Ukrayna'ya yoğunlaşan ABD, Tayvan'dan aldığı silah siparişlerini yetiştiremiyor

Tayvan'ın Çin işgali ihtimaline karşı verdiği milyarlarca dolarlık siparişler yıllardır beklemede

Teng Yun adlı insansız hava aracını geliştiren Tayvan ordusu ABD'den füze ve obüs sistemleri bekliyor (Reuters)
Teng Yun adlı insansız hava aracını geliştiren Tayvan ordusu ABD'den füze ve obüs sistemleri bekliyor (Reuters)
TT

Ukrayna'ya yoğunlaşan ABD, Tayvan'dan aldığı silah siparişlerini yetiştiremiyor

Teng Yun adlı insansız hava aracını geliştiren Tayvan ordusu ABD'den füze ve obüs sistemleri bekliyor (Reuters)
Teng Yun adlı insansız hava aracını geliştiren Tayvan ordusu ABD'den füze ve obüs sistemleri bekliyor (Reuters)

Rusya işgalinin başladığı şubattan beri Ukrayna'ya milyarlarca dolarlık silah sistemi ve mühimmat gönderen ABD, Çin hükümetinin ilhak tehdidi altındaki ada ülkesi Tayvan'dan yıllar önce aldığı savunma sanayisi siparişlerini hâlâ ulaştıramadı.
ABD Kongresi verilerine göre, Washington'ın son 13 yılda Taipei hükümetine satışına resmen karar verdiği silah sistemlerinin toplam fiyatı 30 milyar doları bulurken, bunun 17 milyar dolarlık kısmı 2017'den beri teslimat aşamasına geçmeyi bekliyor.
ABD Ordusu'nun satın alma yetkilisi Doug Bush, Ukrayna savaşının gecikmelerin tek sebebi olmadığını savunurken, kısa vadede öncelikleri etkilediğini kabul etti.
Wall Street Journal'ın haberine göre, Lockheed Martin ve Boeing gibi silah üreticileri, Kovid-19 salgını nedeniyle tedarik zincirlerinin ve üretimin aksadığını belirterek, Ukrayna savaşı başlamadan önce de taleplere yetişemediklerini kaydetti.
Adının açıklanmasını istemeyen ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) yetkilileri, Tayvan'a gönderilecek silah sistemlerinin üretim bandından yeni çıkan ürünler olacağını ama Ukrayna'ya gönderilenlerin depolardan çıkarıldığını belirtti.
Pentagon sözcüsü Sabrina Singh, sorular üzerine, şu kadarını söylemekle yetindi:
"Tayvan'ın kabiliyetlerini en kısa sürede artırmak için sebatla çalışırken, Ukrayna'nın kendisini Rus saldırısına karşı savunabilmesini sağlıyoruz."
ABD Kongresi bünyesindeki faaliyetini yaklaşık 20 yıldır sürdüren ABD-Çin Ekonomik ve Güvenlik Değerlendirme Komisyonu bu ayki açıklamasında sorunu şöyle özetledi:
"Mevcut silah ve mühimmat stoklarının Ukrayna'ya yönlendirilmesi ve pandemi kaynaklı tedarik zinciri sorunları, Tayvan'a satışı onaylanan silahların teslimatındaki gecikmeyi önemli ölçüde artırdı ve ada ülkesinin hazır bulunma durumunu sarstı."
ABD Temsilciler Meclisi Silahlı Kuvvetler Komitesi üyesi ve Cumhuriyetçi Parti'den Teksas milletvekili Michael McCaul, üç yıl önce satışına onay kararına imza attığı bazı silah sistemlerinin henüz Tayvan'a ulaşmamasını eleştirdi:
"Ukrayna'da gördüğümüz gibi, silahları işgalden sonra değil önce ulaştırmamız çok daha iyi olur."
Tayvan Savunma Bakan Yardımcısı General Veng Şin-lung, geçen ay ABD'yi yumuşak tonda eleştirdi:
"Tayvan, ABD'nin sattığı silahların takvime uygun olarak teslim edilmesini rica ediyor."
Tayvan'ın 8 milyar dolarlık 66 adet F-16 savaş uçağı siparişinin 2025 civarında ulaştırılması planlanıyor. 
ABD, devasa büyüklükteki Çin ordusu karşısında Tayvan'ı desteklemek için "kirpi stratejisi" denilen askeri doktrini devreye sokmuştu. 
İkisi de Çinlileri temsil etme iddiasındaki Pekin ve Taipei hükümetleri arasındaki ayrılık, Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulduğu 1949'a kadar uzanıyor.
Independent Türkçe, AP, Wall Street Journal



