Libya Devlet Yüksek Konsey Başkanı Mişri: Dibeybe milis hükümetini güçlendiriyor

Mişri, başsavcıya sunduğu bir raporda, Dibeybe'yi devlet konseyinin toplanmasını engellemekle suçladı.

Danıştay Başkanlığı (Konsey Basın Ofisi)
Danıştay Başkanlığı (Konsey Basın Ofisi)
TT

Libya Devlet Yüksek Konsey Başkanı Mişri: Dibeybe milis hükümetini güçlendiriyor

Danıştay Başkanlığı (Konsey Basın Ofisi)
Danıştay Başkanlığı (Konsey Basın Ofisi)

Libya Devlet Yüksek Konsey Başkanı Halid el-Mişri, Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki Ulusal Birlik Hükümetini (UBH), başkent Trablus'taki bir otelde karargahını kuşatmak ve üyelerinin resmi oturum düzenlemesini engellemekle suçladı. Oturum, yürütme yetkisini birleştirme ve egemen pozisyonlar için üye seçme mekanizmasını tartışmak için düzenlenmişti.
Dibeybe hükümetini “kontrolünü güç kullanarak dayatmak isteyen milis gücü” olarak nitelendiren Mişri, Dibeybe'yi "17 Şubat devriminin çocuklarına karşı meydan okumakla" suçlayarak, konsey karargahının kuşatılmasına ilişkin dün başsavcıya resmi bir rapor sunduğunu bildirdi.
Mişri, konseyin teknik ve lojistik önlemler nedeniyle son iki gün içinde oturumu düzenleyememesi üzerine, oturumu arka arkaya ikinci kez iptal etmek zorunda kaldı.
Devlet Yüksek Konseyi Başkanı, paylaştığı bir videoda, otel yönetiminin kendisine hükümetin oturumu düzenlemek için salonu kiralamama talimatı olduğunu bildirdiğini ve Dibeybe hükümetinin başkentteki tüm otellere kiralamayı engelleme emri verdiğini söyledi.  Mişri konuşmasında şu sözlere yer verdi: "Şubat Devrimi gençliği, Kaddafi rejimi karşısına alnı açık çıktı. Dibeybe, anayasayı koruma iddiasıyla bizi yıldırmaya çalışıyor, yürütmenin birleştirilmesinden söz edildiği için bizi engelliyor ve batı bölgesini tekeline almak istiyor. Yüksek bir egemen otoritenin görevlerini yerine getirmesini engellemeye çalışan bir başbakan görüyoruz ve bu, Şubat devriminden bu yana ilk kez oluyor. Dibeybe, aralarında onlarca doktora ve yüksek lisans sahibi bulunan devlet konseyinin kim olduğunu bilmiyor".
Mişri, Cumhuriyet Savcısına yaptığı açıklamada şunu belirtti: "Bu şikayeti Yüksek Konsey Başkanı sıfatıyla, konseyin toplantısını zorla engelleyen Dibeybe, Ulusal Güvenlik Danışmanı İbrahim Dibeybe ve İletişim ve Siyasi İşlerden Sorumlu Devlet Bakanı Velid el-Lafi hakkında sunuyorum".
Halid el-Mişri, Cumhuriyet Savcısından olayla ilgili soruşturma açmasını ve soruşturmalar tamamlanana kadar sanıkların seyahatlerinin yasaklanmasını talep etti.
Mişri, Dibeybe'yi "konseyin hükümetin geleceğini tartışmasını engellemek ve Devlet Konseyi'nin imajını bozmak için milyonlarca Libyalının parasını medya kanallarına harcamakla" suçlayarak şu sözlerle ithamda bulundu: "Teröre maruz kalmıyoruz. Kimse bizi engelleyemez, bir şey yapmaya da zorlayamaz. Bu hükümete karşı tavrımız net olacaktır, çünkü bu hükümet kendi fikrini zorla dayatmak isteyen bir milis hükümetidir”.
Mişri, istihbarat servislerine ve konsey karargahını kuşatan kuvveti geri çekilmeye zorlayan "caydırıcı kuvvete" teşekkür etti ve şunları söyledi: "Oturumlarımıza tam özgürlük ve şeffaflık içinde devam edeceğiz. Ülkemizi kurtarmak, kalıcı bir anayasa ve istikrarlı bir hükümete ulaşmak istiyoruz ve tüm Libyalılar ülkelerinin zenginliğinden faydalanma hakkına sahiptir ve Libya bir ailenin tekelinde değildir. Güvenlik birimlerine şikayette bulunacağız ve yurtiçi ve yurtdışındaki tüm taraflara ne olduğu hakkında bir muhtıra göndereceğiz. Geçmişte bizi bütçeler, prosedürler ve karargahlarda kısıtladığı için hükümet tarafından tacize uğradık. Bugün de Dibeybe'ye bağlı silahlı milisler Konsey üyelerinin oturumuna ev sahipliği yapacak olan toplantı odasına girmesini engelledi ve karargah önüne silahlı güçler yerleştirdi".
Konsey üyeleri, oturumun toplanmasını engelleyen güvenlik güçlerinin, gerekçenin Dibeybe'den gelen emirler olduğunu söylerken, görgü tanıkları, Dibeybe'ye bağlı askeri güçlerin Mahari'yi kuşattığını anlattı. Oteldeki güvenlik, konsey üyelerinin oturum salonuna girmesini engelledi.
Konsey Sözcüsü televizyonda yaptığı açıklamalarda şunları dile getirdi: "Bizim otele girişimizi engelleyen unsurlar konsey üyelerini güvence altına almak için müdahale etti. Güvenlik unsurları Devlet Konseyi karargahının kuşatılmasını reddetti. Onlar ve Dibeybe hükümetine bağlı olan 'Anayasa Koruma' gücü arasında bir anlaşmazlık ortaya çıktı".
Başkanlık Konseyi, Temsilciler Meclisi ve Dibeybe hükümeti bu gelişmeleri görmezden geldi. İçişleri Bakanı İmad Trabelsi bu gelişmeler yaşanırken diğer güvenlik makamlarıyla iş birliği içinde Trablus'u güvence altına alma çalışmalarını yürütüyordu.
Diğer yandan, Temsilciler Meclisi üyeleri, dün akşam ilk Başkan Yardımcısı Fevzi en-Nuiri ile dün akşam bir araya geldiklerinde, Libya'nın egemenliği ve "bazı güçlerin dış müdahalesinin reddedilmesi" konusundaki son açıklamasına desteklerini yinelediler.
Konsey sözcüsü Abdullah Belihak, toplantıda genel olarak ülkedeki mevcut durum ile siyasi, güvenlik ve ekonomik koşullardaki gelişmelerin ele alınacağını kaydetti.
Bu arada, BM Libya Özel Elçisi Abdullah Batili göreve başladıktan sonraki ilk ziyaretini Libya'nın güneyindeki Sebha kentine yaparken, Fransa, Almanya ve Birleşik Krallık büyükelçileri Libya'da uzlaşmayı sağlamak için çaba gösterilmesini umduklarını dile getirdiler. Üç büyükelçi, Libya'nın Tobruk kentindeki ülkelerine ait savaş anıtlarına yaptıkları ziyaretin ardından yayınladıkları ortak açıklamada şu ifadelere yer verdiler:
"Bu sürecin zaman gerektirdiğini biliyoruz ve barışın nesiller süren bir süreç olduğunu, ancak meyve verebileceğini düşünüyoruz. Bu üç ülke 1942'de II. Dünya Savaşı'nın ortasında düşman olarak Libya'ya geldi, askerlerinin birçoğu bu şehir ve çevresindeki çatışmalarda öldü. Ancak biz 80 yıl sonra birer dost olarak döndük".



