Ürdün'ün yeni Meclis Başkanı: Meclis çatısı altında parti bazlı çalışmalar yürüteceğiz

Ürdün Parlamentosu Başkanı Ahmad es-Safadi (Şarku’l Avsat)
Ürdün Parlamentosu Başkanı Ahmad es-Safadi (Şarku’l Avsat)
TT

Ürdün'ün yeni Meclis Başkanı: Meclis çatısı altında parti bazlı çalışmalar yürüteceğiz

Ürdün Parlamentosu Başkanı Ahmad es-Safadi (Şarku’l Avsat)
Ürdün Parlamentosu Başkanı Ahmad es-Safadi (Şarku’l Avsat)

Ürdün Parlamento Başkanı Ahmed es-Safadi, parlamentonun, bireysel çalışmadan uzak parti bazlı çalışmaları organize etme alanında gelecekteki meclis çalışmalarının önünü açması gerektiğini vurguladı.
Safadi, oyalamayı önlemek ve tekrarı azaltmak için mevzuat değişikliği tekliflerinin yeniden değerlendirilmesi amacıyla usul kurallarını değiştirmek için meclis içinde fikir birliği oluşturmaya devam edileceğini vurguladı. Diğer yandan parlamentonun gözetim rolü profesyonel ve dengeli bir siyasi tavırla sokağın parlamentolara olan güveninin yeniden tesis edilmesinde rol oynayacak.
Safadi bu ayın 13'ünde 104 oyla Temsilciler Meclisi Başkanı seçildi. Ülke çapında genel seçim düzeyinde partilere 41 sandalye tahsis eden yeni seçim yasası hükümlerine göre yapılan meclis seçimleri, tarihinde benzeri görülmemiş sonuçlar doğurdu. Bu bağlamda Safadi, Şarku’l Avsat ile yaptığı özel bir röportajda, mevcut parlamentonun bu yılın başında bir siyasi modernizasyon yasası paketini onayladığını söyledi. Bunların başında anayasa değişiklikleri ile seçim ve siyasi partiler kanunları gelmektedir.
Gelecek yıllarda meclisin, parlamento komisyonları içinde tartışma alanlarına sahip olmasını sağlamak gerektiğine vurgu yapan Safadi, bloklar ve koalisyonlar aracılığıyla meclis çalışmalarını organize etmek için komisyonların iç çalışmalarını organize etmek gerektiğini söyledi.
Safadi ilerleyen yıllarda kurulacak olan meclislerin partili kuluçka merkezleri olacağı ve bu parlamentolarda temsilin partili programlarla sağlanacağı gerçeğine dikkati çekti. Buna göre parti temsilinin herhangi bir ihlali, milletvekilini görevinden almakla tehdit edecek. Bu durum, iki parti milletvekilinin bireysel kanaatlerden uzak, üzerinde anlaşmaya varılan parti plan ve programlarına bağlı kalmasını zorunlu kılacak.
Safadi, tüm programların ve fikirlerin parlamento çatısı altında temsil edilmesine izin veren çoğulculuk yoluyla, siyasi yaşamdaki aktif siyasi rengi temsil eden parti konseyleri inşa etmeyi dört gözle bekliyor. Bu, kişilerden ziyade programlarla temsil edilen partili hükümetlerin oluşturulması için zorunlu olarak geniş bir uzlaşmanın yolunu açacaktır.
