عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Filistinli bakan, Azerbaycan'ın İsrail'de büyükelçilik açma kararını kınadı: "Erdoğan'a danışmadan bu kararı alamazdı"

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve eski İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun 2016'da imzaladığı anlaşmalar ilişkilerde dönüm noktası oldu (Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı)
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve eski İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun 2016'da imzaladığı anlaşmalar ilişkilerde dönüm noktası oldu (Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı)
TT
TT

Filistinli bakan, Azerbaycan'ın İsrail'de büyükelçilik açma kararını kınadı: "Erdoğan'a danışmadan bu kararı alamazdı"

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve eski İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun 2016'da imzaladığı anlaşmalar ilişkilerde dönüm noktası oldu (Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı)
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve eski İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun 2016'da imzaladığı anlaşmalar ilişkilerde dönüm noktası oldu (Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı)

Azerbaycan'ın İsrail'de büyükelçilik, Filistin'de temsilcilik açma kararı Ramallah'ta ve Bakü'de farklı tepkilere sebep oldu.
Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi 18 Kasım'da, geçen yıl İsrail'in Tel Aviv kentide geçen yıl açılan ticaret ve turizm temsilciliklerinin büyükelçiliğe dönüştürülmesini kararlaştırdı. Bununla birlikte, Filistin Ulusal İdaresi'nin bulunduğu Ramallah'ta da siyasi temsilcilik açılacak.
Haber ajansı WAFA'nın 21 Kasım'daki haberine göre, Filistin Dışişleri Bakanlığı kararı "Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Filistin ve halkıyla dayanışmasının" ifadesi diye değerlendirdi. Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el Maliki de kararı "başkenti Doğu Kudüs olan Filistin devletinin kurulması ve iki dost ülke arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi yolunda Filistin diplomasisinin zaferi" diyerek selamladı.

'Türkiye, Azerbaycan'a hamilik yapıyor'
Diğer yandan, Filistin Sosyal Kalkınma Bakanı Ahmed Mecdelani, Arab News'a verdiği demeçte, Türkiye'nin Azerbaycan'a "hamilik" yaptığını belirterek, Bakü hükümetinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a danışmadan bu adımı atamayacağını iddia etti:
"Ne yazık ki Azerbaycan'ın kararı, İsrail'de sağ kanadın iktidarı devralmasına denk geldi ve İsrailli radikal sağın Filistinlilere ve İslam'ın kutsal yerlerine saldırılarına ödül gibi oldu. Filistinlilere zarar veren bu hesapsız siyasi adımı şaşkınlıkla karşılıyor ve kınıyoruz."
Görevini yeni sağcı koalisyon kurmaya çabalayan Binyamin Netanyahu'ya bırakmaya hazırlanan İsrail Başbakanı Yair Lapid, karar nedeniyle Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'e teşekkür etmişti.
Eski Filistin Dışişleri Bakanı Nasır el-Kidve, Arab News'a yaptığı değerlendirmede, Bakü'nün bu adımının İsrail'in silah satışına teşekkür anlamına geldiğini savundu.
Filistinli siyasi yorumcu Gassan el-Katib, iki ülke arasındaki askeri ilişkilerinin gelişmesinin uluslararası yükümlülükleri değiştirmeyeceğini söyledi:
"Büyükelçilik açmak siyasi gerçeği değiştirmeycek. İsrail hâlâ işgalci devlet ve Kudüs hâlâ işgal altında bir şehir."
İsrail'in Arap asıllı Bakü Büyükelçisi Corc Dik, 19 Kasım'da Azerbaycan haber ajansı Trend'e, iki ülke arasındaki işbirliğinin gelişeceği alanlar olarak turizm, teknoloji, tarım, sağlık, akıllı şehirler ve yenilenebilir enerjiyi saydı.
Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından İsrail, Türkiye'den bir buçuk ay sonra, 25 Aralık 1991'de Azerbaycan'ın bağımsızlığını tanıyan ikinci ülke olmuş ve 7 Nisan 1992'de diplomatik ilişkiler tesis edilmişti. İsrail'in Bakü'de elçi bulundurmasına rağmen, Azerbaycan, komşusu İran'ın ve Arap devletlerinin tepkisini çekmemek için İsrail'e elçi atamamıştı.
Son dönemde, İran ve Ermenistan arasındaki ilişkiler derinleşirken, Azerbaycan ve İsrail'in işbirliği artıyor.
 
