Sudan ordusu ile ÖDBG arasında çerçeve anlaşma sağlandı

Sudan ordusu ile ÖDBG arasında sağlanan çerçeve anlaşmaya göre siyasi geçiş süreci, iki aşamaya ayrıldı

Hartum’un merkezindeki İ’tisam Meydanı’nda protestolara katılan göstericilerden bir kare (AFP)
Hartum’un merkezindeki İ’tisam Meydanı’nda protestolara katılan göstericilerden bir kare (AFP)
TT

Sudan ordusu ile ÖDBG arasında çerçeve anlaşma sağlandı

Hartum’un merkezindeki İ’tisam Meydanı’nda protestolara katılan göstericilerden bir kare (AFP)
Hartum’un merkezindeki İ’tisam Meydanı’nda protestolara katılan göstericilerden bir kare (AFP)

Sudan muhalefet koalisyonu Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri (ÖDBG), iki tarafın taslak anayasa belgesi üzerinde vardığı mutabakatlara dayanarak, ordu liderleriyle bir ‘çerçeve anlaşmaya’ vardıklarını duyurdu. Anlaşmanın, devrimin tüm güçleriyle ve siyasi sürecin taraflarıyla yapılan kapsamlı istişarelerin ardından 10 gün içinde imzalanacağı belirtildi.
ÖDBG lideri Yaser Arman, 16 Kasım’da Omdurman’daki Ümmet Partisi binasında düzenlediği basın toplantısında çerçeve anlaşmanın imzalanma süresinin tartışılacağını söyledi. Ancak 10 günü geçmeyecek bir süre içinde imzalanması için istişareler yürütüldüğünü belirtti.
Devrim güçlerinin birliğinin korunması kadar geçiş üssünün genişletilmesinin de önemli olduğunu söyleyen Arman, devrimin rotasını belirleyen geçiş güçleriyle istişare halinde olduklarına dikkati çekti. Yaser Arman, “Askeri bileşenle anlaşmaya vardığımız gibi ÖDBG, sivil iktidar ve demokratik dönüşüm isteyen tüm siyasi güçler, gruplar ve kişilerle uzlaşmaya hazırdır. Yalnızca demokratik geçişe ve sivil otoritenin kurulmasına engel olmaya çalışan güçlere karşı tavrımız olacaktır” açıklamasında bulundu.
Öte tandan ÖDBG üyesi Taha Osman, siyasi sürecin iki aşamaya bölünmesinin, birçok konuda askeri unsurla diyaloğun zaman çizelgesini belirlemek amacıyla gerçekleştiğini belirtti.
Osman, cumhurbaşkanı ve başbakanın seçiminin devrimin tüm güçlerinden olacağını dile getirdi.
ÖDBG Sözcüsü Cafer Hasan, geçiş dönemi adaleti konusunun, bu konuda en geniş fikir birliğine varmak için özel bir konferans yoluyla çıkar sahiplerinin, mağdur ailelerinin ve siyasi güçlerin katılımını gerektirdiğini vurguladı.
Muhalefet koalisyonunun en yüksek liderlik organı olan Merkezi Konsey, askeri bileşenin anayasa taslağı üzerindeki gözlemlerini ele almak üzere bir toplantı düzenledi. Konsey, yaptığı açıklamada askeri bileşenle gerçekleşen mutabakatların, ülkedeki krize siyasi bir çözüm bulmak için inşa edilebileceğini belirtti.
ÖDBG, ilki çerçeve anlaşmanın imzalanması ve ikincisi ‘geçiş dönemi adaleti, güvenlik ve askeri reform, Cuba Barış Anlaşması, devrik lider Ömer el-Beşir rejiminin tasfiyesi konularının görüşülmesi sonrasında gerçekleşecek’ bir nihai anlaşma olmak üzere siyasi süreci iki aşamaya ayırdı.
Açıklamada geçiş dönemi adaleti konusunun, tüm mağdurları içermesi koşuluyla, çıkar sahiplerinin ve şehit ailelerinin katılımına dayalı olması gerektiği vurgulanırken, güvenlik ve askeri reformun ‘uzlaşı sağlanan güvenlik düzenlemelerine göre tek, profesyonel ve ulusal bir ordunun inşası ve reformu ile’ sona ermesi gerektiğine dikkat çekildi.
Muhalefet koalisyonu, Cuba Barış Anlaşması’nın feshedilmemesi ve tarafların onayıyla gerekli reformların yapılması konusundaki tutumunu da dile getirdi.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre ÖDBG, hukukun üstünlüğüne ve temel haklara saygıya bağlı kalarak, izole edilmiş rejimin ve kurumlarının tasfiyesine de bağlı olduğunu açıkladı. Ayrıca özgürlük, barış ve adalet içinde devrim sloganına ulaşma ve demokratik dönüşüm yolunu tamamlama konusundaki ulusal taahhüdünü dile getirdi.
Avukatlar Sendikası’nın hazırladığı anayasa taslağında askeri unsurun ve ÖDBG’nin ulaştığı en belirgin uzlaşı konuları arasında, ‘25 Ekim 2021 günü, öncesi ve sonrasında yayınlanan tüm karar ve işlemlerin yeniden gözden geçirilmesi, devlet kurumlarında izole edilmiş rejimin görev ve yetkilerin tasfiye edilmesi, güvenlik, adalet ve yargı birimlerinde reform yapılması, bu birimlerin bağımsızlığının ve adaleti sağlama yeteneğine ulaşılmasının sağlanması’ konuları da yer alıyor.



