Atacama Çölü dünyanın çöplüğüne dönüştü

"Terk edilmiş gibi hissediyoruz"

Çölde çöpe atılan araçların uzunluğu kilometreleri buluyor (AFP)
Çölde çöpe atılan araçların uzunluğu kilometreleri buluyor (AFP)
TT

Atacama Çölü dünyanın çöplüğüne dönüştü

Çölde çöpe atılan araçların uzunluğu kilometreleri buluyor (AFP)
Çölde çöpe atılan araçların uzunluğu kilometreleri buluyor (AFP)

Atık kıyafet tepeleriyle geçen sene haber olan Atacama Çölü bir kez daha gündemde. AFP, "Şili'nin eşsiz Atacama Çölü, dünyanın çöpleriyle kirlendi" başlığını attığı haberi bugün geçti.
Çölde atık giysilerden oluşan tepelerin yanı sıra ayakkabı mezarlığı, sıra sıra dizilen lastikler ve arabalar var.
Ülke uzun süredir ABD, Avrupa ve Asya'daki ikinci el ya da satılmamış ürünler için bir merkez haline büründü. Bu ürünler ya Latin Amerika'da satılıyor ya da sonu çöldeki çöplükler oluyor.
Haber ajansı, Alto Hospicio adlı serbest bölgeye geçen yıl yaklaşık 46 bin tonu aşkın kıyafetin gönderildiğini bildirdi.
Çevre aktivistleri, kimyasallarla dolu bu kıyafetlerin biyolojik parçalanmasının 200 yıl kadar sürebildiğini; toprağı, havayı ve yeraltı sularını kirlettiğini belirtti. Bu yığınlarda ara ara yangınlar da meydana geliyor.
Avuakt ve aktivist Paulin Silva şöyle konuştu:
"Malzeme son derece yanıcı. Yangınlar zehirli. Sorumluları bulmamız gerektiğini düşünüyorum. Atılan nesneler çevreyi ve insan sağlığını tehdit ediyor."
Serbest bölgeden Peru, Bolivya ve Paraguay gibi ülkelere çok sayıda otomobil gönderiliyor. Satılmayan araçlarsa, Atacama Çölü'ndeki mezarlıklara atılıyor. Lastik yığınları da çöle dağılmış durumda.

"Terk edilmiş gibi hissediyoruz"
Atacama'da ayrıca bakır ve lityum madenciliği de yoğun şekilde yapılıyor. Endemic Roots adlı çevreci örgütün başkanı Carmen Serrano, Atacama'nın pek çok kişi tarafından "kaynak çıkarılabilecek veya cepleri doldurabilecek bir yer" olarak görüldüğünü savundu.
Çöl kasabası Alto Hospicio'nun belediye başkanı Patricio Ferreira ise "Artık sadece ülkenin arka bahçesi değil, aynı zamanda dünyanın arka bahçesiyiz. Bu daha da kötü" dedi.
Dünya genelindeki farkındalık ve çevre koruma faaliyetlerindeki eksikliklerinden yakınan Ferreira, şu ifadeler kullandı:
"Terk edilmiş gibi hissediyoruz. Topraklarımız kurban edilmiş gibi geliyor."
Benzersiz ve kırılgan bir ekosisteme sahip Atacama Çölü'nün genişliği 100 bin kilometreye ulaşıyor. Dünyanın en kurak çölü unvanına sahip bölgede yağmur nadiren görülüyor. Bazı yerlerdeyse hiç yağmıyor.
Çölün en kurak yeri Yungay bölgesinde susuzluğa, güneşten gelen radyasyona ve çok az besine uyum sağlayan mikroorganizmalar yaşıyor. Bilim insanları bu yaşam formlarının hem Dünya hem de diğer gezegenlerdeki evrime dair bilgiler barındırabileceğini düşünüyor.
Şili'deki Ekoloji ve Biyolojik Çeşitlilik Enstitüsü'nde görev yapan araştırmacı Pablo Guerrero, bu ekosistemin çok kırılgan olduğunu vurguladı.
Guerrero kirlilik, iklim değişikliği ve insanlar sebebiyle nesli tükendiği düşünülen kaktüs türleri olduğunu belirtti:
"Maalesef bu durum son yıllarda sistematik olarak kötüleşiyor."