Önümüzdeki yılın başlarında ilk genel kurulunu yapmak için saflarını seferber eden Ürdün Tüzük Partisi'nin önde gelen kurucularından biri olan Safadi, sokak ile parti çalışmasına olan güveni kademeli olarak yeniden inşa etme fikrini öneriyor.
El-Misak Partisi'nin vatandaşları sadece rüya gibi sloganlarla değil, gerçekçi ve uygulanabilir programlarla temsil etmeyi amaçlayan ulusal bir parti olduğunu ifade eden Safadi, partisinin bugünkü şahıslar aracılığıyla değil, programlarına göre seçildikten sonra önemli bir role sahip olacağını kaydetti.
Safadi, mevcut milletvekillerinin çok büyük bir kısmının El-Misak Partisi’nin kurucuları olduğunu ve partinin doğuşunda ve kimliğinin oluşmasında önemli rol oynadıklarını da sözlerine ekledi. 19. Temsilciler Meclisi'nin yeni başkanı, partisinin muhalif bir partizan olması fikrini önermiyor. Ancak partisi, siyasi ve ekonomik karar alma denklemini etkileyebileceği dengeli ve sorumlu bir parlamento performansıyla, meclis çatısı altında sokağın aynası olmak istiyor.
Safadi, “Parti programları aracılığıyla hükümet politikaları etkilenebilseydi, o zaman El-Misak Partisi’ni kim temsil ederdi? Karar merkezleri mi yoksa Ürdün halkı mı!” diye sordu.
Kamusal çalışma alanında adil ve eşit rekabet ortamı olduğunu vurgulayan Safadi, bugün en önemli şeyin, halkın seçimlere katılım oranlarını yükseltmeye çalışmak olduğunu söyledi. Safadi, “Taraflar bunu başarmak için hareket etmeli. Temsilciler Meclisi içindeki bir sonraki aşamanın en önemli görevleri; parlamentonun sokağın reform taleplerine cevap vermesi ve vatandaşların günlük yaşam alanlarında adalet ve eşitlik eksikliği şikayetlerini azaltmak için çalışmasıdır” diye konuştu.
Safadi, “İktidarın ekonomik reform vizyonlarını resmi medya ortamlarındaki propaganda kampanyalarından uzak, somut bir gerçekliğe yansıtması gereken bir dönemde hükümet vatandaşların ihtiyaç ve özlemleriyle ilgilenmek için sokaklara çıkmalı. Bu, iyi uygulandığı takdirde Bişr el-Hasavine hükümetine destek verilecek” dedi.
Safadi, İsrail'in Filistin halkına karşı günlük saldırıları, Kudüs, Mescid-i Aksa ve Müslümanların ve Hıristiyanların kutsallarına yönelik günlük ihlalleri ile ilgili durumu ele almada sahnenin farklı yaklaşımlar gerektirdiğini söylüyor.
Safadi, “Meclis duygusal patlamalardan uzaklaşmalı ve işgalci devletin uygulamalarının uluslararası forumlarda belgelenmesi için harekete geçmeli. Filistinliler için başkenti Kudüs olan Filistin devletinin ilanı için çaba harcanmalı. Temsilciler Meclisi, Filistin halkının haklarını kazanması için müzakerelere ve ciddi araştırmalara geri dönme gereği konusunda her zaman ılımlı tavrını sürdüren Kral 2. Abdullah'ın arkasında duracak; Ürdün'ün en yüksek ulusal çıkarlarını temsil eden bu pozisyonu destekleyecektir” dedi.



