Gıda israfı: Rakamlar ürkütücü ve israfın çevre üzerinde olumsuz etkileri var

Suudi Arabistan bu sorunla yüzleşiyor ve 2030'a kadar israfı yüzde 16'ya indirecek bir sisteme doğru ilerliyor.

Bölgede gıda israfının en fazla olduğu ülke Suudi Arabistan (Çevre Bakanlığı)
Bölgede gıda israfının en fazla olduğu ülke Suudi Arabistan (Çevre Bakanlığı)
TT

Gıda israfı: Rakamlar ürkütücü ve israfın çevre üzerinde olumsuz etkileri var

Bölgede gıda israfının en fazla olduğu ülke Suudi Arabistan (Çevre Bakanlığı)
Bölgede gıda israfının en fazla olduğu ülke Suudi Arabistan (Çevre Bakanlığı)

Suudi Arabistan Şura Meclisi, gıda israfıyla mücadele yasa taslağını tartışırken meclis üyesi olan Hüda el-Halisi, ülkedeki gıda israfının yıllık 40 milyar riyale ulaştığı için "çok korkutucu" olduğunu belirtti. Bu miktar bölgedeki en yüksek seviyeyi gösteriyor. Söz konusu üye açıklamasında, bu sorunla ciddi bir şekilde yüzleşmenin ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerini sınırlamanın önemini vurguladı.
Hüda el-Halisi, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamalarda şu ifadelere yer verdi: “Suudi Arabistan, israf miktarı yılda 40 milyar riyale ulaştığı için, bölgedeki gıda israfının en fazla olduğu ülke. Parti ve etkinliklerde artan yemek artıklarından, restoran ve kafelerde kullanılmayan ve fazla gelen yiyeceklere kadar gıda israfını azaltmak için bu sisteme çok acil ihtiyaç var” dedi.
El-Halisi mecliste, Fransa, İtalya, Birleşik Krallık, İspanya, Mısır ve Lübnan’da da benzer deneyimlerin yaşandığının söylendiğini belirtti. El-Halisi, 2016 yılında uygulanmasının ardından Fransa deneyiminin, gıda israfını azaltma sistemini hayata geçirdikten sonra artan gıdadan yararlanmanın yanı sıra büyük miktarlarda para tasarrufu sağlamayı başardığına dikkat çekti. Ayrıca, sistemi ihlal eden ve bu konuda ihmalkâr davranan kuruluşlara ve mağazalara karşı ceza uygulanmasında sert olunması gerektiğini vurguladı.
El-Halisi, önerilen sistemin "Yeşil Ortadoğu Girişimi" ve "Yeşil Suudi Arabistan Girişimi" dahil olmak üzere Suudi Arabistan'ın birçok çevresel sürdürülebilirlik girişimleri ile uyumlu olduğunu da sözlerine ekledi. Meclis üyesi, “Gıda israfının çevre üzerinde yarattığı olumsuz etkilere ve elektrik gibi diğer enerji kaynaklarının israfına ek olarak, dünyadaki çoğu ülkenin yüksek oranda açlık ve yoksulluk çektiği bir döneme gelindiğine dikkat çekti. Bir kilo tahılın yetiştirilmesi bir miktar elektrik, su ve gübre gerektirirken, bu gıda israf edildiğinde verilen emekler boşa gidecek.
Gıda israfını azaltmakla ilgilenen Zeyd eş-Şebanat, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada Suudi Arabistan Tahıl Organizasyonu tarafından yakın zamanda yürütülen bir araştırmadan bahsetti. Araştırma, Suudi Arabistan'daki gıda kayıp ve israf endeksinin yıllık 40 milyar riyal olduğunu ve bunun da yüzde 33,1'ini gıda miktarının oluşturduğunu gösterdi. Zeyd eş-Şebanat, 2030 yılına kadar bu miktarı yarıya indirerek yıllık 20 milyar riyali aşmayacak şekilde gıda oranını da yüzde 16 seviyesine getirmeyi hedeflendiğini kaydetti.
Şebanat, gıda israfıyla mücadele projesinin tüm dünya ülkeleri için çok önemli olduğunu vurgulayarak, restoranlar, oteller, parti organizatörleri, hastaneler ve diğer tüm tüketici tedarik zincirlerinin buna tabi olması gerektiğini vurguladı. Projenin tamamlanması ve uygulama aşamasına geçmesi ile birlikte önümüzdeki yıllarda bu rakamların azalacağını umduğunu ifade etti.
Şura Meclisi’nde önerilen sistem ilgili Şebanat, yasama boşluğunu dolduracak bir sistem bulma ihtiyacı olduğunu vurguladı. Söz konusu projenin; gıda yönetimi ve israfını, küresel atık risklerini ve bunun yoksullukla ilişkisini azaltmak için entegre bir çerçeve içerdiğini kaydetti. Dünyada üretilen gıdanın yaklaşık üçte birinin (yaklaşık 1,3 milyar ton) israf edildiğine işaret edilen açıklamada, sanayileşmiş ülkelerde yaklaşık 680 milyar dolar, gelişmekte olan ülkelerde ise 310 milyar dolarlık kayıp olduğu belirtildi. Fransa Çevre ve Enerji Yönetimi Ajansı'nın bir raporuna göre, yılda 10 milyon ton gıda israf ediliyor, bu da 16 milyar euroya mal oluyor ve yalnızca Birleşik Krallık'ta bu miktar yılda 1,9 milyon tona ulaşıyor.
Sistem, herhangi bir gerçek veya tüzel kişinin yiyecekleri israf etmesini veya kasıtlı olarak buna sebep olmasını yasaklıyor. Ayrıca sistem, gıda üreticilerini, özel dernekler ve kurumlarla; tasarruf etmek, artan gıdayı dağıtmak, hayvanları beslemek veya tarımda kullanmakla ilgili sözleşmeler yapmaya teşvik ediyor. Üreticinin atık azaltım işlemlerinin düzenlenmesine ilişkin talimatlara uymaması halinde 200 bin riyale kadar para cezası ile cezalandırılması öngörülüyor. Üreticiye verilecek ceza, yiyeceği imha etmemeyi ve son kullanma tarihi geçmeden önce normal yoldan elden çıkarmak için özen göstermeyi de içeriyor. Sisteme göre, gerçek veya tüzel kişi, yiyeceği israf etmesi veya kasten israf etmeye sebep olması halinde on bin riyale kadar adli para cezası ile cezalandırılır ve suçun tekerrürü halinde cezanın üst sınırı iki katına çıkarılabiliyor.



