Yeni araştırma, Kovid hatırlatma dozlarının sınırlı koruma sağladığını gösterdi

Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi (CDC), 18 yaş ve üzeri bağışıklık sistemi baskılanmamış kişilere ait 360 binden fazla sağlık kaydını analiz etti

Kovid'e karşı daha geniş koruma sağlaması için orijinal virüsü ve yeni Omicron varyantını birleştiren güncellenmiş aşılara "iki değerlikli aşı" adı veriliyor (Pixabay)
Kovid'e karşı daha geniş koruma sağlaması için orijinal virüsü ve yeni Omicron varyantını birleştiren güncellenmiş aşılara "iki değerlikli aşı" adı veriliyor (Pixabay)
TT

Yeni araştırma, Kovid hatırlatma dozlarının sınırlı koruma sağladığını gösterdi

Kovid'e karşı daha geniş koruma sağlaması için orijinal virüsü ve yeni Omicron varyantını birleştiren güncellenmiş aşılara "iki değerlikli aşı" adı veriliyor (Pixabay)
Kovid'e karşı daha geniş koruma sağlaması için orijinal virüsü ve yeni Omicron varyantını birleştiren güncellenmiş aşılara "iki değerlikli aşı" adı veriliyor (Pixabay)

Yeni bir araştırma, yeni Kovid-19 hatırlatma dozlarının alt varyantlara karşı sınırlı koruma sağladığını ortaya koydu.
The Independent'ta yer alan habere göre çalışma, hem orijinal Kovid-19 virüsüne hem de yeni Omicron varyantlarına karşı koruma sağlayan iki değerlikli hatırlatma dozlarının, normal tek değerlikli hatırlatma dozlarından yalnızca biraz daha fazla koruma sağladığını gösterdi.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), 14 Eylül ve 11 Kasım arasında yeni hatırlatma dozlarını alan, bağışıklık sistemi baskılanmamış 18 yaş ve üzeri kişilere ait 360 binden fazla sağlık kaydını analiz etti. Bunun sonucunda dozların semptomatik enfeksiyonların yüzde 40 ila 60'ına karşı koruma sağladığı tespit edildi.
CDC'de görev alan epidemiyolog Dr. Ruth Link-Gelles, CNN'e yaptığı açıklamada, "Bu koruma yüzde 100 değil ama yine de bir şeydir" diye konuştu.
Link-Gelles, hatırlatma dozlarının yüzde 90 ila 100 oranındaki koruma başarısının 2020'de ilk kez piyasaya sürüldüklerinde görüldüğünü, daha sonra Delta varyantına karşı yüzde 70'e ve nihayetinde Omicron'a karşı yüzde 50'ye düştüğünü belirtti.
Epidemiyolog, "Bence burada gördüğümüz şey, iki değerlikli aşının gerçekten de geçmişteki hatırlatma dozlarından hemen sonra görebileceğimiz türden bir etkinliği size geri getirdiği. Ve bu harika bir şey. Biz de bu noktaya ulaşmasını istiyorduk" diye ekledi.
Ölüme ve hastaneye yatışa karşı korumaya ilişkin çalışma sonuçları henüz açıklanmadı.
Öte yandan, Link-Geller, maske ve sosyal mesafenin geçmişte kalmadığını, Kovid enfeksiyonlarından korunmada daha iyi sonuçlar elde etmek için güncel aşılarla birlikte kullanılabileceğini söyledi.
CNN'e yaptığı açıklamada bilim insanı, "Özellikle de seyahat etme, yaşlı akrabalarınızla ve savunmasız insanlarla vakit geçirme olasılığınızın yüksek olduğu tatillere girerken..." diye ekledi.
"Bence enfeksiyondan ve dolayısıyla virüsü sevdiklerinize bulaştırmaktan bir miktar korunmak, hiç korunmamaktan daha iyidir."
Bir önceki dozdan çok az koruma kaldığı takdirde, iki değerlikli hatırlatma dozlarının son aşıdan 8 ay sonra sağlamaya devam ettiği koruma oranının yüzde 56 olduğu da tespit edildi.
Öte yandan, son aşı dozunu iki değerlikli hatırlatma dozlarından iki ila üç ay önce almış olan 18 ila 49 yaşındaki kişilerde koruma oranı yalnızca yüzde 30, 65 yaş ve üzeri kişilerde ise yalnızca yüzde 28'di.
CNN'in aktardığına göre, ABD'de yaşayanların yalnızca yüzde 11'i BA.4 ve BA.5 adlı Omicron alt varyantlarına karşı hatırlatma dozu aldı.
 



