İran: Hamaney’in yeğeni rejimi kınamasının ardından tutuklandı

Farideh Moradkhani, Farah Diba ile gerçekleştirdiği görüntülü görüşmede
Farideh Moradkhani, Farah Diba ile gerçekleştirdiği görüntülü görüşmede
TT

İran: Hamaney’in yeğeni rejimi kınamasının ardından tutuklandı

Farideh Moradkhani, Farah Diba ile gerçekleştirdiği görüntülü görüşmede
Farideh Moradkhani, Farah Diba ile gerçekleştirdiği görüntülü görüşmede

İranlı yetkililer, İran rejiminin lideri “Rehber” Ali Hamaney’in yeğeni Farideh Moradkhani’nin (Feride Muradhânî) bir videoda dayısı Hamaney’in liderliğindeki yetkilileri ‘suçlu rejim ve çocuk katilleri’ olarak tanımlamasının ardından hakkında tutuklama kararı çıkarıldı.
Şarku’l Avsat’ın Fransız haber ajansı AFP’den aktardığı habere göre, Farideh Moradkhani, İran rejimine muhalif tutuma sahip bir aile kolundan geliyor ve kendisi daha önce ülkede hapis cezası almıştı.
Kardeşi Mahmud Moradkhani Twitter’da, Farideh’nin çarşamba günü gelen celp üzerine Başsavcılığa gittikten sonra tutuklandığını açıkladı.
Kardeşi cumartesi günü, YouTube’da bir video yayınladı sonra linkini Twitter’da da paylaştı. Videoda, İranlılara yönelik ‘açık ve net baskıyı’ kınadı ve uluslararası toplumun eylemsizliğini eleştirdi.
Videoda ayrıca “Özgür insanlar, yanımızda olun! Hükümetlerinize, çocukları öldüren bu cani rejimi desteklemeyi bırakmalarını söyleyin” ifadelerini kullandı.
Mahmud Moradkhani “Bu rejim, dini ilkelerinin hiçbirine bağlı değil ve zor kullanma dışında hiçbir yasa ve kural tanımıyor, otoritesini mümkün olan her yolu kullanarak sürdürüyor” ifadelerine yer verdi.
Söz konusu videonun ne zaman kaydedildiği belli değildi.
Farideh Moradkhani, baskıları nedeniyle rejime karşı uygulanan yaptırımların ‘gülünç’ olduğundan şikayet etti. İranlıların özgürlük mücadelelerinde ‘yalnız’ bırakıldığını belirtti.
Moradkhani, Hamaney’in kız kardeşi Badri’nin kızı. Badri, 1980’lerde ailesiyle arası bozulmasının ardından iki ülke arasındaki savaşın zirvedeyken Irak’a kaçarak, Ali Moradkhani olarak dünyaya gelen muhalif din adamı kocası Ali Tehrani’ye katılmıştı.
Farideh Moradkhani, idam cezası karşıtı bir aktivist olarak ün kazandı. Moradkhani, 2021 Ekim ayında, 1979’da devrilen Şah Muhammed Rıza Pehlevi’nin dul eşi Farah Diba’ya saygılarını sunduğu bir video konferansın ardından Ocak ayının başlarında tutuklanmıştı.
İran İnsan Hakları Aktivistleri Ajansı'nın (HRANA) Farideh’in Nisan ayında kefaletle serbest bırakıldığını ve geçen Çarşamba tutuklanmasının 15 yıl hapis cezası alması ile sonuçlanacak gibi göründüğünü belirtti.
Farideh’a yönlendirilen ithamlar netleşmedi.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’ne (OHCHR) göre, ‘ahlak polisi’ tarafından tutuklanan Mahsa Emini’nin ölümünün ardından başlayan protestolarda yaklaşık 14 bin kişi tutuklandı.
Norveç merkezli İran İnsan Hakları Kurumu’na (IHR) göre, saldırılarda 51’i çocuk en az 416 kişi hayatını kaybetti.



Pakistan-Hindistan ateşkesinin perde arkasında neler yaşandı?

Hindistan-Pakistan sınırında ateşkese rağmen yer yer karşılıklı taciz atışları sürüyor (Reuters)
Hindistan-Pakistan sınırında ateşkese rağmen yer yer karşılıklı taciz atışları sürüyor (Reuters)
TT

Pakistan-Hindistan ateşkesinin perde arkasında neler yaşandı?

