عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

BAE'de gerçekleşen Rusya-Ukrayna müzakereleri çıkmazı aşıyor

Kremlin yorum yapmaktan kaçınırken, Moskova'daki kaynaklar Abu Dabi'nin güvenilir bir ortak olduğunu yineledi.

Ukrayna kuvvetleri, Herson yakınlarındaki Rus mevzilerini bombaladı (AP)
Ukrayna kuvvetleri, Herson yakınlarındaki Rus mevzilerini bombaladı (AP)
TT
TT

BAE'de gerçekleşen Rusya-Ukrayna müzakereleri çıkmazı aşıyor

Ukrayna kuvvetleri, Herson yakınlarındaki Rus mevzilerini bombaladı (AP)
Ukrayna kuvvetleri, Herson yakınlarındaki Rus mevzilerini bombaladı (AP)

Kremlin perşembe günü yaptığı açıklamada, Batı medyası tarafından BAE'de Rusya ve Ukrayna temsilcileri arasında yakın zamanda yapılan görüşmeler hakkında dolaşan verilerin geçerliliğini inkâr etmekten veya doğrulamaktan kaçındı. Rusya cumhurbaşkanlığı sözcüsü Dimitri Peskov, geçen hafta Rus ve Ukraynalı yetkililerin esir takası ve amonyak ihracatının yeniden başlamasını görüşmek üzere Birleşik Arap Emirlikleri'nde bir araya geldiği toplantıyla ilgili gazetecilerin yorum yapması talebine yanıt olarak, "Yorum yapmak mümkün değil, gübre ihracatının da yeniden başlaması hakkında yorum yapmak mümkün değil, bunu ilk kez duyuyorum” dedi. Şarku'l Avsat'a konuşan bir Rus diplomatik kaynak ise Moskova'nın, Abu Dabi'nin söz konusu meselelerde arabuluculuk yapmak için oynadığı her türlü rolü memnuniyetle karşıladığını doğruladı ve "BAE'nin bugün olduğu gibi daha önce de güvenilir bir ortak olduğunu" belirtti. Basında çıkan haberlerde, 17 Kasım'da BAE'de yapıldığı söylenen görüşmelerde, Rus ve Ukraynalı savaş esirlerinin iadesi karşılığında Rus gübre ihracatına devam etme olasılığının görüşüldüğü belirtildi. Reuters, müzakerelerin ilerleyişinden haberdar olduklarını söyleyen kaynakların, müzakerelerin özellikle 17 Kasım'da uzatılan tahıl anlaşmasının uygulanmasının önündeki bazı engelleri aşmayı amaçladığını aktardı.

