Türkiye, Libya kıyılarındaki askeri varlığını güçlendiriyor

Abdulhamid Dibeybe İçişleri Bakanlığı’nın planını açıklamak için düzenlenen basın toplantısında (Ulusal Birlik Hükümeti)
Abdulhamid Dibeybe İçişleri Bakanlığı’nın planını açıklamak için düzenlenen basın toplantısında (Ulusal Birlik Hükümeti)
TT

Türkiye, Libya kıyılarındaki askeri varlığını güçlendiriyor

Abdulhamid Dibeybe İçişleri Bakanlığı’nın planını açıklamak için düzenlenen basın toplantısında (Ulusal Birlik Hükümeti)
Abdulhamid Dibeybe İçişleri Bakanlığı’nın planını açıklamak için düzenlenen basın toplantısında (Ulusal Birlik Hükümeti)

Türkiye, Libya kıyılarındaki askeri varlığını bir kez daha güçlendirdi. Yerel basın ve görgü tanıklarına göre, geçtiğimiz günlerde Türk bayrağı taşıyan bir askeri firkateyn Libya’nın batısındaki Hums Deniz Üssü’ne girdi. Bu, son 24 saatte üsse giren ikinci Türk firkateyni oldu.
Bu yeni adım, Türkiye’nin Fayiz Serrac başkanlığındaki eski Ulusal Mutabakat Hükümeti ile imzaladığı güvenlik ve askeri işbirliği muhtırası çerçevesinde kısa süre önce Hums şehrinde ortak bir deniz eğitim merkezi kurmasının ardından atıldı.
Ülkenin doğusundaki Tobruk kentinde bulunan Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih ise, başkent Trablus’ta Abdulhamid Dibeybe liderliğindeki Ulusal Birlik Hükümeti’nin çalışmalarına devam etmesinin ‘ülkede kaosu sürdürmeyi’ amaçladığını iddia etti.
Salih, Libya’ya yönelik komplonun düşünülenden daha büyük ve amacının ülkeyi bölmek ve Libya halkını aşağılamak olduğunu ileri sürdü.
Temsilciler Meclisi Başkanı, “24 Aralık’ta seçim yapmak amacıyla Cenevre’de belirli bir dönem için seçilen Dibeybe hükümeti, kurumları birleştirme, vatandaşların ihtiyaçlarını karşılama, ulusal uzlaşma ve seçim görevlerini yerine getirmedi” dedi.
İsmini belirtmediği bazı ülkelerin ‘Libya’da istikrar istememesi ve hükümetin başkentten hareket etmesi gerektiği bahanesine bağlı kalmasından’ duyduğu üzüntüyü dile getirdi.
Temsilciler Meclisi’nin rolünü savunan Salih, yasama yetkisini ve cumhurbaşkanını seçen yasalar çıkarmasıyla kanıtlandığı gibi, seçimleri engellediğine dair iddiaları reddetti.
Salih, Temsilciler Meclisi’nin 12 üyesi ve Danıştay üyelerinden oluşan ortak bir komitenin farklılıkları çözmek için zamanlaması ve yeri belli olmayan bir toplantı yapacağını açıkladı.
Dibeybe ise, Imad Trabelsi başkanlığındaki İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan, emniyet müdürlüklerinin desteklenmesini, Tunus ile ortak sınırların ve ülkenin deniz, kara ve hava limanlarının güvenliğini sağlamayı içeren planın başarısına verdiği desteğini yineledi.
Dün akşam Trablus, Sirte ve Sebha’da ileri gelenlerden oluşan bir heyet ile bir araya gelen Dibeybe, istikrar ve uzlaşmayı desteklemedeki rolünü vurgulayarak, Kadhadhfa kabilesine yakın davrandı.
Dibeybe görüşmede, “Tutuklu dosyası siyasi nitelikte olmayacak, kanunlara ve mahkemelere uygun olarak üzerinde çalışılacaktır” dedi.
Dibeybe hükümetinin İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, başkanlık işlerinden sorumlu müsteşarı Beşir el-Amin’in, güvenlik servislerinin başkanları ve güvenlik müdürlerinin de dahil olduğu genişletilmiş bir toplantıda güvenlik planlarının uygulanmasındaki ilerlemeyi tartıştığı ifade edildi.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, bu toplantıda suç ve failleriyle yüzleşme çabalarının yanı sıra bazı il ve bölgelerdeki güvenlik durumunun ele alındığı belirtildi.
Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi ve BM Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Başkanı Abdullah Bathili ise, Katar Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman ile Doha’da görüştüklerini bildirdi.
Bathili, Libya partilerinin, uluslararası toplumun desteğiyle seçimler yapabilmek amacıyla anayasal çerçeveyi nihai hale getirmek için acil önlemler alma ihtiyacı konusunda Şeyh Muhammed ile mutabık kaldıklarını söyledi.



Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.