‘Kötüleşen borç krizine’ ilişkin endişeler G20 Zirvesi’nin gündeminde

Uluslararası Para Fonu'nun Washington'daki genel merkezi (Reuters)
Uluslararası Para Fonu'nun Washington'daki genel merkezi (Reuters)
TT

‘Kötüleşen borç krizine’ ilişkin endişeler G20 Zirvesi’nin gündeminde

Uluslararası Para Fonu'nun Washington'daki genel merkezi (Reuters)
Uluslararası Para Fonu'nun Washington'daki genel merkezi (Reuters)

G20 liderleri, bazı orta gelirli ülkelerin karşı karşıya olduğu ‘gittikçe kötüleşen borç krizi’ konusundaki endişelerini dile getirmeye ve hem kamu hem de özel sektördeki tüm alacaklıları borç iyileştirme taleplerine derhal yanıt vermeye çağırmaya hazırlanıyorlar. G20 Liderler Zirvesi’nin sonuç bildirgesinin taslağında borç sorunları hakkında sert bir dil benimsendi ve sorunların sadece en fakir ülkelerle sınırlı olmadığı vurgulandı. Taslakta, borç yükünün hafifletilmesi ve yükün adil bir şekilde üstlenilmesi için resmi ve özel sektörden tüm alacaklıların işbirliği yapmasının önemi vurgulandı. Ancak Batılı ülkeler ve uluslararası finans kuruluşları tarafından borç yapılandırma çabalarını geciktirdiği için eleştiri oklarının hedefi olan Çin'den söz edilmedi.
Taslağa göre liderler, ‘öngörülebilir, koordineli ve düzenli bir şekilde uygun bir zamanda’ borç meselesini halletmek için ortak çerçeveyi uygulama çabalarını yoğunlaştıracaklarını belirttiler.
G20 ve resmi alacaklılardan oluşan Paris Kulübü, düşük gelirli ülkelerin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) krizini aşmasına yardımcı olmak için 2020'nin sonlarında ortak bir çerçeve hazırlamıştı. Ancak zamanla sonuç elde edilmesinin zor olduğu anlaşıldı. Zira sadece üç ülke, (Çad, Zambiya ve Etiyopya) borcun çerçeve içinde çözülmesi için resmi talepte bulundu.
G20 liderleri, Çad'ın alacaklılarıyla vardığı bir anlaşmayı memnuniyetle karşıladı. Öte yandan Zambiya'nın borçlarının çözülmesine yönelik bir anlaşmanın 2023'ün başlarına kadar tamamlanması çağrısında bulundular. Ayrıca, Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından desteklenen bir program dahilinde Etiyopya'nın borç meselesini çözmeye yönelik bir anlaşmanın tamamlanması çağrısında bulundular.
IMF ve Dünya Bankası liderlerinin yanı sıra ABD liderleri ve diğer Batılı güçlerin, G20 çerçevesinin orta gelirli ve savunmasız ülkeleri içerecek şekilde genişletilmesi için çaba sarf etmeleri boşunaydı. Çünkü şu anda dünyanın en büyük alacaklısı konumunda bulunan Çin bu çabaları engelledi.
Taslakta, ilk kez orta gelirli ülkelerin boğuştuğu borç sorunlarının ciddiyetinden bahsedildi. Uzmanlar bunu, eylül ayı başlarında IMF ile bir ön anlaşmaya varan ancak ödemeleri alabilmek için Çin ve Japonya da dahil olmak üzere bir dizi alacaklıdan finansman güvencesi alması gereken Sri Lanka'ya açık bir işaret olarak değerlendirdiler.



Bitcoin dalgalanmalara rağmen 110 bin doları aştı

Oregon eyaletindeki bir mağazanın Bitcoin ile ödeme kabul ettiğini bildiren tabela (Arşiv – Reuters)
Oregon eyaletindeki bir mağazanın Bitcoin ile ödeme kabul ettiğini bildiren tabela (Arşiv – Reuters)
TT

Bitcoin dalgalanmalara rağmen 110 bin doları aştı

Oregon eyaletindeki bir mağazanın Bitcoin ile ödeme kabul ettiğini bildiren tabela (Arşiv – Reuters)
Oregon eyaletindeki bir mağazanın Bitcoin ile ödeme kabul ettiğini bildiren tabela (Arşiv – Reuters)

Kripto para piyasası haftaya kayda değer bir yükselişle başladı. Bitcoinin fiyatı yüzde 2,1 oranında artarak 110 bin dolar seviyesini yeniden gördü. Bu seviye, yatırımcılar açısından psikolojik ve teknik açıdan önemli bir eşik olarak görülüyor. Söz konusu yükseliş, tahvil piyasalarında yaşanan artan dalgalanmalar ve hem ABD hem de Japonya’da kamu borçlarının sürdürülebilirliğine dair artan endişeler eşliğinde gerçekleşti.