Putin, Moskova'da dün gerçekleşen Uluslararası Yapay Zekâ Konferansı'nda konuşuyor (Reuters)
Aynı kaynaklara göre, görüşmelerde küresel gıda kıtlığını hafifletmek için Rusya ve Ukrayna'nın arzının kesilmesi koşulları da ele alındı. Reuters, Birleşmiş Milletler'in Karadeniz'deki üç Ukrayna limanından tarım ürünleri ihracatı konulu müzakerelerdeki merkezi rolüne rağmen, bu toplantıda temsil edilmediğini bildirdi.
Kaynaklar, Ukrayna'nın Türkiye Büyükelçisi Vasily Bodnar'ın "Ukraynalı savaş esirlerinin serbest bırakılması hususu, Rusya'nın amonyak ihracatına başlama müzakerelerinin bir parçası" sözlerini aktardı. Birleşik Arap Emirlikleri Dışişleri Bakanlığı tarafından perşembe günü yapılan açıklamada, Rusya-Ukrayna krizini sona erdirmenin tek yolunun diplomasi olduğu yinelendi.
BAE Dışişleri ve Uluslararası Siyasi İşler İşbirliği Bakan Yardımcısı Lana Nusseibeh yaptığı açıklamada, "Krizin başlangıcından bu yana BAE, gerilimi azaltma ve diyalog çağrısında bulundu ve bu konudaki tüm diplomatik girişimleri destekledi. BAE, diplomasinin krizi sona erdirmenin tek geçerli yolu olmaya devam ettiğine inanıyor ve uluslararası toplumun mevcut durumun Ukrayna içindeki ve dışındaki siviller ile bölgesel ve uluslararası barış, güvenlik ve istikrar üzerindeki yansımaları hakkındaki derin endişelerini paylaşıyor. Çatışma zamanlarında, ortak sorumluluğumuz, krizlerin barışçıl ve hızlı bir şekilde çözülmesini sağlayacak yolları belirlemek ve izlemek için hiçbir çabadan kaçınmamaktır. Bu nedenle BAE, iletişim kanallarını açık tutmaya, diyaloğu teşvik etmeye, diplomasiyi desteklemeye, acıları hafifletmeye ve uluslararası barış ve güvenliği artıran ve siviller üzerindeki insani etkiyi sona erdiren barışçıl ve sürdürülebilir bir çözüm bulmak için elimizdeki tüm araçları kullanmaya kararlıdır." ifadelerini kullandı.
BM Genel Sekreteri’nin Siyasi İşlerden Sorumlu Yardımcısı Rose Marie DiCarlo, çarşamba günü BM Güvenlik Konseyi'ne yaptığı açıklamada, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırılarına ilişkin haberler arasında Rus ve Ukraynalı tutuklu değişiminin olumlu bir gelişme olduğunu söyledi. Ukrayna'nın talebiyle gerçekleşen konsey toplantısında konuşan DiCarlo, iki tarafı mahkumları serbest bırakmaya ve savaş esirleriyle ilgili olarak uluslararası insancıl hukuka uymaya davet etti.
Kremlin konuyla ilgili yaptığı açıklamalarda temkinli bir duruş sergilerken, Şarku'l Avsat'a konuşan bir Rus diplomatik kaynak, Moskova'nın "müzakerelerdeki çıkmazı kırmak ve arabuluculuk yapmak amacıyla alan sağlamak için çaba gösteren her tarafla olumlu bir şekilde ilgilendiğini" doğruladı. Kaynak, Moskova'nın arabulucu tarafların, “Rusya'nın asıl amacı Donbas'taki halka yardım etmek olan askeri operasyonları neden gerçekleştirdiğinin farkında olunması gerektiği” gerçeğinden hareket ettiğine ve Moskova'nın askeri operasyonlara başlamadan önce Minsk anlaşmalarının uygulanması yoluyla 8 yıl boyunca kabul edilebilir formülasyonlara ulaşmaya çalıştığına işaret etti. Herhangi bir arabulucu tarafın, Rusya'nın ulusal güvenlik açısından endişelerini anlaması gerektiğini ekleyen kaynağa göre, "BAE güvenilir bir ortak ve bu endişeleri anlıyor." Kaynak, Abu Dabi'nin "daha önce de orta yol bulunması için bir diyalog mekanizmasının başlatılmasını önerdiğini ve Moskova'nın, BAE’nin önerisini inceleme sözü verdiğini" belirtti.
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov perşembe günü Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA) ile Rusya'nın kontrol ettiği Ukrayna'daki Zaporijya Nükleer Santrali’nin güvenliğine ilişkin temasların yapıcı ve umut verici olduğunu söyledi. Rusya'nın 24 Şubat'ta Ukrayna'yı işgalinden kısa bir süre sonra ele geçirdiği Zaporijya Nükleer Santrali hafta sonu tekrar vuruldu ve Ukrayna tarafı, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'na nükleer bir felaketi önlemek için santral çevresinde bir koruma bölgesi oluşturma çağrılarını yineledi. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Rafael Grossi, Zaporijya Nükleer Santrali’nin güvenliğini görüşmek üzere çarşamba günü İstanbul'da Rus heyeti ile bir araya geldi.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Putin, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü toplantısında: Rus silahlarının etkili olduğu kanıtlandı

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nün (KGAÖ) genişletilmiş zirve toplantısı öncesinde Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov'u dinliyor, (EPA)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nün (KGAÖ) genişletilmiş zirve toplantısı öncesinde Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov'u dinliyor, (EPA)
TT
TT

Putin, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü toplantısında: Rus silahlarının etkili olduğu kanıtlandı

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nün (KGAÖ) genişletilmiş zirve toplantısı öncesinde Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov'u dinliyor, (EPA)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nün (KGAÖ) genişletilmiş zirve toplantısı öncesinde Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov'u dinliyor, (EPA)

Alman Haber Ajansı'nın (DPA) haberine göre, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) toplantısında Rus silahlarının etkinliği hakkında konuştu.

Rus haber ajansı Interfax'ın aktardığına göre Putin, bugün Kırgızistan'da düzenlenen askeri ittifak toplantısında, "Gerçek muharebe operasyonlarında etkili olduğu kanıtlanmış modern Rus silahları ve teknolojisiyle birleşik silahlı kuvvetleri donatmak için geniş çaplı bir program başlatmayı öneriyoruz" dedi.

