95 ülkede yapılan araştırma: Her 10 kişiden 4'ü büyüye inanıyor

Bazı ülkelerde oranlar yüzde 90'a kadar çıkıyor

Araştırmacıya göre, büyücülük gibi inançlara yönelik ihtiyacı, sosyal kurumlar aracılığıyla azaltmak gerekiyor (Unsplash)
Araştırmacıya göre, büyücülük gibi inançlara yönelik ihtiyacı, sosyal kurumlar aracılığıyla azaltmak gerekiyor (Unsplash)
TT

95 ülkede yapılan araştırma: Her 10 kişiden 4'ü büyüye inanıyor

Araştırmacıya göre, büyücülük gibi inançlara yönelik ihtiyacı, sosyal kurumlar aracılığıyla azaltmak gerekiyor (Unsplash)
Araştırmacıya göre, büyücülük gibi inançlara yönelik ihtiyacı, sosyal kurumlar aracılığıyla azaltmak gerekiyor (Unsplash)

Yeni bir araştırma, dünya genelinde her 10 kişiden en az 4'ünün büyüye ve büyücülüğe inandığını ortaya koydu.
Hakemli bilimsel dergi PLOS One'da yayımlanan araştırmada, ABD merkezli düşünce kuruluşu Pew Araştırma Merkezi'nin ve diğer birçok araştırma kuruluşunun 2008 ve 2017 arasında yaptığı anketlerden elde edilen veriler bir araya getirildi.
95 ülke ve 5 kıtadan 140 bin kişinin katıldığı bu anketlerde büyücülüğe yönelik inançlarla ilgili bir dizi soru yöneltilmişti. Bunlar arasında "Nazara inanır mısınız?", "Bazı insanlar başımıza kötü şeylerin gelmesine neden olan büyüler yapabilir mi?" gibi sorular yer alıyordu.
Washington'daki Amerikan Üniversitesi Ekonomi Bölümü'nde görev alan Boris Gershman, bu sorulara verilen yanıtları değerlendirdi ve bulgularını istatistiğe döktü.
Verileri incelenen kişilerin yüzde 43'ünün, "Bazı insanlar başımıza kötü şeylerin gelmesine neden olan büyüler yapabilir" ifadesine katıldığı anlaşıldı.
Öte yandan, büyücülüğe yönelik inançlar, ülkeden ülkeye önemli farklılıklar gösterdi. Örneğin, İsveçlilerin sadece yüzde 9'u buna inanırken, Tunusluların en az yüzde 90'ı büyücülüğün gerçek olduğunu düşünüyordu.
Bunun yanı sıra ABD'lilerin yüzde 16,5'i, Rus vatandaşlarının da yüzde 56'sının büyücülüğe inandığı ifade edildi.
dab05d88-f56c-4608-aa0c-deb360a58ce8.jpg
Türkiye'de büyüye inananların oranının da yüzde 90'a yaklaştığı görülüyor (PLOS One)
Gershman, eğitim ve refah seviyesinin yüksek olduğu bölgelerde büyücülüğe inancın daha az olduğunu söyledi. Ancak bu tür inançlara eğitimli ve refah seviyesi yüksek kişiler arasında da rastlamak mümkündü.
Araştırmacı, kurumların yeterli olmadığı, sosyal güvenin sağlanamadığı ve önyargıların fazla olduğu bölgelerde bu inançların arttığını vurguladı.
Newsweek'e konuşan akademisyen, "Tarih boyunca cadılık, büyücülük inancının ana sosyal işlevlerinden biri, alternatif mekanizmalardan yoksun toplumlarda sosyal uyumu sağlamak ve düzeni sürdürmekti" ifadelerini kullandı.
"Bu işlev, sosyal düzenin resmi kurumlar (adil mahkemeler, güvenilir polis teşkilatı, verimli merkezi hükümet gibi) tarafından etkili bir şekilde sağlanmadığı toplumlarda daha önemliydi" diyen Gershman, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu da büyücülük inancının neden kurumların zayıf olduğu ülkelerde daha yaygın olduğunu açıklıyor."
Araştırmacı, eldeki veriler doğrultusunda en az bir milyar insanın büyüye inandığı sonucuna vardı.
Ancak analiz ettiği bulgular arasında Hindistan ve Çin'de yaşayan kişilerin verileri yoktu. İki ülke 2,8 milyar kişiye ev sahipliği yapıyor.
Bu nedenle Gershman, çalışmanın yeni verilerle desteklenmesi gerektiğini vurguluyor.
 
