Irak: Büyük yolsuzluk dosyalarını soruşturmak amacıyla Üst Komisyon kuruldu

Irak Federal Dürüstlük Komisyonu, 16 Kasım’da Bağdat ve diğer vilayetlerdeki soruşturma müdürlükleri ve ofislerinde görülen ‘büyük ve önemli yolsuzluk davalarını’ soruşturmak için üst komisyon kurulduğunu açıkladı.

Üst Komisyon, yaptığı açıklamada yeni başkan Yargıç Haydar Hanun’un Yolsuzlukla Mücadele Yüksek Komisyonu kurulması için bir başkanlık emri çıkardığını belirtti. Gözlemciler, yeni komisyonun Dürüstlük Komisyonu içinden doğduğunu dile getirdi.

Yolsuzlukla mücadele sözü veren Dürüstlük Komisyonu Başkanı Yargıç Haydar Hanun, Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ile kişisel ilişkilere sahip. Her ikisi de ülkenin güneyindeki Maysan vilayetine mensup.

Yüksek Komisyonu oluşturma sebeplerine ilişkin olarak ise Dürüstlük Komisyonu tarafından yapılan açıklamada “Komisyonun görevi, yolsuzlukla kanunen mümkün olan en kolay ve en hızlı şekilde mücadele etmek ve kanununda öngörülen yolsuzluk vakalarının, özellikle büyük ve önemli yolsuzluk vakalarının soruşturmasını belirlenen süre içinde tamamlamaktır” ifadelerine yer verildi.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre açıklamada ayrıca, “Komisyonun oluşumunun, yasanın 3/7 maddesi hükümlerine uygun olduğu göz önüne alındığında bu davaların önemi ve boyutu doğrultusunda yolsuzluğu azaltmak, yollarını kesmek, devam etmesini engellemek ve faillerini cezalandırmak amaçlanmaktadır” denildi.

Dürüstlük Komisyonu’na yakın bir kaynak, “Üst komisyonun kurulması, ana organın kendisine verilen yolsuzlukla mücadele ile ilgili görevleri yerine getirmediği anlamına gelir. Bu nedenle eski Mustafa el-Kâzimi hükümeti, Dürüstlük Komisyonu’na paralel bir komite kurmaya yöneldi. Ancak komite, anayasaya aykırılığı nedeniyle yargı tarafından feshedildi” dedi.

İsminin verilmesini istemeyen kaynak, “Öyle görünüyor ki yeni başbakan, Dürüstlük Komisyonu’nun başarısızlığının farkında. Yeni komisyonun kurulması da dahil olmak üzere farklı şekillerde rolünü etkinleştirmek istiyor. Unutmayalım ki birkaç gün önce komisyondaki soruşturma müdürünü görevden aldı ve komisyon dışına sevk etti” şeklinde konuştu.

Kaynak ayrıca, “Başbakan Sudani’nin, Dürüstlük Komisyonu yetkilileriyle ilk görüşmesinde onlara ‘Komisyonunuzun yolsuzlukla mücadele için bir komisyona ihtiyacı var’ dediğini öğrendim. Bu durum komisyona pek güvenmediğini ve dolayısıyla kendisine yakın bir başkan görevlendirdiğini gösteriyor” ifadelerini kullandı.

Kaynak, “Yolsuzluk, Irak’ta bir sistem haline geldi. Bununla ancak partilerin ve iktidar güçlerinin bağlı kalacağı siyasi bir anlaşma yoluyla ciddi bir şekilde mücadele edilebilir. Bu olmadan Sudani, er ya da geç yozlaşmış etkili siyasi figürlerle çatışacaktır. Yozlaşmış liderler için gerçek hesap verebilirlik süreçlerine tanık olmadan, Sudani’nin ortaya koyduğu ve bahsettiği her şeyin çok az etkisi olur” dedi.

Başbakan Muhammed es-Sudani, geçen salı günü düzenlediği bir baskın toplantısında Vergi Dairesi’nin fonlarından 2,5 milyar dolar çalınması skandalına da değinirken, hükümetinin ‘olayı soruşturmak ve yağmalanan para miktarını öğrenmek’ amacıyla büyük bir denetim firmasıyla sözleşme yapmayı düşündüğünü açıkladı.

Sudani, hükümetinin hırsızlığın boyunu öğrenmek için özellikle ilgili dairelerden belirli bir sayı bilgisi almadığını söyledi.

Eski başbakanların çoğu, çoğu hükümet sektöründe yaygın olan yolsuzlukla mücadele önceliğine odaklanmış olsa da olumlu bir ilerleme kaydedemedi. Bu çerçevede önceliğinin yolsuzlukla mücadele olduğunu vurgulayan Başbakan Muhammed es-Sudani’nin karşısında yolsuzlukla ilgili binlerce dosya bulunuyor. Bu da Sudani hükümetinin karşısındaki en büyük zorluk olarak sayılıyor.

Dürüstlük Komisyonu, geçen salı günü Ekim ayı boyunca üst düzey yetkililer ve daha yüksek rütbeli kişiler hakkında 46 celp ve tutuklama emri çıkardığını açıkladı.

Komisyonun Soruşturma Dairesi tarafından yapılan açıklamaya göre mevcut Temsilciler Meclisi’nin iki üyesi, bir bakan, üç eski bakan ve bir bakan yardımcısı hakkında tutuklama emri çıkarıldı.

Tutuklama emri ayrıca, bir valiyi, beş eski valiyi, dört eski il genel meclisi üyelerini, 10 mevcut genel müdürü ve beş eski genel müdürü de kapsıyor.