Independent Türkçe, Arab News, WAFA, Trend

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Rusya, Esed rejiminin düşmesinden sonra Afrika'daki hedeflerini gerçekleştirmek için Libya'ya yöneldi

Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Yunus-bek Yevkurov’un geçtiğimiz yıl Bingazi'nin Benina Havaalanı'na Bingazi'nin Benina Havaalanı'na gelişinden bir kare (LUO)
Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Yunus-bek Yevkurov’un geçtiğimiz yıl Bingazi'nin Benina Havaalanı'na Bingazi'nin Benina Havaalanı'na gelişinden bir kare (LUO)
TT
TT

Rusya, Esed rejiminin düşmesinden sonra Afrika'daki hedeflerini gerçekleştirmek için Libya'ya yöneldi

Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Yunus-bek Yevkurov’un geçtiğimiz yıl Bingazi'nin Benina Havaalanı'na Bingazi'nin Benina Havaalanı'na gelişinden bir kare (LUO)
Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Yunus-bek Yevkurov’un geçtiğimiz yıl Bingazi'nin Benina Havaalanı'na Bingazi'nin Benina Havaalanı'na gelişinden bir kare (LUO)

Suriye’de Beşşar Esed'in devrilmesi Rusya’nın Afrika’daki projelerini sekteye uğrattı ve onu Akdeniz havzasında alternatif bir destek noktası aramaya, Libya'ya yönelmeye zorladı. Esed ve Şam'ın uzun süredir müttefiki olan Moskova'nın Suriye kıyılarında Akdeniz, Ortadoğu, Orta Afrika ve Sahra Altı Afrika'daki faaliyetlerini kolaylaştıran bir askeri liman ve hava üssü vardı, ancak Esed'in çeyrek asırlık iktidarının devrilmesinin ardından sahip olduğu askeri imkanlar tehlikeye girdi.

Rusya'yı ‘önemli’ bir ülke olarak tanımlayarak güven tazelemeye çalışan Suriye'deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera, “Rusya'nın bazılarının istediği şekilde Suriye'den çıkmasını istemiyoruz” ifadelerini kullandı.

Libya'ya doğru stratejik geri çekilme

Yeni Suriye'nin siyasi oluşumu belirsizliğini korurken, Moskova Libya'ya doğru stratejik bir geri çekilme başlatmak zorunda kaldıKraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü'den (Royal United Services Institute/RUSI) Araştırmacı Jalel Harchaoui, Fransız Haber Ajansı AFP'ye yaptığı açıklamada bu geri çekilmenin ‘esasen Rusya’nın Afrika'daki mevcut askeri misyonlarını korumak için’ olduğunu söyledi. Aynı zamanda bunun ‘Suriye’de sahip olduğu konumun aşınmasını hafifletmek’ isteyen Moskova'nın ‘kendini koruma tepkisi’ olduğunu da sözlerine ekledi.

dfvergth5
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (EPA)

İsviçre merkezi araştırma merkezi All Eyes On Wagner, 2024 mayısında yayınladığı bir raporda geçtiğimiz yılın şubat ve nisan aylarında askeri teçhizatın geldiği Tobruk Ticari Limanı da dahil olmak üzere Rusya’nın Libya’da yaklaşık 10 noktada faaliyetlerini sürdürdüğünü ortaya çıkardı. Rapora göre 2024 şubatında 800 civarında olan Rus askerlerinin sayısı aynı yılın mayıs ayında bin 800'e yükseldi.

