Tahran, BM'nin baskılarla ilgili soruşturma yapmasına tepki gösterdi

İran, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi'nin kararını protesto etmek için Almanya Büyükelçisi’ni Dışişleri Bakanlığı’na çağırdı.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani
TT

Tahran, BM'nin baskılarla ilgili soruşturma yapmasına tepki gösterdi

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani

Tahran, güvenlik ve askeri güçlerin rejim karşıtı protestoları bastırmak için uyguladığı baskıyı araştırmak üzere yakın zamanda kurulan Birleşmiş Milletler Bilgi Toplama Komisyonu ile her türlü iş birliğine kapıyı kapattı.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani pazartesi günü düzenlediği haftalık konferansta şu açıklamada bulundu:
“İran, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi tarafından kurulan siyasi komite ile iş birliği yapmayacak. Siyasi bir yaklaşıma dayanan ve araç olarak kullanılan bu karar doğrultusunda belirlenen hiçbir mekanizma ile iş birliği yapmayacağız. Alman makamlarının bu konuyla ilgili asılsız açıklamalarını protesto ediyoruz."
BM'nin en yüksek insan hakları organına üye 47 üye ülke, Almanya ve İzlanda'nın girişimiyle yapılan acil bir toplantıda, İran'ın protestolara yönelik baskısıyla ilgili insan hakları ihlallerine ışık tutmak için bir soruşturma ekibi atama kararı aldı.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, daha önce İranlı-Kürt genç kadın Mahsa Amini'nin 16 Eylül'de öldürülmesinin ardından patlak veren protestoları bastırmak için İran'ın ‘aşırı’ güç kullanımına son vermesini talep etmişti.
İran, BM'nin hamlesine yanıt olarak pazartesi günü Almanya Büyükelçisi’ni Dışişleri Bakanlığıa’na çağırdı. Bu, İranlı yetkililerin kararın perşembe günü kabul edilmesinden sonra öfkelerini dile getirmelerinin ardından gerçekleşti.
İran'ın resmi IRNA haber ajansı durumu şu ifadelerle aktardı:
"Almanya'nın ülkemizdeki son olaylarla ilgili İnsan Hakları Konseyi ile özel bir toplantı yapma girişiminin ardından Almanya Büyükelçisi Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı."
Nasır Kenani, İran'ın ülkede yaşanan protestolarda Batılı ülkelerin parmağı olduğuna dair kanıtlara sahip olduğunu belirtti. "Batı ülkeleri ve ABD'nin bazı müttefiklerinin protestolarda rolü olduğunu kanıtlayan bazı bilgilere sahibiz" ifadelerini kullandı.
İran, protestolarda yaşamını yitirenlerin sayısını açıklamadı. Ancak İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Ali Bakıri Kani, eylül ayından bu yana protestolarda yaklaşık 50 polisin öldürüldüğünü söyleyerek gösterilere dair ilk resmi ölü sayısını açıkladı. Ancak bu sayıya Devrim Muhafızları gibi diğer güvenlik güçleri arasında meydana gelen ölümleri de dahil edip etmediği bilgisini vermedi.
Mahabad şehri Milletvekili Celal Mahmudzade önceki gün, yetkililerin protestoları bastırmak için başlattığı operasyonlarda 105 kişinin öldürüldüğünü bildirmişti.



Washington ve Dörtlü'deki müttefikleri, nadir toprak elementlerinin tedarikini güvence altına almak için iş birliği sözü verdi

Dörtlü İttifak'ın (ABD, Japonya, Hindistan ve Avustralya) dışişleri bakanları dün Washington'daki toplantılarının ardından (Reuters)
Dörtlü İttifak'ın (ABD, Japonya, Hindistan ve Avustralya) dışişleri bakanları dün Washington'daki toplantılarının ardından (Reuters)
TT

Washington ve Dörtlü'deki müttefikleri, nadir toprak elementlerinin tedarikini güvence altına almak için iş birliği sözü verdi