Rusya, Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaşta düzenli olarak yeni silah sistemleri test ediyor.

Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te konuşan Putin, hava ve savunma kabiliyetlerine odaklanan ortak askeri tatbikatların planlandığını söyledi.

 KGAÖ, Rusya'nın hakim olduğu bir askeri ittifaktır.

Şu anda eski Sovyet cumhuriyetleri olan Tacikistan, Kırgızistan, Kazakistan ve Belarus'u kapsamaktadır.

Ermenistan, Dağlık Karabağ bölgesindeki anlaşmazlıkta Azerbaycan'a yenilmesinin ardından Rusya ile gerginliğin artması üzerine Şubat 2024'te ittifak üyeliğini dondurdu.

DÜNYA

Beyaz Saray yakınlarındaki saldırıyı gerçekleştiren Rahmanullah Lakanwal kimdir?

Beyaz Saray yakınlarında iki Ulusal Muhafız mensubunu hedef alan silahlı saldırının gerçekleştiği yerde bekleyen kolluk kuvvetleri (EPA)
Beyaz Saray yakınlarında iki Ulusal Muhafız mensubunu hedef alan silahlı saldırının gerçekleştiği yerde bekleyen kolluk kuvvetleri (EPA)
TT
TT

Beyaz Saray yakınlarındaki saldırıyı gerçekleştiren Rahmanullah Lakanwal kimdir?

Beyaz Saray yakınlarında iki Ulusal Muhafız mensubunu hedef alan silahlı saldırının gerçekleştiği yerde bekleyen kolluk kuvvetleri (EPA)
Beyaz Saray yakınlarında iki Ulusal Muhafız mensubunu hedef alan silahlı saldırının gerçekleştiği yerde bekleyen kolluk kuvvetleri (EPA)

Aralarında AP’nin de bulunduğu Amerikan medya kuruluşları, Beyaz Saray yakınlarında iki Ulusal Muhafız mensubunun vurulmasıyla ilgili olarak aranan şüphelinin Rahmanullah Lakanwal adlı, Eylül 2021’de ABD’ye giriş yapan Afgan kökenli bir kişi olduğunu bildirdi.

ABD güvenlik güçleri, dün Beyaz Saray’dan birkaç sokak ötede iki askere ateş açtığından şüphelenilen kişiyi kısa süre içinde gözaltına aldı. ABD Başkanı Donald Trump, şüpheliyi ‘hayvan’ olarak nitelendirdi.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığına göre saldırı, Beyaz Saray’ın kuzeybatısında, bir metro istasyonu yakınlarında meydana geldi. Olayın ardından kimliği henüz açıklanmayan iki Ulusal Muhafız görevlisinin vurulduğu bildirildi.

Rahmanullah Lakanwal kimdir?

New York Post’un emniyet kaynaklarına dayandırdığı habere göre, saldırganın 29 yaşındaki Afgan vatandaşı Rahmanullah Lakanwal olduğu belirtildi.

Lakanwal’ın 2021 yılında ABD güçlerinin Afganistan’dan çekilmesi sırasında ülkeye giriş yaptığı ifade edildi.

Olayla ilgili güvenlik kaynakları, şüphelinin metro istasyonu yakınında pusuya yattığını ve saat 14.15 sularında önce bir askerin göğsüne ve başına ateş ederek saldırdığını aktardı. Ardından ikinci askeri de vurduğu, bölgede konuşlu üçüncü bir muhafızın müdahalesiyle etkisiz hâle getirildiği kaydedildi.

Saldırganın dört kurşunla vurulduğu, ambulansla yarı çıplak halde hastaneye kaldırıldığı ve olayın münferit bir saldırı olarak değerlendirildiği bildirildi.

Lakanwal’ın ülkede Operation Allies Welcome (Müttefikleri Karşılama Operasyonu) programı kapsamında bulunduğu ve Washington eyaletinin Bellingham kentine yerleştirildiği ifade edildi.

ABD Savaş Bakanı Pete Hegseth, saldırının ardından Başkan Trump’ın başkent Washington’a 500 ek Ulusal Muhafız askeri konuşlandırılması talimatı verdiğini açıkladı. Hegseth, “Bu olay Beyaz Saray’ın birkaç adım ötesinde gerçekleşti. Bu durum böyle devam etmeyecek” dedi.

