Ebu Acile’nin ‘serbest bırakılması’ çağrısı yapıldı

Ebu Acile’nin kabilesi Dibeybe’den Ebu Acile’nin serbst bırakılmasını istedi.

Ebu Acile. (Twitter)
Ebu Acile. (Twitter)
TT

Ebu Acile’nin ‘serbest bırakılması’ çağrısı yapıldı

Ebu Acile. (Twitter)
Ebu Acile. (Twitter)

Kaçırılan eski istihbarat görevlisi Tuğgeneral Ebu Acile Mesud’un da mensubu olduğu Libya Merayime kabilesi, Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki geçici Birlik Hükümeti’ne ‘kısıtlama veya koşul olmaksızın’, adının daha fazla Lockerbie davasına karışmaması için derhal müdahalede bulunma çağrısı yaptı.
Merayime kabilesi gençleri ve ileri gelenleri, Rigdalin şehrinden yaptıkları yazılı açıklamada, bu davanın arka planında kimliği belirsiz kişilerce kaçırılan Ebu Acile’nin serbest bırakılmasını istedi. Kaçıran tarafların ‘yasal ve ahlaki sorumlulukları’ üstlendiğini belirten ileri gelenler, kabile mensuplarından ve Libya halkından Ebu Acile’nin serbest bırakılması için çalışmalarını talep etti.
Yerel medya organları, Dibeybe’nin Başsavcı Sıddık es-Sur ile telefonla görüşerek, ‘kaçırma olayından ülkesinin batısındaki Misrata şehrinde bulunan ortak kuvvetin sorumlu olduğu’ konusunda kendisine bilgi verdiğine dair resmi olarak doğrulanmayan bilgiler yayınladı.
Diğer yandan Halid el-Mişri başkanlığındaki Devlet Yüksek Konseyi, Sıddık es-Sur’un başsavcılık makamına seçilmesiyle ilgili takip edilen prosedürlerin geçerliliğini savundu.
Konsey, eski Konsey Başkanı Abdurrahman Suveyhili de dahil olmak üzere konseyin dört üyesi tarafından Yüksek Mahkeme’ye yapılan itiraza cevaben Sur’un Yüksek Yargı Konseyi tarafından 14 üzerinden 12 oyla Başsavcı olarak seçildiğini, parlamentonun da onun seçilmesi için oy kullandığını ve Yüksek Konsey’ın dörde karşı 55 oy ve 25 çekimser oy ile uzlaşı sağladığını belirtti. Konsey, “Temel ilke, yargı kurumunu siyasi uyuşmazlık ve çatışmalara karıştırmamak ve kurumun bağımsızlığını korumaktır” ifadesini kullandı.
Savcılık yetkilileri ve temsilcileri, Suveyhili’nin Sur’a karşı yürüttüğü kampanyayı protesto etmek için Trablus ve Misrata’da gösteri düzenledi. Eylemciler, gösterilen devlet kurumlarını yiyip bitiren yolsuzlukla mücadele çabalarını hedef aldığını vurguladı.  
Temsilciler Meclisi üyeleri, Temsilciler Meclisi ile Devlet Yüksek Konseyi arasında Sirte’de bir toplantı yapılabileceğini dile getirdi. Yüksek Konsey üyeleri, Mişri’nin Dibeybe hükümetinin müdahalesinden uzak bir şekilde şehirde konsey üyeleri için bir oturum düzenlemeyi düşündüğünü kaydetti.  

