Irak Başbakanı Sudani’den ödeneklerin iptali kararı

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani’nin ödeneklerin iptali ve eski yetkililerin (cumhurbaşkanı, bakanlar ve parlamento başkanı) korumasının kaldırılması da dahil olmak üzere bir dizi emir yayınladığını bildirildi. Iraklı bir kaynak tarafından verilen bilgilere göre sz konusu talimatlar, özellikle üst düzey Iraklı yetkililer açısından şok edici.
ABD’nin Irak işgalinden sonraki ilk başbakan İyad Allavi’den son başbakan Mustafa el-Kazimi’ye kadar, 2003 sonrası tüm eski cumhurbaşkanları ve bakanlar karara dahil edildi.
Siyasi gözlemciler, bunun Sudani’nin üst düzey Iraklı liderlerle olan ilişkisine olumsuz yansımalara yol açabilecek ilk karar olduğu grüşünde.
Korumaların kaldırılması kararlarının kapsadığı kişiler arasında eski cumhurbaşkanları Fuad Masum ve Berhem Salih’in yanı sıra eski başbakanlar İbrahim el-Caferi, Nuri el-Maliki, Haydar el-İbadi, Adil Abdulmehdi ve Mustafa el-Kazımi de bulunuyor.
Sudani’nin kararları arasında, Cumhurbaşkanı Abdüllatif Reşid ve meclis başkanı Muhammed el-Halbusi de dahil, üç liderlik için yapılan ödeneklerin iptali de var. Kaynağa göre Sudani’nin aldığı kararlar, hükümet üyelerinin maaşlarından iki buçuk milyon dinarın kesilmesini de kapsadı.
Kararlar arasında üç liderlik makamı da dahil olmak üzere konaklama, tedavi ve özel uçakların kiralanması için ayrılan ödeneklerin iptal edilmesi de yer aldı.
Sudani, aldığı kararlarla abartılı hükümet harcamalarını azaltmayı hedefliyor. Kararlar kapsamında milletvekillerine yeni araba verilmesi de yasaklandı. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre yasak, ajans başkanları, bakanlık müsteşarları ve büyükelçiler gibi özel dereceli kişiler için geçerli.
Yerel haber ajanslarının aktardığına göre Yeşil Bölge’den askeri bir komutan şu açıklamada bulundu:
“Eski Başbakan Mustafa el-Kazımi’yi korumak için görevlendirilen birlik, Yeşil Bölge’de yaşadığı evin yakınındaki pozisyonunu geri çekme ve terk etme emri aldı. Güç, çoğu perşembe sabahı Kazımi’nin evini terk etmesi için verilen ani emirleri henüz uygulamamış olan yaklaşık yüz üyeden oluşuyor.”
Kazımi, önceki tüm başbakanların aksine daha önce farklı tutuklama girişimlerine maruz kaldı. Korumaları kaldırma kararının yalnızca onu değil, tüm eski cumhurbaşkanlarını ve bakanlarını da kapsadığı netleşmeden önce Kazımi’nin korumasının kaldırıldığı haberi şaşkınlık yarattı.
Eski üst düzey yetkililer, görevden ayrıldıktan yıllar sonra bile, genellikle birkaç koruma ekibi bulunduruyor.
Iraklı siyasi kaynağa göre Sudani’nin devlet kurumlarının yeniden yapılandırılması ve devlet harcamaları üzerindeki baskı konusunda kararı ise bu büyükelçiliklere ve diplomatik personeline yıllık bütçeden ayrılan büyük miktarlara ek olarak, yurt dışındaki 20 Irak büyükelçiliğini, bu ülkelerde Iraklı toplulukların bulunmaması iptalini de kapsadı.
Irak Başbakanı söz konusu adım öncesinde, parlamentoda oylamaya hazırlanan büyükelçiler listesini geri çekme kararı almıştı.
Yurt dışındaki diplomatik temsilin artması ve büyükelçilik açılması olgusu, mali ve idari yolsuzluğun boyutlarından biri olarak sayılıyor. Zira yurt dışındaki büyükelçilerin ve özel derecelere sahip yetkililerin büyük çoğunluğu genellikle geniş ailelerden oluşuyor.
Kararlar, eski Başbakan Haydar el-İbadi’nin daha önce aldığı ve o dönemde üst düzey yetkilileri kışkırtan kararların bir tekrarı niteliğinde.
Siyasi gözlemciler, kararların Sudani ve kararların kapsadığı blok, parti ve koalisyonlardan yetkililerden oluşan yandaşları arasındaki ilişkiler açısından bir test olarak nitelendirdi. Karar, Nuri el-Maliki ve eski cumhurbaşkanı yardımcıları Usame en-Nuceyfi ve İyad Allavi’yi de kapsıyor.
Diğer yandan İbadi, kendi döneminde üç yardımcısı olan Baha el-Arabi, Salih el-Mutlak ve Baha Nuri Şavays’ın görevlerini iptal etme kararı almıştı.
Gözlemcilere göre Sudani, üst düzey yetkililerin karşı çıkamayacağı, daha fazla karar almasına yardımcı olabilecek bir halk desteğine sahip. Zira karşı çıkılması halinde, Irak siyasi sınıfının kötü performansları nedeniyle halkın öfkesiyle karşı karşıya kalacakları görüşü hakim.

