Irak Başbakanı Sudani ve Koordinasyon Çerçevesi ‘Kazımi dönemini şeytanlaştırmaya’ mı çalışıyor?

Irak eski Başbakanı Mustafa Kazımi Ekim ayında görevi Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani’ye görevi devrederken (AFP)
Irak eski Başbakanı Mustafa Kazımi Ekim ayında görevi Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani’ye görevi devrederken (AFP)
TT

Irak Başbakanı Sudani ve Koordinasyon Çerçevesi ‘Kazımi dönemini şeytanlaştırmaya’ mı çalışıyor?

Irak eski Başbakanı Mustafa Kazımi Ekim ayında görevi Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani’ye görevi devrederken (AFP)
Irak eski Başbakanı Mustafa Kazımi Ekim ayında görevi Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani’ye görevi devrederken (AFP)

Irak siyasi meseleleriyle ilgilenenler ve gözlemciler, Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani hükümetini kuran Şii Koordinasyon Çerçevesi’nin bugünlerde aktif olarak eski Başbakan Mustafa Kazımi dönemini ‘yok etmeye’ çalıştığını konuşuyor.
Bu konudaki konuşmalar, Kazımi ve yardımcılarından oluşan büyük bir grubu ve ona yakın olanları etkileyen bazı eylemlere dayanıyor.
İran Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ile birlikte ABD tarafından 2020’de öldürülen Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis lakaplı Cemal Cafer’in kardeşi Muhammed Hasan Cafer, Ulusal İstihbarat Servisi Başkanlığı döneminde suikaste katkıda bulunduğu iddiasıyla Kazımi hakkında dava açtı.
Kazımi aleyhindeki şikayete ek olarak, başbakanlığı sırasında (2020-2022) yanında çalışan ve onunla bağlantılı olan yardımcıları ve ekibinin çoğu için görevden almalar ve gözaltı emirleri devam ediyor.
Yolsuzlukla Mücadele Yüksek Komisyonu, dün Ulusal İstihbarat Servisi  eski başkanı ve Kazımi’nin ofisinin eski müdürü Raed Cuhi hakkında ‘kurum genel müdürlerinden biri hakkında çıkarılan yakalama kararının uygulanmasındaki gevşeklik’ nedeniyle yurtdışına çıkış yasağı getirdiğini duyurdu.
Aynı zamanda, İçişleri Bakanı Abdulemir Şemmeri, bazı üst düzey subayların görevlerinden alınması yönünde talimat verdi.
Görevden alınanlar arasında Kazımi’ye yakın isimlerden olan Federal İstihbarat ve Soruşturma Daire Müsteşarı Ahmed Ebu Raghef de yer alıyor.
Bundan önce Başbakan Muhammed Sudani, Ekim 2021 seçimlerinden sonra Kazımi’nin verdiği yüzlerce talimat ve üst düzey hükümet pozisyonlarına yönelik atamaları iptal etti.
Yerel gözlemciler, Sudani hükümeti ve arkasındaki Koordinasyon Çerçevesi’nin eski Başbakan Kazımi dönemini ‘yok etme’ konusunda kararlı olduğuna inanıyor.
Gözlemcilere göre, Koordinasyon Çerçevesi, Kazımi döneminin şeytanlaştırılarak, ‘ülkenin durumunu düzeltmenin Kazımi’nin mahvettiklerini düzeltmekten ibaret’ gibi davranıyor.
Şarku’l Avsat’a konuşan, olaylara aşina olan bir kaynak, “Her ne kadar Koordinasyon Çerçevesi o dönemden en çok yararlanan siyasi güçler olsa da, mesele Kazımi dönemini yok etmek değil, onu çarpıtma stratejisidir” yorumunda bulundu.
İsminin gizli kalmasını tercih eden kaynak açıklamasına şu ifadelerle devam etti;
“Kazımi döneminde yaşananları büyüten ve şeytanlaştıran bu hareketin asıl amacı, özellikle Kazımi hükümetindeki birçok yetkilinin mevcut hükümette yeniden kullanıldığı derin devletlerini yeniden kurmaktır. Ancak yeni hegemonların şartlarına göre Kazımi döneminde dengesi biraz bozulan derin devletlerini yeniden yapılandırmanın peşindeler.”
Farklı yönelimlerdeki Şii grupların Kazımi döneminin ‘şeytanlaştırılmasıyla’ bağlantılı diğer adımlar da, yaklaşık 20 yıl önce bu grupların işlediği tüm yolsuzluk ve kötü yönetimleri, ‘sivil ve laik’ karakteriyle tanınan Kazımi hükümetinin üzerine atılmasını içeriyor.
Bu gruplar, yolsuzluk ve kötü yönetim açısından ülkedeki laik ve sivil eğilimlerin dini partilerden daha iyi olmadığını kanıtlamak için Kazımi hükümetinin düştüğü bazı hatalardan yararlanmaya çalışıyor.
Nuri el-Maliki liderliğindeki İslami Dava partisinden bir kaynak ise, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Ebu Mehdi El-Mühendis’in ailesi tarafından kendisine açılan davaya rağmen, Kazımi’nin mahkemeye çıkıp yargılanma olasılığının olmadığını dile getirdi.



