عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Libya Başkanlık Konseyi’nden Avrupa'ya terörle mücadelede Sahel ülkelerini destekleme çağrısı

Libya Temsilciler Meclisi, Merkez Bankası Müdürü Hibri’yi görevden alıp yerine geçici olarak Berasi’yi atadı

Bakanlık Konseyi Başkan Yardımcısı Musa el-Koni, Tunus'ta düzenlenen Libya ve Sahel Ülkeleri Arasında Sınır İş birliğine İlişkin Bölgesel Konferans’a başkanlık yaptı (Başkanlık Konseyi)
Bakanlık Konseyi Başkan Yardımcısı Musa el-Koni, Tunus'ta düzenlenen Libya ve Sahel Ülkeleri Arasında Sınır İş birliğine İlişkin Bölgesel Konferans’a başkanlık yaptı (Başkanlık Konseyi)
TT
TT

Libya Başkanlık Konseyi’nden Avrupa'ya terörle mücadelede Sahel ülkelerini destekleme çağrısı

Bakanlık Konseyi Başkan Yardımcısı Musa el-Koni, Tunus'ta düzenlenen Libya ve Sahel Ülkeleri Arasında Sınır İş birliğine İlişkin Bölgesel Konferans’a başkanlık yaptı (Başkanlık Konseyi)
Bakanlık Konseyi Başkan Yardımcısı Musa el-Koni, Tunus'ta düzenlenen Libya ve Sahel Ülkeleri Arasında Sınır İş birliğine İlişkin Bölgesel Konferans’a başkanlık yaptı (Başkanlık Konseyi)

