Kaçırılma ve suikastlar Libya kamuoyunu endişelendiriyor

Misrata Deniz Gümrük Merkezi Başkanı Halide ed-Dala (Gümrük Medya Merkezi)
Misrata Deniz Gümrük Merkezi Başkanı Halide ed-Dala (Gümrük Medya Merkezi)
TT

Kaçırılma ve suikastlar Libya kamuoyunu endişelendiriyor

Misrata Deniz Gümrük Merkezi Başkanı Halide ed-Dala (Gümrük Medya Merkezi)
Misrata Deniz Gümrük Merkezi Başkanı Halide ed-Dala (Gümrük Medya Merkezi)

Misrata Deniz Gümrük Merkezi Başkanı Halide ed-Dala’ya yönelik suikast girişimi ve Yüzbaşı Habib et-Tarıki’nin dün akşam başkentte kaçırılmasının ardından Libyalılar, ülkedeki kaçırılma ve suikast suçlarının artmasından korkuyor.
Kaddafi rejiminin devrilmesinin ardından Libya, uzun süredir kaçırılma, şantaj ve cinayet suçlarından mustarip. Bu suçların çoğu genellikle unutulurken failler ise hadisenin yıllar ardından ortaya çıkıyor.
Avukat ve aktivist Hanan el-Barassi iki yıl önce Bingazi’de suikasta kurban gitmişti. Barassi’nin ölümüne ilişkin etkin bir soruşturma gerçekleştirilmedi. Faillerin adaletten kaçmayı sürdürdüğüne dikkat çeken Libyan Crimes Watch, Barassi’nin Libya'daki yargısız infazların birçok kurbanından yalnızca biri olduğunu vurguladı. Aynı zamanda “Sorumluların hesaba tutulmasını, cezasızlığın son bulmasını talep ediyoruz” ifadelerine başvurdu.
Şarku’l Avsat’ın yerel basından aktardığı habere göre Yüzbaşı Habib es-Saim et-Tarıki, Trablus'ta silahlı kişilerce kaçırıldı. Tarıki’nin kaçırılması, insan hakları ilgililerinde ‘korkakça’ şeklinde nitelendirildi. Ailesi ve yetkililer, Tarıki’nin bulunması için müdahale etme talebinde bulundu.
Libyan Crimes Watch, geçtiğimiz hafta, Muhannad Muhammed Belaid adlı gencin Trablus'un merkezindeki en-Nevfeliyyin mahallesindeki evinin yakınlarında kurşunlanarak öldürüldüğü, şarapnel parçalarının ise 2 çocuğun yaralanmasına sebep olduğunu duyurmuştu.
Libyan Crimes Watch, geçtiğimiz Ekim ayında birçok cinayet, suikast ve kaçırma girişimlerine dikkat çekmişti. Libya parlamentosunun Benina Uluslararası Havalimanı'ndaki İlişkiler Ofisi Müdürü Ümran Ferec el-Fesi’nin (35) renkli camları olan sivil araçlı ve askeri üniformalı silahlı kişilerce kaçırıldığına dikkat çeken Libyan Crimes Watch, aynı ayın 23'ünde ise Bingazi'deki Uluslararası Üniversite’nin yakınlarında serbest bırakıldığını bildirdi.
Geçtiğimiz ayın 18’inde ise Tarhuna'daki belediye meclisi seçimleri adayı Receb Salih Haruda (43) Trablus'un güneyindeki Ayn Zara'da kimliği belirsiz kişilerce kaçırıldı. Kaçırılmasının beş gün sonrasında ise evinin yakınlarında serbest bırakıldı. Ülkenin batısındaki Libya Kızılayı ekibi (ez-Zaviye şubesi), kentteki yerel makamlardan aldığı ihbar üzerine el-Harşa bölgesinde kimliği belirsiz bir ceset çıkardı.
Misrata Limanı Gümrük Merkezi üyeleri, patronlarına kimliği belirsiz bir grup tarafından Trablus'ta düzenlenen suikast girişimini kınamak için oturma eylemi düzenledi. Protestocular, kaçtığı kaydedilen kimliği belirsiz kişilerce düzenlenen ‘kirli’ suikast girişimini şiddetle kınadıklarını ifade etti. Dala’nın Trablus'ta akşam namazını kılmak için bir camiye gittiği sırada ateş altında bırakıldığı, ancak kurtulduğuna değinildi. Gümrük merkezi çalışanları, Dala’ya yönelik suikast girişiminin gümrük görevlilerinin bir narkotik ve psikotrop madde sevkiyatını ülkeye girmeden ele geçirmeyi başarması ardından kaydedildiğini açıkladı. Aynı zamanda “Bu kirli girişimler bizi işimizi yapmaktan, ülkemiz ekonomisini korumaktan ve gençlerimizi öldüren bu zehirlerle yüzleşmekten vazgeçirmeyecek. Gümrük Müdürü veya çalışanlarından herhangi birine bir girişimde bulunacak olan kimseler, tarafımızca demir yumruk ile darp edilecek. Tarafımızca ilgili tüm yasal önlemler alınacak” vurgusunda bulundu.



