Koli basiline karşı yeni aşı geliştirildi

Koli Basili (FDA)
Koli Basili (FDA)
TT

Koli basiline karşı yeni aşı geliştirildi

Koli Basili (FDA)
Koli Basili (FDA)

Duke Üniversitesi'nden bilimsel araştırma ekibi, insanlarda idrar yolu enfeksiyonu yapan Koli Basili bakterisine karşı aşı geliştirdi.
Science Advances dergisinde perşembe günü yayınlanan makalelerinde ekip, aşılarını nasıl yaptıklarını, fareler ve tavşanlar üzerinde test edildiğindeki performansını anlatıyor.
İdrar yolu enfeksiyonları kadınlarda daha sık görülür ve idrar yaparken şiddetli ağrıya neden olabilir ve tedavi edilmezse ölümcül olabilecek başka komplikasyonlara da yol açabilir.
Bu tür enfeksiyonlar genellikle antibiyotiklerle tedavi edilir. Ne yazık ki, bazı kadınlar kronik olarak enfekte oluyor, bu da yılda birkaç kez idrar yolu enfeksiyonu geçirdikleri anlamına geliyor.
Bu gibi durumlarda, antibiyotik reçete etmeye devam etmek zorlaşıyor. Çünkü antibiyotik diğer bağırsak sorunlarına neden olan bağırsaklardaki tüm bakterileri öldürüyor.
Bu yeni araştırmada, araştırmacılar idrar yolu enfeksiyonlarıyla başa çıkmak için yeni bir yaklaşım benimsedi, genel olarak antibiyotiklerden kaçındı ve bunun yerine yalnızca enfeksiyona neden olan bakterileri hedef alan haplar üretti.
Bilim insanları uzun yıllardır idrar yolu enfeksiyonlarına karşı bir aşı geliştirmeye çalışıyorlar. Ancak, esas olarak ilacın ağız, boğaz ve idrar yolunun duvarlarını kaplayan hücresel mukozaya nüfuz etmesini sağlamadaki sorunlar nedeniyle başarısız oldular.
Bu sorunu aşmak için araştırmacılar, hücresel mukozaya nüfuz edebilen ilaçları manipüle etmeyi içeren çeşitli yaklaşımlar denediler. Sadece mukoza zarına nüfuz edemeyen değil, aksine bağışıklık sistemini, idrar yolu hastalıklarına neden olan koli basilini tanıması için eğitebilecek bir tür nano elyaf geliştirdiler. Söz konusu nano elyaf, bakterinin yüzeyinde bulunan üç "peptide" maruz bırakarak bakteriyle mücadele edebilecek. Aşı yönteminin, idrar yolunu ve ağzı çevreleyen mukoza zarları arasındaki benzerlikler nedeniyle idrar yolunda bir bağışıklık tepkisini tetiklediği ortaya kondu. Ekibin yaptığı haplar dil altına yerleştirilip tükürükte çözülebiliyor.
Aşılarını fareler ve tavşanlar üzerinde test eden araştırmacılar, bunun geleneksel antibiyotikler kadar etkili olduğunu ve tekrar tekrar kullanımının sindirim sorunlarına yol açmadığını belirlediler.
Şarku’l Avsat’ın Science Advances dergisinden aktardığına göre yeni aşının insanlarda etkili olduğu kanıtlanırsa, genel olarak hastalıkları tedavi etmek için kullanılan antibiyotik sayısını önemli ölçüde azaltacak ve mevcut antibiyotiklere karşı bakteriyel direnç gelişimini yavaşlatacak.