Gazze ateşkesi: Anlaşmanın imzalanacağına dair sinyaller artıyor

Gazze Şeridi'nin güneyindeki bir mülteci kampına düzenlenen saldırıda yaralanan ve tedavisi altına alınan küçük bir kız çocuğu (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki bir mülteci kampına düzenlenen saldırıda yaralanan ve tedavisi altına alınan küçük bir kız çocuğu (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Anlaşmanın imzalanacağına dair sinyaller artıyor

Gazze Şeridi'nin güneyindeki bir mülteci kampına düzenlenen saldırıda yaralanan ve tedavisi altına alınan küçük bir kız çocuğu (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki bir mülteci kampına düzenlenen saldırıda yaralanan ve tedavisi altına alınan küçük bir kız çocuğu (AFP)

Gazze Şeridi'ndeki ateşkes müzakereleri, arabulucu ABD'nin Gazze Şeridi'nde 60 günlük ateşkes için sunduğu yeni öneriyle yeni bir aşamaya girdi.

ABD Başkanı Donald Trump'ın yaptığı açıklamada, ilk kez Hamas'ın talep ettiği savaşın sona erdirilmesi konusunun tartışılacağı vurgulanırken Hamas’ın öneriyi kabul etmesi gerektiği, aksi takdirde durumun daha da kötüye gideceği belirtildi. Şarku’l Avsat’a konuşan Hamas liderlerinden biri, bu sözlerin müzakerelere ivme kazandırdığını ve ABD tarafından İsrail üzerinde gerçek bir baskısı oluşturulması durumunda bir ateşkes anlaşması imzalanabileceğine dair yeni bir işaret taşıdığını söyledi.

