Türk kuvvetleri Libyalı subayların eğitim ve mezuniyetini denetliyor

Dibeybe, Trablus’ta hükümete sadık milisler arasındaki çatışmaları görmezden geliyor.

Geçici Birlik Hükümeti Başkanı Dibeybe, İçişleri Bakanlığı’nın eylem planının uygulanmasını takip ediyor. (Bakanlık)
Geçici Birlik Hükümeti Başkanı Dibeybe, İçişleri Bakanlığı’nın eylem planının uygulanmasını takip ediyor. (Bakanlık)
TT

Türk kuvvetleri Libyalı subayların eğitim ve mezuniyetini denetliyor

Geçici Birlik Hükümeti Başkanı Dibeybe, İçişleri Bakanlığı’nın eylem planının uygulanmasını takip ediyor. (Bakanlık)
Geçici Birlik Hükümeti Başkanı Dibeybe, İçişleri Bakanlığı’nın eylem planının uygulanmasını takip ediyor. (Bakanlık)

Libya’da görevli Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) Libya Görev Grubu Komutanı Tümgeneral Osman Aytaç ve Dibeybe hükümetine bağlı güçlerin Genelkurmay Başkanı Muhammed el-Haddad geçen perşembe günü, Türk ordusu subayları tarafından eğitim aldıktan sonra başkent Trablus’ta Piyade, Topçu ve Zırhlı Araçlar Okulu’ndan yeni bir grup subayın mezuniyet törenine katıldı. Eş zamanlı olarak Kara Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı, askeri teşkilatın gücünü artırmak için iki piyade tugayı ve bir topçu alayı kurmayı düşündüğünü açıkladı.
Abdulhamid Dibeybe liderliğindeki geçici Birlik Hükümeti’nin başkent Trablus’u güvence altına almak için açıkladığı plan, hükümet yanlısı silahlı milisler arasında çıkan çatışmaların ardından tehlikeye girdi. 25 Kasım’da erken saatlerde Birlik hükümetinde İçişleri Bakanı Imad Trabelsi başkanlığındaki Genel Güvenlik Servisi üyeleri ile silahlı kişiler arasında patlak veren çatışmaların ardından, Batı Dağları’ndaki Bi’r al Ghanam bölgesi ile başkent Trablus’u birbirine bağlayan yol, kapatılmasından birkaç saat sonra yeniden açıldı.
Yerel medya organları, bu çatışmaların kişisel anlaşmazlıklar çerçevesinde geliştiğini aktarırken Trablus’un güneybatısındaki en-Necile bölgesinde de kimliği belirsiz saldırganlar bir genci vurarak öldürdü.
Dibeybe ile güvenlik ve askeri birim tarafından konuya dair herhangi bir açıklama yapılmadı. Gözlemcilere göre başkent Trablus sokaklarında meydana gelen son çatışmalarla ilgili olarak bu durum, Trabelsi tarafından Dibeybe ve üst düzey yardımcılarının katılımıyla başlatılan bir güvenlik planının başarısız olduğunu gösterdi.
Dibeybe, geçen perşembe akşamı Libyalı Öğrenciler Genel Birliği ile yaptığı görüşmede, genç öğrencilerin Libya’nın inşası ve istikrara kavuşturulmasında önemli bir rol oynadığını ve Libyalıların seçimlere ulaşma konusundaki gerçek hedefini desteklediğini vurguladı. Sendikaların öğrencilerin haklarını talep etmede rol oynaması ve tüm üniversitelerde sportif ve kültürel faaliyetlerin geri dönüşü için üzerlerine düşeni yapmaları gerektiğini söyledi. Dibeybe ayrıca bakanlıklar ve kamu makamlarına da müşteri platformu prosedürlerine uymaları ve gelecek ayı mevcut sözleşmeler için son ay olarak kabul etmeleri çağrısında bulundu.
Diğer yandan Başkanlık Konseyi başkanının ikinci yardımcısı Abdullah el-Lafi, Birlik hükümetinden bir bakanlar heyeti eşliğinde Afrika sanayileşmesi ve ekonomik çeşitlendirme konulu bir zirveye katılmak üzere Nijer’in başkenti Niamey’e gitti.
Aynı şekilde Temsilciler Meclisi Sözcüsü Akile Salih, geçen perşembe günü el-Kubba şehrinde Katar Büyükelçisi Halid el-Dusari ile ‘Libya’daki durumla ilgili gelişmeleri ve Libya krizini seçimlerle sonlandırma yollarını’ ele aldığını açıkladı.
Salih, Dusari’nin ‘mevcut krizi aşmak, Libya topraklarının birliğini korumak, siyasi yolu desteklemek ve Libyalılar arasında mutabakata dayalı anayasal temelde özgür ve adil seçimler yapmak’ için ülkesinin Libya’ya verdiği desteği dile getirdiğini söyledi.
Libya Yasadışı Göçle Mücadele Dairesi geçen perşembe günü, ülkenin doğu ve batısındaki rakip makamlar arasında alışılmadık bir koordinasyon içerisinde, 200’den fazla göçmeni kendi ülkelerine döndürmek için doğu ve güney sınırlarına yönelik kara konvoyları oluşturdu.