Uzmanlar anlattı: Yeni yıl kararlarını uygulamak için ne yapmalısınız?

Uzmanlar yeni yıl hedeflerini belirlerken gerçekçi davranmayı tavsiye ediyor (Pexels)
Uzmanlar yeni yıl hedeflerini belirlerken gerçekçi davranmayı tavsiye ediyor (Pexels)
TT

Uzmanlar anlattı: Yeni yıl kararlarını uygulamak için ne yapmalısınız?

Uzmanlar yeni yıl hedeflerini belirlerken gerçekçi davranmayı tavsiye ediyor (Pexels)
Uzmanlar yeni yıl hedeflerini belirlerken gerçekçi davranmayı tavsiye ediyor (Pexels)

Yeni bir yıla girerken pek çok kişi 1 Ocak'ı hedeflerine giden yolun başlangıç noktası olarak belirliyor.

Kilo vermek, para biriktirmek, egzersiz yapmak, daha çok kitap okumak gibi çeşit çeşit yeni yıl hedefleri bu günlerde epey heyecan yaratabiliyor.

Ancak çoğu kişi ocak ayının sonunu bile görmeden bu çabalarından vazgeçip diğer yılın son haftalarına kadar bir kenara bırakıyor. 

Elbette bu vazgeçişlerin türlü sebebi olsa da uzmanlar yeni yıl kararlarını uygulamak için ne yapılabileceğine veya başarısızlığa uğrayınca nasıl tepki verilebileceğine dair önerilerini paylaşıyor.

Londra Üniversitesi'nin pazarlama bölümünden Janina Steinmetz, Conversation için kaleme aldığı yazıda başarısızlıklara bizim ve çevremizdekilerin nasıl yaklaştığının önemli olduğuna dikkat çekiyor.

Steinmetz yeni yıl kararlarından, başarısızlıkları daha anlaşılır kılacak ve devam etme motivasyonunu koruyacak şekilde bahsetmek gerektiğini söylüyor.

Örneğin bu hedeflerin gerçekleştirilememesi zaman veya para eksikliğinden kaynaklıyor olabilir. 

Steinmetz'in 2023 tarihli bir araştırmasına göre zamandan çok para eksikliğine odaklanmak daha pozitif bir bakış sunabilir. 

Bu çalışmadaki katılımcılar bu iki sebepten biri nedeniyle başarısızlık yaşayan kişiler hakkında hikayeler okumuştu. Katılımcıların çoğu, başarısızlığı para eksikliğinden kaynaklanan kişinin ileride daha fazla özdenetime sahip olacağını ve hedeflerine ulaşmada daha güvenilir olacağını düşünmüştü.

Steinmetz şöyle açıklıyor:

Bu etki, para eksikliğinin çok kolay kontrol edilemeyen bir şey olarak görülmesinden kaynaklanıyor;  yani başarısızlık bu nedenle yaşandıysa, kişinin bu konuda yapabileceği çok az şey vardı.

Araştırmacı zaman konusundaysa pasif bir tutum sergilemeye karşı uyarıyor. 

Bu yıl ekimde yayımlanan bir çalışmada kişinin, "zaman sahibi olmak" yerine "zaman yaratmak"tan bahsederek kontrol duygusunu geri kazanabileceği gösterilmişti.

Steinmetz bu sayede kişinin yoğun programını yönetebileceğini söyleyerek ekliyor:

Örneğin egzersize zaman ayırmadığınızı söylerseniz bu, gelecekte isterseniz zaman ayırabileceğiniz anlamına gelir.