Gözler Gazze anlaşmasının ikinci aşamasında

Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
TT

Gözler Gazze anlaşmasının ikinci aşamasında

Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)

Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesi yönünde ortak bir çaba içinde, dolaylı müzakerelerin ileri aşamasına geçilmesinin önünü açmak için "daha ciddi" görüşmelerin devam ettiği belirtiliyor. Hamas hareketi içindeki bilgili kaynaklardan gelen açıklamalara göre beklenen görüşmelerin, bu ay sonu veya gelecek ay başında yapılması bekleniyor.

Şarku'l Avsat'a bilgi veren kaynaklar, Kahire'de düzenlenecek kapsamlı bir Filistin ulusal toplantısı için hazırlıkların sürdüğünü, önemli ve acil konularda anlaşmaya varıldığını belirtti.

Fetih Sözcüsü Abdülfettah Devle ise özel açıklamasında, Gazze Şeridi'ni yönetecek bir komitenin kurulmasına ilişkin duyurunun "yakında yapılmasının muhtemel" olduğunu belirterek, beklenen oluşumun Filistin vizyonuyla uyumlu olmasının önemini vurguladı. Devle, "belgelenmiş ve resmi bir anlaşma yayınlanana kadar" belirli bir tarih vermedi.


 Tony Blair, Gazze Barış Konseyi üyelik adayları listesinden çıkarıldı

Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
TT

 Tony Blair, Gazze Barış Konseyi üyelik adayları listesinden çıkarıldı

Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)

Financial Times gazetesi, güvenilir kaynaklara dayandırdığı haberinde, İngiltere eski Başbakanı Tony Blair'in Arap ve İslam ülkelerinden gelen itirazlar sonrasında Gazze Barış Konseyi üyeliğine aday listesinden çıkarıldığını bildirdi.

Blair, ABD Başkanı Donald Trump'ın eylül ayı sonlarında İsrail ile Hamas arasındaki savaşı sona erdirmek için 20 maddelik planını açıkladığı sırada konsey üyeliği için belirlenen tek isimdi. Trump, Blair'i "çok iyi bir adam" olarak tanımlamıştı.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’ten aktardığına göre, Blair o dönemde planı "cesur ve akıllıca" olarak nitelendirdi ve ABD başkanının başkanlık edeceği konseye katılmaktan memnuniyet duyacağını ifade etti.

Ancak bazı Arap ve Müslüman ülkeler, kısmen 2003 yılında ABD öncülüğündeki Irak işgaline verdiği güçlü desteğin Ortadoğu'daki itibarına verdiği zarar nedeniyle plana karşı çıktı.

Financial Times, Blair'in bir müttefikinin, eski başbakanın Barış Konseyi üyesi olmayacağını söylediğini aktardı. Müttefik, "Bu konsey mevcut dünya liderlerinden oluşacak ve altında daha küçük bir yürütme kurulu bulunacak" dedi.

Kaynak, Blair'in, Trump'ın damadı Jared Kushner ve ABD başkanının kıdemli danışmanlarından Steve Witkoff'un yanı sıra Arap ve Batı ülkelerinden üst düzey yetkililerle birlikte yürütme kurulunda yer almasının beklendiğini de ifade etti.


Netanyahu, yeni Suriye’yi diplomasiyle değil bombalarla karşılıyor: İsrail, yeni Şam yönetimini barış ortağı değil kontrol edilmesi gereken hedef olarak kodluyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
TT

Netanyahu, yeni Suriye’yi diplomasiyle değil bombalarla karşılıyor: İsrail, yeni Şam yönetimini barış ortağı değil kontrol edilmesi gereken hedef olarak kodluyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)

Kasım 2025’in yağmurlu bir gecesinde, İsrail ordusunun Ramallah’ın kalbine yönelik baskını sürerken, başkanlık binasına birkaç metre mesafedeki bir noktada oturan üst düzey bir Filistinli yetkili acı bir tebessümle şunu söyledi:
“Şu an Filistin hakkında konuşmak istemiyorum. İsrail’i sömürgeci bir devlet olarak tanımlayan ezber cümleleri de tekrar etmeye niyetim yok. Şu anda konuşmak istediğim şey Suriye.”

Yetkiliye göre Suriye, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun yalnızca gerçek bir barışı istemediğinin değil, komşu devletleri de görmek istemediğinin en açık kanıtı haline geldi. Zira Şam’daki yeni siyasi liderlik, İsrail’e karşı savaş ya da düşmanlık istemediğini açıkça ilan etmiş olmasına rağmen, İsrail Suriye topraklarını son derece sert askerî operasyonlarla ihlal etmeyi sürdürüyor.
Filistinli yetkili şöyle devam ediyor:
“Hamas 7 Ekim 2023’te savaşı başlattı, Hizbullah İsrail’i vurdu, Husiler İran’ın teşvikiyle ‘destek savaşına’ katıldı… Fakat Suriye tam tersine çatışmanın dışında kalmayı seçti; hatta çok daha fazlasını yaptı.”

“İsrail için bir tehdit yok”

Saldırganlığı caydırma operasyonlarının sonrası Şam’da kontrolü devralan yeni yönetim, İsrail dahil komşu hiçbir ülkeye tehdit oluşturmadığını açıkladı.
Bununla birlikte Beşşar Esed rejiminin çökmesi ve İran ekseninin bölgedeki en stratejik üssünü kaybetmesi, Suriye ile İsrail arasında çıkarların kesiştiği yeni bir dönemi mümkün kılabilirdi.