Hindistan-Pakistan sınırında ateşkese rağmen yer yer karşılıklı taciz atışları sürüyor (Reuters)
Hindistan-Pakistan sınırında ateşkese rağmen yer yer karşılıklı taciz atışları sürüyor (Reuters)

İhtilaflı Keşmir bölgesindeki saldırının ardından Hindistan ve Pakistan arasındaki gerginlik, topyekun savaşa dönüşmeden durduruldu. 

Nükleer silahlara sahip iki ülke, 10 Mayıs'ta ABD'nin arabuluculuğunda ateşkes ilan etmişti.

Guardian, tüm dünyayı korkutan çatışmaların durdurulması için yürütülen ateşkes sürecinin perde arkasını yazdı. 

Kimliklerinin açıklanmaması şartıyla gazeteye konuşan Pakistanlı iki istihbarat yetkilisi, ABD Dışişleri Başkanı Marco Rubio’nun, Pakistan Kara Kuvvetleri Komutanı Asim Munir’le 10 Mayıs sabahı telefonla görüştüğünü söylüyor. 

Yetkililer, ABD arabuluculuğundaki ateşkes görüşmelerinin yaklaşık 8 saat sürdüğünü belirtiyor. 

Analizde, Trump’ın ilk başta devreye girmediği, Başkan Yardımcısı JD Vance’in de çatışmalarla ilgili “Bizim sorunumuz değil” dediği hatırlatılıyor. Ancak iki nükleer güç arasındaki gerginliğin topyekun savaşa dönüşme ihtimalinin Washington’ı korkuttuğu, Trump’ın da sonunda harekete geçmeye karar verdiği yazılıyor. 

ABD Başkanı’nın, 9 Mayıs’ta Rubio’ya Pakistan tarafıyla, Vance’e de Hindistan lideri Narendra Modi’yle görüşme talimatı verdiği aktarılıyor. 

Rubio’nun yalnızca Munir’le değil, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ve İstihbarat Genel Müdürü General Asım Malik’le de irtibata geçtiği ifade ediliyor.

Pakistanlı yetkililer, Washington’ın devreye girmesinden memnun olduklarını belirtiyor: 

ABD'nin müdahalesini memnuniyetle karşıladık. Savaş istemiyoruz ama bize dayatılırsa, o zaman yaptığımız gibi saldırganlıkla karşılık vermekten başka seçeneğimiz kalmıyor.

Haberde, ABD’nin yanı sıra Suudi Arabistan, İran ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin taraflarla iletişime geçtiği, Birleşik Krallık’ın da diplomatik arka kanallar aracılığıyla baskı uyguladığı belirtiliyor.

İslamabad yönetimi, ABD arabuluculuğunda ateşkes sağlandığını kamuoyuyla paylaşmasına rağmen Yeni Delhi, Washington’ın süreçteki rolüne dair bir açıklama yapmadı. Modi, ateşkesle ilgili konuşmasında teklifin Pakistan’dan geldiğini savunmuştu.

BBC’nin analizinde Hindistan’ın, Keşmir meselesinde üçüncü tarafların müdahalesine izin vermek istemediğine ve konunun bir tabu olarak görüldüğüne dikkat çekiyor. Dolayısıyla Trump’ın devreye girmesinin Modi yönetimini zor bir pozisyona soktuğuna işaret ediliyor. Yeni Delhi’nin bir yandan Washington’ın arabuluculuğunu istemediği, diğer yandan da Trump yönetimiyle iyi ilişkileri korumayı hedeflediği belirtiliyor.

Hindistan-Pakistan çatışmaları

Hindistan'ın idaresindeki Cammu Keşmir'in Pahalgam bölgesinde 22 Nisan'da düzenlenen saldırıda 26 turist öldürülmüş, olayı Pakistan'da yasaklı Leşker-i Tayyibe (LET) örgütünün uzantısı olan Direniş Cephesi (TRF) üstlenmişti. Keşmir Direnişi diye de bilinen radikal İslamcı örgütten yapılan açıklamada, bölgedeki "demografik değişime" karşı çıkıldığı belirtilmişti.

Bunun ardından Yeni Delhi yönetimi, saldırıyı düzenleyenlerin Pakistan'dan geldiği suçlamasında bulunmuş, İslamabad ise iddiaları reddetmişti.

Sonrasında Hindistan ordusunun 6 Mayıs'ta Pakistan'a ve İslamabad yönetimi kontrolündeki Azad Keşmir bölgesine düzenlediği füze saldırılarıyla gerginlik daha da büyümüştü.

Independent Türkçe, Guardian, BBC