Ürdün'ün yeni Meclis Başkanı: Meclis çatısı altında parti bazlı çalışmalar yürüteceğiz

Ürdün Parlamentosu Başkanı Ahmad es-Safadi (Şarku’l Avsat)
Ürdün Parlamentosu Başkanı Ahmad es-Safadi (Şarku’l Avsat)
TT

Ürdün'ün yeni Meclis Başkanı: Meclis çatısı altında parti bazlı çalışmalar yürüteceğiz

Ürdün Parlamentosu Başkanı Ahmad es-Safadi (Şarku’l Avsat)
Ürdün Parlamentosu Başkanı Ahmad es-Safadi (Şarku’l Avsat)

Ürdün Parlamento Başkanı Ahmed es-Safadi, parlamentonun, bireysel çalışmadan uzak parti bazlı çalışmaları organize etme alanında gelecekteki meclis çalışmalarının önünü açması gerektiğini vurguladı.
Safadi, oyalamayı önlemek ve tekrarı azaltmak için mevzuat değişikliği tekliflerinin yeniden değerlendirilmesi amacıyla usul kurallarını değiştirmek için meclis içinde fikir birliği oluşturmaya devam edileceğini vurguladı. Diğer yandan parlamentonun gözetim rolü profesyonel ve dengeli bir siyasi tavırla sokağın parlamentolara olan güveninin yeniden tesis edilmesinde rol oynayacak.
Safadi bu ayın 13'ünde 104 oyla Temsilciler Meclisi Başkanı seçildi. Ülke çapında genel seçim düzeyinde partilere 41 sandalye tahsis eden yeni seçim yasası hükümlerine göre yapılan meclis seçimleri, tarihinde benzeri görülmemiş sonuçlar doğurdu. Bu bağlamda Safadi, Şarku’l Avsat ile yaptığı özel bir röportajda, mevcut parlamentonun bu yılın başında bir siyasi modernizasyon yasası paketini onayladığını söyledi. Bunların başında anayasa değişiklikleri ile seçim ve siyasi partiler kanunları gelmektedir.
Gelecek yıllarda meclisin, parlamento komisyonları içinde tartışma alanlarına sahip olmasını sağlamak gerektiğine vurgu yapan Safadi, bloklar ve koalisyonlar aracılığıyla meclis çalışmalarını organize etmek için komisyonların iç çalışmalarını organize etmek gerektiğini söyledi.
Safadi ilerleyen yıllarda kurulacak olan meclislerin partili kuluçka merkezleri olacağı ve bu parlamentolarda temsilin partili programlarla sağlanacağı gerçeğine dikkati çekti. Buna göre parti temsilinin herhangi bir ihlali, milletvekilini görevinden almakla tehdit edecek. Bu durum, iki parti milletvekilinin bireysel kanaatlerden uzak, üzerinde anlaşmaya varılan parti plan ve programlarına bağlı kalmasını zorunlu kılacak.
Safadi, tüm programların ve fikirlerin parlamento çatısı altında temsil edilmesine izin veren çoğulculuk yoluyla, siyasi yaşamdaki aktif siyasi rengi temsil eden parti konseyleri inşa etmeyi dört gözle bekliyor. Bu, kişilerden ziyade programlarla temsil edilen partili hükümetlerin oluşturulması için zorunlu olarak geniş bir uzlaşmanın yolunu açacaktır.
Önümüzdeki yılın başlarında ilk genel kurulunu yapmak için saflarını seferber eden Ürdün Tüzük Partisi'nin önde gelen kurucularından biri olan Safadi, sokak ile parti çalışmasına olan güveni kademeli olarak yeniden inşa etme fikrini öneriyor.
El-Misak Partisi'nin vatandaşları sadece rüya gibi sloganlarla değil, gerçekçi ve uygulanabilir programlarla temsil etmeyi amaçlayan ulusal bir parti olduğunu ifade eden Safadi, partisinin bugünkü şahıslar aracılığıyla değil, programlarına göre seçildikten sonra önemli bir role sahip olacağını kaydetti.
Safadi, mevcut milletvekillerinin çok büyük bir kısmının El-Misak Partisi’nin kurucuları olduğunu ve partinin doğuşunda ve kimliğinin oluşmasında önemli rol oynadıklarını da sözlerine ekledi. 19. Temsilciler Meclisi'nin yeni başkanı, partisinin muhalif bir partizan olması fikrini önermiyor. Ancak partisi, siyasi ve ekonomik karar alma denklemini etkileyebileceği dengeli ve sorumlu bir parlamento performansıyla, meclis çatısı altında sokağın aynası olmak istiyor.
Safadi, “Parti programları aracılığıyla hükümet politikaları etkilenebilseydi, o zaman El-Misak Partisi’ni kim temsil ederdi? Karar merkezleri mi yoksa Ürdün halkı mı!” diye sordu.
Kamusal çalışma alanında adil ve eşit rekabet ortamı olduğunu vurgulayan Safadi, bugün en önemli şeyin, halkın seçimlere katılım oranlarını yükseltmeye çalışmak olduğunu söyledi. Safadi, “Taraflar bunu başarmak için hareket etmeli. Temsilciler Meclisi içindeki bir sonraki aşamanın en önemli görevleri; parlamentonun sokağın reform taleplerine cevap vermesi ve vatandaşların günlük yaşam alanlarında adalet ve eşitlik eksikliği şikayetlerini azaltmak için çalışmasıdır” diye konuştu.
Safadi, “İktidarın ekonomik reform vizyonlarını resmi medya ortamlarındaki propaganda kampanyalarından uzak, somut bir gerçekliğe yansıtması gereken bir dönemde hükümet vatandaşların ihtiyaç ve özlemleriyle ilgilenmek için sokaklara çıkmalı. Bu, iyi uygulandığı takdirde Bişr el-Hasavine hükümetine destek verilecek” dedi.
Safadi, İsrail'in Filistin halkına karşı günlük saldırıları, Kudüs, Mescid-i Aksa ve Müslümanların ve Hıristiyanların kutsallarına yönelik günlük ihlalleri ile ilgili durumu ele almada sahnenin farklı yaklaşımlar gerektirdiğini söylüyor.
Safadi, “Meclis duygusal patlamalardan uzaklaşmalı ve işgalci devletin uygulamalarının uluslararası forumlarda belgelenmesi için harekete geçmeli. Filistinliler için başkenti Kudüs olan Filistin devletinin ilanı için çaba harcanmalı. Temsilciler Meclisi, Filistin halkının haklarını kazanması için müzakerelere ve ciddi araştırmalara geri dönme gereği konusunda her zaman ılımlı tavrını sürdüren Kral 2. Abdullah'ın arkasında duracak; Ürdün'ün en yüksek ulusal çıkarlarını temsil eden bu pozisyonu destekleyecektir” dedi.



Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.


Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
TT

Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)

Lübnan Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın bugün ülkede bulunan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle bir araya geldiğini açıkladı. Görüşmede Avn, Lübnan ordusunun görevini tamamlaması için destek çağrısında bulunarak, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi için baskı yapılmasını talep etti.

Cumhurbaşkanlığı, heyetin ‘uluslararası kararların uygulanması yoluyla Lübnan’da istikrarı destekleme ve ülkelerin Lübnan ordusuna yardım ederek birliklerini tamamlamaya ve silah tekelini sağlamaya hazır olduklarını’ belirttiğini duyurdu.

Açıklamada Avn’ın, Lübnan’ın uluslararası kararları uygulama taahhüdünü yinelediği ve “İsrail tarafını ateşkesi uygulamaya ve çekilmeye zorlamamız gerekiyor; bu konuda sizden destek bekliyoruz” ifadelerini kullandığı kaydedildi.

Geçen yıl kasım ayında, ABD arabuluculuğunda İsrail ile Hizbullah arasında bir ateşkes sağlanmıştı. Bu ateşkese rağmen, İsrail hâlâ Güney Lübnan’daki bazı noktalarda kontrolünü sürdürüyor ve ülkenin doğusu ile güneyine yönelik saldırılarını devam ettiriyor.


Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
TT

Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiga, dün Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na (AGİT) yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Rusya ile "taviz değil, gerçek barış" istediğini söyledi.

Güvenlik ve insan haklarına odaklanan bir kuruluş olan AGİT, savaş sonrası Ukrayna'da rol oynamayı hedefliyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD elçileri arasında "oldukça iyi" olarak nitelendirdiği görüşmelerin ardından çarşamba günü yaptığı açıklamada, barış görüşmelerine giden yolun şu anda belirsiz olduğunu söyledi.

Sibiga, örgütün yıllık bakanlar kurulu toplantısından önce, "Münih'te gelecek nesillere ihanet edenlerin isimlerini hâlâ hatırlıyoruz" diyerek, "Bu bir daha asla olmamalı. İlkelerden taviz verilmemeli ve uzlaşmaya değil, gerçek barışa ihtiyacımız var" ifadelerini kullandı.

devfdr
Rus askerleri Kursk bölgesindeki Sudzha’da devriye geziyor (Arşiv- AP)

Bakan, görünüşe göre İngiltere, Fransa ve İtalya'nın Adolf Hitler'in o dönem Çekoslovakya olan toprakları ilhak etmesini kabul ettiği 1938 tarihli Nazi Almanyası anlaşmasına atıfta bulunuyordu. Bu anlaşma, tehditkâr bir güçle yüzleşmemenin işareti olarak yaygın olarak kullanılıyor.

Sibiga, ABD'ye barışı sağlama çabalarından dolayı teşekkür etti ve Ukrayna'nın "bu savaşı sona erdirmek için mümkün olan her fırsatı değerlendireceğine" söz verdi. "Avrupa geçmişte çok fazla adaletsiz barış anlaşması imzaladı. Hepsi yeni felaketlere yol açtı" diye ekledi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy dün, ekibinin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki toplantılara hazırlandığını ve Trump'ın temsilcileriyle diyaloğun devam edeceğini söyledi.

Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Rusya ve Avrupa ile Orta Asya'nın büyük bir bölümünü içeren 57 üye ülkeyi kapsayan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Soğuk Savaş döneminde Doğu-Batı diyaloğu için kilit bir forum olarak ortaya çıktı.

Örgüt son yıllarda, Rusya'nın kilit kararların uygulanmasını engellemesi ve örgütü Batı kontrolü altında olmakla suçlamasıyla sık sık çıkmaza giriyor. Rusya, açıklamasında Ukrayna'nın AGİT gündemine "tamamen hakim olmasından" şikayet etti.