Dörtlü İttifak'ın (ABD, Japonya, Hindistan ve Avustralya) dışişleri bakanları dün Washington'daki toplantılarının ardından (Reuters)
Dörtlü İttifak'ın (ABD, Japonya, Hindistan ve Avustralya) dışişleri bakanları dün Washington'daki toplantılarının ardından (Reuters)

Dörtlü İttifak (ABD, Japonya, Hindistan ve Avustralya) dün, yeni teknolojilerin üretimi için elzem olan kaynakların Çin'in hakimiyetine girmesiyle ilgili endişelerin arttığı bir dönemde, nadir minerallerin arzını istikrara kavuşturmak için iş birliği yapma sözü verdi.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, göreve geldiğinden bu yana Ukrayna ve Ortadoğu ile meşgul olan Başkan Donald Trump yönetiminin dikkatini yeniden Asya'ya yöneltmesinin bir parçası olarak dün Avustralyalı, Hintli ve Japon mevkidaşlarını Washington'da ağırladı.

Dört bakan toplantılarının sonunda yaptıkları ortak açıklamada, “tedarik zincirlerinin güvenliğini ve çeşitlendirilmesini sağlamayı amaçlayan ortaklığımızın (...) iddialı bir şekilde genişletilmesinin” bir parçası olarak, nadir metaller alanında ortak bir girişim başlatmaya karar verdiklerini belirttiler. Bakanlar girişim hakkında çok az ayrıntı verdi, ancak amacın, zengin stratejik maden rezervlerine sahip olan Çin'e olan bağımlılığı azaltmak olduğunu açıkça ifade etti.

Açıklamada “Baz metalleri işlemek, rafine etmek ve türev ürünler üretmek için tek bir ülkeye güvenmek, endüstrilerimizi ekonomik baskı, fiyat manipülasyonu ve tedarik zinciri kesintilerine maruz bırakmaktadır” denildi. Açıklamada ayrıca Çin'den ismen bahsedilmedi ancak bakanlar, Güney ve Doğu Çin Denizlerinde “bölgedeki barış ve istikrarı tehdit eden” “tehlikeli ve provokatif eylemlerden duydukları ciddi endişeyi” dile getirdiler.

Dört bakan ayrıca Kuzey Kore'yi “istikrar bozucu füze denemeleri” yaptığı için kınadı ve “tamamen nükleer silahlardan arındırılması” gerektiğini vurguladı. Kuzey Kore'nin nükleer silahı özellikle Japonya için büyük bir endişe kaynağı.

Amerika Birleşik Devletleri Asya-Pasifik bölgesine öncelik vermiş olsa da Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş ve Ortadoğu'da devam eden çatışmalar nedeniyle dikkati büyük ölçüde dağılmış durumda. Dörtlü, öncelikle güvenlik konularının görüşüldüğü bir forum niteliğinde.

Çin foruma defalarca karşı çıktı ve forumu kendi yükselişini engellemeye çalışmakla suçladı. Trump seçim kampanyasında Çin'e karşı sert bir tutum takınacağını vaat etti, ancak göreve geldiğinden beri karışık mesajlar verdi. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Trump, haziran ayı başında dünyanın en büyük iki ekonomisinin aralarındaki ticaret savaşını hafifletmeyi amaçlayan bir çerçeve anlaşmaya varmasının ardından, Çin’le ilişkilerini “mükemmel” olarak tanımladı.

Trump'ın bu yıl içinde “Dörtlü” liderler zirvesine katılmak üzere Hindistan'a gitmesi bekleniyor. Trump uzun zamandır Çin'i ABD'nin baş düşmanı olarak tanımlıyordu, ancak iktidara geldiğinden bu yana Çinli mevkidaşı Şi Cinping ile ilişkilerini övdü.

Hindistanlı ve Japon bakanlar basına yaptıkları kısa açıklamalarda, Çin'in yayılmacı emellerine açıkça atıfta bulunan ve bölgenin diplomatik sözlüğünde yer alan tanıdık bir ifadeyi kullanarak “özgür ve açık bir Hint-Pasifik” ihtiyacını vurguladılar.