Türkiye, Libya kıyılarındaki askeri varlığını güçlendiriyor

Abdulhamid Dibeybe İçişleri Bakanlığı’nın planını açıklamak için düzenlenen basın toplantısında (Ulusal Birlik Hükümeti)
Abdulhamid Dibeybe İçişleri Bakanlığı’nın planını açıklamak için düzenlenen basın toplantısında (Ulusal Birlik Hükümeti)
TT

Türkiye, Libya kıyılarındaki askeri varlığını güçlendiriyor

Abdulhamid Dibeybe İçişleri Bakanlığı’nın planını açıklamak için düzenlenen basın toplantısında (Ulusal Birlik Hükümeti)
Abdulhamid Dibeybe İçişleri Bakanlığı’nın planını açıklamak için düzenlenen basın toplantısında (Ulusal Birlik Hükümeti)

Türkiye, Libya kıyılarındaki askeri varlığını bir kez daha güçlendirdi. Yerel basın ve görgü tanıklarına göre, geçtiğimiz günlerde Türk bayrağı taşıyan bir askeri firkateyn Libya’nın batısındaki Hums Deniz Üssü’ne girdi. Bu, son 24 saatte üsse giren ikinci Türk firkateyni oldu.
Bu yeni adım, Türkiye’nin Fayiz Serrac başkanlığındaki eski Ulusal Mutabakat Hükümeti ile imzaladığı güvenlik ve askeri işbirliği muhtırası çerçevesinde kısa süre önce Hums şehrinde ortak bir deniz eğitim merkezi kurmasının ardından atıldı.
Ülkenin doğusundaki Tobruk kentinde bulunan Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih ise, başkent Trablus’ta Abdulhamid Dibeybe liderliğindeki Ulusal Birlik Hükümeti’nin çalışmalarına devam etmesinin ‘ülkede kaosu sürdürmeyi’ amaçladığını iddia etti.
Salih, Libya’ya yönelik komplonun düşünülenden daha büyük ve amacının ülkeyi bölmek ve Libya halkını aşağılamak olduğunu ileri sürdü.
Temsilciler Meclisi Başkanı, “24 Aralık’ta seçim yapmak amacıyla Cenevre’de belirli bir dönem için seçilen Dibeybe hükümeti, kurumları birleştirme, vatandaşların ihtiyaçlarını karşılama, ulusal uzlaşma ve seçim görevlerini yerine getirmedi” dedi.
İsmini belirtmediği bazı ülkelerin ‘Libya’da istikrar istememesi ve hükümetin başkentten hareket etmesi gerektiği bahanesine bağlı kalmasından’ duyduğu üzüntüyü dile getirdi.
Temsilciler Meclisi’nin rolünü savunan Salih, yasama yetkisini ve cumhurbaşkanını seçen yasalar çıkarmasıyla kanıtlandığı gibi, seçimleri engellediğine dair iddiaları reddetti.
Salih, Temsilciler Meclisi’nin 12 üyesi ve Danıştay üyelerinden oluşan ortak bir komitenin farklılıkları çözmek için zamanlaması ve yeri belli olmayan bir toplantı yapacağını açıkladı.
Dibeybe ise, Imad Trabelsi başkanlığındaki İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan, emniyet müdürlüklerinin desteklenmesini, Tunus ile ortak sınırların ve ülkenin deniz, kara ve hava limanlarının güvenliğini sağlamayı içeren planın başarısına verdiği desteğini yineledi.
Dün akşam Trablus, Sirte ve Sebha’da ileri gelenlerden oluşan bir heyet ile bir araya gelen Dibeybe, istikrar ve uzlaşmayı desteklemedeki rolünü vurgulayarak, Kadhadhfa kabilesine yakın davrandı.
Dibeybe görüşmede, “Tutuklu dosyası siyasi nitelikte olmayacak, kanunlara ve mahkemelere uygun olarak üzerinde çalışılacaktır” dedi.
Dibeybe hükümetinin İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, başkanlık işlerinden sorumlu müsteşarı Beşir el-Amin’in, güvenlik servislerinin başkanları ve güvenlik müdürlerinin de dahil olduğu genişletilmiş bir toplantıda güvenlik planlarının uygulanmasındaki ilerlemeyi tartıştığı ifade edildi.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, bu toplantıda suç ve failleriyle yüzleşme çabalarının yanı sıra bazı il ve bölgelerdeki güvenlik durumunun ele alındığı belirtildi.
Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi ve BM Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Başkanı Abdullah Bathili ise, Katar Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman ile Doha’da görüştüklerini bildirdi.
Bathili, Libya partilerinin, uluslararası toplumun desteğiyle seçimler yapabilmek amacıyla anayasal çerçeveyi nihai hale getirmek için acil önlemler alma ihtiyacı konusunda Şeyh Muhammed ile mutabık kaldıklarını söyledi.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.