عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Alzheimer ilacı lecanemab önemli bir bilimsel buluş olarak nitelendirildi

Alzheimer dünya çapında yaklaşık 30 milyon kişiyi etkiliyor (Reuters)
Alzheimer dünya çapında yaklaşık 30 milyon kişiyi etkiliyor (Reuters)
TT
TT

Alzheimer ilacı lecanemab önemli bir bilimsel buluş olarak nitelendirildi

Alzheimer dünya çapında yaklaşık 30 milyon kişiyi etkiliyor (Reuters)
Alzheimer dünya çapında yaklaşık 30 milyon kişiyi etkiliyor (Reuters)

Bir grup araştırmacı, Lecanemab isimli yeni bir Alzheimer ilacının hastalığın beyindeki tahribatını yavaşlattığını ve hastalığın erken evrelerindeki hastalarda bilişsel gerilemeyi azalttığını bildirdi.
Şarku'l Avsat'ın BBC’den aktardığı habere göre, bilim insanlarının ‘bilimsel buluş’ olarak nitelendirdiği bu ilaç, Alzheimer için etkili tedaviler oluşturmada onlarca yıllık başarısızlığa son veriyor ve en yaygın bunama türü olan Alzheimer’ı tedavi etmek için yeni bir ilaç çağının mümkün olduğunu gösteriyor.
Şu anda, Alzheimer hastalığı olan kişilere semptomlarını yönetmeye yardımcı olması için bazı ilaçlar veriliyor, ancak bu ilaçlar dünya çapında yaklaşık 30 milyon insanı etkileyen hastalığın seyrini değiştiremiyor.
Lecanemab adı verilen yeni ilaç, Alzheimer hastalığı olan kişilerin beyinlerinde biriken beta-amiloid proteinine saldırıyor.
Araştırmacılar, hastalığın erken evrelerinde hastalıktan muzdarip bin 795 gönüllü üzerinde ilacın klinik bir denemesini gerçekleştirdi ve katılımcılara 18 ay boyunca lecanemab infüzyonları verildi.
San Francisco’daki Clinical Trials on Alzheimer’s Disease konferansında sunulan ve sonuçları New England Journal of Medicine’de yayınlanan araştırmada, ilacın hastalığın beyindeki tahribatını yüzde 27 oranında yavaşlattığı görüldü.
Bir dizi sağlık uzmanı, bu etkinin biraz ‘küçük’ olmasına rağmen, hastalığın gelecekte etkili bir şekilde tedavi edilebileceği konusunda büyük umut verdiğini söyledi.
İngiltere Demans Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Bart De Strooper, ilacın Alzheimer hastaları için gerçek bir tedavi seçeneği sağlayan türünün ilk örneği olduğunu söyledi.
Çalışmanın verileri ve sonuçları, ilacın yaygın kullanım için onaylanıp onaylanamayacağına yakında karar verecek olan ABD’deki düzenleyiciler tarafından değerlendiriliyor.
İlacı geliştiren iki şirket olan Japonya merkezli Eisai ve ABD merkezli Biogen Pharmaceuticals, önümüzdeki yıl başka ülkelerde de ilaç için onay almayı planlıyor.

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
TT
TT

İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)

Bilim insanları ilk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfetti. İlk kez bir gezegenin, yıldızını bu şekilde etkilediği gözlemlendi. 

Dünya'dan yaklaşık 400 ışık yılı uzaktaki HIP 67522 adlı yıldız ve yörüngesindeki iki gezegen uzun zamandır takip ediliyor. Sadece 17 milyon yaşındaki yıldız, 4,5 milyar yaşındaki Güneş'e kıyasla daha büyük ancak daha soğuk. 

Yıldızın HIP 67522 b adlı gezegeni, şaşırtıcı derecede yakın bir yörüngede dönüyor. Ötegezegen yıldızın etrafındaki bir turunu sadece 7 günde tamamlıyor; yani gezegende bir yıl, Dünya zamanıyla sadece bir hafta sürüyor.

Hollanda Radyo Astronomi Enstitüsü'nden Ekaterina Ilin, "Daha önce HIP 67522 gibi bir sistem görmemiştik; gezegen bulunduğunda, yıldızının yörüngesinde 10 günden daha kısa bir sürede döndüğü bilinen en genç gezegendi" diyor.

Ilin ve ekip arkadaşları bu nedenle NASA'nın Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu (Transiting Exoplanet Survey Satellite / TESS) ve Avrupa Uzay Ajansı'nın ötegezegen uydusu CHEOPS'u kullanarak sistemi daha yakından incelemeye karar verdi. 

Araştırmacılar HIP 67522 b'nin yıldızıyla  kurduğu sıkı etkileşim nedeniyle kendi sonunu hazırladığını tespit etti. 

Devasa plazma topları olan yıldızların yüklü parçacıkları, yüzeydeki hareketleriyle güçlü manyetik alanlar yaratıyor. Manyetik alan çizgileri birbirini kesemediğinden, bazen bunlar düğümlenip aniden koparak güneş patlamaları adı verilen radyasyon patlamalarına yol açıyor.

Bilim insanları, Dünya gibi pek çok gezegenin de manyetik alanı olduğu için yıldızına yakın gezegenlerin, yıldızlardaki manyetik alan patlamalarını tetikleyip tetiklemediğini merak ediyordu. 

HIP 67522 sistemini inceleyen ekip, yıldızdaki patlamaların gezegen onun önünden geçerken sıklaştığını saptadı. Araştırmacılar bu nedenle patlamaları gezegenin tetiklediği sonucuna vardı. 

Normalde yıldızların, yörüngelerindeki gezegenlerden etkilenmediği düşünülüyordu. Ancak araştırmacılar HIP 67522'nin yaşı nedeniyle ve güçlü bir manyetik alanı olması durumunda bunun mümkün olduğunu söylüyor.

Bulguları hakemli dergi Nature'da dün (2 Temmuz) yayımlanan çalışmaya göre gezegen yakın yörünge dönüşü sırasında enerji biriktiriyor ve bunun bir kısmını, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca bir kırbaç misali, dalgalar halinde geri gönderiyor. Bu şok dalgası, manyetik alandan yıldızın yüzeyine geçtiğinde muazzam bir patlama yaşanıyor.

Ancak bu güçlü kozmik ışınların büyük bir kısmı uzaya savrulmak yerine gezegene geri dönüyor. Bilim insanları HIP 67522 b'nin bugüne kadar bulunan ilk "eceline susamış gezegen" olduğunu söylüyor. 

Ilin "Gezegen özellikle enerji yüklü patlamaları tetikliyor gibi görünüyor" diyerek ekliyor: 

Gezegenin, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca gönderdiği dalgalar belirli anlarda patlamaları başlatıyor. Ancak patlamaların enerjisi dalgaların enerjisinden çok daha yüksek. Dalgaların oluşmaya hazır patlamaları tetiklediğini düşünüyoruz.

Araştırmacılar halihazırda yaklaşık Jüpiter büyüklüğündeki HIP 67522 b'nin, 100 milyon yıl içinde Neptün'e yakın bir boyuta geleceğini tahmin ediyor.

Bilim insanları sistemi incelemeye devam ederek patlamalarda ne tür enerji salındığını anlamayı umuyor. Ayrıca bu türden benzer sistemlerin var olup olmadığını araştırmak için çalışmalarını genişletmeyi planlıyorlar.

Ilin, "Aklımda milyonlarca soru var çünkü bu tamamen yeni bir fenomen, dolayısıyla ayrıntılar hâlâ net değil" diyor.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, NASA, Nature