Trump'ın eş-Şera ile görüşmesi, çeyrek asırdır gerçekleşen ilk ABD-Suriye zirvesi olma özelliği taşıyor

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
TT

Trump'ın eş-Şera ile görüşmesi, çeyrek asırdır gerçekleşen ilk ABD-Suriye zirvesi olma özelliği taşıyor

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)

ABD Başkanı Donald Trump bugün Suudi Arabistan'da, Beşşar Esed ve rejiminin devrilmesine öncülük eden Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile görüşecek. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, “Başkan Donald Trump, Suudi Arabistan ziyareti sırasında Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera’yla görüşmeyi kabul etti” denildi.

Bu açıklama, Trump'ın Riyad'daki Suudi Arabistan – ABD Yatırım Forumu sırasında yaptığı “Suriye ile normal ilişkileri yeniden tesis etmek için adımlar attım. Suriye'ye parlama şansı vermek için yaptırımların kaldırılması talimatı vereceğim. Artık parlama zamanı geldi. Tüm yaptırımları durduracağız. İyi şanslar Suriye, bize çok özel bir şey göster” açıklamasının ardından geldi.

Eş-Şera, eski Devlet Başkanı Hafız Esed'in 2000 yılında Cenevre'de Bill Clinton ile görüşmesinden bu yana bir ABD Başkanı ile görüşen ilk Suriye lideri olacak.

Bu arada haber siteleri Suriyeli kaynaklara dayanarak eş-Şera'nın bugün Suudi Arabistan'ı ziyaret edeceğini ve bu ziyaretin ABD Başkanı Donald Trump'ın Körfez liderleriyle yapacağı toplantıya denk geleceğini duyurdu. ABD, eş-Şera'nın geçtiğimiz aralık ayında iktidara gelmesinden bu yana onunla nasıl başa çıkacağını düşünüyor. Körfez liderleri Şam'daki yeni hükümeti desteklediklerini ve 14 yıllık iç savaş sırasında Esed rejimine destek veren İran'ın Suriye'de yeniden nüfuz sahibi olmasını engelleyeceği için Trump'ın da bu hükümeti desteklemesini istediklerini ifade ettiler.

fvyuı
Suriye’nin başkenti Şam’da Beşşar Esed ve Hafız Esed'in resimlerinin olduğu tabelayı kaldıran güvenlik güçleri (AFP)

Trump'la görüşme, 2003'te ABD öncülüğünde ülkenin işgalini takip eden isyandaki rolü nedeniyle bir zamanlar Irak'ta hapsedilen Suriye Cumhurbaşkanı için büyük bir destek.

Eş-Şera ocak ayında, Heyetu Tahriru’ş-Şam'ın (HTŞ) öncülüğündeki muhalif grupların Şam'a girerek Esed ailesinin 54 yıllık iktidarına son verdiği görkemli saldırıdan bir ay sonra Suriye'nin cumhurbaşkanı olarak atandı.

Dönemin Başkanı Joe Biden kararı, yönetimi henüz yeni Suriye hükümetini resmen tanımamış olan Trump'a bıraktı. Esed döneminde Şam'a uygulanan yaptırımlar halen yürürlükte.

Trump pazartesi günü yaptığı açıklamada, Suriye hükümetine yönelik yaptırımları kaldırmayı düşündüğünü söyledi. “Suriye'ye yönelik yaptırımları kaldırmak isteyebiliriz, çünkü onlara yeni bir başlangıç için fırsat vermek istiyoruz” diyen Trump, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kendisini bu yönde teşvik ettiğini belirtti. Bu yorumlar, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'ya karşı derin bir kuşku duyan Trump için belirgin bir ton değişikliğine işaret ediyor.

fgtyhju
Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı Riyad'da kabul etti, 2 Şubat 2025. (AP)

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığına göre, 30 Nisan'da Şam'da eş-Şera ile dört saat görüşen Trump yanlısı ABD'li aktivist Jonathan Bass, Suriyeli ve Körfez ülkelerinden aktivistlerle birlikte, Trump'ın Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ziyareti sırasında iki başkan arasında tarihi bir görüşme ayarlamaya çalıştı.

dfevrgthyju
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera geçtiğimiz mart ayında Kahire'de Filistin konulu Arap Birliği Zirvesi’ne katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Suriye, ülkeyi küresel finans sisteminden izole eden ve 14 yıllık acımasız bir savaşın ardından ekonomik iyileşmeyi son derece zorlaştıran ABD yaptırımlarının hafifletilmesi için Washington'un koşullarını yerine getirmekte zorlanıyor.

Bugün Riyad'da ABD Başkanı ile görüşmeye hazırlanan eş-Şera, kendisine yapılan resmi davetin önde gelen İran yanlısı Iraklı siyasetçiler ve destekçileri tarafından ağır bir şekilde eleştirilmesinin ardından cumartesi günü Bağdat'ta yapılacak Arap Birliği Zirvesi’ne katılmayacağı için özür diledi.

Diplomatik bir kaynak pazartesi günü AFP'ye yaptığı açıklamada, “Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, 17 Mayıs'ta Irak'ın başkenti Bağdat'ta yapılması planlanan 34. olağan Arap Birliği Zirvesi’ne katılmayacak. Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani ülkesinin zirve heyetine başkanlık edecek” dedi.