Libya Başkanlık Konseyi, Avrupa Birliği’ni (AB) Sahel ülkelerine ‘geniş sınırlarında güvenliği sağlamaları ve sınırlarını teröristlerden ve kaçakçılardan korumaları’ için yardım etmeye çağırdı. Öte yandan Libya Temsilciler Meclisi'nin (TM) Merkez Bankası Müdürü Ali Muhammed Salim el-Hibri’yi görevden alıp yerine Mar’i Miftah el-Berasi’yi geçici olarak atamasının ardından, ülkenin doğusunda kamuoyu önünde bir gerginlik yaşandı.
El-Beyda'daki Merkez Bankası, TM Birinci Başkan Yardımcısı Fevzi en-Nuveyri tarafından dün sabah duyurulan, Hibri’nin görevden alınıp yerine Berasi’nin atanması kararını kınadı. Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada, banka çalışanlarının, TM’nin kararıyla başlayan tartışma sona erene ve Hibri, yeniden görevine iade edilene kadar iş bırakma kararı aldıkları belirtildi.
Trablus’taki Merkez Bankası'nın başkanı ise Sıddık el-Kebir.  TM, Kebir’i daha önce iki kez görevden aldı. Bu yüzden TM, Kebir’in Merkez Bankası başkanlığını tanımıyor. Hibri ise hakkındaki ‘yolsuzluk şüpheleri’ nedeniyle görevden alınana karar verene kadar ülkenin doğusundaki Merkez Bankası’nın başkanı olarak görevini sürdürdü.
TM Başkanı Akile Salih, henüz açıklanmayan nedenlerden ötürü Hibri’nin görevden alınması ve yerine Berasi’nin atanması için düzenlenen meclis oturumlarına katılmazken oturumlar Salih’in birinci yardımcısı Nuveyri tarafından yönetildi. Nuveyri, Berasi'nin Bingazi ve Derna İstikrar Komitesi Başkanlığı görevlerinin yanı sıra el-Beyda’daki Merkez Bankası’na geçici olarak atanmasını ve Merkez Bankası Başkanı’nın görevlerini vekaleten yürütmesi kararını onayladı.
TM, Devlet Denetim Bürosu’nu iki komitenin kurulduğu günden bugüne kadar tüm mali ve idari faaliyetlerini incelemesi için görevlendirdi. TM, ayrıca işlenen suçlarla ilgili her türlü yasal tedbirin alınması ve bu suçlarla ilgili ön soruşturmanın başlatılması için Başsavcılığa başvurulması kararı aldı.  Buna karşın el-BEyda Merkez Bankası, ‘ülkenin mali kalesi’ olarak nitelediği Merkez Bankası’nı korumak amacıyla TM Başkanlığı'ndan konuyla ilgili açıklama talebinde bulundu.
Öte yandan Libya Ulusal Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı İmad es-Sayih, dün Trablus'ta Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Mukim Temsilcisi Marc-Andre Franche ile uluslararası toplumun seçimleri yönetme ve düzenleme konusunda Ulusal Yüksek Seçim Komisyonu’nu desteklemesinin yollarını tartıştı. Franche, ‘uluslararası toplumun Libya'da seçimlerin düzenlenmesi için verdiği desteğin devam ettiğini’ vurguladı.
Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı Abdullah el-Lafi, dün Başkanlık Konseyi ofisinde İsviçre’den gelen diplomatlardan oluşan bir heyet ile bir araya geldi. Başkanlık Konseyi’nden yapılan açıklamaya göre görüşmede, ulusal uzlaşı dosyası, yasadışı göç dosyası ve Libya'nın bu alanlardaki çabalarının yanı sıra yasadışı göçün AB ülkeleri ile iş birliği içinde azaltılması, insan hakları dosyası ve Libya'nın bu konuda attığı adımlar ele alındı.
Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı Musa el-Koni, Afrika Sahel bölgesi ülkelerinin (Burkino faso, Mali, Moritanya, Nijer, Senegal, Çad, Batı Nijerya, batı Kameron) ‘kontrol edilmesinin neredeyse imkansız’ olduğunu vurguladıkları geniş sınırlarında güvenliği sağlayabilmeleri için ekonomik yardıma ihtiyaçları olduğunu açıkladı.
Dün Tunus'ta düzenlenen ‘Libya ve Sahel Ülkeleri Arasında Sınır İş birliğine İlişkin Bölgesel Konferans’a başkanlık yapan Koni, “Sahel bölgesi ülkeleri olarak, AB’nin Libya'nın güvenliğini kolayca sağlayamadığı güney sınırlarını denetlememiz için gerekli teknolojiyi temin edecek yardımına büyük ihtiyaç duyuyoruz. Çünkü, bu sınırlar çok geniş ve kontrol edilemez boyuttalar” ifadelerini kullandı.
Koni, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Hepimiz, terör örgütlerin geçit vermemek için halkımıza karşı sorumluluklarımızı üstlenmeliyiz. Milliyeti ne olursa olsun insan kaçakçıları arasında bu ülkelere istikrarsızlık tohumları ekmeye çalışanlar var. Hepimizin zarar gördüğü terör ülke, sınır ve din tanımıyor.”
Sınırlardaki hareketliliği izlemek için ortak operasyon odaları oluşturulması gerektiğini vurgulayan Koni, terörün sınırları ve kıtaları aştığını, nerede oldukları bilinmeyen liderlerinin olduğunu belirterek, “Sorumluluklarımızı üstlenebilmemiz için AB ve ilgili ülkelerle iş birliği içinde uygulanabilir bir strateji geliştirmemiz gerekiyor” şeklinde konuştu.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Lübnan'da tartışmalara yol açan bir İran belgesi: Hizbullah Ulusal Muhafızlara mı dönüşecek?

Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızlarına tamamen dönüştürülmesinin” başlangıcını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor (Reuters)
Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızlarına tamamen dönüştürülmesinin” başlangıcını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor (Reuters)
TT
TT

Lübnan'da tartışmalara yol açan bir İran belgesi: Hizbullah Ulusal Muhafızlara mı dönüşecek?

Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızlarına tamamen dönüştürülmesinin” başlangıcını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor (Reuters)
Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızlarına tamamen dönüştürülmesinin” başlangıcını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor (Reuters)

Denise Rahma Fahri

Son zamanlarda, Lübnan'daki yerel medya kuruluşları, İran Devrim Muhafızlarına yakın bir merkez olan Tahran'daki Savunma Çalışmaları Merkezi'nden sızdırıldığı bildirilen bir İran belgesi yayınladı. Belge Hizbullah adına, Lübnan Cumhurbaşkanı komutasında faaliyet gösterecek “Ulusal Muhafızlara” dönüşmeyi öneriyor ve buna hazır olduğunu ifade ediyor. Belgeye göre, Lübnan Ulusal Muhafızları, “Meçhul Asker Kurumu” bünyesinde bir direniş unsuru ve stratejik yedek kuvvet olarak yer alacak. Belgede belirtildiği üzere, bu “direnişin” sonu değil, silahların devletin elinde olduğu yeni bir dönemin başlangıcı. Hizbullah’a yakın bir kaynak, bu belgeden haberdar olmadığını, şu anda konuya ilişkin belirli bir vizyon bulunmadığını ve meselelerin silah ile ilgili diyaloğun kaderiyle bağlantılı olduğunu belirtse de, Hizbullah liderliği bu belgeyi resmi olarak yalanlamadı. Birçok kişi de belgeyi, Hizbullah'ın silahını korumayı, komutayı Devrim Muhafızları ile sınırlandıran, resmi ordusunun ise sembolik bir rol oynadığı İran modelini benimseyerek, varlığını meşrulaştırmayı amaçlayan öneri ve çözümler için nabız yoklaması olarak değerlendirdi.

frgty
İran belgesi, Lübnan'daki mevcut dönemi direniş ve ulusal egemenlik tarihinde önemli bir an olarak tanımlıyor (AFP)

Diğer Seçenek Hareketi'nin lideri Alfred Madi, bu belge hakkında ilk konuşan kişi oldu. Madi, Cumhurbaşkanı Joseph Avnn, Hizbullah ve Emel Hareketi temsilcilerini içeren ve Lübnan ulusal güvenlik stratejisi üzerinde çalışan komitelerin yanı sıra, Hizbullah’ın talep ettiği garantilerin İran'ın önerisinin ciddiyetini gösterdiğini açıkladı.

Sızdırılan metin

İmza bekleyen bir taslak bildiri olduğu düşünülen İran belgesi, Lübnan'daki mevcut dönemi direniş ve ulusal egemenlik tarihinde önemli bir an olarak tanımlıyor. Hizbullah'ın “Ulusal Muhafız”a dönüşmeye hazır olmasını da, caydırıcılık denklemini Lübnan devleti bayrağı altında pekiştirme ve ulusal güçleri halkın ve anayasanın çıkarlarına hizmet edecek şekilde yeniden konumlandırma taahhüdü çerçevesinde değerlendiriyor.

Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızları'na tamamen dönüştürülmesi sürecinin” başlamasını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor. Belgeye göre Ulusal Muhafızlar, Lübnan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve Silahlı Kuvvetler Başkomutanı komutasında ve Bakanlar Kurulu ile koordinasyon halinde, ulusal egemenlik çerçevesinde faaliyet gösteren egemen bir halk direniş oluşumudur.

Pratik adımlara gelince, belgede “bu yıl sonuna kadar, elit birlikler, silah depoları ve komuta kontrol merkezleri de dahil olmak üzere, kuzeyden güneye tüm silah ve muharebe kabiliyetlerinin kademeli olarak Lübnan Ulusal Muhafızları'na devredileceği” belirtiliyor. Belgede ayrıca, “daha önce direnişle bağlantılı olan ileri askeri üretim birimlerinin resmen Lübnan devletinin denetimine girdiği ve gizli teknik ve güvenlik raporlarını, en yüksek egemenlik koruması çerçevesinde, Cumhurbaşkanı aracılığıyla Bakanlar Kurulu'na sunduğu” da ifade ediliyor. Bu birimler arasında hassas mühimmat üretimi, savunma sistemleri, insansız hava araçları, füzeler ve uzun menzilli mermilerin geliştirilmesi yer alıyor.

sdfgth
Hizbullah adına, Lübnan Cumhurbaşkanı komutasında faaliyet gösterecek “Lübnan Ulusal Muhafızları”na dönüşmeyi öneren ve buna hazır olduğunu belirten bir belge yayınlandı (Reuters)