Filistinli yetkili, “İsrailliler sanki bu gerçekleri unuttu. Suriye artık İran milislerinin oyun alanı değil” diyor.

Bu süreçte ABD, Türkiye ve Azerbaycan, iki taraf arasında arabuluculuk yapmaya hazır olduklarını bildirerek, sınırların tamamen güvenli hâle gelmesini sağlayacak güvenlik düzenlemeleri için müzakerelere davet etti. İsrail’in çekincelerine rağmen Suriye, doğrudan görüşmelere dahi razı oldu. Nitekim Dışişleri Bakanı Esad el-Şeybani ile İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer arasında altı toplantı gerçekleştirildi.

İsrail kaynaklarına göre Şam, kapsamlı bir anlaşmaya ulaşmak adına büyük esneklik gösteriyor. 1967 ve 2024’te işgal edilen tüm toprakların iadesi karşılığında tam barış anlaşmasına hazır; fakat ara formüller de değerlendiriliyor. Bunlar arasında Golan’ın 15 yıla kadar İsrail’e kiralanması veya 1974 sınırlarına dönüşü öngören bir güvenlik mutabakatı da var.

Aynı kaynaklar,  yeni yönetiminin “İbrahim Anlaşmaları”na katılmaya da sıcak baktığını, bunun İsrail’in 1948’den bu yana hayalini kurduğu tarihi bir açılım olacağını belirtiyor.

İsrail’in karşılığı: İşgal ve hava saldırıları

Tehdit politikasını seçen İsrail, Aralık 2024’ten bu yana yeni yönetimin nefes almasına fırsat vermeden askerî havaalanları ve üsleri hedef alan yaklaşık 500 hava saldırısı düzenledi. Suriye’nin savunma kapasitesinin yüzde 85’ini yok eden İsrail, 450 km²’lik Suriye toprağını işgal ederek genişliği 7 km’yi aşan hat boyunca, Şeyh Cebel'den Dera’ya kadar ilerledi. Bazı bölgelerde 20 km derinliğe kadar kara harekâtı yürüten İsrail 9 askerî üs kurdu.

frgt
Netanyahu, Salı günü Suriye'deki tampon bölgedeki İsrail güçlerini denetledi (AP)

İsrail ayrıca, “Dürzi müttefikleri koruma” gerekçesiyle iç çatışmaları körükledi. Oysa İsrail’deki Dürzi vatandaşlar bizzat İsrail hükümetleri tarafından ayrımcılığa maruz kalıyor.
Tel Aviv yönetimi, Şam’ın yeni liderliğini Nusra Cephesi bağlantıları üzerinden karalamaya çalışsa da, geçen yıllarda bizzat İsrail ordusuna bağlı sahra hastaneleri ve Safed, Hayfa, Tel Aviv’deki çeşitli merkezlerin çok sayıda Nusra üyesini tedavi ettiği biliniyor.

Netanyahu’yu kim durdurabilir?

Son günlerde İsrail’de ortaya çıkan bilgiler, ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail’e ve Netanyahu’ya “Suriye politikasındaki yanlışları” nedeniyle sert bir uyarıda bulunduğunu gösteriyor.
Trump’ın, Suudi Arabistan ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın talebi üzerine, Şam’daki yeni yönetimle daha olumlu bir yaklaşım benimsemeye yöneldiği ifade ediliyor.

frgt
Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Trump ve Eş-Şara'nın Suriye'ye uygulanan yaptırımların kaldırılmasını görüşmek üzere Riyad'da geçen mayıs ayında gerçekleştirdiği toplantıdan bir kare (SPA)

Trump, İsrail’in attığı adımların “yanlış ve mantıksız” olduğunu düşünürken, birçok analist Netanyahu’yu dizginleyebilecek tek gücün Trump yönetimi olduğuna inanıyor.
Ancak bunun sahadaki sonuçlarının görülmesi zaman alabilir. Bu arada şu soru giderek daha sık soruluyor: “İsrail, Suriye ile böyle bir şekilde davranarak bölgesine nasıl bir mesaj veriyor?”