Urumçi'deki yangının ardından Sincan'da Kovid-19 huzursuzluğu büyüyor

Urumçi protestoları, yüksek bir binada çıkan yangında 10 kişinin hayatını kaybetmesinin ardından geldi (Reuters)
Urumçi protestoları, yüksek bir binada çıkan yangında 10 kişinin hayatını kaybetmesinin ardından geldi (Reuters)
TT

Urumçi'deki yangının ardından Sincan'da Kovid-19 huzursuzluğu büyüyor

Urumçi protestoları, yüksek bir binada çıkan yangında 10 kişinin hayatını kaybetmesinin ardından geldi (Reuters)
Urumçi protestoları, yüksek bir binada çıkan yangında 10 kişinin hayatını kaybetmesinin ardından geldi (Reuters)

Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin merkezi Urumçi'de karantina altında olduğu iddia edilen apartmanda çıkan yangında, 10 kişinin hayatını kaybetmesinin ardından kentte protesto gösterileri düzenlendi.
Sosyal medyada yayılan videolarda, halkın yerel hükümet binasının bulunduğu meydanda toplanarak karantina tedbirlerini protesto eden sloganlar attığı, kentin farklı bölgelerinde çok sayıda vatandaşın ellerinde bayraklarla sokaklarda yürüdüğü görüldü.
"Karantinayı kaldırın", "Halka hizmet edin", "Öleceksek birlikte ölelim!" sloganları atan protestocular, siyasi yetkililere ve sağlık görevlilerine tepki gösterdi.
Yangının çıktığı apartmanda yaşayanların karantina nedeniyle evlerini terk edemediği, itfaiye ekiplerinin metal bariyer ve engellerle çevrili komplekse giremedikleri için yangına zamanında müdahale edemediğine ilişkin iddialar, protestolara dönüşen tepkilere yol açtı.
Tianşan ilçesindeki apartman kompleksinde önceki akşam bir dairedeki elektrik kaçağından çıktığı sanılan yangında 10 kişi hayatını kaybetmiş, 9 kişi yaralanmıştı. Apartmanın 15. katında başlayan yangın, 17'nci kata kadar yayılmış, dumanlar 21'inci kata ulaşmıştı.
İtfaiye ekiplerinin yangını 3 saate yakın bir zamanda söndürebilmesi, apartman kompleksinin içine girmeyen itfaiye aracının sıktığı tazyikli suyun binaya erişemediğini gösteren videoların sosyal medyada yayılması tepkileri büyüttü.

Apartman karantinada mıydı?
Yetkililer, düzenledikleri basın toplantısından, apartmanın olduğu bölgenin, "düşük riskli" salgın kontrol bölgesi olduğunu, dolayısıyla sakinlerin yangın esnasında dışarı çıkabileceğini ileri sürerken sosyal medya kullanıcıları, salgın kontrolüne ilişkin veri tabanlarında bölgenin hala "yüksek riskli" işaretlendiğini gösteren paylaşımlar yaptı.
Sosyal medyada paylaşılan, yangının çıktığı apartmanın sakinlerine 21 Kasım'a gönderildiği iddia edilen notta, apartmanda pozitif vakalara rastlandığı, vatandaşların 3 gün boyunca evlerinden çıkamayacağı, daire kapılarının mühürleneceğinin bildirildiği görülüyor.
Ayrıca daire kapılarının kollarının çelik tellerle mühürlendiğini gösteren bazı fotoğraflar da paylaşımlarda yer aldı.
Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin merkezi Urumçi'de Kovid-19 vakaları nedeniyle 10 Ağustos'tan bu yana kentin farklı bölgelerinde kısmi karantina uygulanıyor. Geçen ay Urumçi ve Sincan'ın diğer kentlerinde uzayan karantina süreçlerinin yarattığı sıkıntılarla ilgili şikayetler sosyal medyaya yansımıştı.
Vatandaşlar, sosyal medyada yaptıkları paylaşımlarda, ağustos başında ortaya çıkan bazı vakaların ardından uygulanmaya başlanan karantina tedbirlerinin, resmi bir açıklama olmamasına rağmen halen devam ettiğini, gıda ve ihtiyaç malzemelerinin temini ile sağlık bakımına erişimde büyük sıkıntılar yaşandığını bildirdi. Mahallelerinden ve apartman kompleksinden dışarı çıkmayan vatandaşlar, sosyal medya paylaşımlarında öfke ve çaresizliklerini dile getirmişti.

"Sıradan insanlar bedel ödüyor"
Urumçi'deki olay, Çin genelinde Kovid-19 tedbirlerine karşı artan huzursuzluğu tepkiye dönüştürdü. Sosyal paylaşım sitesi Weibo'daki çok sayıda kullanıcı, karantina tedbirlerinin yol açtığı önceki insani felaketleri hatırlatan yorumlar yaptı.
Bir kullanıcı, "Önce Guicou'daki otobüs kazası, şimdi de Urumçi'de yangın. Tarih tekerrür ediyor ve bedelini sıradan yoksul insanlar ödüyor." ifadelerini kullandı.
Guicou eyaletinde, 18 Eylül'de zorunlu karantina için başka şehre sevk edilen yolcuları taşıyan otobüsün yaptığı kazada 27 kişi hayatını kaybetmişti.
Başka bir kullanıcı, 200 binden fazla beğeni aldığı görülen paylaşımında, şu ifadelere yer verdi:
"Guicou'da karantina otobüsünde 27 kişi can verdi. Çonçing'de bir kadın karantinada düşük yaptı, Lancou'da gazdan zehirlenen bir çocuk öldü. Çıngdu'da deprem evlerinden çıkmaya çalışan insanlar acil durum çıkışlarının kapatıldığını gördü, Şian'da hastaneye alınmayan kadın, kanlar içinde kapıda bekledi, İç Moğolistan'da gözü yaşlı genç kız, apartmandan atlayan annesine erişemedi ve şimdi bir kez daha Sincan'da karantinadaki insanların yanarak öldüğüne tanıklık ediyoruz."