DÜNYA

‘Şimdi harca, sonra öde’ stratejisi, Starmer hükümetini mali erteleme tuzağına düşürüyor

Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, Londra'daki Avam Kamarası'nda konuşma yapıyor. (Reuters)
Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, Londra'daki Avam Kamarası'nda konuşma yapıyor. (Reuters)
TT
TT

‘Şimdi harca, sonra öde’ stratejisi, Starmer hükümetini mali erteleme tuzağına düşürüyor

Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, Londra'daki Avam Kamarası'nda konuşma yapıyor. (Reuters)
Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, Londra'daki Avam Kamarası'nda konuşma yapıyor. (Reuters)

Birleşik Krallık Maliye Bakanı Rachel Reeves, değer olarak ‘devasa’ ancak yapısı bakımından alışılmışın dışında bir bütçe sundu. Bütçe, geçen yıl yapılan artışa yakın seviyede, 26 milyar sterlinlik (34 milyar dolar) büyük bir vergi artışı içeriyor. Ancak bu bütçe, kısa vadede borçlanmayı artırmaya ve halk arasında popüler olmayan vergi artışlarına dayanırken, harcama disiplinini sağlama önlemlerini parlamentonun son yıllarına erteleyen alışılmadık bir yaklaşıma sahip.

Bu yaklaşım, Birleşik Krallık Finansal Araştırmalar Enstitüsü’nün (IFS) tanımıyla ‘şimdi harca, sonra öde’ stratejisini temsil ediyor. Buna göre, ek harcamalar şu anda yapılırken, gelecekte harcama disiplinini sağlamak ve vergi artışlarını uygulamak için verilen vaatler üzerinden mali denge sağlanması hedefleniyor.

Reeves’in bütçesi tahvil piyasalarını yatıştırmış olabilir, ancak yüksek vergilerin İngilizlerin yaşam standardı üzerindeki etkilerini hafifletmesi veya ülke genelindeki olumsuz ruh halini ve partisinin sıkıntılarını kısa vadede gidermesi pek olası değil. Reeves’in açıkladığı vergi artışları, resmi bütçe tahminlerini hazırlayan kurum tarafından da, yaşam standartları üzerinde ciddi etkiler yaratabileceği uyarısına yol açtı. Ayrıca bütçenin hazırlık sürecindeki kaotik durum (Bütçe Sorumluluk Ofisi’nin, Reeves konuşmasını yapmadan önce tüm temel detayları yanlışlıkla internet üzerinden yayımlaması) İşçi Partisi milletvekillerini hükümetin yönetim kapasitesi konusunda ikna etmedi.

frgt
Birleşik Krallık Maliye Bakanı Rachel Reeves, hükümetin yıllık bütçe sunumu sırasında Londra'daki Avam Kamarası'nda konuşuyor. (AFP)

Bütçe Sorumluluk Ofisi (OBR) Başkanı Richard Hughes bugün, hem Reeves’e hem de Avam Kamarası Maliye Komitesi Başkanı’na yazdığı bir mektupta, OBR’nin Kasım 2025 ekonomik ve mali tahminlerine ‘yanlışlıkla’ 26 Kasım’da erişim sağlanmasına izin verdiğini belirtti.

Vergi dilimlerinin erimesi

OBR’nin tahminlerinde öne çıkan sürpriz, Reeves’in beklenmedik şekilde kamu harcamalarını artırma baskısıyla karşılaşması oldu. Yükselen enflasyon tahminleri, hükümeti sosyal yardım ödenekleri ve devlet emekli maaşları için ayrılan bütçeyi artırmaya ve özel eğitim ihtiyaçlarını finanse etme baskısını tanımaya zorladı.

Ancak durumu dengelemek için bu ek harcamalar, vergi gelirlerindeki artışla karşılandı. Bu artış yeni vergilerden kaynaklanmadı; temel sebep ‘vergi dilimlerinin erimesi’ fenomeniydi. Bu durum, hükümetin vergi dilimlerini dondurduğu sırada, enflasyon nedeniyle nominal ücretlerin artmasıyla, daha fazla kişinin otomatik olarak daha yüksek vergi dilimlerine girmesi anlamına geliyor. Böylece, resmi bir vergi artışı yapılmadan hazine gelirleri artıyor.

Bu dinamikler, Rachel Reeves’in büyük mali zorluğu aşmasını sağladı. Beklenmedik gelirler sayesinde, bütçe için mali rezervi 22 milyar sterline çıkarma kararı aldı. IFS, bu adımı ‘akıllıca’ olarak nitelendiriyor; çünkü 2026 yılında meydana gelebilecek ekonomik şoklara karşı bir güvence sağlıyor.