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, İran’daki rejimin çöküşüne ilişkin ‘aceleci hesaplamalar’ konusunda uyarıda bulunarak, bunun bütün bölgenin istikrarını bozacağını ve zaten istikrarsız olan bölgede bir güvenlik boşluğu yaratacağını söyledi.

Sudani, dün İngiliz haber ağı BBC'ye verdiği röportajda şunları söyledi:

“İran'daki rejim, hızla çökecekmiş gibi gösterildiği kadar zayıf değil. Bu rejim köklü bir rejim ve çok sayıda destekçisi ve yandaşı var.”

Irak Başbakanı İran'daki rejimin çöküşünün Irak'a etkisiyle ilgili bir soruya verdiği yanıtta, “Mantık, komşularda herhangi bir yerde çıkan yangının tüm bölgeye yayılacağını söylüyor. Bu yangından kimse korunamaz” ifadelerini kullandı.

Sudani, Irak'ın savaşın tüm bölgeye yayılmasından ‘gerçek bir endişe’ duyduğunu söyledi.

İsrail savaş uçakları, geçtiğimiz ay 12 gün süren savaş sırasında Irak hava sahasını kullanarak İran’daki hedefleri bombaladı. Başbakan Sudani bunu ‘ülkenin egemenliğinin ihlali’ olarak nitelendirdi.

Hükümetinin ülkenin savunma yapısında bir zayıflık tespit ettiğini, bunun üzerine Güney Kore ve Fransa'dan hava savunma sistemleri satın almak için çalışmalara başladığını ve son gerginliklerin ardından da bu süreci hızlandırmaya karar verdiğini söyleyen Irak Başbakanı, “Bizim bu tür ihlallere karşı koyacak yeterli ve ileri teknolojiye sahip bir hava savunma sistemimiz yok. Bu, aslında Irak'ı dahil olmadığı bir savaşa sürüklemek anlamına geliyordu” şeklinde konuştu.

Sudani, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Planlarımızı kesinlikle sürdüreceğiz ve İsrail ya da başka herhangi bir ülkenin Irak hava sahasını ihlal etmesine izin vermeyeceğiz. Mümkün olan tüm araçları kullanacağız.”

Irak'ın yeni radar sisteminin bazı parçalarını teslim aldığını ve bu yıl içinde sistemin büyük bir kısmını teslim alacağını belirten Sudani, “Güney Kore'den ilk sevkiyatı alacağız, ancak daha fazlasına ihtiyacımız var” dedi.

İsrail ile İran arasındaki ateşkesin kırılganlığından duyduğu endişeyi dile getiren Sudani, ateşkesi tehdit eden en önemli unsurlardan birinin İsrail hükümetinin başında Binyamin Netanyahu'nun bulunması olduğunu söyledi.

Irak Başbakanı, şunları söyledi:

“Bu, tüm bölge için bir endişe kaynağı, çünkü savaşları ve çatışmaları tüm bölgeye yaymak bu kişinin hayatta kalma stratejisidir. Bu da bölgedeki tüm ülkelerle sorunlar yaratıyor. Gazze'de ateşkes sağlanamadı, Lübnan'da da durum aynı, Suriye'ye istediği zaman saldırıyor. Bu endişe verici bir durum.”

Irak Başbakanı Sudani’den ödeneklerin iptali kararı