Araştırmacı ayrıca yapılan aktivitelerden keyif almanın da önemli olduğunu, pek çok kişinin fazla iddialı hedefler koyduğu için yeni yıl kararlarına sadık kalamadığını belirtiyor.

Eski bir pratisyen hekim olan özgüven koçu Dr. Claire Kaye de yeni yıl hedeflerinde gerçekçi davranmanın önemine dikkat çekiyor.

Genellikle belirsiz, gerçek dışı veya çok geniş kapsamlı oldukları için hedeflere ulaşılamadığını ifade ediyor.

Hedefleri "sabit bir noktadan ziyade yön ve deneyime odaklanarak" yazmayı öneren Kaye ekliyor:

Sadece neden kaçmak istediğinizi değil, neyi istediğinizi anladığınızda değişim çok daha sürdürülebilir hale gelir.

Örneğin zayıflama hedefinin "Vücudumda daha enerjik ve rahat hissetmek ve bana bu şekilde hissettirecek şeyleri anlamak istiyorum" şeklinde düşünülmesini öneriyor.

Psikolog Kimberley Wilson da "her zaman" veya "asla" gibi ifadelerden kaçınmak gerektiğini vurguluyor.

BBC'ye konuşan Wilson, insanların bir kere plana uymadığında bütün hedefi çöpe atabildiğini söylüyor.

Ancak bunun yerine kişinin kendini bu tür başarısızlıklara hazırlaması uzun vadeli fayda sağlayabilir. 

Wilson insanların planlarını, "en iyi hallerine" göre oluşturduğunu belirterek ekliyor:

Geç saatlere kadar ayakta kalmaya veya işte zor bir gün geçirmeye hazırlıklı değiller ve o noktada uygulamaya koyacak bir planları yok.

Bu türden günleri sürecin parçası olarak kabul etmek gerektiğini çünkü azim göstermenin, mükemmellikten daha önemli olduğunu söylüyor.

Uzmanlar böyle durumlarda başlamak için sonraki haftayı, ayı veya yılı beklemek yerine her yeni günü taze bir başlangıç saymayı öneriyor.

Independent Türkçe, Conversation, BBC, Journal of Marketing Research, European Journal of Social Psychology


Üç yeni bölümle dönen Stranger Things yine zirvede

Stranger Things'in sevilen karakterleri Dustin (solda) ve Steve'in (sağda) "Ölürsen, ben de ölürüm" sözleri şimdiden diziye damga vuran unutulmaz replikler arasına girdi (Netflix)
Stranger Things'in sevilen karakterleri Dustin (solda) ve Steve'in (sağda) "Ölürsen, ben de ölürüm" sözleri şimdiden diziye damga vuran unutulmaz replikler arasına girdi (Netflix)
TT

Üç yeni bölümle dönen Stranger Things yine zirvede

Stranger Things'in sevilen karakterleri Dustin (solda) ve Steve'in (sağda) "Ölürsen, ben de ölürüm" sözleri şimdiden diziye damga vuran unutulmaz replikler arasına girdi (Netflix)
Stranger Things'in sevilen karakterleri Dustin (solda) ve Steve'in (sağda) "Ölürsen, ben de ölürüm" sözleri şimdiden diziye damga vuran unutulmaz replikler arasına girdi (Netflix)

Stranger Things'in final sezonu, geçen hafta Netflix'te yine başrolü kaptı. 

1980'lerde hayali bir Amerikan kasabasında yaşanan paranormal olayları konu alan fenomen bilimkurgu, 22-28 Aralık haftasında 34,5 milyon izlenmeyle platformun haftalık en çok seyredilen İngilizce diziler listesinde yeniden bir numaraya yükseldi.

Bu sıçramanın başlıca nedeni, 25 Aralık'ta (Türkiye'de 26 Aralık'a bağlanan gece) yayımlanan üç yeni bölüm oldu. Önceki hafta Birinci Kısım tek başına 8,2 milyon izlenmeye ulaşmıştı. 