"Sıfır vaka" politikasında ısrar
Kovid-19 salgınında ilk vakaların görüldüğü Çin, vaka sayısı nüfusuna oranla az olmasına ve büyük bölümünün hastalık belirtisi göstermemesine rağmen Çin, "sıfır vaka" olarak adlandırılan katı salgın kontrol tedbirlerini uygulamaya devam ediyor.
Kovid-19 vakalarını ortaya çıktığı yerde bastırmayı ve bulaşma zincirini kesmeyi hedefleyen strateji, karantina, seyahat kısıtlamaları, toplu testler, imalat, ticaret ve hizmetler sektöründeki işletmelerin faaliyetlerinin kısıtlanması veya kapalı devre sürdürülmesi gibi katı ve geniş ölçekli tedbirleri gerektiriyor. Tedbirler, hayatın olağan akışına müdahalenin yanında ekonomik maliyeti açısından da tartışmalara yol açıyor.
Dünyanın ülkeleri virüsle belirli uyum içinde yaşamaya, hayatının akşını ve ekonomik faaliyetleri aksatacak kontrol tedbirlerinden kaçınmaya yönelik stratejileri benimserken Çin, salgının başından beri başvurduğu tedbirleri sürdürmekte ısrar ediyor.



Trump, gelecek yılın savunma bütçesinde daha fazla İHA ve füze istiyor

ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)
TT

Trump, gelecek yılın savunma bütçesinde daha fazla İHA ve füze istiyor

ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump (Reuters)

Gelecek yılın savunma bütçesi maddeleri, ABD Başkanı Donald Trump'ın askerlerin maaşlarının artırılmasını, daha fazla yüksek teknolojili füze ve insansız hava aracı (İHA) satın alınmasını, donanma personeli sayısının azaltılmasını ve daha az gemi ve savaş uçağı satın alınarak tasarruf edilmesini istediğini ortaya koydu.

Gelecek yılki savunma ve ulusal güvenlik bütçesi için 892,6 milyar dolar talep edildi, bu rakam bu yılın bütçesiyle aynı.

Reuters’ın haberine göre ABD Enerji Bakanlığı'nın nükleer silahlarla ilgili faaliyetlerini de içeren ve iç güvenliğe ayrılan miktarda artış yapılan bütçe, Trump'ın önceliklerini finanse etmek için silah harcamalarından ve askeri hizmetlerden çekilen finansmanla orduya damgasını vurdu.

Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada bütçenin Çin'in Hint Okyanusu ve Pasifik bölgesindeki düşmanca davranışlarını caydırmak ve savunma sanayi tabanını canlandırmak için kullanılacağını belirtildi.

Trump'ın desteklediği ‘Altın Kubbe’ adlı füze savunma sistemi için gerekli fonun çoğu, ABD Kongresi'ne gönderilen en son teklifte değil, ayrı bir bütçe talebinde yer aldı.

Trump, 2026 bütçesinde Amerikan savunma ve havacılık üreticisi Lockheed Martin tarafından üretilen F-35 uçaklarından daha az sayıda ve sadece 3 savaş gemisi talep etti. Donanma, diğer gemilerin satın alınmasının ayrı bir yasa tasarısına dahil edilmesinin beklendiğini açıkladı.

Bütçe, asker maaşlarında yüzde 3,8'lik bir artış öngörüyor. Savaş gemileri ve uçaklar da dahil olmak üzere işletme maliyeti en yüksek eski silahların hizmetten çekilmesiyle maliyetlerin azaltılması planlanıyor. Plana göre donanma sivil personel sayısını toplam 7 bin 286 kişi azaltacak.

Eski Başkan Joe Biden'ın görev süresinin son yılında, 2025 mali yılı için 68 adet F-35 uçağı talep edildi. Buna karşılık Trump, 2026 mali yılı için sadece 47 adet savaş uçağı istedi.

Trump'ın talep ettiği bütçe, küçük İHA’lara yapılan harcamaların da artırılmasını öngörüyor. Bunun nedenleri arasında Ukrayna'dan alınan dersler de var. Zira İHA’lar, düşük maliyetli ve yüksek verimli araçlar olarak savaşın ayrılmaz bir parçası olduklarını kanıtladı.

Savunma harcamaları genellikle ABD'nin tahmini bütçesinin yaklaşık yarısını oluşturuyor ve geriye kalanı ulaştırma, eğitim, diplomasi alanlarının yanı sıra diğer bakanlıklara ayrılıyor.