Taahhütleri aşan vergi paketi

Reeves, iki amaçla vergi artışı yaptı; mali rezervi güçlendirmek ve ek tahmini harcamaları finanse etmek, bunların başında ise evrensel kredi sisteminde iki çocuk sınırının kaldırılması yer alıyor. Ana gelir vergisi oranlarını, katma değer vergisini veya ulusal sigorta katkılarını artırmaktan kaçındı. Bunun yerine, kişisel vergi dilimlerinin dondurulmasını 2030-2031’e kadar üç yıl daha uzatarak milyonlarca kişiyi ya vergi ödemeye ya da daha yüksek gelir dilimine taşımayı seçti. Bu uzatma, ulusal sigorta eşiklerini de kapsayarak İşçi Partisi’nin seçim taahhüdünü ihlal ediyor ve açık bir şekilde ‘çalışanlar’ üzerinde vergi artışı anlamına geliyor. Buna ek olarak, emeklilik katkıları, yatırım gelirleri ve sermaye kazançlarındaki diğer artışlar, tasarruf ve yatırım teşviklerini zayıflatıyor.

Mali disiplinin güvenilirliği

Bu bütçede asıl belirleyici konu, açıklanan mali disiplin paketinin güvenilirliği oluyor. Kesintiler vaat edilmiş olsa da, önümüzdeki üç yılda borçlanmanın hâlâ beklenenden yüksek olması öngörülüyor. Borçlanmanın önceki tahminlerin altına düşmeye başlaması ancak 2029-2030 yıllarında mümkün olacak ve bu tamamen ertelenmiş vergi artışları ile gelecek harcama inceleme döneminde verilen disiplin vaatlerine dayanıyor. Kısa vadede ek borçlanma ve harcama uygulanabilir görünse de, özellikle yaklaşan seçimler öncesi harcama disiplininin sağlanabilirliği büyük ölçüde şüpheyle karşılanıyor. IFS’ye göre bu bütçe, toplam vergi yükünü 2030-2031’de gayri safi yurt içi hasılanın (GSYİH) yüzde 38,3’üne çıkarıyor; bu, mevcut parlamentoda açıklanan vergi artışlarının onlarca yılın en yüksek seviyesi anlamına geliyor.

Kısmi reformlar

Bütçe, bazı olumlu adımlar da içeriyor. Büyük aileleri desteklemek amacıyla iki çocuk sınırının kaldırılması, çocuk yoksulluğunu azaltmaya yönelik etkili bir uygulama olarak öne çıkıyor. Ayrıca özel eğitim harcamalarının aşılması riskinin yerel yönetimlerden merkezi hükümete aktarılması, hükümetin reform yapma teşviklerini artırıyor ve şeffaflığa doğru bir adım olarak değerlendiriliyor. Ancak bütçe, net bir büyüme planı olmaksızın kısa vadeli istikrarı hedefliyor.

axsd
Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer ve Maliye Bakanı Rachel Reeves, hükümetin bütçe sunumu sırasında Avam Kamarası'nda görülüyor. (AFP)

Özetle bu bütçe, Başbakan Keir Starmer liderliğindeki İşçi Partisi hükümetinin karşı karşıya olduğu zor ikilemi gözler önüne seriyor. Hükümet, uzun süren kriz dönemlerinin ardından kamu hizmetlerini yeniden inşa etme ve istikrar sağlama sözü verirken, piyasaları yatıştırmak ve gelirleri güvence altına almak için onlarca yılın en yüksek vergi artışını kabul etmek zorunda kalıyor. Bu adım, kreditörler açısından mali disiplin anlamına gelse de, seçmenler üzerinde büyük bir baskı yaratıyor ve ciddi bir siyasi zorluk oluşturuyor. Ek harcamalar, parti içindeki sol kanadı sakinleştirmek için hızlıca geçirildi, ancak acı veren mali önlemler ve gerçek harcama disiplini gelecek seçimlerden sonrasına ertelendi. Bu ‘ertelenmiş disiplin’ yaklaşımı, partinin güvenilirliğini tehlikeye atıyor ve Starmer’ın vaat ettiği değişimi gerçekleştirme görevini zorlaştırıyor; finansal istikrarın gerçek maliyeti, esas olarak mevcut dönemi takip eden dönemlere bırakılıyor.