Kanarya Adaları’nda astronot eğitimi

Kanarya Adaları'ndaki bir yanardağın yapısı Ay ve Mars'a benziyor.

Astronot Alexander, volkanik kayalardan örnek topladı. (AFP)
Astronot Alexander, volkanik kayalardan örnek topladı. (AFP)
TT

Kanarya Adaları’nda astronot eğitimi

Astronot Alexander, volkanik kayalardan örnek topladı. (AFP)
Astronot Alexander, volkanik kayalardan örnek topladı. (AFP)

Astronot Alexander Gerst, Kanarya Adaları'ndan birinde volkanik kaya örneği topluyor. 46 yaşındaki bu Alman astronot ve Avrupa Uzay Ajansı üyesi, çalışmalarını halen özellikle Afrika'nın kuzeybatı kıyısındaki Kanarya Adaları'na dahil Lanzarote'deki Los Volcanes Tabiat Parkı'nda yürütüyor. Siyah lav alanları, kraterleri ve volkanik akıntılarıyla Lanzarote'nin jeolojisi, Ay ve Mars'ın doğasına o kadar benziyor ki Avrupa Uzay Ajansı ve ABD Uzay Ajansı (NASA) astronotlarını eğitmek için bu adaya gönderiyor.
Gerst "Buranın ay yüzeyinde bulduklarımıza çok benzeyen lavları var" dedi ve adanın ‘eşsiz bir eğitim alanı’ olduğunu sözlerine ekledi. Uluslararası Uzay İstasyonu'nda iki görevi tamamlayan Gerst, son on yılda Avrupa Uzay Ajansı'nın Lanzarote'deki Pangea kursuna katılan yaklaşık on astronotundan biri.
Adını eski süper kıtadan alan Pangea, astronotların yanı sıra uzay mühendisleri ve jeologlara diğer gezegenlere görevlere gitme becerileri kazandırmayı amaçlıyor. Kursiyerler, kaya örneklerini nasıl tanımlayacaklarını, toplayacaklarını, mikroorganizmaların yerinde DNA analizini nasıl yapacaklarını ve bulgularını kontrol merkezine nasıl rapor edeceklerini öğreniyorlar. Kursun teknik direktörü Francesco Sauro, "Burada, Ay'da yapmak zorunda kalacakları arazi keşfini deneyimlemek için sahaya iniyorlar" dedi.
Gerst de yeni tamamladığı Pangea kursunun astronotları kendi başlarına, çok uzaklarda çalışmaya hazırlamaya yardımcı olduğunu vurguladı. "Bir sorunla karşılaşırsak, bunu kendimiz çözmeliyiz" ifadesini kullandı. Gerst, kursunu NASA'nın en kıdemli astronotlarından biri olan Stephanie Wilson ile birlikte tamamladı. Her ikisi isim de NASA'nın aya yaptığı insanlı görevler için potansiyel adaylar olarak görülüyor.
NASA'nın Artemis programı, astronotları 2025 gibi erken bir tarihte ay yüzeyine döndürmeyi hedefliyor. Ancak birçok uzman bu sürenin daha uzun olabileceği görüşünde. 1969 - 1972 yılları arasında altı Apollo görevi sırasında 12 astronot ayda yürüdü. Ay'a dönüş, olası bir Mars yolculuğundan önce zorunlu bir görev olarak görülüyor.



Meta, yapay zekâ ihtiyaçları için nükleer enerjiye yöneliyor

Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
TT

Meta, yapay zekâ ihtiyaçları için nükleer enerjiye yöneliyor

Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)

Meta, Constellation Energy'den nükleer enerji satın almak için 20 yıllık bir anlaşma imzalayarak, teknoloji devlerinin veri merkezlerinin artan enerji ihtiyaçlarını karşılamak için sektörle iş birliği yapma eğilimini sürdürdü.

Meta, Haziran 2027'den itibaren Constellation'ın Illinois'deki Clinton Temiz Enerji Merkezi'nden yaklaşık 1,1 gigavat güç satın alacak. Bu, tesisin tek nükleer reaktörünün toplam çıktısını temsil ediyor.

İki şirket, uzun vadeli anlaşmanın santralin devam eden işletimini ve yeniden lisanslanmasını destekleyeceğini doğruladı.