İran'ın önerisi, Lübnan Savunma Bakanlığı'nı, korunan teminatlar dahilinde ve gönüllülere doğrudan maaş ödenmeden, Ulusal Muhafızlar ile ilgili gizli altyapı ve operasyonel görevlerden sorumlu kuruluş olarak belirliyor. Yine öneriye göre Ulusal Muhafızlar, acil durumlarda hızlı karar alma ile ilgili taktiksel nedenlerle bağımsız bir operasyon odası ile birlikte Meçhul Asker Kurumu’na  bir direniş bileşeni ve stratejik yedek olarak dahil edilecek.

İran'ın önerisi, 10.452 kilometrekarelik Lübnan’ın sonudur

Independent Arabia, bu belgenin Farsçasını aradı ve hatta kendisini hazırladığı söylenen kurumun web sitesini taradı, ancak hiçbir şey bulamadı.

Aynı zamanda, Diğer Seçenek hareketinin lideri Alfred Madi, önerinin sadece medyada çıkan bir haberden ibaret olsa da masum olmadığını vurguluyor. Bu yönde bir dizi adımın atıldığını açıklıyor. Ona göre bu adımların en dikkat çekeni, Hizbullah, Emel Hareketi ve Cumhurbaşkanı Avn'dan oluşan ortak komitelerin ulusal güvenlik stratejisi üzerinde çalışmak üzere medyadan uzakta, tamamen gizlice düzenlediği toplantılardır. Bu çalışma, Hizbullah’ın silahlarını teslim etmesi karşılığında talep ettiği garantilerle ilgili olarak son zamanlarda gün yüzüne çıkan taleplerle örtüşüyor. Madi, bu önerinin Cumhurbaşkanı'nın tasarrufunda olmasıyla ilgili sızdırılan belgenin içeriğine de ışık tutuyor. Tüm göstergelerin, Hizbullah'ın Cumhurbaşkanı Avn'a, başkan yardımcılığı ve ordu komutanı yardımcılığı görevlerini güvence olarak almadığı sürece hiçbir şey vermeyeceğini gösterdiğini belirtiyor. Bunun için anayasa değişikliği veya yeni bir kuruluş konferansı gerekiyor. Madi, daha fazla ayrıntı vermekten kaçınarak, “Perde arkasında bir şeyler planlanıyor ve ana hatları artık belli” diye ekliyor.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre belgeyle ilgili sızıntıların ciddiyetiyle ilgili olarak, İran'ın Hizbullah'ın askeri kanadını Ulusal Muhafızlar adı altında koruma türünden bir sızıntı, silahların teslim edilmesini ve sadece devletin elinde olmasını şart koşan Lübnanlı ve uluslararası talepleri atlatmaya veya etrafından dolanmaya yönelik akıllıca bir girişim sayılmıyor. Aksine, söz konusu öneri ile “çözüm bu” ve orduya ancak tek grup halinde entegre oluruz diyorlar.

Madi, bu öneri ile ilgili olarak şunu da ekliyor: “Hizbullah'ın silahları sorununu çözmeyecek, aksine ülkeyi yıkıma ve Hizbullah’ın Lübnan’ı işgalini meşrulaştırmaya götürecek, ki bu da siyasi bir sapkınlıktır”. Ayrıca “sadece zorlu çözümü uygulamaktan kaçınmak için Lübnan formülünün tamamını değiştirebilecek bir öneriyi kabul etmek mümkün değil. Hizbullah'ı da içeren bir Ulusal Muhafız Birliği kurmak, Sünniler, Hristiyanlar veya Dürziler için ve hatta Şiilerin yarısı için bile kabul edilemez. Böyle bir çözümü ancak mevcut siyasi otorite sürdürebilir. İran'ın önerisi, 10.452 kilometrekarelik bir ülke olarak Lübnan'ın sonu demektir” diye de vurguluyor.

