Amr Musa: Arap Birliği, NATO'dan Kaddafi'yi devirmesini istemedi

Eski Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa. (Getty)

Eski Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Musa, 11 yıl önce Birliğe yöneltilen suçlamalara ilişkin açıklamalarda bulundu. NATO'nun 2011'de eski Libya Cumhurbaşkanı Muammer Kaddafi'nin rejimini devirmek için Libya'ya müdahale etmesi çağrısında bulunanlar arasında olduğu yönündeki ithamları reddetti. Musa, “Bu konuda söylenenler gerçeklerle çelişiyor. Birlik bunu talep etmedi” dedi. Söz konusu askeri müdahalenin sonuçlarının feci olduğunu vurguladı.
Muammer Kaddafi rejiminin 2011'de devrilmesinden bu yana Libya'daki birçok kesim, özellikle de eski rejimin destekçileri, doğrudan Arap Birliği'ni ve o dönemki Genel Sekreteri Amr Musa'yı NATO'yu Kaddafi'nin devrilmesinde yer almaya davet etmekle suçladı. Ancak Musa, Fas'ın Fes kentinin ev sahipliğinde düzenlenen Medeniyetler İttifakı Forumu'nun oturum aralarında, Rus menşeili ‘Sputnik’ ajansına verdiği röportajda "Bu konuda çok fazla yanlış anlaşılma var" dedi.
Diğer yandan Libyalı siyasi analist İdris Ahmed, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, Arap Birliği'nin, NATO'nun, ülkesine girmesine büyük katkı sağladığı konusunda ısrar ederek ittifakın ‘ülkeyi mahvettiğine’ işaret etti.
Musa da aynı bağlamda, 2011'de NATO'nun Libya'ya müdahalesinin ‘Libya egemenliğine yönelik bir ihlal olduğunu ve hayatın normale dönmesinde güçlük yaşanmasıyla sonuçlandığını’ ifade etti. "Libya'daki durum, o dönemde birçok söylenti ve hikayeye kapı açan öfke ve devrim durumu ışığında kötüydü" diyen Musa ‘bu konuda iddia edilenlerin mantıksızlığına’ işaretle Birleşmiş Milletler’de (BM) bulunan belgelerin ve bu konuda yapılan tartışmaların gözden geçirilmesini ve ‘arzulara dayalı yayınlananlara itibar edilmemesini’ tavsiye etti.
Eski Arap Birliği Genel Sekreteri, dönemin Libya Dışişleri Bakanı Abdulati el-Ubeydi'nin Musa'nın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi görüşmelerine müdahalesine ilişkin korkularını ve Genel Sekreter'in Libya'daki NATO müdahalesine itirazını içeren kitabının incelenebileceğini söyledi. ‘İddia edilenlerin gerçeklere dayanmadığını’ belirten Musa, kişisel olarak meseleleri hafifletmeye çalıştığını ve Birlik Genel Sekreteri’nin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) bir kararını durduramayacağını vurguladı. Bu kararın Arap Birliği'nin değil, BMGK'nın toplantısını talep eden Libya'nın isteği üzerine geldiğinin altını çizdi.
Musa, 2011'de bölgede yaşananların nedenlerini hayatın çoğu alanında tanık olunan ciddi ihmale ek olarak eğitimin ihmal edilmesi ve bir farkındalık sisteminin olmamasına bağladı. “70 yılı aşkın süredir birçok ülkede gerekli reform yapılmadı" dedi.
Musa, ‘bölgeye yönelik komplolar ve bunların sebeplerine ek olarak ülkelerin yaptığı hatalara ve bunun etkilerine işaret etti. Birçok ülkede reforma ilginin olmamasının yurt dışından ithal kumpaslarla etkileşime katkıda bulunduğunu kaydetti.
Bölgenin kapsamlı ulusal güvenliğini korumak için Arap dünyasında olup bitenler ve onu çevreleyen dış değişkenler hakkında gerçek algılar geliştirmenin gerekliliğine dikkat çeken Musa sözlerini şöyle sürdürdü:
“Dünya birçok kutuplaşmanın önüne geçti. Bu nedenle, Arap ulusal güvenliğini korumak ve bölgeyi ilgilendiren konularda eşik bir pozisyon oluşturmak amacıyla bölgenin geleceği hakkında bir tartışma başlatmak için Arap dünyasını çevreleyen ülkelerle bir diyalog öneriyorum.”