IMF'den Çin'e uyarı: "Kovid stratejisi yeniden ayarlanmalı, aşılama hızlanmalı"

Dünyanın ikinci büyük ekonomisinde vaka sayısı rekor seviyeye çıktı

Pekin'de yetkililerin esneklik vaadine rağmen yeniden sıkılaştırılan Kovid-19 önlemleri yüzünden görevlilerle vatandaşlar arasında tartışmalar yaşanıyor (AP)
Pekin'de yetkililerin esneklik vaadine rağmen yeniden sıkılaştırılan Kovid-19 önlemleri yüzünden görevlilerle vatandaşlar arasında tartışmalar yaşanıyor (AP)
TT

IMF'den Çin'e uyarı: "Kovid stratejisi yeniden ayarlanmalı, aşılama hızlanmalı"

Pekin'de yetkililerin esneklik vaadine rağmen yeniden sıkılaştırılan Kovid-19 önlemleri yüzünden görevlilerle vatandaşlar arasında tartışmalar yaşanıyor (AP)
Pekin'de yetkililerin esneklik vaadine rağmen yeniden sıkılaştırılan Kovid-19 önlemleri yüzünden görevlilerle vatandaşlar arasında tartışmalar yaşanıyor (AP)

Çin'in üst düzey devlet yetkilileri ve ekonomistleriyle yıllık görüşmelerini tamamlayan Uluslararası Para Fonu (IMF), Pekin hükümetine yaptığı çağrıda, rekor düzeye ulaşan Kovid-19 vakalarına karşı alınan önlemleri yeniden düzenlemesini ve aşılama kampanyasına hız vermesini istedi. 
Çağrının gerçekçesi olarak, emlak sektöründeki durgunluk ve iç talepteki daralma gösterildi. 
Dünya genelinde de pandemiye, Rusya-Ukrayna savaşına, enerji darboğazına ve yüksek enflasyona bağlı olarak talep daralması yaşanması, Çin'deki düşük büyüme sorununu büyütüyor. 
Çin ekonomisinin bu yıl yüzde 3,2 büyümesi bekleniyor. Pandeminin zirve yaptığı 2020'de yüzde 2,2 büyüyen ekonomi, baz etkisiyle geçen yıl yüzde 8,1 büyümüştü. Üç yıllık ortalamanın yüzde 5'in altında kalması nedeniyle Çin hükümeti, yaklaşık yüzde 5,5 büyüme hedefliyor ama Kovid-19 vakaları nedeniyle yaşanan kapanmalar ekonomiyi olumsuz etkiliyor.
IMF'nin tahminine göre, dünyanın ikinci büyük ekonomisi, Kovid tedbirlerinin gelecek yıl ortasında gevşetilmesiyle ancak yüzde 4,4 büyüyebilecek.
IMF Birinci Başkan Yardımcısı Gita Gopinath, Çin hükümetinin "sıfır Kovid vakası" stratejisiyle pandeminin ilk dönemdeki ekonomik etkilerini bertarafa ettiğini ve tıbbi malzeme tedariğiyle küresel ekonomiye katkı sunduğunu belirterek şöyle dedi:
"Ancak o zamandan bu yana Çin'de büyüme yavaşladı ve yeniden artan Kovid vakalarının, gayrimenkul sektöründeki derin zorlukların ve yavaşlayan küresel talebin baskısı altında kaldı… Bundan sonrası için Kovid stratejisinin yeniden ayarlanması iyi yapılmalı ve aşılamanın hızlanmasını ve koruyuculuğun devamı için üst seviyede tutulmasını içermeli."
Pandemiyle mücadele önlemleri hızlanmasına rağmen, yeni koronavirüs varyantlarının ortaya çıkması ve aşılamanın yeterince yaygınlaşmaması nedeniyle sık sık kapanma kararları alındığına dikkat çeken IMF yetkilisi, sonuçta konut başta olmak üzere birçok sektörde özel tüketimin ve yatırımların aksadığını dile getirdi.

Vakalar rekor kırdı
Çin Ulusal Sağlık Komisyonu'nun açıklamasına göre, 23 Kasım'da yeni Kovid-19 vakası sayısı 31 bin 600'ü geçerek rekor kırdı. Testi pozitif çıkanların 27 bin 600'den fazlası belirti göstermemesine rağmen Çin, "sıfır Kovid vakası" politikası çerçevesinde sert kapanma ve zorunlu test kurallarını devreye sokuyor.
Nisandan beri ilk ölümlerin 19 Kasım'da görülmeye başlandığı ülkede hastalıktan hayatını kaybedenlerin sayısı 5 bin 232'ye çıkarken, hastalık taşıyanların sayısı 297 bin 500'ü geçti.
Pekin'deki alışveriş merkezlerinin ve diplomatik temsilciliklerin yoğunlaştığı 3,5 milyon nüfuslu Çaoyang semtinde sokaklara portatif karantina kabinleri yeniden kuruldu. 
Salgının çıkış merkezi diye ünlenen Vuhan kentinin yerini bu sefer Apple tedarikçisi Foxconn'un üretim üssünün yer aldığı Cıngcou aldı. "iPhone şehri" diye bilinen 10 milyonluk kentin birçok ilçesinde, zorunlu haller dışında 5 günlük sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Şehirdeki işçilerle güvenlik güçleri arasında sık sık arbedeler yaşanıyor.
 