Şimdiden tüm zamanların en popüler 4. yapımı

5. sezon, kasımda ilk bölümlerin yayımlanmasından bu yana toplamda 137,1 milyon izlenmeye ulaştı. Bu performans, sezonu şimdiden Netflix'in tüm zamanların en popüler İngilizce dizi sezonları arasında 4. sıraya taşıyor. Ancak platform, final bölümünün de yayımlanmasını beklediği için 5. sezonu "tüm zamanlar" listesine henüz resmen dahil etmiyor.

Sezon finali 1 Ocak'ta Türkiye saatiyle 04.00'te izleyiciyle buluşacak. Finalin ardından, listeleme için geçerli 91 günlük izlenme sayacı da başlayacak.

12 Emmy ödüllü dizinin yaratıcılarından Ross Duffer, bilimkurgu dizisinin finalini, yılbaşı gecesi ABD ve Kanada'daki sinemalarda izlemek için 1,1 milyon kişinin bilet aldığını ve tüm seansların dolduğunu açıklamıştı.

Ekran hayatına 2016'da başlayan dizinin önceki sezonları da haftalık listede yer alıyor: İlk sezon 5. sırada yer alırken 4. sezon ise 4,1 milyon izlenmeyle kendine 6. basamakta yer buluyor. Dizinin üçüncü sezonu sıralamada 8 numarada. İkinci sezon ise 9. sırada konumlandı.

ABD ekonomisine 1,4 milyar dolar katkı

Final bölümü, yayın devinin bugüne kadarki en önemli yatırımlarından birini de noktalamış olacak. Variety'nin özel haberine göre Stranger Things, kısa süre önce 1,2 milyar izlenmeyi aştı ve ABD ekonomisine 1,4 milyar doların üzerinde katkı sağladı. 

Haftanın ikincisi ise 13,3 milyon izlenmeyle platformun popüler romantik komedisi Emily in Paris'in 5. sezonu oldu. Bu rakam, dizinin ilk hafta performansıyla neredeyse aynı seviyede.

Independent Türkçe, Deadline, Variety


İspanyol yönetmenler seçti: 21. yüzyılın en iyi filmleri

Mulholland Çıkmazı, büyük umutlarla Hollywood'a gelen genç bir aktrisin, geçmişini hatırlamayan gizemli bir kadınla olan ilişkisini merkezine alıyor (Universal Pictures)
Mulholland Çıkmazı, büyük umutlarla Hollywood'a gelen genç bir aktrisin, geçmişini hatırlamayan gizemli bir kadınla olan ilişkisini merkezine alıyor (Universal Pictures)
TT

İspanyol yönetmenler seçti: 21. yüzyılın en iyi filmleri

Mulholland Çıkmazı, büyük umutlarla Hollywood'a gelen genç bir aktrisin, geçmişini hatırlamayan gizemli bir kadınla olan ilişkisini merkezine alıyor (Universal Pictures)
Mulholland Çıkmazı, büyük umutlarla Hollywood'a gelen genç bir aktrisin, geçmişini hatırlamayan gizemli bir kadınla olan ilişkisini merkezine alıyor (Universal Pictures)

İspanyol gazetesi El Diario, ülkenin önde gelen yönetmenlere 21. yüzyılın en iyi filmlerini sordu. 

Pedro Almodóvar, Carla Simón, Oliver Laxe ve Alejandro Amenábar'ın da aralarında bulunduğu toplam 56 sinemacıdan, son 25 yılda kendilerini en çok etkileyen 10 filmi seçmeleri istendi. Oyların bir araya getirilmesiyle, en çok anılan 25 filmden oluşan bir liste çıkarıldı.

Anket, New York Times'ın (NYT) yakın zamanda yayımladığı "21. yüzyılın en iyileri" listesiyle aynı sorudan yola çıktı. Ancak iki listenin zirvesi aynı yere bakmıyor: NYT'de birinci olan Bong Joon-ho imzalı Parazit (Gisaengchung), İspanyol yönetmenlerin ilk 25'ine giremedi. 

