Dünyanın en büyük aktif yanardağı Mauna Loa 38 yıl sonra harekete geçti

Mauna Loa yanardağı tarafından püskürtülen lavlar (AFP)
Mauna Loa yanardağı tarafından püskürtülen lavlar (AFP)
TT

Dünyanın en büyük aktif yanardağı Mauna Loa 38 yıl sonra harekete geçti

Mauna Loa yanardağı tarafından püskürtülen lavlar (AFP)
Mauna Loa yanardağı tarafından püskürtülen lavlar (AFP)

ABD’nin Hawaii adasında bulunan dünyanın en büyük aktif yanardağı olan Mauna Loa yaklaşık 40 yıllık sessizliğinin ardından Pazartesi günü yeniden uyandı.
Amerikan Jeofizik Enstitüsü tarafında yayınlanan uyarıya göre, Mauna Loa’da yaşanan patlamalar Pazar günü gece yarısı başladı.
Enstitü, yanardağın hala kraterinden lav püskürttüğünü, ancak sorunun ‘şu anda yerleşim bölgeleri için herhangi bir tehdit’ oluşturmadığını belirtti. Yetkililer herhangi bir tahliye emri vermedi. Ancak önlem olarak bazı yollar kapatıldı.
Enstitü, magmanın yeraltında daha kolay ilerlemesine izin vererek, patlamanın yarık alanına doğru ilerlediğine dair hiçbir belirti olmadığına dikkati çekti.
Enstitü ayrıca Pazar günü yayınladığı ilk uyarıda, Mauna Loa yanardağında yaşanan patlamanın erken aşamalarının hızla gelişebileceği, lav akışının rotasının ve ilerleyişinin hızla değişebileceği konusunda uyarıda bulundu.
ABD’li meteorologlarda yanardağın çevresinde volkanik kül uyarıda bulundu. Bu durumun, bölge sakinlerinin solunum güçlüğü çekmesine, motorların veya elektronik sistemlerin çalışmasında aksamalar yaşanmasına neden olabileceğini belirtildi.
Pasifik takımadalarının en büyüğü olan Hawaii adasında yer alan Mauna Loa 4 bin 169 metre yüksekliğindedir. Volkan, 1843’ten bu yana sonuncusu 1984’te olmak üzere 33 kez patladı.



Tahran, Washington ile müzakerelerinde "denklik" arıyor

Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
TT

Tahran, Washington ile müzakerelerinde "denklik" arıyor

Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)

İran, ABD ile nükleer programı konusunda yapılacak müzakerelerin kaderini tahmin etmeyi reddetti, ancak diyaloğun "eşitlik ortamında ve dayatmalardan uzak" yürütülmesinin önemini vurguladı.

Bu tavır, İsrail'in Kızıldeniz'de Husilerle ateşkes anlaşmasına rağmen İran'a karşı gerginliği artırdığı ve uluslararası alanda askeri gerginliğin tırmanacağı yönündeki endişelerin yaşandığı bir dönemde alındı.

İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Ekber Ahmediyan, gelecekteki müzakerelerin sonucunun "öngörülemez" ve ABD'nin davranışlarına ve müzakere koşullarına bağlı olduğunu vurguladı.

Devrim Muhafızları'na bağlı Tasnim haber ajansı, Ahmediyan'ın, "Baskı ve tehdit altında doğrudan müzakereler mantıksız ve onursuzdur" dediğini aktardı. Ahmediyan ise "Eşit bir ortamda ve dayatmalardan uzak bir diyalog, akılcı ve onurlu bir yaklaşımdır" ifadesini kullandı.

Ahmediyan, "İran'ın kırmızı çizgileri açık ve net"dedi ancak müzakerelerin seyri ve gelecekteki sonuçlarının "diğer tarafın, özellikle de ABD yönetiminin bu konuyu nasıl ele aldığına bağlı olduğunu" vurguladı.

ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance, Washington ile Husiler arasında Kızıldeniz'de seyrüsefer serbestisini de içeren ateşkesin açıklanmasının ardından, ülkesinin Tahran ile "İran'ın küresel ekonomiye yeniden entegrasyonunu içeren" bir anlaşmaya varacağını öngördü.

dcfgth
İran Dini Lideri Ali Hamaney ve ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Vance, dün yaptığı basın açıklamasında, "İran sivil amaçlı nükleer enerjiye sahip olabilir, ancak nükleer silah elde edemez" ifadesini kullanarak, iki ülke arasındaki görüşmelerin "şimdiye kadar iyi" gittiğini kaydetti.

New York Times gazetesi, İranlı yetkililerin, ülkelerinin Kızıldeniz saldırılarını durdurmak için Husiler üzerindeki nüfuzunu kullandığını söylediğini aktardı ve bunun, Washington ile Tahran arasında bir anlaşmanın yakın olduğunu gösterdiğini belirtti.

İran ordusu hazır

Son saatlerde İsrail tarafında gerilim arttı. Kızıldeniz ateşkesine yol açan anlaşmadan dışlandığını hisseden İsrail'in doğrudan bir çatışmaya doğru koştuğu görülüyor.

Şarku’l Avsat’ın İran'ın ISNA haber ajansından aktardığına göre İran Hava Kuvvetleri Komutanı, ajansa yaptığı açıklamada, hava kuvvetlerine ait tüm savaş uçaklarının mühimmat, teçhizat ve yerli üretim uzun menzilli füzelerle donatıldığını belirterek sert bir tavır sergiledi.

Tuğgeneral Hamid Vahidi, İran Hava Kuvvetleri'nin en üst düzeyde hazırlıklı ve Silahlı Kuvvetler Başkomutanı'nın emirlerini yerine getirmeye hazır olduğunu belirtti.

Rusya ve Çin daha sonra ortak açıklama yaparak, İran'ın nükleer programı konusunda gerginliğin tırmandırılmaması ve askeri eyleme başvurulmaması çağrısında bulundu.

İran petrolüne yaptırımlar

ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, İran'dan petrol satın aldıkları gerekçesiyle Washington'da özel bir Çin petrol rafinerisi ve Çin'deki liman işletmecilerine yaptırım uyguladı. ABD Hazine Bakanlığı, Hebei Xinhai Kimyasal Rafinerisi ve üç Çinli liman işletmecisi şirkete yaptırım uyguladı. Bu, Trump yönetiminin İran'ın ihracat gelirlerini kesme ve Tahran'a nükleer programını sınırlama anlaşması yapması yönündeki baskısını artırma çabalarını yoğunlaştırdığı bir dönemde hedef aldığı son bağımsız Çin rafinerisi oldu.