Anayasa görüşmeleri sürüyor
Mişri’nin ikinci yardımcısı Ömer Bouşah geçen cumartesi akşamı başkent Trablus’ta Fransa Büyükelçisi Mustafa Mahrac ile anayasal kurala ilişkin son gelişmeleri ve  onaylanan başlıkları görüştü. Devlet Yüksek Konseyi tarafından yapılan açıklamada Mahrac’ın ‘Fransa’nın seçim sürecine doğru ilerlemek amacıyla anayasal kuralı ve seçim yasalarını tamamlamak için gereken fikir birliğine varmaya yönelik siyasi çözüm çabalarına verdiği desteği’ aktardı.
Aynı şekilde Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih de el-Kubba şehrindeki yeni Libya Merkez Bankası’nın başkan yardımcısı Marei el-Barasi ile bankacılık gelişmelerini ve iş akışını ele aldı.
Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi ise 27 Kasım’da başkent Trablus’ta İngiltere’nin Trablus Büyükelçisi Caroline Hurndall ile yaptığı görüşmede şunları söyledi:
“Konsey, seçimler düzenlemeye istekli. Libya halkının istikrar arzusuna yanıt olarak seçimlere giden açık bir yol sağlamak için uzlaşıya dayalı anayasal çerçevelere ulaşma çabalarını destekliyor.”
Menfi’nin ofisi tarafından yapılan yazılı açıklamaya göre Caroline Hurndall, ülkesinin ulusal uzlaşı konusunu başarıya ulaştırarak istikrarı sağlamaya çalışan Başkanlık Konseyi’ni desteklemeye devam ettiğini söyledi.
Diğer yandan Dibeybe, 27 Kasım’da Almanya’nın Trablus Büyükelçisi Michael Ohnmacht ile ‘seçimlerin uluslararası düzeyde desteklenmesi, Almanya’nın bu husustaki rolü, Dördüncü Almanya- Libya Ekonomik Forumu’nu düzenlemek için koordinasyon’ meselelerini görüştü.
Dibeybe, Savunma Bakanı olarak Misrata’daki Hava Savunma Koleji’ne yaptığı saha ziyareti sırasında, ‘teknik gelişmeler doğrultusunda ve askeri alanda her seviyede eğitim gören öğrencilerin ihtiyaçlarının karşılanması’ da dahil, tüm askeri kurumlarda eğitim seviyesini yükseltmek için gerekli yetenekleri sağlamayı amaçladığını belirtmişti. Dibeybe ayrıca hükümetin, ‘üniversite öğrencilerine benzer şekilde askeri kolejlerdeki seçkin öğrenciler için bursları onaylamayı’ düşündüğüne dikkat çekti.
Dibeybe hükümetindeki Yerel Yönetim Bakanlığı, Uluslararası Kızılhaç Komitesi’ni Libya’daki misyonu aracılığıyla ‘ulusal güvenliği etkileyen aşırılıklara’ karışmakla suçladı. 
Bu çerçevede yerel basına sızan bir karara göre belediyelerin ‘Cumhurbaşkanlığı İç Güvenlik Servisi Başkanı Lütfi el-Hariri’nin tavsiyesine cevaben’ bu misyonla herhangi bir sıfatla iş yapmasını yasakladı. Kendileriyle iletişim kurma girişimlerine rağmen Kızılhaç Komitesi’nden veya Libya’daki heyetinden bu suçlamalarla ilgili herhangi bir açıklama yapılmadı.



İsrail, önde gelen Hamas liderlerinden Raid Saad'a suikast düzenledi

Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
TT

İsrail, önde gelen Hamas liderlerinden Raid Saad'a suikast düzenledi

Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)

İsrail Times gazetesine göre, İsrailli bir yetkili bugün, Hamas'ın üst düzey lideri Raid Saad'ın Gazze şehrinde düzenlenen bir hava saldırısında öldürüldüğünü doğruladı. Bu da İsrail'in ateşkes anlaşmasını ihlal etmesi anlamına geliyor.

Alman Basın Ajansı'na (DPA) göre görgü tanıkları ve sağlık kaynakları bugün, Gazze şehrinin güneybatısındaki Raşid Caddesi üzerindeki Nablusi kavşağı yakınlarında bir araca düzenlenen İsrail hava saldırısında dört Filistinlinin öldüğünü ve birçok kişinin de yaralandığını bildirdi.

Görgü tanıkları, İsrail uçağının Nablusi Meydanı yakınlarında bir araca birkaç füze ateşlediğini, aracı imha ettiğini ve can kayıplarına yol açtığını söyledi. Ambulans ekipleri, ölü ve yaralıları hastanelere taşımak için acilen olay yerine gitti.

İsrail askeri sözcüsü Avichay Adraee ise yaptığı açıklamada, ordu ve Şin Bet'in (İsrail Güvenlik Teşkilatı) Gazze Şehrinde üst düzey bir Hamas komutanını hedef alan bir saldırı düzenlediğini ve onu son zamanlarda hareket için silah üretimi ve yeniden yapılanma çalışmaları yapmakla suçladığını belirtti.

İsrail Ordu Radyosu, saldrırının hedefinin, İzzeddin el-Haddad'dan sonra "Hamas'ın ikinci adamı" ve askeri üretim dosyasından sorumlu kişi olarak tanımladığı Raid Saad olduğunu bildirdi. İsrail'in bugünkü operasyonu gerçekleştirmeden önce son haftalarda kendisine birkaç kez suikast girişiminde bulunduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat’ın İbranice yayın yapan Ynet internet sitesinden aktardığına göre Raid Saad Hamas'ın askeri kanadı olan Kassam Tugayları'nın liderlerinden biri.

Hamas'tan hava saldırısının hedefinin kimliğiyle ilgili resmi bir açıklama yapılmadı.

Axios haber sitesi, İsrail'in saldırıdan önce Amerika Birleşik Devletleri'ni önceden bilgilendirmediğini ifade etti.


Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
TT

Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)

Macid Kıyali

Suriye’de Beşşar Esed rejiminin düşmesinin ardından geçiş dönemi liderliği ile muhalifleri arasında yaşanan iç çatışma, siyasi sistemin niteliği, özellikle de merkeziyetçilik mi yoksa ademi merkeziyetçilik mi, merkezi bir devlet mi yoksa federal bir devlet mi tartışmaları üzerine yoğunlaşıyor.

Bu konu meşru olmasına rağmen, tartışmaya katkı sağlamak amacıyla bazı temel gözlemler aşağıda sunuyorum.

İlk gözleme göre ademi merkeziyetçilik ya da federalizm meselesini gündeme getirmek, bu konuda kutuplaşmanın temel nedeninin Suriye’deki iç çatışmada kimlik, etnik, mezhepsel ve bölgesel özelliklerin baskın olması olduğu gerçeğini görmeyi zorlaştırdı.

Çatışmanın önde gelen tarafları, siyasi veya sınıfsal güçleri ya da tarafları temsil etmekten ziyade kimlik temelli yahut mezhepsel, etnik ve bölgesel kimliği vurgulayan taraflar olduklarından, bu konunun siyasi niteliği göz ardı ediliyor.

Dikkati çeken ikinci gözleme göre ise federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet için mücadele eden güçler, bunu demokrasi meselesinden daha öncelikli tutuyorlar. Bunun nedeni, söz konusu güçlerin (SDG, Suveyda'daki Hicri Hareketi ve kıyı şeridinde Esed rejiminin çöküşünden etkilenen güçler) demokratik olmayan güçler olmaları. Prensipte pozisyonları, politikaları ve tercihleri ve temsil ettiklerini iddia ettikleri gruplarla olan ilişkileri göz önüne alındığında bu güçlerin Esed rejimi altında kendilerini ifade etmedikleri ve bu konuyu bu kadar yoğun bir şekilde gündeme getirmedikleri unutulmamalı.

Üçüncü ve belki de en önemli gözleme göre federal bir devlette kimlik statüsü konusundaki çatışmaya öncelik verilmesi, devletin kurulması ve vatandaşlık taleplerini ya gölgeliyor ya da ön plana çıkarıyor. Bunların, 54 yıllık Esed döneminde eksik olan iki temel unsur olduğu ve özellikle mevcut koşullarda, yani devletin kurumlar ve hukuk devleti olarak yeniden kurulması ve vatandaşların güçlendirilmesi, böylece Suriyelilerin gerçek anlamda özgür ve eşit vatandaşlar olarak bir halk haline gelmeleri için ülke genelinde Suriyelilerin en çok ihtiyaç duyduğu unsurlar olduğu unutulmamalı.

Bu yüzden iki temel sorunla karşı karşıyayız. Bunlardan birincisi, artık var olmayan Esed rejiminin Suriye'nin birliğini zayıflatıp bozmayı başarması, Suriyelileri mezhep, din, etnik köken, bölge ve aşiret aidiyetlerine göre sınıflandırması ve ‘böl ve yönet’ politikası uyarınca onları birbirlerine düşürmesinden kaynaklanıyor.

İkinci sorun, Suriyelilerin kendi koşullarını kontrol edememeleri. Bu durum, Suriye’nin geleceğinin, Suriye halkının aleyhine, uluslararası güçlerin, özellikle ABD ve bölgesel tarafların meselesi haline gelmesine neden oldu. Bu durum, kimlik çatışmaları, özellikle de silahlı çatışma veya silahlı milisler şeklinde ortaya çıkan çatışmalar için de geçerli.

Federalizm, bir ülkeyi bölmek değil, aksine ülkenin birliğini organize etmek ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevre bölgelere müdahale etmesini önlemek için daha uygun bir yöntem. Böylelikle karşılıklı güven temelinde hükümete daha geniş katılım sağlanır.

Suriye geçiş dönemi yönetimi ve Suriye muhalefetinin geri kalanı, gelecekteki siyasi sistemin nasıl olacağı ve otoriterliğin ve marjinalleşmenin geri dönüşünü önlemeye katkıda bulunanlar da dahil olmak üzere yeni konsensüsler oluşturmak için neyin uygun olduğu konusunda kafa karışıklığı ya da netlik sağlanamaması ortaya çıkan federalizm ve ademi merkeziyetçilik konusundaki tartışmalardan sorumlu.

Aslında, yeni yönetime bağlı olanlar ve geleneksel Suriye muhalefeti tarafından federalizmin reddedilmesinin sebebi, aceleci davranışlar, duygusal ve milliyetçi coşku ve önyargılar.