ABD’de bütçe açığının artması ve devlet tahvili ihraçlarının hız kazanması, tahvil piyasası üzerinde ciddi bir baskı oluşturdu. Diğer yandan uzun vadeli borçlanma araçlarının getirileri yükselmeye devam ediyor. Bu durum yatırımcıların enflasyon kaygılarını ve yabancı talepteki düşüşü yansıtıyor. Japonya’da ise tahvil getirileri, tarihsel olarak düşük seyreden bantlarını aşmaya başladı. Bu gelişme, onlarca yıldır sürdürülen genişleyici para politikasının sona erdirilebileceğine dair spekülasyonları beraberinde getirdi.

Kripto para analizi alanında önde gelen isimlerden Michael van de Poppe’nin sosyal medya üzerinden yaptığı bir paylaşıma göre, Bitcoinin 110 bin dolar seviyesine geri dönmesi, güçlü bir yükseliş ivmesine işaret ediyor. Aynı zamanda alternatif kripto paralar da bu olumlu eğilime katılıyor.

Söz konusu hareket, birçok piyasa izleme platformunun bildirdiğine göre, 95 bin ila 100 bin dolar arasında dalgalanan birkaç haftalık yatay seyrin ardından geldi. Binance platformunun verilerine göre, BTC/USD paritesi 110 bin 125 dolar seviyesinde kaydedilirken, günlük işlem hacmi yaklaşık 38 milyar dolara ulaştı.

Bu bağlamda Bitcoin, hem yüksek performanslı bir dijital varlık hem de alternatif bir değer saklama aracı olarak yeniden gündeme geliyor. Analistler, küresel piyasalarda yaşanan dönüşümlerin dijital para birimlerinin cazibesini artırdığını belirtiyor. Özellikle Bitcoine bağlı borsa yatırım fonlarına kurumsal sermaye akışının devam etmesi dikkat çekiyor. Bu fonların yönettiği varlıkların toplam değeri kısa süre önce 104 milyar doları aştı.

Dikkat çekici olan, bu yükselişin kısa vadeli bir spekülasyon dalgasının sonucu gibi görünmemesi. Aksine bu yükseliş, yatırımcılar tarafından ‘güvenli liman’ kavramının yeniden kapsamlı biçimde değerlendirilmesi çerçevesinde gerçekleşiyor. Zira artık geleneksel devlet borçlanma araçları -başta Amerikan hazine tahvilleri olmak üzere- aynı güven düzeyine sahip değil. Özellikle yüksek enflasyon ve kronik bütçe açıklarıyla karakterize edilen bir ortamda bu güven daha da zayıflamış durumda.

Hafta sonunda ise Bitcoinin fiyatı, 111 bin doların üzerindeki seviyelerden 108 bin 600 dolara kadar geriledi. Bu düşüş, ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa mallarına ve Amerika dışında üretilen iPhone cihazlarına ağır gümrük vergileri uygulama tehdidine doğrudan bir tepki olarak gerçekleşti.

Bu ani riskten kaçınma eğilimine yönelik genel ruh halindeki dönüşüm, kripto para piyasasında 500 milyon dolardan fazla alım pozisyonunun silinmesine yol açtı. Bitcoin, Ether, Cardano, Solana ve Dogecoin’e bağlı vadeli işlem sözleşmeleri ciddi kayıplar yaşadı.

Ancak bu sabah atmosfer değişti. BTSE platformunun operasyonlardan sorumlu yöneticisi Jeff Mei, Telegram üzerinden yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Bir yandan, hafta sonu yaşanan düşüşler bize kripto para piyasasının jeopolitik ve ekonomik şoklara ne kadar hızlı tepki verdiğini gösterdi. Diğer yandan, gümrük muafiyet sürelerinin uzatılması yönünde atılan adımlar, en kötü dönemin geride kaldığına dair inancı güçlendiriyor. Bu da yatırımcıların temkinli bir şekilde yeniden birikim yapmaya başlamasına yol açtı.”