Üçüncü çeyrek büyüme rakamları açıklandı

Türkiye ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 3,9 büyüme kaydetti.

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Üçüncü çeyrek büyüme rakamları açıklandı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Türkiye İstatistik Kurumu, bu yılın üçüncü çeyreğine (temmuz-eylül) ilişkin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) sonuçlarını açıkladı.
Buna göre, GSYH tahmini, zincirlenmiş hacim endeksi olarak, yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı döneminde göre yüzde 3,9 artış gösterdi.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,1 azaldı. Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, üçüncü çeyrekte geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,6 artış gösterdi.
Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH tahmini, yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 120,5 artarak 4 trilyon 258 milyar 168 milyon lira olarak gerçekleşti. GSYH'nin üçüncü çeyrek değeri cari fiyatlarla 241 milyar 523 milyon dolar olarak hesaplandı.
GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde, yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine kıyasla zincirlenmiş hacim endeksi olarak finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 21,6, bilgi ve iletişim faaliyetleri yüzde 13,9, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 12,6, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 7,6, hizmet faaliyetleri yüzde 6,9, diğer hizmet faaliyetleri yüzde 4,9, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 4,1, tarım, ormancılık ve balıkçılık yüzde 1,1 ve sanayi yüzde 0,3 arttı. İnşaat sektörü ise yüzde 14,1 azaldı.
Böylece Türkiye ekonomisi üst üste 9 çeyrektir büyümüş oldu.
Öte yandan, bu yıla ilişkin büyüme verilerinde de revizyona gidildi.

Hane halkı tüketim harcamaları yüzde 19,9 arttı
Yerleşik hane halklarının tüketim harcamaları, yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 19,9 yükseldi. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 8,5 artarken gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 1,3 azalış kaydetti.
Mal ve hizmet ihracatı, yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 12,6, ithalatı da yüzde 12,2 yükseldi.

İş gücü ödemelerinde yüzde 96,2 artış
İş gücü ödemelerinde söz konusu dönemde yüzde 96,2, net işletme artığı/karma gelir yüzde 123 artış gösterdi.
İş gücü ödemelerinin cari fiyatlarla gayrisafi katma değer içindeki payı geçen yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 29,5 iken 2022'de yüzde 26,3 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 54,1 iken yüzde 54,8'e çıktı.



ABD'nin büyük şirketleri "woke karşıtı" dönüşüme hız verdi

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

ABD'nin büyük şirketleri "woke karşıtı" dönüşüme hız verdi

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

McDonald's pazartesi günü çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık (DEI) çalışmalarının bazı alanlarından vazgeçtiğini duyurarak bu tür programlardan uzaklaşan büyük şirketlerden en yenisi oldu. Bu dönüşüm, gelecek Trump yönetiminde daha da belirginleşecek içtihat değişiklikleri ve "woke" gayelere karşı kültürel bir tepkiyle birlikte gerçekleşiyor.

Yöneticiler, çalışanlara gönderdikleri açık mektupta kapsayıcılığa hâlâ bağlı olduklarını ama fast-food devinin üst düzey liderlik için belirli çeşitlilik hedeflerini kaldıracağını ve tedarikçilerini, azınlık gruplarından liderlerini artırmaya teşvik eden bir programı sonlandıracağını yazdı.

McDonald's, diğer unsurların yanı sıra 2023'te ABD Yüksek Mahkemesi'nin üniversiteye girişlerde ırk bilincine dayalı pozitif ayrımcılık uygulamasını iptal eden kararının ardından "değişen yasal koşulları" da gerekçe gösterdi.

Başka şirketler de benzer bir yol izlemişti.

Kasımda muhafazakar aktivist Robby Starbuck'ın öncülüğünde olası bir Kara Cuma boykotuyla karşı karşıya kalan Walmart, ırk eşitliği odaklı eğitimler ve ırkçılık karşıtı sivil toplum kuruluşlarına ayırdığı fonları azaltacağını açıklamıştı. Şirket Onur Yürüyüşü etkinliklerine sağladığı finansmanı da yeniden değerlendireceğine ve İnsan Hakları Konseyi LGBT+ Kurumsal Eşitlik Endeksi anketine katılımını sonlandıracağını açıklamıştı.

Geçen sene John Deere, "sosyal veya kültürel farkındalık" etkinliklerine ve denetim eğitimi materyallerine sponsor olmayı bırakacağını duyurmuş ve "çeşitlilik kotaları ve toplumsal cinsiyet duyarlılığına ilişkin zamir beyanınlarının (Toplumsal cinsiyet duyarlılığı nedeniyle "cinsiyetsiz zamir" kullanma hassasiyetine gönderme yapılıyor. -ed.n.) hiçbir zaman şirket politikasında yer almadığı konusunda ısrar etmişti.

Öte yandan motosiklet üreticisi Harley-Davidson da ağustosta çeşitlilikle ilgili harcama hedeflerinden ve kurumsal kapsayıcılık seviyelerinin dışarıdan denetlenmesinden vazgeçmişti.
George Floyd protestolarının ardından işe alımlarda 2020 sonrasında kısa süreliğine yaşanan çeşitlilik artışının sona erdiğini savunan gözlemciler, benzer bir eğilimin şirket yönetim kurullarında da yaşandığını söylüyor.

Reuters, ABD'nin en büyük 3 bin halka açık şirketindeki siyah yöneticilerin sayısının iki yıl önceki yüzde 26 oranından yüzde 12'ye düştüğünü bildiriyor.

Şirketler, pozitif ayrımcılık sonrası dünyaya ayak uydurmakla birlikte yükselen sağdan gelecek kamusal veya siyasi tepkiden de korkuyor olabilir.

Bud Light, 2023'te trans fenomen Dylan Mulvaney'yle işbirliği yaptığı için çok fazla tepki almıştı.

"Woke karşıtı" dönem, yeni Trump yönetimiyle devam edecek gibi görünüyor.

Trump, 2024 kampanyası sırasında çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık çalışmaları yapan okullara ceza keseceğini ve el konulan fonları çeşitlilik politikalarının "mağdurları" için tazminat olarak kullanacağını öne sürmüştü.

Göreve geldikten sonra da ABD ordusunu denetlemek üzere "woke karşıtı" bir görev gücü kuracağını iddia etmişti.

Independent Türkçe