Çin, Ay'da nükleer enerjiyle çalışan üs kurmayı planlıyor

Çin, Ay'a insanlı seferlere başlamadan önce, nükleer enerji ile çalışan bir üssün yapımını 2028'e kadar tamamlamayı planlıyor.

AA
AA
TT

Çin, Ay'da nükleer enerjiyle çalışan üs kurmayı planlıyor

AA
AA

Ay keşif programının baş tasarımcısı Vu Veyrın, devlet televizyonu CCTV'ye verdiği mülakatta, ülkenin Ay ve derin uzaydaki keşif faaliyeti planlarına ilişkin bilgiler verdi.
On yıl içinde Ay'a insanlı seferler düzenlemeyi öngördüklerini belirten Vu, öncesinde 2028'e kadar nükleer enerji ile çalışacak bir üs kurmayı hedeflediklerini ifade etti.
Çin, 2019'da "Çang'ı 4" robotik aracını Ay'ın karanlık yüzüne indirerek bunu başarabilen ilk ülke olmuştu. Ardından 2021'de fırlatılan "Çang'ı 5" keşif aracı Ay'ın yüzeyinden topladığı kaya ve toprak örneklerini dünyaya ulaştırmıştı.
Vu, Çin mitolojisindeki Ay tanrıçasının adını taşıyan keşif görevlerine gelecek yıllarda yenilerinin ekleneceğini, Ay'ın karanlık yüzünden kaya ve toprak örnekleri toplamak üzere "Çang'ı 6", güney kutbunda keşif yapmak üzere "Çang'ı 7" görevlerinin planlandığını aktardı.
2028'de planlanan "Çang'ı 8" görevi ile Ay'ın güney kutbunda bir bilimsel araştırma istasyonunun temelini oluşturacak bir üs kurmayı hedeflediklerini kaydeden Vu, üssün yörüngedeki bir uydu, iniş mekiği, inip kalkabilen bir keşif aracı, tekerlekli gezginci keşif aracı ve diğer teknik donanımlardan oluşacağını dile getirdi.
Vu, istasyonun nükleer enerji ile çalışmasını planladıklarına işaret ederek, "Ay istasyonunun uzun vadeli ve yüksek enerji ihtiyacına karşılık vermek üzere yeni bir sistem geliştiriyoruz." dedi.
Çin Mühendislik Akademisi üyesi Vu, yeni sisteme dair teknik detaylar vermekten kaçındı. Ancak daha önce edinilen bilgilerden, sistemin bir megavat elektrik üretme kapasitesine sahip nükleer reaktör olacağı tahmin ediliyor.
Çin'in halen Mars'ta keşif faaliyetlerini sürdürdüğüne dikkati çeken Vu, ayrıca Jüpiter, Uranus ve Astroid Kuşağı'na yönelik keşif faaliyetleri yürütmeyi ve Güneş Sistemi'nin eşiğine derin uzay gözlem uydusu yollamayı planladıklarını bildirdi.
Nükleer enerji, çevre koşullarına, güneş ışığına bağlı olmayan uzun vadeli ve güvenilir enerji kaynağı sağladığından Ay projesinde tercih edileceği öngörülüyor.



Güneş sıradaki döngüsünün ilk işaretini yıllar önceden gösterdi

5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
TT

Güneş sıradaki döngüsünün ilk işaretini yıllar önceden gösterdi

5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)
5 Mayıs 2024'te meydana gelen büyük Güneş lekesi (NASA/SDO/HMI)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Güneş'in, mevcut döngüsünün henüz yarısında olmasına rağmen bir sonraki faaliyet döngüsüne başladığının ilk işaretlerini tespit eden bilim insanlarının keşfi, Güneş fırtınalarının daha iyi modellenmesini sağlayabilir.

11 yıllık döngüler sırasında Güneş, leke sayısının ve aktivite yoğunluğunun artarak zirveye ulaşmasıyla yoğun Güneş fırtınaları ihtimalinin en yüksek seviyeye taşındığı dönemlerden geçiyor.

Güneş halihazırda 25. döngüsünün en yüksek aktivitesine, yani  "solar maksimuma" yaklaşıyor. Bu döngü, Güneş aktivitesinin kapsamlı bir şekilde kaydedilmeye başlandığı 1755'ten bu yana gerçekleşen 25. döngü olması nedeniyle bu şekilde adlandırılıyor.

Bu döngünün 6 yıl daha devam etmesi beklenirken, Birmingham Üniversitesi'nden bilim insanları bir sonraki Güneş döngüsünün ilk işaretlerini keşfetti.

Solar maksimum sırasında Güneş, manyetik alanını çevirerek kutuplarının yerini değiştiriyor ve bu da yıldızın yüzeyindeki aktiviteyi etkileyerek Dünya'ya daha fazla Güneş patlaması gönderiyor.

Güneş'in aktivitesinin tavan yaptığı dönemdeki güçlü Güneş fırtınaları, düşük irtifalarda bile parlak auroralara yol açabiliyor.

Ayrıca yörüngedeki uydulara, elektrik şebekelerine ve telekomünikasyon sistemlerine de zarar verebiliyorlar.

Araştırmacılar Güneş döngüsünü, yıldızın içindeki ses dalgalarını ölçüp bunların nasıl döndüğünü izleyerek takip ediyor.

Bunlar, 11 yıllık döngü boyunca Güneş'in ekvatoruna ve kutuplarına doğru dönen ve göç eden, Güneş burulma salınımı adlı hızlı hareket eden şeritlerden oluşan bir örüntü gibi görülebilir.

Bilim insanları daha hızlı dönen şeritlerin bir sonraki Güneş döngüsü başlamadan önce ortaya çıktığını biliyor.

Araştırmacılar, bu şekilde dönen şeritleri gösteren yeni verilere dayanarak bir sonraki Güneş döngüsünün başladığına dair zayıf işaretler buldu.

Birmingham Üniversitesi'nden Rachel Howe "Plan üzerinde bir Güneş döngüsü, yani 11 yıl geriye gidince, 2017'de gördüğümüz şekille birleşiyor gibi görünen benzer bir şey görülüyor. Bu şekil, mevcut Güneş döngüsü 25. Döngü'nün bir özelliği haline geldi" diyor.

2030'a kadar resmen başlamayacak 26. Döngü'nün muhtemelen ilk izlerini görüyoruz.

Bilim insanları daha fazla veriyle, Güneş'in faaliyet döngüsünü yönlendiren plazma ve manyetik alanların karmaşık dansında bu akışların oynadığı rolü daha iyi anlamayı umuyor.

Dr. Howe, "Yaklaşık 6 yıl sonra başlayacak 26. Döngü'de bu örüntünün tekrarlanacağına dair ilk ipucunu görmek heyecan verici" diyor.