Hamas Hareketi tarafından dün yazılı olarak yapılan basın açıklamasında, arabulucu kardeş ülkelerin, savaşan taraflar arasındaki uçurumun kapatılması, bir çerçeve anlaşmaya varılması ve ciddi müzakerelerin başlatılması için yoğun çaba sarf ettikleri belirtildi. Açıklamada Hamas’ın yüksek sorumluluk bilinciyle hareket ettiğini ve arabulucuların önerilerini tartışmak üzere ulusal istişareler yürüttüğünü, saldırıların sona erdirilmesi, geri çekilmenin sağlanması ve Gazze Şeridi'ndeki halkımızın acil olarak yardım alması için bir anlaşmaya varılması için çalıştığını vurguladı.

gthy
Gazze Şeridi'nin güneyindeki bir mülteci kampına düzenlenen saldırıda ölen Filistinlilerin cenaze töreninde yakınlarını kaybedenlerin gözyaşları ve feryatları (AFP)

Hamas'tan üst düzey bir yetkili dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, müzakere masasında, ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un daha önce önerdiği çerçeve anlaşmasını içeren ve Katar'ın arabuluculuğunda üzerinde değişiklikler yapılan bir öneri olduğunu ve bu önerinin 60 günlük bir ateşkes ve bu süre içinde savaşı tamamen sona erdirecek bir anlaşma sağlanmasını öngördüğünü söyledi.

Hamas’ın İsrail'in Filistinlilere yönelik soykırımını sona erdirecek tüm önerilere açık olduğunu vurgulayan kaynak, Kahire'de bir Hamas heyetinin bulunduğunu belirterek, savaşın tamamen durdurulması, yardımların ulaştırılması ve İsrail'in Gazze'den çekilmesi olmak üzere üç temel talebin yerine getirilmesinin önemine dikkati çekti.

Hamas'ın şu anki tutumunu, Trump'ın Washington'da ABD’li ve İsrailli yetkililerle yaptığı toplantının ardından sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı, “İsrail, 60 günlük ateşkesin tamamlanması için gerekli şartları kabul etti ve bu süre zarfında savaşı sona erdirmek için tüm taraflarla birlikte çalışacağız” şeklindeki açıklamasından sonra sergilemeye başladı.

frgty
İsrail'in Han Yunus'un kuzeyindeki mülteci kampına düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Barışı sağlamak için yoğun çaba sarf eden arabulucular Katar ve Mısır’ın bu nihai öneriyi sunacaklarını söyleyen Trump, “Ortadoğu'nun iyiliği için Hamas'ın bu anlaşmayı kabul etmesini umuyorum. Aksi takdirde durum düzelmeyecek, hatta daha da kötüye gidecek” ifadelerini kullandı.

Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Witkoff, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Başkan Yardımcısı JD Vance ve İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ile bir araya geldi.

İsrail gazetesi Haaretz, İsrailli bir kaynağın Dermer'in yeni öneriye insani yardım ve ateşkes süresince İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden kademeli olarak çekilmesini öngören maddeyi kabul ettiğini söylediğini bildirdi. Bunu ‘İsrail'in verdiği bir taviz’ olarak değerlendiren kaynak, buna karşın önerinin savaşı sona erdirmek için açık ve net bir taahhüt içermediğinin altını çizdi.

ABD Başkanı Trump salı günü gazetecilere yaptığı açıklamada, önümüzdeki hafta rehinelerin serbest bırakılması karşılığında ateşkes anlaşması sağlanmasını umduğunu söyledi. ABD merkezli haber sitesi Axios'a göre Trump, pazartesi günü Beyaz Saray'da Netanyahu ile görüşecek.

“Temel sorun”

Filistinli siyasi analist ve Hamas uzmanı İbrahim el-Medhun, mevcut bilgilere göre önerinin Hamas liderlerinin sınır dışı edilmesi veya silahlarının toplatılmasına ilişkin açık bir madde içermediğini söyledi. Medhun, “Öneri, ateşkesin sağlanmasına ve aşamalı bir takas anlaşmasının uygulanmasına odaklanıyor. Anlaşma, ilk günlerde sekiz rehinenin serbest bırakılmasıyla başlayacak ve 60’ıncı güne kadar aşamalı olarak devam edecek” dedi.

Ancak Medhun, Hamas’a göre önerinin savaşın kalıcı ve kapsamlı bir şekilde durdurulması için gerçek garantiler sunmaması ve özellikle Gazze Şeridi'ndeki felaketi ele almak için etkili bir insani protokolün uygulanmasını garanti etmemesi temel bir sorun teşkil ediyor.

cdfrgth
Gazze Şeridi'nin orta kesimlerinde yer alan ve yerinden edilmiş kişilerin sığındığı UNRWA'ya ait bir okuldaki yıkımı inceleyen Filistinliler (AFP)

Hamas'ın bu konudaki tutumuna değinen Medhun, Hamas’ın devam eden girişimlere büyük bir ciddiyet ve açıklıkla yaklaşacağını ve anlaşmanın sağlanacağına dair işaretlerin artmasıyla birlikte şartlı bir esneklik sergilediğini düşünüyor. Medhun’a göre bu tutum, iki önceliğe dayanıyor. Bunlardan biri saldırıların tamamen durdurulması, ikincisi ise herhangi bir bahaneyle soykırım ve açlık politikasına geri dönülmeyeceğine dair gerçek garantiler verilmesi ve bunun süre dolduğunda kapsamlı bir anlaşmaya varılamaması durumunda da geçerli olması.