Faşir’den kaçanlar: Ağaçlara asılı cesetler gördük

HDK’nın saldırısından kaçan yerinden edilmiş kişiler için kurulan et-Tavile Mülteci Kampı’ndaki Sudanlı bir kadını, 15 Kasım 2025 (Reuters)
HDK’nın saldırısından kaçan yerinden edilmiş kişiler için kurulan et-Tavile Mülteci Kampı’ndaki Sudanlı bir kadını, 15 Kasım 2025 (Reuters)
TT

Faşir’den kaçanlar: Ağaçlara asılı cesetler gördük

HDK’nın saldırısından kaçan yerinden edilmiş kişiler için kurulan et-Tavile Mülteci Kampı’ndaki Sudanlı bir kadını, 15 Kasım 2025 (Reuters)
HDK’nın saldırısından kaçan yerinden edilmiş kişiler için kurulan et-Tavile Mülteci Kampı’ndaki Sudanlı bir kadını, 15 Kasım 2025 (Reuters)

Faşir’deki saldırılardan sağ kalanlar, geçtiğimiz ekim ayında Sudan'ın Kuzey Darfur eyaletinin yönetim şehri Faşir'in Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK) eline geçmesinden bu yana maruz kaldıkları veya tanık oldukları korkunç ihlalleri anlattılar.

Yedi yakın aile üyesiyle birlikte Faşir’den kaçan, ancak beraberindekilerin başlarına ne geldiğini bilmeyen Ahmed Cibril, “O gece çıplak ayakla ve pijamalarımızla yola çıktık ve yolda HDK üyelerinin yoğun ateşi altında kaldık... Birçoğu öldü ve yaralandı” dedi. Faşir’den yaklaşık 60 kilometre uzaklıktaki et-Tavile Mülteci Kampı’na giderken onlarca kişinin açlık ve susuzluktan öldüğünü, diğerlerinin ise aldıkları ağır yaralar nedeniyle hayatını kaybettiğine tanık olduğunu ekledi.

Telefonla Şarku’l Avsat’a konuşan sağ kalanlar, HDK’nın yüzlerce aileyi gözaltı merkezlerinde ve barınaklarda zorla alıkoymaya devam ettiğini ve birçoğunun açlıktan öldüğünü veya vurulduğunu söyledi.

Sağ kalanlardan biri şöyle dedi:

Ağaçlara asılmış kadın ve erkeklerin cesetlerini gördük, kimse onlara yaklaşamadı.

Faşir'in HDK’nın eline geçmesinden birkaç gün sonra şehirden ayrılan Avukat Adam İdris şöyle konuştu:

“HDK bizi camilere gitmeye zorladı, orada bizi videoya aldı ve ardından her şeyin normal seyrinde gittiğini söyleyen videolar yayınladı, oysa gerçekte silahsız vatandaşları gözaltına alıyor ve serbest bırakılmaları karşılığında büyük miktarlarda para talep ediyordu.”

İki çocuk annesi bir kadın ise şöyle anlattı:

“Kadınları sıraya dizip silahlarını bize doğrulttular ve sonra para ve altın var mı diye bakmak için giysilerimizi aradılar. HDK üyeleri tarafından cinsel şiddete ve insanlık dışı muameleye maruz kaldık. Bize ırkçı hakaretler ettiler.”

Sudan’da 2023 yılının nisan ayı ortalarında, tüm güçleri tek bir ordu altında birleştirme çabaları sırasında ordu ile HDK arasında başlayan anlaşmazlık silahlı çatışmaya dönüştü.