Sınır dışı etmeler sürüyor
Sınır dışı etme faaliyetlerinden sorumlu daire başkanı Bedreddin bin Hamid, AFP’ye yaptığı açıklamada, Trablus hükümetinde İçişleri Bakanlığı’na bağlı birimin, kara konvoyları düzenleyerek 105 Mısırlı, 101 Çadlı ve 20 Sudanlıyı sınıra geri gönderdiğini bildirdi.
Diğer yandan Adalet Bakanlığı Adli Polisi’nde halkla ilişkiler yetkilisi Tuğgeneral Ahmed Ebu Kara, ‘kabul edilemezliğe tabi’ kişilerin sayısının arttığını söylerken, “Cezaevleri aşırı kalabalık, bu da pek çok zorluk yaratıyor” dedi.
Sınır dışı edilen unsurlar, büyükelçilik temsilcilerinin huzurunda toplanırken, sınıra yönelen otobüslere bindirildi. Mısırlılar Ecdebiye şehrine ulaştıklarında es-Sellum Sınır Kapıs’ına yönlendirildi.
Diğer yandan Uluslararası Göç Örgütü’ne göre 714 kişinin akıbeti halen bilinmezken, 400’den fazla göçmenin boğularak yaşamını yitirdiği kaydedildi. Libya’nın çöl sınırındaki göçmenlerin çoğu Sudan, Çad, Nijer ve Mısır’dan geliyor. Birleşmiş Milletler (BM), göçmenlerin gözaltına alınmasının ‘keyfi’ bir şekilde gerçekleştirildiğini, ayrıca sıklıkla ‘cinayetlere, zorla alıkoymalara ve işkenceye’ ya da ‘köleliğe, cinsel şiddete, tecavüze ve diğer insanlık dışı eylemlere’ maruz kaldıklarını belirtiyor. Ancak Libya makamları, şiddete başvurmadıklarını, tüm göçmenlerin gerekli hizmetleri aldığını ve hükümete ait gözaltı merkezlerinde barındığını savunuyor.



Trump'ın Körfez ziyareti: Anlamları, beklentileri ve umutları

ABD Başkanı Donald Trump bu hafta Suudi Arabistan, BAE ve Katar'ı ziyaret edecek (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump bu hafta Suudi Arabistan, BAE ve Katar'ı ziyaret edecek (AFP)
TT

Trump'ın Körfez ziyareti: Anlamları, beklentileri ve umutları

ABD Başkanı Donald Trump bu hafta Suudi Arabistan, BAE ve Katar'ı ziyaret edecek (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump bu hafta Suudi Arabistan, BAE ve Katar'ı ziyaret edecek (AFP)

Nebil Fehmi

ABD Başkanı Donald Trump, 13-16 Mayıs tarihleri ​​arasında Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar'ı ziyaret ederek, bu ülkelerde üst düzey yetkililer ve Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ülkelerinin bazı liderleri ile bir araya gelecek. Bu ziyaretin, başta geleneksel yakın uluslararası stratejik müttefik İngiltere ya da Ortadoğu'daki en yakın müttefik İsrail olmak üzere, diğer ülkelerden önce bu ülkelere yapılmasının birçok anlamı var. Eski Papa Francis'in ölümü dolayısıyla Vatikan'da düzenlenen törenlere katılması dışında, bu ziyaret, Trump'ın ikinci dönemindeki ilk yurtdışı ziyareti. Bu adımın, önceliklerinin ve zamanlamasının, bazı tutumların sonuçları konusunda dikkatli olmak, sunduğu fırsatlardan ve potansiyelden yararlanıp, faydalanmak için hükümetlerimiz ve halklarımız tarafından derinlemesine ve gerçekçi bir şekilde analiz edilmesi gereken önemli anlamları bulunuyor.