Medhun'a göre Hamas, aşamalı çözümleri kabul etmeye karşı değil, ancak bunun için ‘önce savaşın durdurulması, ardından saldırı sonrası düzenlemelere geçilmesi, şantaj veya askeri baskı yapılmaması’ gibi açık ve kesin şartlar konulması gerektiğini savunuyor.

Washington'ın müzakerelere başlamadan önce savaşın durdurulmasını şart koşarak İran meselesini ele aldığı önceki deneyiminin, bu konuda örnek alınabilecek bir model olduğunu vurgulayan Filistinli siyasi analist, “Bombardıman altında müzakere yapılamaz ve katliamlar devam ederken güven inşa edilemez” dedi.

Trump'ın savaşı sona erdireceğine dair sözleri müzakerelere ivme kazandırsa da bu sözlerin ötesine geçip somut adımlar atılması gerekiyor.

“Fırsat kaçırılmamalı”

İsrail'in tutumu da bu gelişmelerden uzak değildi. ABD Dışişleri Bakanı Gideon Sa'ar dün sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı bir paylaşımda, Gazze Şeridi'nde tutulan rehinelerin serbest bırakılmasını sağlamak amacıyla bir anlaşmaya varılması için ‘bu fırsatın kaçırılmaması’ gerektiğini söyledi. İsrailli Bakan paylaşımında “Halkın ve hükümetin büyük çoğunluğu rehinelerin serbest bırakılmasına yol açacak bir anlaşmayı destekliyor. Böyle bir fırsat kaçırılmamalı” diye yazdı.

Eski muhalefet lideri Yair Lapid, dün X platformundaki hesabından Netanyahu'ya tüm rehineleri geri getirmesini tavsiye ederek, “(Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar) Ben-Gvir ve (Maliye Bakanı Bezalel) Smotrich'in 13 milletvekiline karşı durmak için, rehine anlaşması için 23 milletvekilini güvenlik ağı olarak kullanabilirsiniz. Hepsini şimdi evlerine geri getirmeliyiz” diye seslendi.

İsrail televizyonu Kanal 12’nin aktardığına göre Lapid, Ben-Gvir ve Smotrich'in, Gazze Şeridi'nde ateşkes ve esir takası anlaşmasının imzalanmasını engellemek için hükümet koalisyonu içinde ortak hareket etme niyetinde olduklarını belirtti.

İsrail'de hem iktidar hem de muhalefet tarafından ateşkesin önemi hakkında konuşulurken, medya da bu konuya büyük ilgi gösteriyor. İsrail Yayın Kurumu (IBA), İsrail'e sunulan yeni öneriye göre 60 günlük bir ateşkesin ilan edileceğini, ilk gün sekiz rehinenin serbest bırakılacağını ve 50’nci günde iki rehinenin daha serbest kalacağını aktardı.

Haaretz gazetesi ise, yeni esir takası anlaşması taslağında, 60 günlük ateşkes süresi içinde bir anlaşmaya varılamaması halinde, arabulucuların İsrail ile Hamas arasındaki müzakereleri nihai bir anlaşmaya varılana kadar sürdürmekle yükümlü olacağını belirten bir maddenin yer aldığını doğruladı.

Bu değişiklikler çerçevesinde Medhun, yakında bir anlaşmaya varılması olasılığını dışlamazken, aksine ABD'nin uluslararası bir irade ortaya koyması ve İsrail’e saldırılarını açıkça ve kesin olarak durdurması için baskı yapması halinde, ateşkes anlaşmasına varılmasının her zamankinden daha mümkün olduğunu düşünüyor.

O, topun artık arabulucuların, özellikle de ABD'nin sahasında olduğunu ve onların girişimlerinin sadece bir kriz yönetimi değil, savaşın sona ermesi ve yeni bir dönemin başlaması için bir kapı olduğunu kanıtlamaları gerektiğini düşünüyor.

Topun artık arabulucuların, özellikle de ABD'nin sahasında olduğunu söyleyen Medhun, arabulucuların girişimlerinin sadece bir kriz yönetimi değil, savaşın sona ermesi ve yeni bir dönemin başlaması için aralanacak bir kapı olduğunu kanıtlamaları gerektiğini vurguladı.