Dalay Lama: 130 yaşımı görmek istiyorum

14. Dalay Lama, Tibet'in bağımsızlığı için şiddet karşıtı mücadelesiyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü’nü almıştı (AFP)
14. Dalay Lama, Tibet'in bağımsızlığı için şiddet karşıtı mücadelesiyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü’nü almıştı (AFP)
TT

Dalay Lama: 130 yaşımı görmek istiyorum

14. Dalay Lama, Tibet'in bağımsızlığı için şiddet karşıtı mücadelesiyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü’nü almıştı (AFP)
14. Dalay Lama, Tibet'in bağımsızlığı için şiddet karşıtı mücadelesiyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü’nü almıştı (AFP)

Tibet Budizmi'nin ruhani lideri 14. Dalay Lama Tenzin Gyatso cumartesi günü sürgündeki binlerce Tibetli'yle buluştu. 

Dünyanın dört bir köşesinden gelen takipçileri, 14. Dalay Lama'nın onlarca senedir yaşadığı Dharamshala yakınlarındaki büyük tapınakta bir tören düzenledi.  

6 Temmuz'da 90 yaşına girecek 14. Dalay Lama'nın çok uzun bir yaşam sürmesi için duacı oldular. 

Tenzin Gyatso törende yaptığı ve eş zamanlı olarak farklı dillere çevrilen konuşmasında Budistlerin ruhani koruyucularından birine işaret ederek şu ifadeleri kullandı:

Şu ana kadar elimden gelenin en iyisini yaptım. Avalokiteśvara'nın da desteğiyle 30-40 yıl daha yaşayıp duyarlı varlıklara ve Budizm öğretilerine hizmetimi sürdürmeyi umut ediyorum.

14. Dalay Lama, aralıkta Reuters'a yaptığı açıklamada 110 yaşına kadar yaşayacağını öngörmüştü. 

Tenzin Gyatso, ölümünden sonra Tibet'teki Budizm geleneğinin süreceğini belirterek, bu unvanı taşıyan son kişi olmayacağını önceki günlerde söylemişti.

Ruhani lider, 1587'de oluşturulan Dalay Lama unvanının yeni bir reenkarnasyonla süreceğini ifade etmişti.

Halefinin belirlenmesinde tek yetkinin kendi kurduğu Gaden Phodrang Vakfı'na ait olacağını söyleyen Tenzin Gyatso, 15. Dalay Lama'nın Çin sınırları dışında "özgür dünyada" doğacağını da yinelemişti. 

Gyatso'nun "Çin dahil herhangi bir ülke tarafından siyasi amaçlarla seçilen bir adayın tanınmaması gerektiğini" vurgulamasına Pekin'den tepki gelmişti. 

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mao Ning, yeni Dalay Lama'nın Pekin yönetimi tarafından onaylanması gerekeceğini savunmuştu.

Tibet Budizmi'ne göre Dalay Lama, reenkarne olacağı bedeni kendisi seçebiliyor. 

Tenzin Gyatso, 1940'ta Dalay Lama’nın 14. reenkarnasyonu olarak Tibet Budizmi'nin ruhani liderliğini yapmaya başlamıştı.

Gyatso, Çin birliklerinin Tibet'in başkenti Lhasa'da 1959'da patlak veren bağımsızlık yanlısı ayaklanmayı bastırmasının ardından bölgeyi terk etmiş ve Hindistan'ın kuzeyindeki Dharamshala kentine yerleşmişti. Burada sürgündeki Tibet meclisi ve hükümetini kurmuştu.

Himalaya Dağları'nın kuzeyinde yer alan 2,5 milyon kilometre genişliğindeki Tibet Platosu, deniz seviyesinden ortalama 4 bin 380 metre yüksekliğiyle "dünyanın çatısı" diye biliniyor.

Tarih boyunca yarı göçebe Tibet halkının yurdu olan bölge, 1951'de imzalanan 17 Nokta Anlaşması'yla Çin'in egemenliğine girmişti. Pekin yönetimi, bunu "Tibet'in barışçıl özgürleşmesi" diye adlandırmıştı.

Independent Türkçe, AFP, Reuters