Dünyanın en zengin kadın müzisyeni Taylor Swift'in serveti 1,6 milyar dolara ulaştı

Taylor Swift, 24 Mayıs 2024'te Eras Turnesi kapsamında Lizbon'da sahneye çıkmıştı (AFP)
Taylor Swift, 24 Mayıs 2024'te Eras Turnesi kapsamında Lizbon'da sahneye çıkmıştı (AFP)
TT

Dünyanın en zengin kadın müzisyeni Taylor Swift'in serveti 1,6 milyar dolara ulaştı

Taylor Swift, 24 Mayıs 2024'te Eras Turnesi kapsamında Lizbon'da sahneye çıkmıştı (AFP)
Taylor Swift, 24 Mayıs 2024'te Eras Turnesi kapsamında Lizbon'da sahneye çıkmıştı (AFP)

Taylor Swift, 1,6 milyar dolarlık devasa kişisel servetiyle dünyanın en zengin kadın müzisyeni konumunu pekiştirdi.

14 Grammy ödüllü sanatçı, Forbes'a göre Eras (Dönemler) Turnesi'nin muazzam başarısının ardından ve "müzik kataloğunun değeri" sayesinde ilk kez geçen yıl milyarder olmuştu.

Forbes, "Serveti, telif hakları ve turnelerden elde edilen yaklaşık 600 milyon doların yanı sıra tahmini 600 milyon dolar değerinde bir müzik kataloğu ve 125 milyon dolarlık gayrimenkulü içeriyor" diye yazdı.

34 yaşındaki Swift, Mart 2023'te konser serisinin başlamasından önceki aylarda ABD'de Eras Turnesi biletlerine talebin fırladığını gördü.

Daha sonra dünyanın dört bir yanında kapalı gişe stadyumlarda sahne alan yıldız, turnesinin Avrupa ayağını ağustosta tamamladı.

"Fifteen" şarkısıyla tanınan vokal, 18 Ekim'de Florida'nın Miami kentinde ana sahneye geri dönecek. Oradan New Orleans'la Indianapolis'e geçecek ve kasım sonu ve aralık başında Kanada'da konser verecek.

Swift, Eras Turnesi'nin popülaritesinin ardından Time dergisi tarafından Yılın Kişisi seçilmişti. Genel yayın yönetmeni Sam Jacobs, sanatçının "kendi hikayesinin hem yazarı hem de kahramanı" olmaktaki "nadir" yeteneğini takdir ettiği için Swift, bu onura layık görülen ilk "entertainer" (gösterici) olmuştu.

"Sparks Fly"la tanınan sanatçı, 2023'te ayrıca People dergisinde "Yılın En İlgi Çekici Kişisi" ve Forbes'ta "medya ve eğlence alanındaki en güçlü kadın" seçilmişti.

Ancak tüm bu övgü ve şöhretle birlikte Swift, özel hayatında ve ona yakın olanların hayatlarında mahremiyet eksikliğine yol açan bir şöhret seviyesine ulaşmış gibi görünüyor.

Ödüllü besteci, 4 Ekim'de kuzeninin düğününden bir fotoğrafta gülümserken görüntülendi. Sosyal medyada yayılmaya başlayan fotoğrafta gelin, damat ve gelin partisinden birkaç kişi daha yer alıyordu. Fotoğrafta Swift'in yanında küçük bir kız çocuğu vardı.

İnternet kullanıcıları, küçük kızın yüzünün rastgele yabancıların görmesi ve yargılaması için açıkta bırakılmasının tehlikelerine dikkat çekti. Birkaç kişi küçük kızın annesinin kızının yüzünün internette yayımlanmasına izin verip vermediğini merak etti.

Endişeli bir X (Twitter) kullanıcısı "O çocuğun ebeveyninden bu fotoğrafı yayımlamak için izin aldınız mı?" diye sordu.

Bir diğeriyse "Kimse bu özel olayı yayımlamamalıydı" diye ekledi.

Swift'in küçük kızla çekilmiş bir fotoğrafının altına bir kişi "Lütfen, büyük bir hesapsınız, sorumlu olun, bu küçük bir çocuk, yüzünü kapatın" diye yazdı.

Independent Türkçe