Şarku’l Avsat’ın CNBC'den aktardığına göre Meta'nın taahhüdü olmadan santral, 2017'den bu yana kullandığı emisyonsuz kredinin süresi dolduğunda kapanma riskiyle karşı karşıyaydı.

Constellation Başkanı ve CEO'su Joe Dominguez, “Meta ile ortaklık yapmaktan gurur duyuyoruz... Meta, mevcut santrallerin yeniden lisanslanmasını ve genişletilmesini desteklemenin yeni enerji kaynakları bulmak kadar etkili olduğunu fark etti” ifadelerini kullandı.

Clinton Centre'ın üretimini de 30 megawatt artıracak olan anlaşmanın şartları açıklanmadı. Santral doğrudan Meta'nın veri merkezlerini beslemeyecek; teknoloji devinin yüzde 100 temiz enerji üretme hedefine katkıda bulunurken bölgesel şebekeye güç sağlamaya devam edecek.

Bu duyuru, büyük teknoloji şirketleri ile nükleer endüstri arasında yapılan bir dizi anlaşmanın sonuncusu. Eylül ayında Constellation, Three Mile Island'ı yeniden çalıştıracağını ve 20 yıllık bir anlaşma kapsamında Microsoft'a enerji satacağını duyurmuştu.

Google geçtiğimiz yıl küçük modüler nükleer reaktörler (SMRs) geliştiren Kairos Power ile yaptığı iş birliğinin ardından üç yeni nükleer tesisin geliştirilmesini finanse etme sözü verdi. Amazon ise ekim ayında bu reaktörlerin geliştirilmesi için 500 milyon dolardan fazla yatırım yaptı ve Mart 2024'te Susquehanna Nükleer Santrali’nde faaliyet gösterecek bir veri merkezi kompleksi satın aldı. Amazon, Google ve Meta gibi teknoloji devleri mart ayında Dünya Nükleer Birliği öncülüğünde 2050 yılına kadar nükleer enerjinin küresel olarak üç katına çıkarılması çağrısında bulunan bir taahhüdü imzaladılar.

Ancak Constellation ile yapılan anlaşma, Meta'nın nükleer enerji sektörüne ilk resmi girişi anlamına geliyor. Şirket aralık ayında, ABD'de bir ila dört gigawatt arasında yeni nükleer kapasite ekleme arzusunu belirterek, ortak olacak nükleer enerji geliştiricileri bulmak için bir teklif talebinde bulundu. Gelişmiş nükleer enerjiye odaklanan bu teklif halen değerlendirme aşamasında ve şirketin Clinton tesisine verdiği destekten farklı.

Meta Küresel Enerji Başkanı Urvi Parekh şunları söyledi: “Yapay zekâ hedeflerimizi ilerletmeye devam etmek için temiz ve güvenilir enerjiyi güvence altına almak şart. Clinton tesisinin önümüzdeki yıllarda da faaliyet göstermesine katkıda bulunmaktan ve bu tesisin ABD'nin enerji liderliğini ilerletmenin önemli bir parçası olduğunu göstermekten gurur duyuyoruz.”

Başkan Donald Trump kısa bir süre önce, 2050 yılına kadar ABD'nin nükleer kapasitesini dört katına çıkarma hedefiyle nükleer enerjinin yaygınlaştırılmasını hızlandırmayı amaçlayan dört kararname imzaladı. Bu kararnameler, diğer hususların yanı sıra, Nükleer Düzenleme Komisyonu'nun elden geçirilmesini ve yerli bir nükleer yakıt tedarik zinciri kurulmasını öngörüyor.

Beyaz Saray ayrıca, küçük modüler reaktörler de dahil olmak üzere reaktörlerin düzenleyici onayının hızlandırılması çağrısında bulundu. Geçmişte nükleer projeler yüksek ön maliyetlerden ve uzun inşaat programlarından mustaripti. Sektör, küçük nükleer reaktörlerin nükleer enerjiyi genişletmek için daha uygun maliyetli bir yol olacağını umuyor. Şu anda ABD'de faaliyette olan küçük nükleer reaktör bulunmuyor.

Diğer yandan Constellation dün yaptığı açıklamada, Clinton sahasında küçük bir nükleer reaktör inşa etme olasılığı için Nükleer Düzenleme Komisyonu'ndan yeni bir lisans almayı değerlendirdiğini duyurdu.