Suriyeliler, Suriye'nin kurtuluşu ve Beşşar Esed’in kaçışının yıldönümünü kutluyor

Dün Şam’da Beşşar Esed rejiminin düşüşünü kutlayan törenlere katılırken ülkelerinin bayraklarını sallayan Suriyeliler (AP)
Dün Şam’da Beşşar Esed rejiminin düşüşünü kutlayan törenlere katılırken ülkelerinin bayraklarını sallayan Suriyeliler (AP)
TT

Suriyeliler, Suriye'nin kurtuluşu ve Beşşar Esed’in kaçışının yıldönümünü kutluyor

Dün Şam’da Beşşar Esed rejiminin düşüşünü kutlayan törenlere katılırken ülkelerinin bayraklarını sallayan Suriyeliler (AP)
Dün Şam’da Beşşar Esed rejiminin düşüşünü kutlayan törenlere katılırken ülkelerinin bayraklarını sallayan Suriyeliler (AP)

Şam, bugün ‘kurtuluşunun’ birinci yıldönümünde Suriyelilerin ülkelerine dönüşünü, eski rejimin çöküşünü ve lideri Beşşar Esed'in ülkeden kaçışını kutluyor.

Adeta bir tatil havasının hakim olduğu başkentte, geri dönüş hakkının sevinci, hatıraların ağırlığıyla iç içe geçmiş durumda. Sokaklar ise ‘karanlık dönemin’ sembollerinin yerini alan yeni bir kimliği yansıtıyor. Silahlı grupların üyeleri yeni devletin güvenlik kurumlarına entegre edilirken Şamlılar gelecekleriyle ilgili endişelerinin bir kısmından kurtulmuş durumdalar.

Süslemelerin, kalabalıkların, dolu otellerin ve yıllarca süren sürgünün ardından geri dönenlerin ardında, hala kayıp olanların aileleri ve yıkılmış bölgelerin sakinleri arasında hiç bitmeyecek bir hüzün var. Yine de insanlar, sanki ‘duvarların artık kulakları yokmuş’ gibi, açıkça konuşma cesaretini yeniden kazandılar ve bireysel karar verme gücünü ve geri dönme hakkını yeniden kazandıklarına dair genel duygularını ifade ettiler.

Bu değişim, 8 Aralık 2024 tarihinde Beşşar Esed'in ülkenden kaçışının ardından yaşanan hareketli gecenin hatıralarını silebilmiş değil. O gece, güvenlik kurumları çöktü, silahlı gruplar kritik öneme sahip karargahları yağmalamak için acele etti ve eski rejimin üyeleri üniformalarını sokaklarda bıraktı. Şam kaosun eşiğine gelmişti.

Ancak Cisr el-Ebyad, Bab Tuma ve el-Kassa gibi mahalleler, doktorlar, öğrenciler ve tüccarlardan oluşan geçici mahalle komiteleri sayesinde kendilerini korumayı başardılar. Bu girişimler sayesinde 200'den fazla hırsız tutuklandı ve mezhep çatışmaları önlerken halkın durumun kontrolden çıkmasını engelleme yeteneğini ortaya koydu.

Öte yandan Tahran'da bugün, İran'ın Suriye'deki dayanak noktasını kaybetmesi, İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney’in ‘dış komplo’ hakkındaki konuşması, Devrim Muhafızları Ordusu’nun (DMO) Suriye'yi ‘35. Eyalet’ olarak görmesi, diplomasinin savunulması ve milletvekillerinin on milyarlarca doların israf edildiği yönündeki suçlamaları arasında ‘direniş çadırının ana direğinin’ çöküşüyle ilgili çelişkili haberler basında yer alıyor.


Caca: Hizbullah Lübnan’ın en büyük sorunudur

Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)
Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)
TT

Caca: Hizbullah Lübnan’ın en büyük sorunudur

Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)
Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)

(Maruni Hristiyan) Lübnan Kuvvetleri Partisi (LK) lideri Samir Caca, Hizbullah'ın askeri kanadının Lübnan'ın en büyük sorunu olduğunu söylerken Hizbullah’ın askeri yapısının tasfiyesini geciktirmek için hiçbir neden olmadığını savunuyor.

Caca, LK’nin ilk genel konferansında, Cumhurbaşkanı Joseph Avn ve Başbakan Nevvaf Selam'a açık bir mesaj göndererek şunları söyledi:

“Hizbullah'ın askeri kanadının, yaşadığımız büyük sorunun merkezinde olduğu artık açıkça ortada. Herkes, bu sorunun çözülmesinin mali durumu hafifletmek için bir ön koşul olduğu konusunda hemfikir.”

Caca ayrıca, önümüzdeki bahar için planlanan parlamento seçim yasası ile ilgili olarak Meclis Başkanı Nabih Berri'ye bir mesaj gönderdi. Ona, iç düzenlemelerin uygulanmak için oluşturulduğunu, partizan amaçlara ulaşmak, parlamentonun işleyişini bozmak ve parlamento seçimlerini sekteye uğratmaya çalışmak için kullanılmak üzere oluşturulmadığını söyledi.