Irak'ta yerel yönetimler sorunu yeniden gündemde

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani. (AP)

Irak’ta Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki bir televizyona verdiği röportajda, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'nin ülkedeki yerel yönetimin temel dayanağı olan Irak valilerini değiştirme niyetinde olduğunu söyledi. Irak Başbakanı ise bu konuya ilişkin herhangi bir açıklamada bulunmadı.
Ne Sudani ne de ofisi, Maliki'nin açıklamaları hakkında yorum yapmazken Maliki konuya ilişkin bir dizi vali ile ofisinde görüşme gerçekleştirdi.
Sudani, özel dereceye sahip valilerden bakanlara kadar üst düzey yetkililerle ilgili bir değerlendirme yapma sürecinde olduğunu açıklamıştı. Bu değerlendirme süresi, hükümet programının uygulanmasını hızlandırmak için bir dizi değişikliğin gerekli olduğu, iki ila altı ay arasında bir süreyi kapsıyor.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Maliki'nin, Sudani'nin tüm valileri değiştirme niyeti hakkında söyledikleri, Koordinasyon Çerçevesi’nin başbakanın görevlerine müdahalesi konusunda soru işaretlerini beraberinde getirdi. Bu açıklama anayasanın geniş yetkiler tanıdığı merkezi yönetim ile yerel yönetimler arasındaki sorunlu ilişkiyi yeniden gündeme taşıdı.
Ekim 2019'da başlayan ve yüzlerce kişinin ölümüne ve on binlerce kişinin yaralanmasına neden olan kitlesel ayaklanma ortamının ışığında, o dönemde Irak Parlamentosu’nun aldığı ve bu protestoların etkisi ve baskısı altında kalan kararlar arasında il meclislerinin kaldırılması maddesi de yer aldı. Bu madde, yerel meclislerin denetimi olmaksızın valilik işlerinde valilerin elini serbest bırakırken, konseylerin üyeleri Federal Yüksek Mahkeme'ye başvurdu. Mahkeme, parlamentonun kararının geçersiz olduğuna hükmetti. Bu bağlamda, parlamento ve hükümetin il genel meclisleri için yeni seçimler yapması ve ardından valilerin değiştirilmesi zorunlu hale geldi. Bunları değiştirmek de il meclislerinin yetkisinde kaldı. Sudani hükümeti programı kapsamında, önümüzdeki ekim ayında il seçimleri yapılacak.
Sudani'nin hükümet programını önceliklere uygun olarak uygulamaya yönelik çabaları bağlamında dün, Bakanlar Kurulu Genel Sekreterliği, Başbakan’ın düşük maliyetli konut birimlerinin inşası ve bunlara yumuşak kredi sağlanması talimatını verdiğini duyurdu.
Bakanlar Kurulu Genel Sekreterliği Sözcüsü Hayder Mecid, resmi Irak Haber Ajansı'na şu açıklamada bulundu:
“Başbakan, birden fazla vesileyle, istisnasız tüm Irak vilayetlerine hizmet ve yeniden yapılanma sağlanması talimatını verdi. Bu noktadan hareketle, şu an birden fazla valilikte çalışan mühendislik ekibi oluşturuldu. Direktifler ayrıca düşük maliyetli konut birimlerinin inşasını da kapsıyor. Bu, yoksulluğu azaltmak ve yoksullara yardım etmek için hazırlanan stratejik planın yanı sıra ilgili valilikler ve bakanlıklarla koordineli olarak gecekondulara alternatifler bulma projesiyle de uyumludur. Proje düşük maliyetler ve tamamlanma hızı açısından gerçek bir finansal fayda sağlayacak. Hükümetin yaklaşımı, yoksulluk sınırının altındaki vatandaşlara yardım etmek de dahil olmak üzere bir sonraki aşamada da hizmet vermeyi içeriyor. Bunların yanı sıra devlet bankalarına inşaat amacıyla düşük faizli yumuşak krediler verme talimatı verildi.”
Aynı bağlamda, Sudani, silahlı kuvvetler mensuplarının işlerini takip etmek, işleriyle ilgili her şeyi öğrenmek ve karargaha sürpriz ziyaretler yapmak amacıyla bir üst komite kurmaya karar verdi. Komite görev sırasında, görev dışında ve her türlü teşkilatlarda, harekat komutanlıklarında ve çeşitli isimlerdeki karargahlarda silahlı kuvvetlerin itibarını zedeleyen olumsuz olayların ve suistimalci unsurların izlenmesi ve besleme operasyonları ve memurlar için koruma temin edilmesi dahil birçok fonksiyona sahip olacak.