Çin ile Endonezya, 'bölgesel stratejik koordinasyonu geliştirme' konusunda anlaştı

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Çin ile Endonezya, 'bölgesel stratejik koordinasyonu geliştirme' konusunda anlaştı

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Çin ile Endonezya, bölgesel ve çok taraflı sorunlarda stratejik koordinasyonun geliştirilmesi ve stratejik altyapı projelerinde sinerji yaratılması konularında mutabakata vardı.
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Endonezyalı mevkidaşı Joko Widodo, Endonezya'nın ev sahipliğinde düzenlenen G20 Zirvesi'nin ardından ikili görüşme gerçekleştirdi.
Liderler görüşmenin ardından yayımladıkları 15 maddelik ortak açıklamada, tarafların, gelecek 5 yılda çok sayıda alanda işbirliğini geliştirmeye yönelik planı kabul ettiği ve "iki ülke arasında bölgesel ve çok taraflı sorunlarda stratejik koordinasyonun geliştirilmesi" konusunda mutabakata vardığı belirtildi.
Açıklamada, tarafların denizlerde bilimsel araştırma ve çevre koruma, seyrüsefer güvenliği, denizcilik altyapısını geliştirme, afet önleme ve yardım alanlarında birlikte çalışma konusunda anlaşmaya vardığı kaydedildi.

Altyapı stratejileri arasında sinerji
Görüşme öncesinde liderler, Çin'in Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında inşa edilen Cakarta-Bandung hızlı tren hattının deneme sürüşüne katıldı.
Devlet Başkanı Şi, iki ülke arasında ekonomik işbirliğinin gelişmekte olan ülkelere örnek olduğunu belirterek, Çin'in tarihi İpek Yolu güzergahında ulaştırma ve altyapı projeleriyle doğu-batı ticaretini canlandırmayı amaçlayan "Kuşak ve Yol Girişimi" ile Endonezya'nın, küresel deniz ticaretinde önemli bir merkez olmayı hedeflediği "Küresel Deniz Ekseni" projeleri arasında sinerjinin geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.
İki ülkenin "gerçek bir çok taraflılık anlayışını" benimsemesi gerektiğine işaret eden Şi, Endonezya ve Çin'in Güney Doğu Asya Ulusları Birliği (ASEAN) ülkeleri arasında çok taraflı bağların geliştirilmesine katkıda bulunmasını umduklarını belirtti.
Şi'nin, ABD ve Çin'in Asya-Pasifik bölgesinde nüfuz mücadelesinin arttığı bir dönemde, ASEAN'ın öncüsü ve en büyük ekonomisi Endonezya ile yakınlaşmaya vurgu yapması dikkati çekti.

Endonezya'nın en büyük ticari ortağı
Çin, Endonezya'nın en büyük ticari ortağı ve aynı zamanda en büyük yabancı yatırım kaynaklarından biri konumunda bulunuyor.
Çin Ticaret Bakanlığı verilerine göre, iki ülke arasındaki ticaret hacmi 2021'de önceki yıla göre yüzde 58,6 artışla 124,4 milyar dolara ulaştı.
Ülke ana karasındaki şirketler, geçen yıl Singapur ve Hong Kong Özel İdare Bölgesi'nin ardından Endonezya'ya yapılan yabancı yatırımlarında üçüncü sırada yer aldı.
Öte yandan iki ülkenin Güney Çin Denizi'nde egemenlik ihtilaflarından kaynaklanan anlaşmazlıkları bulunuyor. Cakarta yönetimi, münhasır ekonomi bölge (MEB) ilan ettiği ihtilaflı sulardaki Çin varlığından rahatsızlığı sıkça dile getiriyor.



İran nasıl Mossad'ın oyun sahasına dönüştü?

  Mossad'ın yayımladığı videoda, İsrailli ajanların İran'a silah kaçırdığı görüntülerin yer aldığı bildirilmişti (Mossad)
Mossad'ın yayımladığı videoda, İsrailli ajanların İran'a silah kaçırdığı görüntülerin yer aldığı bildirilmişti (Mossad)
TT

İran nasıl Mossad'ın oyun sahasına dönüştü?

  Mossad'ın yayımladığı videoda, İsrailli ajanların İran'a silah kaçırdığı görüntülerin yer aldığı bildirilmişti (Mossad)
Mossad'ın yayımladığı videoda, İsrailli ajanların İran'a silah kaçırdığı görüntülerin yer aldığı bildirilmişti (Mossad)

İsrail'in İran'a düzenlediği "Yükselen Aslan" operasyonunda Mossad büyük rol oynadı.

CNN'in analizinde, İsrail'in ulusal istihbarat teşkilatı Mossad'ın operasyondan aylar önce İran'a gizlice silah soktuğu belirtiliyor.

Kimliklerinin paylaşılmaması şartıyla konuşan kaynaklar, Mossad'ın İran içine patlayıcı taşıyan drone'lar yerleştirdiğini, operasyon sırasında bunların Tahran yakınlarındaki füze rampalarını vurmak için kullanıldığını söylüyor.

