Tarihin en eski pişirilmiş yemeği bulundu

780 bin yıl önce düşük ila orta dereceli ısıda dikkatlice pişirmişler

Ateşte yemek pişirmenin insan evrimi için dönüm noktası olduğu biliniyor (Tel Aviv Üniversitesi)
Ateşte yemek pişirmenin insan evrimi için dönüm noktası olduğu biliniyor (Tel Aviv Üniversitesi)
TT

Tarihin en eski pişirilmiş yemeği bulundu

Ateşte yemek pişirmenin insan evrimi için dönüm noktası olduğu biliniyor (Tel Aviv Üniversitesi)
Ateşte yemek pişirmenin insan evrimi için dönüm noktası olduğu biliniyor (Tel Aviv Üniversitesi)

İsrailli arkeologlar, insanların ateşte pişirdiği anlaşılan en eski yemeğin kalıntılarına ulaştı.
Soyu tükenmiş iri bir sazan türünün kalıntılarını analiz eden araştırmacılar, hayvanın 780 bin yıl önce düşük ila orta dereceli ısıda dikkatlice pişirildiği sonucuna vardı.
Ateşin keşfi, eski insanların yiyecekleri daha kolay sindirmesini sağladığı ve bilişsel gelişime daha fazla enerji ayırdığı için insan evriminde önemli bir kilometre taşı olarak görülüyor.
Araştırmacılara göre, özellikle pişmiş balık, soyu tükenmiş insansı türlerde beyin gelişimini kolaylaştırıp zekalarını sivriltmiş olabilir. Bunun da modern insanın zekası ve mutfak becerileri için zemin hazırladığı düşünülüyor.
Hakemli bilimsel dergi Nature Ecology and Evolution'da yayımlanan araştırma makalesinde, "Balıklar çiğ yenebilse de pişmiş balıklar daha besleyici, daha güvenli ve sindirimi daha kolay. Ancak insanların balık pişirmeye ilk ne zaman başladığı halen bilinmiyor. Homininlerin ateşi kontrol etme ve pişirme yeteneğini ilk kez ne zaman kazandığına dair fikir birliği de yok" diye yazdı.
Homo Erectus'un ateşi nasıl kullanacağını 1,7 milyon yıl önce anlamış olabileceğini gösteren bazı kanıtlar olsa da, bunların ateşi yemek hazırlamak için kullanıp kullanmadığı bilinmiyor.
Yemek pişirmek için ateş yakıldığını gösteren şimdiye kadarki en eski doğrudan kanıtlar, yaklaşık 170 bin yıl önce Neandertal ve Homo sapiens topluluklarına aitti.
Gesher Benot Ya'aqov (Yakub'un Kızları Köprüsü) adlı arkeolojik kazı alanında yapılan yeni araştırma ise 780 bin yıl öncesine tarihlenen bir tortul kayaç tabakasından çıkarılan sazan dişlerinin daha eski hominid türlerinin de balıklarını pişirdiğini gösteriyor.
Bu dişlerdeki kristallerinin boyutunu ve yapısını analiz etmek için X-ışını kullanan araştırmacılar, bu balıkların 500 dereceden daha düşük kontrollü bir sıcaklıkta pişirildiğini belirledi.
Çalışmanın yazarlarından Dr. Irit Zohar ve Dr. Marion Prevost, yaptıkları ortak açıklamada şu ifadeleri kullandı:
"Alanda bulunan büyük miktardaki balık kalıntıları, bu hayvanların özel pişirme teknikleri geliştiren ilk insanlar tarafından sık sık tüketildiğini kanıtlıyor."
Independent Türkçe, IFL Science, Science Alert



Bataryalar için yeni bir malzeme geliştiren bilim insanlarından dünya rekoru

(Reuters)
(Reuters)
TT

Bataryalar için yeni bir malzeme geliştiren bilim insanlarından dünya rekoru

(Reuters)
(Reuters)

Andrew Griffin 

Bu çığır açıcı gelişme, sonunda katı hal bataryalarının üretimine ve yaygın kullanımına olanak sağlayabilir. Bunlar, alev alabilen mevcut lityum iyon bataryalardan daha fazla kapasiteye sahip olduğundan geleceğin kilit teknolojisi olarak görülüyor ve bir gün elektrikli arabalara ve diğer teknolojilere güç sağlamak için kullanılabilir.

Ancak katı hal bataryaları, imalat ve kullanım aşamasındaki çeşitli zorluklar nedeniyle henüz yaygın bir şekilde benimsenip üretilemiyor.

Araştırmacılar yeni bir malzemenin, artık bu sorunların bazılarını çözmeyi sağlayarak bu bataryaları gerçekten piyasaya sürmeye yönelik bir adım olabileceğini söylüyor.

Araştırmacılar lityumdan, daha önce bilinen tüm maddelerden yüzde 30 daha hızlı yeni bir malzeme üretti. Lityum, antimon ve skandiyumdan oluşan malzeme sadece rekor kırmakla kalmayıp başka pratik uygulamaların geliştirilmesinin de önünü açabilir.

Bulguları açıklayan makalenin yazarlarından Jingwen Jiang, "Keşfimizin geniş bir yelpazedeki diğer malzemelerde iletkenliği artırma yönünde daha geniş etkileri olabileceğine inanıyoruz" diyor. Araştırmacılar, yeni bataryaların geliştirilmesine yol açan aynı ilkelerin başka atılımlara da uygulanabileceğini öne sürüyor.

Münih Teknik Üniversitesi'nden Hubert Gasteiger, "Az miktarda skandiyum ekleyerek diğer element kombinasyonlarına model olabilecek yeni bir ilkeyi ortaya çıkardık" ifadelerini kullanıyor. 

Malzemenin batarya hücrelerinde kullanılabilmesi için hâlâ birçok test yapılması gerekse de iyimseriz.

Çığır açıcı adım, hakemli dergi Advanced Energy Materials'ta yayımlanan "Scandium Induced Structural Disorder and Vacancy Engineering in Li3Sb – Superior Ionic Conductivity in Li3−3xScxSbv" (Li3Sb'de Skandiyum Kaynaklı Yapısal Bozukluk ve Boşluk Tasarımı: Li3-3xScxSbv'de Üstün İyonik İletkenlik) başlıklı yeni bir makalede aktarılıyor.

Independent Türkçe, independent.co.uk/tech