Hindistan'ın Tesla hamlesi sonuçsuz kaldı

Mumbai'deki bir konut binasının otoparkında elektrikli araba şarj ediliyor (AP)
Mumbai'deki bir konut binasının otoparkında elektrikli araba şarj ediliyor (AP)
TT

Hindistan'ın Tesla hamlesi sonuçsuz kaldı

Mumbai'deki bir konut binasının otoparkında elektrikli araba şarj ediliyor (AP)
Mumbai'deki bir konut binasının otoparkında elektrikli araba şarj ediliyor (AP)

Stuti Mishra Asya İklim Muhabiri 

Hindistan'ın üst düzey bir federal bakanı, hükümet teşviklerine ve Elon Musk'la yapılan görüşmelere rağmen Tesla'nın Hindistan'da elektrikli araç üretmesinin artık beklenmediğini doğruladı.

Ağır Sanayi Bakanı H.D. Kumaraswamy, Narendra Modi hükümetinin elektrikli araç üretmeye yönelik yeni planına ABD'li şirketin ilgi göstermediğini pazartesi günü söyledi. Böylece otomobil üreticisini ikna etme çabalarının başarısızlıkla sonuçlandığı ilk kez kamuoyuna açıklanmış oldu.

Kumaraswamy gazetecilere yaptığı açıklamada "Mercedes Benz, Skoda-Volkswagen, Hyundai ve Kia ilgi gösterdi. Tesla'dan böyle bir şey beklemiyoruz" diyerek şirketin bunun yerine iki perakende satış galerisi açmayı planladığını ekledi.

Hindistan'da üretimle ilgilenmiyorlar.

Haber ajansı PTI'nin yetkililere dayandırdığı haberlerde Tesla'nın, ülkenin elektrikli araç politikası kapsamında yapılan ilk görüşmelere katıldığı ancak sonraki turlara dahil olmadığı bildirilmişti.

Bu açıklama, Modi hükümetinin bu hafta elektrikli araç politikasına ilişkin resmi yönergeleri yayımlayarak en az 500 milyon dolarlık yatırım yapmayı ve üç yıl içinde yerel üretime geçmeyi taahhüt eden yabancı otomobil üreticilerine ithalat vergilerinde indirim sunmasının ardından geldi.

Bir yıldır üzerinde çalışılan bu politika, başlangıçta Tesla'yı ülkede üretim yapmaya ikna etmek üzere tasarlanmıştı.

Hindistan Ağır Sanayi Bakanlığı, otomobil üreticilerinin ülkede yaklaşık 500 milyon dolarlık yatırım yapmayı taahhüt etmeleri halinde, mevcut yüzde 70'lik gümrük vergisi yerine yüzde 15'lik indirimli gümrük vergisiyle sınırlı sayıda elektrikli araç ithal etmesine izin verileceğini açıkladı.

Musk daha önce yüksek ithalat vergilerinin Tesla'nın Hindistan pazarına girmesini engellediğini söylemişti. Daha sonra Washington DC'de bir araya geldiği başbakanla, Hindistan'ın teknoloji ve inovasyon alanındaki potansiyelini konuşmuştu.

Ancak bu tür girişimlere rağmen Tesla geri adım attı. Hindistan deneme amacıyla araç ithalatı yerine yerel üretim yapılmasını şart koşunca, Amerikan şirketinin ilk giriş planları 2022'de rafa kaldırılmıştı. Musk daha sonra yatırım için "doğru zamanlamayı bulmaya çalıştığını" söylemişti.

Analistler, Hindistan'ın elektrikli araç pazarının Tesla'nın üst düzey modellerine henüz hazır olmayabileceğini savunuyor. Elektrikli araçlar halihazırda ülkedeki binek araç satışlarının yüzde 3'ünden azını oluşturuyor ve yerli alternatiflerin fiyatı Tesla'nın en ucuz modelinin yarısı kadar.

Şarj altyapısının yetersizliği ve kötü koşullardaki yollar da caydırıcı faktörler olabilir.

Tata Motors, yüzde 60'ın üzerindeki hisseyle Hindistan elektrikli araç pazarında hakim konumdayken, onu yüzde 22'yle MG Motors izliyor.

Küresel olarak Tesla, rakiplerinin ve özellikle Çinli BYD'nin artan baskısıyla karşı karşıya. Musk'ın ABD Başkanı Donald Trump'la bağları nedeniyle yaşanan siyasi tepki sonucu satışları 2025'in başında üç yılın en düşük seviyesine geriledi. Musk, geçen hafta yönetimdeki danışmanlık görevinden ayrıldı.

Independent Türkçe,independent.co.uk/asia