Böylelikle İsrail Hava Kuvvetleri'nin, dün 200'den fazla uçakla 100'ü aşkın saldırı gerçekleştirmesinin önünün açıldığı ifade ediliyor.

İsrail ordusu, tüm savaş jetlerinin ilk saldırı dalgasının ardından kayıp vermeden geri döndüğünü bildirmişti.

İran devlet medyasının aktardığına göre saldırılarda Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri, Devrim Muhafızları Genel Komutanı Tümgeneral Hüseyin Selami ve İsrail'e yönelik saldırıları komuta eden isimlerden General Gulam Ali Reşid öldürüldü. Ayrıca operasyonda 6 nükleer bilim insanı da yaşamını yitirdi.

İran Devrim Muhafızları Ordusu üst düzey askerlerinden General Gulamrıza Mehrabi ve General Mehdi Rabbani'nin de İsrail saldırılarında öldürüldüğü bugün duyuruldu. İran'ın yarı resmi Mehr Haber Ajansı'na göre Mehrabi Genelkurmay Başkanlığı İstihbarat Dairesi başkan yardımcısı, Rabbani de Genelkurmay Başkanlığı Operasyon Dairesi başkan yardımcısıydı.

Ayrıca Axios'un aktardığına göre İsrail'in saldırı düzenleyeceği belli olduğunda Devrim Ordusu'ndan komutanlar strateji belirlemek için güçlendirilmiş bir yeraltı sahasında toplandı. Ancak acil durum protokolünden ve komutanların toplandığı yerden haberdar olan İsrail'in burayı imha ettiği aktarılıyor.

Kimliğinin paylaşılmamasını isteyen İsrailli bir yetkili, "İran'ın anında misilleme yapması için emir verebilecek kimse yoktu, bu da onların yanıtını geciktirdi" diyor.

CNN'e konuşan İsrailli kaynaklar, İranlı üst düzey askeri yetkililerin Mossad'ın topladığı istihbaratlar sayesinde nokta atışıyla vurulabildiğini belirtiliyor.

ABD'li düşünce kuruluşu Washington Enstitüsü'nden Holly Dagres, "Mossad yıllardır İran'ı oyun alanına çevirdi" diyor.

İsrailli bir güvenlik yetkilisi, son operasyonda Mossad komandolarının Tahran'ın derinliklerine kadar girdiğini, savaş jetleri havalanınca İran'ın hava savunma füzelerini, balistik füzelerini ve füze rampalarını hedef aldıklarını söylüyor.

Teşkilatın ayrıca İran'a ait hava savunma sistemlerinin yakınına "hassas güdümlü silah sistemleri" konuşlandırdığı belirtiliyor. İran diğer savunma sistemlerini hedef almak üzere bazı araçlara monte edilmiş ileri teknoloji silahlar da kullanmış.

Adlarının paylaşılmaması şartıyla Washington Post'a konuşan İsrailli yetkililer de Mossad'ın faaliyetlerini sürdürdüğünü ifade ediyor. İsrail ajanlarının, öldürülen İranlı askeri yetkililer yerine atanması muhtemel komutan ve rejim yetkililerine tehdit mesajları ilettiğini belirtiliyor.

Kaynaklar, Mossad'ın İsrail Savunma Kuvvetleri'yle (IDF) yıllarca birlikte çalışarak İran'da önde gelen yetkililere ait konut ve sığınaklar hakkında dosyalarca bilgi hazırladığını söylüyor.

"Yükselen Aslan" operasyonu

İsrail dün sabaha karşı başlattığı "Yükselen Aslan" operasyonuyla Tahran başta olmak üzere İran'daki birçok şehre saldırı düzenlemişti. 20'si üst düzey komutan, 6'sı nükleer bilimci en az 78 kişi ölmüştü.

İran misilleme olarak İsrail'e 100 kadar drone göndermiş, Tel Aviv ise bunların hava sahasına ulaşmadan imha edildiğini bildirmişti.

Ancak İran'ın balistik füzelerle başlattığı saldırıda roketler Tel Aviv'in güneyindeki bazı binalara isabet etti. İsrail'in kamu yayımcısı KAN'ın aktardığına göre saldırılarda üç kişi öldü, 172 kişi yaralandı.

İran'ın yarı resmi Mehr Haber Ajansı'na göre İsrail, bugün Tebriz rafinerisi yakınlarına saldırı başlattı. Ayrıca önemli savunma ve askeri üslerin bulunduğu Loristan, Hamedan, Kirmanşah şehirleri de hedef alındı. Henüz ölü ve yaralı sayısı bilinmiyor.

Diğer yandan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) İsrail'in hedef aldığı İran'ın Natanz nükleer tesisinde sızıntı olduğunu bildirdi. İsrail ordusu İsfahan'daki nükleer tesisi de vurmuştu.

Independent Türkçe, CNN, Washington Post