Mark Zuckerberg yalnızlık salgınına yapay zekanın çare olacağını söyledi

Meta CEO'su, yapay zeka arkadaşların olduğu yeni normale toplumun uyum sağlayacağını söylüyor (Theo Von/YouTube)
Meta CEO'su, yapay zeka arkadaşların olduğu yeni normale toplumun uyum sağlayacağını söylüyor (Theo Von/YouTube)
TT

Mark Zuckerberg yalnızlık salgınına yapay zekanın çare olacağını söyledi

Meta CEO'su, yapay zeka arkadaşların olduğu yeni normale toplumun uyum sağlayacağını söylüyor (Theo Von/YouTube)
Meta CEO'su, yapay zeka arkadaşların olduğu yeni normale toplumun uyum sağlayacağını söylüyor (Theo Von/YouTube)

Mark Zuckerberg yalnızlık salgınıyla mücadelede yapay zeka kişiliklerinin devreye girebileceğini düşünüyor.

Meta'nın yapay zeka modelleri için yeni bir programlama arayüzünü piyasaya sürdüğü sıralarda podcast yayıncısı Dwarkesh Patel'e bu hafta röportaj veren Zuckerberg, şirketinin giderek daha fazla alana entegre olan yapay zeka asistanları ve sohbet botlarının, Amerikalıların hayatlarında olmasını dilediği arkadaşların yerini tutmasını sağlayabileceğini öne sürdü.

Zuckerberg "Ortalama bir Amerikalının üçten az arkadaşı var" dedi. 

Ortalama bir kişinin ciddi derecede daha fazla arkadaş talebi var; sanırım 15 arkadaş gibi bir şey.

Sözlerine "İnsanlar 'Pekala, bu yüz yüze veya gerçek hayattaki bağlantıların yerini mi alacak?' gibi pek çok soru soruyor" diye devam etti. 

Benim varsayımım bunun cevabının muhtemelen hayır olduğu yönünde. Bence fiziksel bağlantılar kurulabildiğinde, bunlarla ilgili daha iyi olan bir sürü şey var ama gerçek şu ki insanlar bu bağlantılara sahip değil ve çoğu zaman istediklerinden daha yalnız hissediyorlar.

Zuckerberg, büyük ölçüde bedensiz sohbet botlarından oluşan yapay zeka arkadaş alanı "çok erken" dönemlerinde olmasına rağmen, "kişiselleştirme döngüsü devreye girdikçe" bu tür ilişkilerin zamanla daha gelişmiş hale geleceğini itiraf etti.

Dünyanın yapay zeka arkadaşlara yönelik talebe uyum sağlayacağını ve "toplum olarak bunun neden kıymetli olduğunu, insanların bu şeyleri neden yaptığını, neden bunları mantıklı bulduklarını ve hayatlarına nasıl değer kattığını ifade edebilecek kelime dağarcığını bulacağımızı" söyledi.

Yapay zeka arkadaşlara yönelik ilk hamleler, dijital dostların reşit olmayan kişileri cinsel içerikli konulara maruz bırakabileceği veya hatalı ruh sağlığı tavsiyeleri verebileceği gibi bazı etik kaygıları gündeme getiriyor.

404 Media'ya göre, kullanıcıların ürettiği yapay zeka botlarının lisanslı terapist olduklarına dair sahte kimlik bilgileri uydurduğu tespit edilirken, 2021'de İngiltere kraliçesini öldürmeyi planladığını söyleyen bir adam, bir sohbet botuna "suikastçı" olduğunu belirttiğinde cesaretlendirici mesajlar almıştı.

Yapay zekanın çare olup olmadığı bir yana milyonlarca Amerikalı günlük yalnızlıktan kurtulmanın yolunu arıyor. Gallup'un ekimde yaptığı bir ankete göre bu durum ABD'li yetişkinlerin yüzde 20'sini etkiliyor.

Amerikan Psikiyatri Birliği'nin 2024'te yaptığı bir ankete göre, yetişkinlerin yüzde 30'u önceki yıl haftada en az bir kez yalnızlık duygusu yaşadığını söylerken, üçte ikisi teknolojinin "yeni ilişkiler kurmasına yardım ettiğini" belirtiyor.

Independent Türkçe