Azerbaycan'da doğrudan Suriye-İsrail görüşmesi

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. (AP)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. (AP)
TT

Azerbaycan'da doğrudan Suriye-İsrail görüşmesi

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. (AP)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. (AP)

Suriyeli bir yetkili, Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'nın Azerbaycan'ın başkenti Bakü'ye yaptığı ziyaret çerçevesinde İsrailli bir yetkiliyle görüştü. Şam'dan bilgi sahibi bir kaynağa göre, Esed rejiminin devrilmesinin ardından İsrail güçlerinin Suriye'nin güneyine girmesi konusunun ele alındığı görüşmeye eş-Şera katılmadı.

Şam'daki diplomatik bir kaynak dün, Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'nın Azerbaycan ziyareti çerçevesinde Bakü'de Suriyeli bir yetkili ile İsrailli bir yetkili arasında doğrudan bir görüşme gerçekleştiğini bildirdi.

Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre eş-Şera, Bakü'ye resmi bir ziyarette bulunarak Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile görüştü. Azerbaycan, Suriye'ye Türkiye üzerinden gaz ihraç etmeye başlayacağını duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bilgi sahibi bir kaynak yaptığı açıklamada, Suriyeli bir yetkili ile ismi açıklanmayan İsrailli bir yetkili arasındaki görüşmeyi doğruladı, ancak Suriye Cumhurbaşkanı'nın bu görüşmeye katılmadığını söyledi.

Diplomatik kaynağa göre, görüşmelerde Suriye'deki yeni İsrail varlığı ele alındı. Bu, İsrail güçlerinin yedi aydan uzun bir süre önce Beşşar Esad rejiminin devrilmesinden bu yana Suriye'nin güneyine sızdığı bölgeleri kapsıyor.

Şam resmi olarak doğrudan görüşmeler yapıldığını duyurmasa da, Tel Aviv'in geçen yılın sonunda Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'nin askeri cephaneliğine yüzlerce saldırı düzenlemesi ve ülkenin güneyine girmesinin ardından artan gerilimi kontrol altına almayı amaçladığını söylediği İsrail ile dolaylı görüşmeler yapıldığını kabul etti.

Şam, İsrail ile dolaylı müzakerelerin hedefini, çatışmaların durdurulması ve iki taraf arasındaki askerden arındırılmış bölgenin bir Birleşmiş Milletler (BM) gücü tarafından denetlenmesi açısından 1974 tarihli Ayrılma Anlaşması'na geri dönülmesine bağlıyor.

Bu ayın başlarında Suriye, anlaşmaya geri dönülmesi için Washington ile iş birliği yapmaya hazır olduğunu açıkladı.

Suriye devlet televizyonunun resmi bir kaynaktan aktardığına göre İsrail, Dışişleri Bakanı Gideon Saar tarafından yapılan açıklamalarda hem Suriye hem de Lübnan ile ilişkileri normalleştirmeye ilgi duyduğunu ifade etti. Ancak Şam, İsrail ile bir barış anlaşması imzalanması yönündeki açıklamaları ‘erken’ olarak nitelendirdi.

Geçtiğimiz pazartesi günü Lübnan'ı ziyaret eden ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, ‘Suriye ile İsrail arasında diyaloğun başladığını’ ifade etti.

Eş-Şera mayıs ayında Riyad'a yaptığı ziyaret sırasında ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmüştü. Trump o dönemde eş-Şera'nın normalleşmeye açık olduğunu söylemiş ve gazetecilere eş-Şera'nın istikrar sağlandığında İbrahim Anlaşması'na katılmaya açık olduğunu belirtmişti.

Eş-Şera iktidara geldiğinden bu yana Suriye'nin komşularıyla bir gerginlik ya da çatışma istemediğini vurgulamış ve daha sonra uluslararası topluma İsrail'e saldırılarını durdurması için baskı yapması çağrısında bulunmuştu, zira iki taraf 1948'den bu yana resmi olarak savaş halinde.