İdlib’deki muhalif gruplar, rejim güçleriyle temas hatları boyunca alarm duruma geçti

İdlib kırsalında yerinden edilmişler için kurulan kamptaki çocuklar zorlu koşullarda yaşıyor. (AFP)
İdlib kırsalında yerinden edilmişler için kurulan kamptaki çocuklar zorlu koşullarda yaşıyor. (AFP)
TT

İdlib’deki muhalif gruplar, rejim güçleriyle temas hatları boyunca alarm duruma geçti

İdlib kırsalında yerinden edilmişler için kurulan kamptaki çocuklar zorlu koşullarda yaşıyor. (AFP)
İdlib kırsalında yerinden edilmişler için kurulan kamptaki çocuklar zorlu koşullarda yaşıyor. (AFP)

Suriyeli muhalif gruplar, savaşçılarını Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib ve Halep vilayetlerinde rejim güçleriyle temas hatları boyunca seferber etti. Rejim güçlerinin Türkiye’nin Suriye’nin kuzey ve kuzeydoğusundaki Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) karşı, Suriyeli muhalif gruplarla ortaklaşa şekilde yürütülen harekâttan yararlanarak askeri harekat başlatacağı korkusuyla gelişmiş askeri araçlarla mevzilerini takviye etti. İdlib’deki aktivistler, Heyetu Tahriru’ş Şam (HTŞ) başkanlığındaki ‘Fethu’l Mubin’ operasyon odası gruplarının, Lazkiye’nin doğu kırsalındaki Türkmen Dağı ve el-Kabinah bölgelerindeki, İdlib vilayetinin güneyi ve doğusu ve Halep’in batı kırsalındaki askeri mevzilerini çok sayıda askeri araç ve eğitilmiş savaşçılarla güçlendirmeye devam ettiğini aktardı. Eş zamanlı olarak sahaları güçlendirme ve kamufle etme çalışmalarının yürütüldüğüne, ayrıca Suriye’nin kuzeybatısında iki taraf arasındaki temas hatları boyunca rejim güçlerinin ve İranlı milislerin hareketlerinin de takip edildiğine dikkat çekildi.
İdlib’deki muhalif grupların bir lideri, Şarku’l Avsat’a şu açıklamada bulundu:
“Türkiye’nin Suriye ve Irak’ta SDG’ye karşı Pençe- Kılıç Hava Harekâtı’nı başlattığı günden bu yana Suriye’nin kuzey ve kuzeybatısındaki tüm saha ve askeri gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Bu gelişmelere ve Türkiye’nin SDG’ye karşı karadan askeri operasyon başlatma olasılığına dayalı olarak, muhalefetin İdlib vilayeti ve Suriye’nin kuzeybatısında bulunan diğer bölgelerdeki askeri operasyon odası, Suriye rejim güçleriyle temas hatları boyunca tüm askeri bölgelerdeki savaşçılarının maksimum alarm durumuna geçtiğini duyurdu. Rejim güçlerinin ve İranlı milislerin Türkiye’nin SDG’ye yönelik harekâtından yararlanacağından ve aynı zamanda İdlib vilayetine ve Suriye’nin kuzeybatısındaki kurtarılmış bölgelere doğru ilerlemeye çalışacağından endişe ediliyor. Muhalif gruplar, Lazkiye’nin doğusundaki Türkmen Dağı ve el-Kabinah bölgelerinden başlayarak ve İdlib’in güney ve doğusu ile Halep’in batı kırsalından geçerek tanklar, roketatarlar ve savaşçılarla temas hatlarındaki ileri mevzilerini güçlendirdi. Fethu’l Mubin operasyon odası, rejim güçlerinin İdlib ile Lazkiye ve Halep kırsalına sızması veya buralarda ilerlemesine tanık olması muhtemel eksenlere grupların savunma görevlerini dağıtmaya çalıştı.”
Halep’in kuzey kırsalındaki Tadif bölgesinin cephe hatları, bir yanda Suriye Millî Ordusu grupları ile diğer yanda da Suriye rejim güçleri arasında muhalif mevzilere sızma girişiminin ardından şiddetli çatışmalara sahne oldu. Eş zamanlı olarak eş-Şahba bölgesinde ve Halep kırsalındaki Tel Rıfat’ta onlarca SDG askeri noktası Türk topçular tarafından hedef alındı. Suriye Millî Ordusu grupları, temas hatlarında askeri hazırlıklarını tamamlamaya devam ederken, Türk kuvvetleriyle iş birliği dahilinde SDG’ye karşı askeri operasyon başlatma hazırlığı yapıyor.
Halep kırsalından muhalif aktivist Muhsin el-Halabi, Suriye Milli Ordusu ile Türk kuvvetlerinin SDG’ye karşı yürüttüğü ortak askeri operasyona destek amacıyla Halep’in kuzeyindeki Babusselam Sınır Kapısı yakınındaki Sacu bölgesinde yüzlerce Suriyelinin katıldığı bir halk gösterisinin düzenlendiğine dikkat çekti.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.