Ukraynalılar, Rusları "Stalinist soykırım" yapmakla suçluyor

Geçen yüzyılın otuzlu yıllarının başlarında “planlı büyük kıtlık” nedeniyle 8 milyon kişi öldü.

Zelenskiy ve eşi, dün Kiev'de "Holodomor" (açlıktan ölüm) kurbanlarını anıyor (Reuters)
Zelenskiy ve eşi, dün Kiev'de "Holodomor" (açlıktan ölüm) kurbanlarını anıyor (Reuters)
TT

Ukraynalılar, Rusları "Stalinist soykırım" yapmakla suçluyor

Zelenskiy ve eşi, dün Kiev'de "Holodomor" (açlıktan ölüm) kurbanlarını anıyor (Reuters)
Zelenskiy ve eşi, dün Kiev'de "Holodomor" (açlıktan ölüm) kurbanlarını anıyor (Reuters)

Doksan yıl önce, Kiev'in “soykırım” olarak gördüğü ve Stalinist rejimin kasıtlı olarak neden olduğu büyük kıtlıkta milyonlarca Ukraynalı hayatını kaybetti. Bugün Rusya'nın ülkelerini işgal etmesi ve dökülen kanla birlikte birçok Ukraynalı tarihin tekerrür ettiğine inanıyor.
"Holodomor" (açlıktan ölüm) kurbanlarının anısına düzenlenen bir törene katılan emekli Gana Pertçuk, “Geçen yüzyılın otuzlu yıllarında yaşananlar soykırımdı ve şimdi olanlar da soykırım, aralarındaki benzerlik çok açık” dedi.
Pertçuk, Dnipro Nehri'ne bakan bir tepede, Büyük Kıtlık kurbanlarının onuruna yapılan dev bir mum şeklindeki bir anıtın önünde dururken, onlarca Ortodoks rahip sıfır santigrat dereceye yaklaşan sıcaklıklarda donma tehlikesine rağmen açık havada ayin için hazırlandı.
Başpiskopos Patrik Filaret (93), tören başlamadan önce göğsüne bir demet buğday başağı tutan zayıflamış bir kızı tasvir eden bir anıtın önüne bir buket kırmızı karanfil bıraktı. Rahiplerden biri "Açlıktan ölenler için dua ediyoruz" derken, 12 kişilik bir koro "Anıları ebedidir" sloganları attı.
Kötülüğe karşı zafer
Şarku’l Avsat’ın Ukrayna Haber Ajansı Interfax-Ukraine’den aktardığı habere göre Filaret açıklamasında şunları söyledi: “Büyük kıtlık, kötü hasat nedeniyle olmadı; Bu, Ukrayna halkına yönelik kasıtlı bir imhaydı.” Kara toprağının bereketinden dolayı “Avrupa'nın buğday deposu” olarak nitelendirilen Ukrayna, tarihçilere göre 1932-1933 yıllarında meydana gelen ve Stalin’in yönettiği büyük kıtlıkta 4 ile 8 milyon arasında insanını kaybetmişti. Bu imhayı, eski Sovyetler Birliği cumhuriyetlerinden biri olan ülke için herhangi bir ulusal veya bağımsızlık özlemi duymamaları için gerçekleştirdiler.
Kiev ve birkaç Batılı ülke, bu trajediyi resmi olarak "soykırım" kabul ediyor ve bu, Moskova'nın şiddetle reddettiği bir tanım.
Pek çok Ukraynalı gibi Bayan Pertçuk’un da aile hatıraları var. O zamanlar küçük bir kız olan kayınvalidesi, "o sırada açlıktan deliye dönen komşular kendisini yemesin diye" ailesinin onu Kiev bölgesindeki bir köye nasıl sakladığını anlattı. Zira burada insanlar arasında yamyamlık vakaları görülüyordu.
61 yaşındaki eski hemşire gözlerinden yaşlar akarak "Bu dehşeti bir düşünün. Kötülüğe karşı bir zafer olacak zaferimiz için dua edin" dedi.
Rahip Alexander Shmoregin, "Bu kasıtlı bir kıtlık ve soykırımdı (...) Şimdi Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü bu büyük savaşı yaşadığımıza göre, tarihin tekerrür ettiğini görüyoruz" dedi.
Stalin’den sonra Putin
38 yaşındaki adam, açıklamalarına şöyle devam etti: "Ukraynalıları açlıkla yok ettikten sonra, bugün bizi ağır silahlarla" "barışçıl şehirleri" ve "enerji altyapılarını" bombalayarak yok ediyorlar.”
Savaşın bıraktığı askeri aksiliklerin ardından Rusya, Ekim ayından bu yana Ukrayna tesislerini ve altyapısını bombalıyor ve bu, ülkede kışın gelişiyle birlikte milyonlarca Ukraynalıyı elektrik, ısıtma ve sudan mahrum bırakıyor. Başkent Kiev, bu saldırılardan en çok etkilenen bölgelerden biri oldu. Son bombalama dalgasından iki gün sonra Cuma akşamı yaklaşık 600.000 evin elektriği kesildi.
Kıtlık kurbanlarını anmak için toplananlardan 39 yaşındaki avukat Andreich Savchuk, Ukrayna için bu "telafi edilemez" kayıp hakkında konuşarak şunları söyledi: "Stalin rejimi ve baskıcı devlet, Ukrayna'yı bir devlet olarak yok etmek istedi. Bugün Stalin'in çabalarının halen (Vladimir) Putin tarafından sürdürüldüğünü görüyoruz.”
1930'larda “Ukraynalıların kıtlığa karşı dayanabildiklerini”, bu nedenle şu anda da Moskova’ya karşı da “dayanacaklarını” sözlerine ekleyen Savchuk, “Sarsılmaz bir irademiz ve güvenimiz var ve tüm dünya yanımızda” dedi.