Independent Türkçe, Livescience, Science Daily, Newsweek



Meta insanüstü yapay zeka için yeni laboratuvar kurdu

Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
TT

Meta insanüstü yapay zeka için yeni laboratuvar kurdu

Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)

Mark Zuckerberg, insan zekasını aşan yapay zeka geliştirmeye odaklanacak yeni bir yapay süper zeka biriminin Meta'da kurulduğunu duyurdu.

Meta Süper Zeka Laboratuvarı, teknoloji devinin yapay zekayı Facebook, Instagram ve WhatsApp gibi tüm ürünlerine entegre etme yolunda büyük çaba sarf ettiği bir dönemde kuruldu.

Bu son girişim, ChatGPT'nin yaratıcısı OpenAI'dan birkaç üst düzey araştırmacının transfer edilmesiyle şimdiden tartışmalara yol açtı.

OpenAI CEO'su Sam Altman'a göre Zuckerberg, ChatGPT çalışanlarına şirketine katılmaları için 100 milyon dolara kadar teklifte bulundu ve birkaç kişi yeni süper zeka laboratuvarında işe alındı.

Meta Süper Zeka Laboratuvarı'na katılan eski OpenAI çalışanları arasında Shuchao Bi, Huiwen Chang, Ji Lin, Hongyu Ren, Jiahui Yu ve Shengjia Zhao yer alırken, yeni atananlar arasında eski Google ve Anthropic araştırmacıları da var.

Meta'nın patronu pazartesi günü çalışanlarına gönderdiği bilgi notunda, yeni yetenek dalgasının milyarlarca kullanıcıya "kişisel süper zeka" sunmayı sağlayacağını söyledi.

İlk kez CNBC'nin bildirdiği notta "Yapay zekanın ilerleme hızı arttıkça süper zekanın geliştirilmesi de ufukta beliriyor. Bunun insanlık için yeni bir çağın başlangıcı olacağına inanıyorum ve Meta'nın bu yola öncülük etmesi için ne gerekiyorsa yapmaya kararlıyım" diye yazdı.

Meta dünyaya süper zeka sunmak için eşsiz bir konumda. Daha küçük laboratuvarlara kıyasla çok daha büyük bilgi işlem kapasitesini destekleyen güçlü bir altyapımız var. Milyarlarca kişiye ulaşan ürünler oluşturup büyütme konusunda daha derin deneyime sahibiz. Çok hızlı büyüyen yapay zeka gözlükleri ve giyilebilir cihazlar kategorisine öncülük ve liderlik ediyoruz. Ve şirket yapımız muazzam bir inanç ve cesaretle hareket etmemizi sağlıyor.

Yeni laboratuvar, Meta'nın ScaleAI adlı girişimine 14,3 milyar dolar yatırım yapmasının ardından şirkete katılan Meta'nın baş yapay zeka sorumlusu Alexandr Wang tarafından yönetiliyor.

Zuckerberg çalışanlarına gönderdiği notta, Meta'nın "aşağı yukarı gelecek bir yıl içinde" süper zekanın "sınırına ulaşmasını" beklediğini söylerken bu, Altman'ın benzer tahminlerini yansıtıyor.

Meta'nın yeni süper zeka laboratuvarı, çeşitli uygulamalarında Meta yapay zekasına güç veren Llama modellerini geliştirmek için de çalışacak.

Independent Türkçe