Kongre gibi resmi Amerikan kurumlarının Amerikan politikalarını yönlendirmede önemli bir role sahip olduğu ve başkanın yetkilerinin mutlak olmadığı doğru olsa da Körfez ziyaretinin ilk durak olarak tamamlanması, Amerikan başkanının kişiliğinin giderek Amerikan politikalarının içerik ve biçimini etkileyeceğinin önemli ve açık bir göstergesi sayılıyor. Mevcut yönetim döneminde ABD'ye yönelik yaklaşımın belirlenmesinde bu hususun dikkate alınması gerekir. Trump'ın elle tutulur, çabuk, maddi başarı peşinde olduğunun ve bunun için sürekli baskı yaptığının farkında olmalı, buna dikkat etmeli ve bundan faydalanmalıyız.

Trump'ın tarihsel ve hukuki geçmişlerle ilgilenmediğini, amacının kısa vadede anlık maddi başarı olduğunu hesaba katmalıyız. Trump'tan bir süreliğine kaçınmanın, çoğu zaman onunla kişisel ve doğrudan çatışmaya girmekten kaçınmak için manevra yapmanın mümkün olduğunu hesaba katmalıyız. Bunun en son örneği, önceden yapılan hazırlıklar sonucu, Beyaz Saray'da yeni Kanada Başbakanı ile ABD Başkanı'nın aralarındaki açıklanmış görüş ayrılığına rağmen, kameralar önünde bir polemiğin yaşanmamasıydı. Ancak ABD'nin yaygın nüfuzu göz önüne alındığında, uzun yıllar boyunca ondan tamamen uzak durulabileceğini düşünmek de mantıklı değil. Bu nedenle ve Trump’ın önerilerinin birçoğunu kabul etmenin zorluğu, dümeni çıkarlarımızın lehine olacak şekilde yönlendirmek için farklı fikir ve seçenekler önermede cesur olup inisiyatif alma gerekliliği nedeniyle, pozisyonların ve olasılıkların önceden farkında, politikalarımızda akıllı ve gerçekçi olmalıyız.

Trump'ın özellikle Suudi Arabistan, BAE ve Katar'a yönelik hızlı ve öncelikli ziyaretlerinin açık anlamlarından biri de kendisinin bu ülkelerin liderleriyle ilişkilerinde kişisel olarak kendini rahat hissettiği, ABD'nin bu ülkelerle ilişkilerinde hızlı ve elle tutulur maddi ve siyasi kazanımlar gördüğüdür. Bunların ikili ve bölgesel olarak kullanılması gerekiyor. Trump'ın hızlı kararlar alınmasını ve bu ülkelerle anlaşmalar veya siyasi anlaşmalar şeklinde hızlı anlaşmalara varmayı beklediği ve arzuladığı da bilinmeli. Bu, Körfez ve Arap dünyasında dikkate alınması ve aynı zamanda kendisinden yararlanılması gereken bir husus.

Trump'ın pek çok politikası ve uygulaması konusunda çekincelerim olmakla birlikte, Körfez'e olan ilgisini ve ilk ziyaretini bu bölgeye yapmasını olumlu ve faydalı bir gelişme olarak görüyorum ve değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Çünkü bu, dostlarının tutum ve taleplerini dikkate almadan onlardan belirli tutumlar benimsemelerini talep etmenin zor olduğuna dair kişisel kanaatini yansıtıyor.  Şarku'l Avsat'ın Independent Arabia'dan aktardığı analize göre bu noktada Barack Obama yönetiminin, doğrudan ilgili olmasına rağmen, Körfez ülkeleri de dahil olmak üzere Arap dostlarına danışmadan ve hatta onları bilgilendirmeden, İran ile nükleer program konusunda müzakereler yürüttüğünü ve bir anlaşmaya vardığını hatırlatmakta fayda var.

Ziyarette Çin ile ilişkiler, Ukrayna'daki durum ve Körfez ülkelerinin olası katkıları gibi çeşitli uluslararası konular da ele alınacak ama üç ülkeyle ABD'nin ikili ilişkileri, ABD Başkanı'nın ilgilendiği konuların başında yer alacak. Trump Körfez ülkelerinin ABD'ye yapacağı yatırımları veya özellikle silah ve yapay zekâ alanlarındaki büyük anlaşmaları duyurmak ve bunlarla övünmek istiyor. Ev sahibi Arap ülkelerinin ise bu isteğe, Trump'ın seçilmesinden bu yana ABD ile yaptıkları tüm anlaşmaları ve yatırımları hatırlatarak, ayrıca bazı yeni yatırım sözleri vererek, niyetlerini ve geleceğe yönelik hedeflerini açıklayarak karşılık vereceklerini düşünüyorum. Böylece iş birliğinin kapsamı ve maddi getirileri, Trump'ı memnun edecek ve onun bunları siyasi açıdan kişisel başarılar olarak kullanabilmesini sağlayacak şekilde daha geniş, daha kapsamlı ve daha büyük bir çerçeveye oturtulacaktır.