Kremlin'in eski Sovyet coğrafyasındaki nüfuzuna yönelik zorluklar

Putin, Aliyev ile Kremlin'de, 8 Ekim (Reuters)
Putin, Aliyev ile Kremlin'de, 8 Ekim (Reuters)
TT

Kremlin'in eski Sovyet coğrafyasındaki nüfuzuna yönelik zorluklar

Putin, Aliyev ile Kremlin'de, 8 Ekim (Reuters)
Putin, Aliyev ile Kremlin'de, 8 Ekim (Reuters)

Rusya'da Azerbaycan vatandaşlarına yönelik toplu tutuklamaların ardından, Moskova ile Bakü arasında ilişkiler gerildi. Rusya, suç işleyenlerin peşine düştüğünü iddia etse de bu gerekçe Azerbaycan tarafını ikna etmedi ve bu dosyanın şu anda açılmasının ardında başka nedenler olduğu şüphesi uyandırdı.

İki ülke arasındaki gerginlikler, eski Sovyet coğrafyasındaki dengelerin önemli bir şekilde değiştiğini yansıtıyor ve Kremlin'e doğrudan meydan okuma mesajları gönderebilecek bölgesel güçlerin ortaya çıktığını gösteriyor. Bu durum, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in Moskova'daki zafer geçit törenine katılmaktan vazgeçmesine neden oldu.

Washington'daki Kenan Enstitüsü'nün uzmanı Maxim Trudolyubov, “Bakü'nün Moskova'ya meydan okuma hazırlığı, bölgesel güç dengesinde bir değişime işaret ediyor. Azerbaycan, daha bağımsız bir aktör olarak konumunu sağlamlaştırıyor” değerlendirmesinde bulundu.

Şarku’l Avsat’ın elde ettiği bilgilere göre Rus gazeteleri ve önde gelen yazarlar, Bakü'nün “Ukrayna senaryosunu izlediğini”, yani “ilişkilerin koparılması, ortak temellerin zayıflatılması ve iki ülkenin askeri çatışmaya sürüklenmesi” yönünde hareket ettiği konusunda uyarıyor.