Türk kuvvetleri Libyalı subayların eğitim ve mezuniyetini denetliyor

Dibeybe, Trablus’ta hükümete sadık milisler arasındaki çatışmaları görmezden geliyor.

Geçici Birlik Hükümeti Başkanı Dibeybe, İçişleri Bakanlığı’nın eylem planının uygulanmasını takip ediyor. (Bakanlık)
Geçici Birlik Hükümeti Başkanı Dibeybe, İçişleri Bakanlığı’nın eylem planının uygulanmasını takip ediyor. (Bakanlık)
TT

Türk kuvvetleri Libyalı subayların eğitim ve mezuniyetini denetliyor

Geçici Birlik Hükümeti Başkanı Dibeybe, İçişleri Bakanlığı’nın eylem planının uygulanmasını takip ediyor. (Bakanlık)
Geçici Birlik Hükümeti Başkanı Dibeybe, İçişleri Bakanlığı’nın eylem planının uygulanmasını takip ediyor. (Bakanlık)

Libya’da görevli Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) Libya Görev Grubu Komutanı Tümgeneral Osman Aytaç ve Dibeybe hükümetine bağlı güçlerin Genelkurmay Başkanı Muhammed el-Haddad geçen perşembe günü, Türk ordusu subayları tarafından eğitim aldıktan sonra başkent Trablus’ta Piyade, Topçu ve Zırhlı Araçlar Okulu’ndan yeni bir grup subayın mezuniyet törenine katıldı. Eş zamanlı olarak Kara Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı, askeri teşkilatın gücünü artırmak için iki piyade tugayı ve bir topçu alayı kurmayı düşündüğünü açıkladı.
Abdulhamid Dibeybe liderliğindeki geçici Birlik Hükümeti’nin başkent Trablus’u güvence altına almak için açıkladığı plan, hükümet yanlısı silahlı milisler arasında çıkan çatışmaların ardından tehlikeye girdi. 25 Kasım’da erken saatlerde Birlik hükümetinde İçişleri Bakanı Imad Trabelsi başkanlığındaki Genel Güvenlik Servisi üyeleri ile silahlı kişiler arasında patlak veren çatışmaların ardından, Batı Dağları’ndaki Bi’r al Ghanam bölgesi ile başkent Trablus’u birbirine bağlayan yol, kapatılmasından birkaç saat sonra yeniden açıldı.
Yerel medya organları, bu çatışmaların kişisel anlaşmazlıklar çerçevesinde geliştiğini aktarırken Trablus’un güneybatısındaki en-Necile bölgesinde de kimliği belirsiz saldırganlar bir genci vurarak öldürdü.
Dibeybe ile güvenlik ve askeri birim tarafından konuya dair herhangi bir açıklama yapılmadı. Gözlemcilere göre başkent Trablus sokaklarında meydana gelen son çatışmalarla ilgili olarak bu durum, Trabelsi tarafından Dibeybe ve üst düzey yardımcılarının katılımıyla başlatılan bir güvenlik planının başarısız olduğunu gösterdi.
Dibeybe, geçen perşembe akşamı Libyalı Öğrenciler Genel Birliği ile yaptığı görüşmede, genç öğrencilerin Libya’nın inşası ve istikrara kavuşturulmasında önemli bir rol oynadığını ve Libyalıların seçimlere ulaşma konusundaki gerçek hedefini desteklediğini vurguladı. Sendikaların öğrencilerin haklarını talep etmede rol oynaması ve tüm üniversitelerde sportif ve kültürel faaliyetlerin geri dönüşü için üzerlerine düşeni yapmaları gerektiğini söyledi. Dibeybe ayrıca bakanlıklar ve kamu makamlarına da müşteri platformu prosedürlerine uymaları ve gelecek ayı mevcut sözleşmeler için son ay olarak kabul etmeleri çağrısında bulundu.
Diğer yandan Başkanlık Konseyi başkanının ikinci yardımcısı Abdullah el-Lafi, Birlik hükümetinden bir bakanlar heyeti eşliğinde Afrika sanayileşmesi ve ekonomik çeşitlendirme konulu bir zirveye katılmak üzere Nijer’in başkenti Niamey’e gitti.
Aynı şekilde Temsilciler Meclisi Sözcüsü Akile Salih, geçen perşembe günü el-Kubba şehrinde Katar Büyükelçisi Halid el-Dusari ile ‘Libya’daki durumla ilgili gelişmeleri ve Libya krizini seçimlerle sonlandırma yollarını’ ele aldığını açıkladı.
Salih, Dusari’nin ‘mevcut krizi aşmak, Libya topraklarının birliğini korumak, siyasi yolu desteklemek ve Libyalılar arasında mutabakata dayalı anayasal temelde özgür ve adil seçimler yapmak’ için ülkesinin Libya’ya verdiği desteği dile getirdiğini söyledi.
Libya Yasadışı Göçle Mücadele Dairesi geçen perşembe günü, ülkenin doğu ve batısındaki rakip makamlar arasında alışılmadık bir koordinasyon içerisinde, 200’den fazla göçmeni kendi ülkelerine döndürmek için doğu ve güney sınırlarına yönelik kara konvoyları oluşturdu.

Sınır dışı etmeler sürüyor
Sınır dışı etme faaliyetlerinden sorumlu daire başkanı Bedreddin bin Hamid, AFP’ye yaptığı açıklamada, Trablus hükümetinde İçişleri Bakanlığı’na bağlı birimin, kara konvoyları düzenleyerek 105 Mısırlı, 101 Çadlı ve 20 Sudanlıyı sınıra geri gönderdiğini bildirdi.
Diğer yandan Adalet Bakanlığı Adli Polisi’nde halkla ilişkiler yetkilisi Tuğgeneral Ahmed Ebu Kara, ‘kabul edilemezliğe tabi’ kişilerin sayısının arttığını söylerken, “Cezaevleri aşırı kalabalık, bu da pek çok zorluk yaratıyor” dedi.
Sınır dışı edilen unsurlar, büyükelçilik temsilcilerinin huzurunda toplanırken, sınıra yönelen otobüslere bindirildi. Mısırlılar Ecdebiye şehrine ulaştıklarında es-Sellum Sınır Kapıs’ına yönlendirildi.
Diğer yandan Uluslararası Göç Örgütü’ne göre 714 kişinin akıbeti halen bilinmezken, 400’den fazla göçmenin boğularak yaşamını yitirdiği kaydedildi. Libya’nın çöl sınırındaki göçmenlerin çoğu Sudan, Çad, Nijer ve Mısır’dan geliyor. Birleşmiş Milletler (BM), göçmenlerin gözaltına alınmasının ‘keyfi’ bir şekilde gerçekleştirildiğini, ayrıca sıklıkla ‘cinayetlere, zorla alıkoymalara ve işkenceye’ ya da ‘köleliğe, cinsel şiddete, tecavüze ve diğer insanlık dışı eylemlere’ maruz kaldıklarını belirtiyor. Ancak Libya makamları, şiddete başvurmadıklarını, tüm göçmenlerin gerekli hizmetleri aldığını ve hükümete ait gözaltı merkezlerinde barındığını savunuyor.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.