Söz konusu tartışmayı kapatmak yerine açmalı, tüm soruları sormalı. Çünkü Suriye’nin geleceği tartışmaya açık. Tüm Suriyeliler bu tartışmayla ilgileniyor ve bu konuda cevaplar bulmaya katkıda bulunuyor.

Daha spesifik olarak, federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet tartışmasıyla ilgili olarak, federalizmin herhangi bir ülkenin bölünmesi anlamına gelmediği, aksine birliğin daha uygun bir şekilde örgütlenmesi ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevreyi kötü yönde etkilemesini önlemek için, karşılıklı güvene dayalı yönetişime daha geniş katılımı garanti eden bir sistem olduğunun anlaşılması gerekiyor.

Toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlik çözümleri getirilemedi. Çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyaya, topluma, egemenliğe ve devlete sadece bölünmeler getirir.

Tüm bunlar bölünmek değil, federalizm gücün paylaşılması anlamına gelir. Dışişleri, savunma ve genel ekonomi yönetimi gibi devlet egemenliği ile ilgili konularda merkezileşme söz konusu. Bunların tümü birleşik parlamento ve merkezi hükümetin sorumluluğunda. Öte yandan iç güvenlik, eğitim, sağlık ve yerel kalkınma konularının yönetimi eyaletlerin veya yerel yönetimlerin yetki alanına girer.

Burada bazılarının endişelerini hafifletebilecek en önemli nokta, federalizmin etnik köken/milliyet veya din/mezhep yerine coğrafyaya dayalı olmasıdır. Çünkü herhangi bir kimlik meselesi, demokratik karakterini zayıflatır ve eşit vatandaşlık haklarının ve vatandaşların devletinin güçlenmesini engeller. Tıpkı Lübnan'da ve Irak'ta olduğu gibi.

Elbette, birçok alanda idari meselelerle ilgili olan ademi merkeziyetçi bir devleti, anayasaya göre yetkileri paylaşan federal bir devletle karıştırmak bir sorundur. Şarku'l Avsat'ın al Majalla'dan aktardığı analize göre federal devleti ayrılıkçı bir devlet olarak görmek de bir tür karışıklık veya yanılgı olarak adlandırılabilir, ancak bu doğru değil, çünkü merkezi devletler, yönetim, temsil ve kaynak dağıtımında esnekliğe sahip federal devletlere göre ayrılmaya çok daha yatkındır, zira günümüzün en büyük, en güçlü ve en zengin devletleri federal devletlerdir.

Bu yüzden herhangi bir kimlik grubuyla anlaşmazlık, kavramların karışmasına veya çarpıtılmasına yol açmamalı. Örneğin, İsrail'in siyasi sistem olarak demokrasiyi benimsemesi, demokrasiye karşı düşmanlığı teşvik etmemeli. Ayrıca, belirli bir önermeye elverişli olmayan koşullar olduğunu gözlemlememiz, bu kavramın tartışmaya açılmaması, geliştirilmemesi ve belirli bir ülkede devlet kurulması için ulusal birliği oluşturmaya hizmet eden bağlamlara yerleştirilmemesi gerektiği anlamına gelmez.

Son olarak, bu alanda, özellikle Suriye bağlamında, dikkate alınması gereken iki konu var. Öncelikle ülkenin toprakları üzerinde devlet egemenliğinden söz edilmesi için bunun halkın birliği gerçeğine dayanması gerekiyor. İkinci olarak ise toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlikle ilgili bir çözüm bulunmuyor, çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyanın, toplumun, egemenliğin ve devletin bölünmesine yol açar.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli al Majalla dergisinden çevrilmiştir


Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

 Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
TT

Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

 Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)

Suriye güvenlik kaynakları bugün, Suriye güvenlik güçleri ile ABD kuvvetlerinin, ülkenin orta kesimindeki Tedmür kentinde ortak devriye sırasında silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Suriye resmi haber ajansı SANA’ya konuşan bir güvenlik kaynağı, saldırıda Suriye güvenlik güçlerinden iki kişinin ve bazı ABD askerlerinin yaralandığını, saldırıyı gerçekleştiren kişinin ise öldürüldüğünü açıkladı.

Kaynak, olayın ardından ABD’ye ait helikopterlerin yaralıları et-Tanf Üssü’ne tahliye ettiğini belirterek, saldırının nedenleri ve koşullarına ilişkin henüz bilgi bulunmadığını ifade etti.

Olay nedeniyle Deyrizor-Şam uluslararası kara yolunda trafiğin geçici olarak durdurulduğu, bölge semalarında ise yoğun hava hareketliliği yaşandığı kaydedildi.