Askeri kaynaklar

Askeri çevreler ise bu önerinin Lübnan'ı yıkıma götüreceğine ve federal bir sistemin dayatılmasına yol açacağına inanıyor. Zira bu durum, bir Hristiyan Ulusal Muhafız Birliği, bir Sünni Ulusal Muhafız Birliği ve bir Dürzi Ulusal Muhafız Birliği kurulması yönünde karşı talepleri tetikleyebilir. Askeri çevreler “böyle bir proje yaşayamaz ve amacı Lübnan'ı federal bir devlete dönüştürmek olmadığı sürece imkânsızdır. Bu öneri bir İran rüyasıdır ve gerçekleşmeyecektir” diyor. Bunu tanımlamak için halk arasında yaygın “Şeytan’ın cennete girmeyi hayal etmesi gibi” sözünü kullanan çevreler, ulusal ordunun yanı sıra tüm bu silah ve teçhizata sahip bir silahlı örgütün varlığını dahi şiddetle reddediyor. Böyle bir öneriyi sızdırmanın, Lübnan devletini ve ABD'yi alt etme çabalarını gizlediğine ve ancak Lübnan'ın merkezi siyasi otoriteye sahip bir devletten ademi merkeziyetçi bir devlete dönüşmesi durumunda başarılı olacağına inanıyorlar.

Aynı çevreler, İran ve Hizbullah'ın nabız yoklamak için belgeyi kasıtlı olarak sızdırmış olma ihtimalini de göz ardı etmiyor. Belgenin içeriğinin merkezi bir devlet içinde uygulanmasının, o devletin yıkılması anlamına geleceğine ve Lübnan'daki diğer mezhep ve dini grupları silahlanmaya iteceğine inanıyorlar. Dahası, “böyle bir karar, zaten hayal kırıklığı içinde yaşayan askeri personeli daha da hayal kırıklığına uğratacaktır” diyorlar. Ulusal Muhafızlar personelinin veya Ulusal Muhafızlar kılığındaki Hizbullah üyelerinin maaşlarını kim ödeyecek, eski cumhurbaşkanı Emile Lahud döneminde direnişin yararına ordudan kesilen fonlar yetmez mi diye soruyorlar. Böyle bir karar Lübnan Ordusu için felaket olur diye de ekliyorlar.

Hizbullah’a yakın kişiler; böyle bir öneri yok diyorlar.

Hizbullah'a yakın bir isim olan siyasi analist Faysal Abdussettar, böyle bir önerinin mevcut olmadığını ve bu konunun masada bile olmadığını vurguluyor. Abdussettar, “Lübnan daha önce 1960'ların sonlarında benzer bir deneyim yaşamıştı, ancak bu anlamda değil, daha ziyade 'ordu destekçileri' bayrağı altında bir oluşum söz konusuydu. O dönemde mesele, Filistinli örgütlerin ve güçlerin varlığının ardından birçok güney bölgesinde hakim olan durumla ilgiliydi” diyor. Bunun bugün yeniden gündeme gelmesine şaşırdığını ifade eden Abdussettar, herhangi birinin bu dönemi taklit etmek veya direnişin elindeki silahlar sorununa bir çözüm bulmaya çalışmak amacıyla bunu gündeme getirmiş olmasından şüphe duyuyor. Abdussettar’a göre bu öneri “ne ciddi ne de mevcut değil.” Şunu da ekliyor: “Herkesin bildiği yerleşik denklem, silahların teslim edilmesinin söz konusu olmadığıdır. Ulusal savunma stratejisi kapsamında bir tartışma yapılabilir, ancak bu konu derinlemesine bir diyalog gerektiriyor. Diyalog ise devletin başı olan Cumhurbaşkanı da dahil olmak üzere tüm Lübnanlı liderler için artık kaçınılmaz hale geldi.” Ancak Abdusettar, ABD Başkanı Özel Temsilcisi Tom Barrack'ın Lübnan'dan ayrılması ve ABD'nin Lübnan'ın yanıtına nasıl bir yanıt vereceğinin henüz bilinmemesi nedeniyle yakın gelecekte herhangi bir diyalog olasılığının uzak olduğunu “bu nedenle, bir sonraki adımların netleşmesi için daha fazla zamana ihtiyaç olduğunu” belirtiyor.