El Diario'nun listesinde ise ilk sıraya David Lynch'in 2001 yapımı başyapıtı Mulholland Çıkmazı (Mulholland Drive) yerleşirken, onu Wong Kar-wai imzalı Aşk Zamanı (Fa yeung nin wah) izledi. 

Bu yüzyılın modern klasikleri arasında gösterilen Ay Işığı (Moonlight), Kapan (Get Out), Kan Dökülecek (There Will Be Blood), Sosyal Ağ (The Social Network), İhtiyarlara Yer Yok (No Country for Old Men) ve Mad Max: Fury Road gibi yapımların da ilk 25'te yer almaması dikkat çekti.

Listede dikkat çeken bir başka detay da Almodóvar'ın, nihai seçkiye giren tek İspanyol yönetmen olması. Üstelik iki filmle listede yer alıyor: 2002 tarihli Konuş Onunla (Hable con Ella) 8. sıraya, Penélope Cruz'un başrolde yer aldığı Dönüş (Volver) ise 18. sıraya yerleşti. 

El Diario, Almodóvar'ın kendi seçkisinde Phantom Thread, Beni Adınla Çağır (Call Me by Your Name) ve Bir Düşüşün Anatomisi (Anatomie d'une Chute) gibi yeni dönem filmlerinin yanı sıra Abbas Kiarostami'nin 10'u (Deh) ve Lucrecia Martel imzalı Bataklık (La Ciénaga) gibi daha "klasikleşmiş" örneklerin de bulunduğunu aktarıyor. 

El Diario, son 25 yıla odaklanan başka derlemeler de yayımlıyor: 91 müzik uzmanının oylarıyla hazırlanan "21. yüzyılın en iyi albümleri" ve 21 İspanyol kitabevinin seçtiği "21. yüzyılın en iyi kitapları" listeleri de daha önce okurla paylaşılmıştı.
El Diario'ya göre 21. yüzyılın en iyi 25 filmi

1. Mulholland Çıkmazı (Mulholland Drive / David Lynch)
2. Aşk Zamanı (Fa yeung nin wah / Wong Kar-wai)
3. Bataklık (La Ciénaga / Lucrecia Martel)
4. Piyanist (La pianiste / Michael Haneke)
5. Bir Ayrılık (Jodaeiye Nader az Simin / Asghar Farhadi)
6. Toplayıcılar (Les glaneurs et la glaneuse The / Agnès Varda)
7. Aşk (Amour / Michael Haneke)
8. Konuş Onunla (Hable con Ella / Pedro Almodóvar)
9. Derinin Altında (Under the Skin / Jonathan Glazer)
10. Alev Almış Bir Genç Kızın Portresi (Portrait de la jeune fille en feu / Céline Sciamma)
11. Toni Erdmann (Maren Ade)
12. Ruhların Kaçışı (Sen to Chihiro no kamikakushi / Hayao Miyazaki)
13. Yeraltı Peygamberi (Un prophète / Jacques Audiard)
14. Sil Baştan (Eternal Sunshine of the Spotless Mind / Michel Gondry)
15. İlgi Alanı (The Zone of Interest / Jonathan Glazer)
16. Küçük Anne (Petite Maman / Céline Sciamma)
17. Amcam önceki hayatlarını hatırlıyor (Loong Boonmee raleuk chat / Apichatpong Weerasethakul)
18. Dönüş (Volver / Pedro Almodóvar)
19. Mucizeler (Le meraviglie / Alice Rohrwacher)
20. Torino Atı (A torinói ló / Béla Tarr)
21. Yi Yi (Edward Yang)
22. 4 Ay, 3 Hafta, 2 Gün (4 luni, 3 saptamâni si 2 zile / Cristi Mungiu)
23. Phantom Thread (Paul Thomas Anderson)
24. Karalık Armoniler (Werckmeister Harmóniák / Bela Tarr)
25. Beyaz Bant (Das weiße Band / Michael Haneke)

Independent Türkçe, World od Reel, El Diario