Independent Türkçe, Reuters, ANI



İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
TT

İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Hüda Rauf

İran ile ABD arasındaki müzakereler, her iki müzakereci ve arabulucu tarafın iyimser ve olumlu açıklamalarıyla ilerleyen üç turdan sonra durdu. Dördüncü turun ertelenmesi, ABD-İran arasında geçici veya kalıcı bir anlaşmaya varılma şansı konusunda soru işaretlerine yol açtı.

Donald Trump'ın göreve gelmesinden bu yana tüm göstergeler, hem İran hem de Amerikan tarafının bir anlaşma imzalamaya hazır ve niyetli olduğuna işaret etse de, şimdilik görüşmelerin üçüncü turda durmasının -ama bu geçici ve yakında dördüncü turla devam edecek gibi görünüyor- her bir tarafın istediği şeyin teknik ayrıntılarından ibaret olmayan başka nedenleri de vardı. Nitekim Washington'daki bazı taraflar İran'ın nükleer programının tamamen ortadan kaldırılmasından bahsederken, diğerleri ise sıfır zenginleştirmeden bahsediyor ve İran her ikisini de reddediyor.

Trump yönetiminin İran ile müzakerelerdeki temsilcisi Steve Witkoff, Tahran'ın uranyumu yüzde 3.67 oranında zenginleştirme hakkı olduğunu söylese de, ertesi gün İran'ın uranyum zenginleştirmemesi gerektiğini açıkladı. Ardından Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İran'ın uranyum zenginleştiren tek nükleer olmayan ülke olmak istediğini söyledi.

Öte yandan İran'ın yüzde 3.67 oranında uranyum zenginleştirme imkânına sahip olması durumunda bu oranın barışçıl amaçlarla uyumlu olmadığı belirtiliyor. Zira birkaç hafta içinde yüzde 20, sonra yüzde 60 ve en sonunda da yüzde 90 zenginleştirme oranına ulaşabilir ki bu da silah üretmek için gereken oran.

Her iki taraftan gelen belirsiz açıklamalara rağmen İran ve Washington'un çok yakında bir anlaşmaya varma noktasında olduğu kesin. Ancak görüşmelerdeki duraklamanın bölgesel bir başka gelişmeyle bağlantılı olduğu anlaşılıyor. İran'da Recai Limanı’nda ağır kayıplara yol açan ve etkileri halen devam eden bir patlama meydana gelirken, Husilerin İsrail hedeflerine yönelik saldırısı gerçekleşti. Husilere ait bir insansız hava aracı İsrail'deki enerji merkezini çevreleyen köprünün yakınına düşerek geniş çaplı bir hasara yol açtı. İsrail güvenlik birimlerinin yaptığı değerlendirmelerde, Husilerin Ben Gurion Havalimanı'na yeni tip bir füze fırlattığı belirtiliyor. Saldırı üzerine İsrail, İran’ı hedef alma ve eleştirme bahanesi bulma fırsatını kaçırmayarak, Tahran’ı Husi saldırısının arkasında olmakla suçladı.

İran'ın yıllardır Husilere askeri, mali ve lojistik destek sağladığı biliniyor. Ancak İsrail, bu olayı İran'ı eleştirmek ve Washington ile yürüttüğü müzakereler kapsamında ona baskı yapmak için kullandı. Öte yandan İran da Husi saldırılarını, Washington'u Kızıldeniz'deki saldırıları durdurmaları için Husileri etkileme gücüne sahip olduğuna ikna etmek amacıyla kullanıyor ve bu, İran'ın bilinen meseleleri birbirine bağlama politikasıyla örtüşüyor.

Daha sonra üçüncü tur görüşmelerin ardından müzakereler durdu, ama dördüncü tur görüşmeler yakın. Trump da Husiler ile Kızıldeniz'de ABD gemilerine yönelik saldırıların durdurulması ve ABD’nin Yemen'deki Husilere yönelik saldırılarının durması konusunda anlaşmaya vardıklarını duyurdu.

Bilhassa saldırılardan zarar gören Mısır ve Suudi Arabistan gibi Kızıldeniz'e kıyısı olan bölge ülkeleri olduğu için, iki taraf arasındaki saldırıların durması, bölgede sükunetin sağlanması ve gerginliğin azalması için olumlu bir gösterge. Suudi Arabistan, Yemen'de gerginliğin azaltılması ve Yemen krizinin barışçıl bir şekilde çözülmesi amacıyla bu anlaşmaya mutlaka destek verecektir. Ancak anlaşma diğer yandan, Trump'ın övünebileceği herhangi bir başarı elde etmek isteyen Washington'a baskı yaparak, İran ve İsrail'in çıkarları doğrultusunda birbirlerini nasıl kullandıklarını da ortaya koydu.

Kaldı ki Washington ile Husiler arasındaki anlaşmaya ilişkin soru işaretleri de gündemde; anlaşma Trump'ın bölge ziyareti bitene kadar geçici mi olacak, yoksa devam mı edecek? Yemenli isyancılar sadece İsrail gemilerine saldırmaya devam ederse ne olacak? Bu durum İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının durmasına yol açacak mı? Tüm bunlar önümüzdeki ziyaretten sonra cevapları daha da netleşebilecek sorular.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre İran, İsrail ve Husiler, mevcut süreçte çıkarlarını korumak için Amerikan rolünü kullanmayı, ondan faydalanmayı başardılar. Ancak gelişmeler henüz şekillenme aşamasında ve bunların kısa sürede çökecek geçici düzenlemelerle mi yoksa daha uzun süre devam edecek düzenlemelerle mi sonuçlanacağı belirsiz.