Adamlar ve ekipmanlar

ABD gazetesi The Wall Street Journal (WSJ) 18 Aralık'taki sayısında Libyalı ve ABD'li yetkililere dayandırdığı bir haberde S-300 ve S-400 gibi Rus yapımı radar ve hava savunma sistemlerinin Suriye'den Libya'ya transfer edildiğini yazdı. Jalel Harchaoui, Esed rejiminin 8 Aralık'ta düşmesinden bu yana Rusya'dan ve Belarus’tan Libya'ya büyük miktarda askeri teçhizat ve unsur transfer edildiğini söyledi. Ukrayna istihbaratı ise 3 Ocak'ta Moskova'nın Sparta ve Sparta II adlı kargo gemilerini askeri teçhizat ve silah taşımak için kullanmayı planladığını bildirdi.

cdvfgbhy
Türkiye Trablus'ta önce Ulusal Mutabakat Hükümetini (UMH) ardından da Ulusal Birlik Hükümetini (UBH) destekledi (UBH)

Washington merkezli düşünce kuruluşu Atlantik Konseyi (Atlantic Council) uzmanlarından Emadeddin Badi, bu değişimin basit bir bölgesel müttefik değişikliğinden değil, bir süreklilik arayışından kaynaklandığını söyledi. Badi’ye göre bu adım, Libya'nın uzun vadeli bir strateji çerçevesindeki önemini ve Esed'in Moskova'ya NATO'nun doğu kanadında bir dayanak noktası ve yeteneklerini test edebileceği bir alan sağlıyor. Rusya'nın bu hamleleri, Trablus hükümetini ve eski sömürgeci güç olarak İtalya'yı alarma geçirirken, Avrupa Birliği (AB) ve NATO da endişeyle izliyor. İtalya Savunma Bakanı Guido Crocetto, Moskova'nın Suriye'deki Tartus Deniz Üssü’nden Libya'ya transferler gerçekleştirdiğini doğruladı.

Rusya’nın varlığı daha da görünür olurdu

Bazı kaynaklar, ABD'nin Libya Ulusal Ordusu (LUO) Komutanı Mareşal Halife Hafter'i, 2023 yılından beri istediği Tobruk Ticari Limanı’nda Rusya’nın kalıcı olarak konuşlanmasını reddetmeye ikna etmeye çalıştığını, ancak Kremlin'in Esed dönemindeki rahatlığa sahip olamayacağını söylediler.

Konrad Adennauer Stiftung Derneği’nin Mali'deki Sahel Bölgesel Programı Başkanı Ulf Laessing, ‘yabancı diplomatların ve gazetecilerin olmadığı bir kara kutu’ olarak nitelendirdiği Suriye'nin pratik bir uyum olduğunu söyledi. Rusların temelde ne isterlerse onu yaptıklarını belirten Laessing, “Libya'da işler çok daha karmaşık olurdu. Orada sır saklamak zor. Rusya’nın varlığı daha görünür olurdu” değerlendirmesinde bulundu.

fgthy
Mareşal Halife Hafter, Bingazi'de kuvvet komutanlarıyla birlikte (LUO)

Bunun yanında Moskova, Libya’nın önceki hükümeti Ulusal Mutabakat UMH'nin müttefiki olan Türkiye ve ardından geçici UBH de dahil olmak üzere diğer güçlerle de uğraşmak zorunda kalacak. Ayrıca işler kötü giderse kendi geleceğini de tehlikeye atmaktan kaçınacaktır. Bu bağlamda Kremlin’e yakınlığıyla bilinen Tsargrad televizyon kanalının internet sitesinin askeri muhabiri Vlad Klepchenko, “Suriye'deki hataları tekrarlamamalı ve alternatif bir seçenek olmadan yerel bir diktatöre bel bağlamamalıyız” ifadelerini kullandı.

Konrad Adennauer Stiftung Derneği’nden Laessing, 2011 yılında Muammer Kaddafi rejiminin düşmesinden sonra patlak veren çatışmalar nedeniyle bölünen Libya'da her iki tarafın da diğerlerine karşı seçeneklerini açık tutmaya çalıştığını vurguladı. Ankara’nın son bir yıldır ekonomik projeler ve diplomatik görüşmeler yoluyla Hafter ile yakınlaşmaya çalıştığını, ancak Hafterin siyasal İslamcılığın yayılmasını durdurabileceği inancıyla kendisini gizlice destekleyen Batı'ya sırtını dönmeyi göze alamayacağını belirten Laessing, “Rusya'nın Libya'da yapabileceklerinin kesinlikle bir sınırı var” diye ekledi.