Görüşmelerde ayrıca, İsrail'i şaşırtan ve Umman'ın himayesinde ve arabuluculuğunda gerçekleşen, Trump’ın ilerleme sağlamayı amaçladığı İran ile müzakereler başta olmak üzere, çok sayıda bölgesel siyasi konu da ele alınacak. Trump’ın bu isteği, ilerleme sağlanabileceğinden söz eden ve bir baskı aracı olarak başarısızlığın sonuçları ve tehlikeleri konusunda uyarıda bulunan Özel Temsilci Witkoff'un açıklamalarına da yansıdı.

Yine Umman'ın arabuluculuğunda gerçekleşen ABD-Husi temasları ve Doğu Afrika kıyılarındaki durum da görüşme ve müzakere konusu olacak. Bu vesileyle Umman'ı bu çaba ve bilgeliğinden dolayı kutlamalıyız. Bu konuda da ateşkes duyurusu İsrail için bir başka tatsız sürpriz oldu. Bununla bağlantılı olarak Sudan'daki durum da gündeme gelebilir. Arap Maşrık (Levant) bölgesinin Trump'ın üç durakta da kişisel öncelikleri arasında olmasını beklemiyorum. Suriye ve Lübnan'daki durum, İran nüfuzunun geri dönmemesinin sağlanması ve İsrail ile bölgesel ilişkilerin nasıl kontrol altına alınacağı konusunda istişarelerin yapılması doğal, fakat bu noktaların çoğuna Trump'tan daha alt düzeydeki bazı Amerikalı yetkililerin değinmesi daha muhtemel. Aşırılıkçı hareketlerin güçlenme olasılığı ile Irak'taki durumun istikrarı da ele alınabilir.

Gazze'deki koşullar ve rehinelerin serbest bırakılması konusu ise ele alınacak bölgesel meselelerin başında yer alacak ve bir zirve düzeyinde olacak. Bununla olan bağlantısı ve Trump’ın ilk döneminde başarılanların üzerine yenilerini eklemeye yönelik Amerikan çabalarının bitmediği göz önüne alındığında, Filistin-İsrail barışı konusu da doğal olarak ele alınacak. Trump ve ABD'nin yeni tutumlarına ilişkin, kesin olmayan ve hatta bazıları pek olası görünmeyen çok sayıda haber sızdırıldı. Bunlar Trump’ın Netanyahu'nun davranışlarından rahatsız olduğu ve hatta bu nedenle İsrail başbakanıyla doğrudan temastan dahi kaçındığını ima ediyorlar.

İsrail'den sızan haberler arasında ise Trump'ın Filistin devletini tanıyacağını duyurması da var. Bu bizim temenni ettiğimiz bir şey ama ilk dönemindeki önerisi örtük olarak ekonomik eksenli bir Filistin devleti kurulmasını içerse de ben şimdilik böyle bir ihtimali dışlıyorum. ABD'nin Gazze'ye insani yardım sağlama ve yeniden inşa etme konusunda bir plan geliştirdiği ve bunun İsrail'in kabul etmediği siyasi sonuçlar içerdiği yönünde bilgiler de sızdırıldı. Bunlar arasında şunları sayabiliriz; ateşkes sağlanması ve savaşın sona ermesiyle birlikte İsrail'in aşamalı olarak tamamen çekilmesi, Hamas'ın Gazze'deki idari varlığını sürdürmesine onay verilmesi, yetkililerinin İsrail saldırılarından ve hedef almalarından korunması ama aynı zamanda Gazze’de kademeli bir uluslararası, Arap ve Amerikan idaresinin bulunması. Bunlar İsrail politikalarıyla çelişen ve Arap desteği ve katılım isteği gerektiren konular. BAE'nin, mevcut gergin siyasi iklim nedeniyle ABD'ye Gazze'nin yeniden inşası için mali yardımda bulunmayacağını veya Gazze’nin yönetimine katılmayacağını bildirdiğine dair doğrulanmamış haberler de var.

Üç ev sahibi ülke, çıkarlarını ve ABD ile ilişkilerini meşru bir şekilde ilerletmek için eşsiz bir fırsata sahipler ve bu fırsatın değerlendirilmesi ve kullanılması gerekiyor. Bölgesel stratejik boyutları dikkate alarak ve aynı zamanda kısa vadeli taktiksel ikili çıkarları da gözeterek, bilinçli ve sağlam bir stratejik yaklaşımla bundan yararlanılmasını umuyor ve bekliyorum.

*Bu analiz Şarkul Avsat tarından Independent Arabia'dan çevrilmiştir.