizi medya uzmanı ve siyasi analistle yaptığı görüşmede şu ifadeleri kullandı:
“Tecrübe edinmek artık mümkün değil. Bir sonraki çalışma fırsatı son şanstır ve başarı gerekiyor. Mevcut hükümetin yaşaması, gerçekten somut olmaları için vatandaşa sağlayabileceği başarılara bağlıdır. Başarı için fırsatlar mevcut. Bunlardan birincisi ise finansal bolluk, siyasi ve güvenlik istikrarıdır. Ülkede kontrolden sorumlu kurumların değiştirilmesi gerekiyor.”
Sudani 13 Kasım’da Dürüstlük Komisyonu Başkanı Yargıç Alaa Cevad es-Saadi’nin görev süresini sonlandırarak, yerin Yargıç Haydar Hanun Zayer’i atadı.
Sudani’in medya ofisi, görevi sonlandırma adımının Saadi’nin talebi üzerine geldiğini belirtirken, Başbakanın ‘hükümetinin yolsuzlukla mücadele, yağmalanan Irak fonlarını geri alma, dürüstlük davalarında arananların iadesi çabalarının yönüne ve çabaların sürekliliğine dikkat çektiğini’ vurguladı. Ofis ayrıca, bu dosyaya bakanlık müfredatında öncelik verildiğini bildirdi.
Diğer yandan istifa eden Dürüstlük Komisyonu Başkanı Saadi, Sudani’ye hitaben yazdığı istifa dilekçesinde şu ifadelere yer verdi:
“Irak devlet kurumlarının genel yapısında gözetim organlarının oluşturulması; bir önceki rejimin yıkılmasından sonra ortaya çıkan zorlukların gerektirdiği bir mesele ve o dönemi takip eden idari ve mali kaos durumu, yaşanan değişim süreci ve modernitenin bir sonucu olarak kaçınılmaz bir konuydu. Bunun önemi ve gerekliliği nedeniyle Iraklı yasa koyucular gündeme geldi. Çeşitli devlet kurumlarının ve bakanlıkların kontrolünün önemi nedeniyle 2005 Daimi Irak Anayasası’nın 102’inci maddesinde bu şart koşulmuştur. Ulusal gözetim organlarında önemli bir görev üstlenmek, sorumlu kişinin yararlanabileceği bir onur ve eğlence meselesi değildir. Daha ziyade bu bir görev ve büyük bir ulusal sorumluluktur. Mesuliyet sahibine yük olan güçlükleri ve dertleri vardır. Bu pozisyondan vazgeçmek, sahibi için bir rahatlama ve kurtuluştur. Yürütme makamı veya yasama makamındaki üyelerini destekleyen bloklar içindeki çeşitli taraflarla ilgili tehlikeler, zorluklar ve sorunlarla dolu bu ağır sorumluluklardan kurtuluştur. Bu pozisyonda hatta yolsuzlukla mücadele ve kamu parasını koruma amaçlı tüm iyi niyetli çabalara karşı bir kamuoyu oluşturmaya çalışan etkili tarafların medya kollarının eleştiri, hakaret ve yaralama oklarına maruz kalınmaktadır.”
Saadi dilekçesinin devamında göreve yeni gelecek isme başarılar diledi:
“Bize emanet edilen ulusal sorumluluğa ve pozisyona sıkı sıkıya bağlı kalmamamızdan ve hatta kurumumuza yönelik tahrif, iftira ve karalama kampanyalarının ardından görevimizi devam ettiremediğimiz için görevden istifa talebimizi Başbakan’a sunar, görevi üstlenen kişiye bu önemli görevi yerine getirmede başarılar dileriz.”



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times