Türkiye ve Müslüman Kardeşler yol ayrımında mı?

Suçlama, Örgütün ‘kısıtlamalardan’ duyduğu endişenin ortasında, Ankara'daki bir yetkili tarafından yönetildi.

Mısır Baş Müftüsü geçtiğimiz Mayıs ayında ‘Avam ve Lordlar’ kamaralarına hitaben bir konuşma yaparken (Daru’l İfta)
Mısır Baş Müftüsü geçtiğimiz Mayıs ayında ‘Avam ve Lordlar’ kamaralarına hitaben bir konuşma yaparken (Daru’l İfta)
TT

Türkiye ve Müslüman Kardeşler yol ayrımında mı?

Mısır Baş Müftüsü geçtiğimiz Mayıs ayında ‘Avam ve Lordlar’ kamaralarına hitaben bir konuşma yaparken (Daru’l İfta)
Mısır Baş Müftüsü geçtiğimiz Mayıs ayında ‘Avam ve Lordlar’ kamaralarına hitaben bir konuşma yaparken (Daru’l İfta)

Bir Türk yetkilinin Müslüman Kardeşler (İhvan-ı Müslimin) örgütüne başta DEAŞ olmak üzere terörist grupların sızdığına dair açıklaması, Müslüman Kardeşler içinde Türkiye’nin örgüte kısıtlama uygulayacağına dair endişe uyandırdı. Radikal örgütler hakkında uzman kişiler, "Türk yetkilinin açıklaması, İstanbul'daki örgüte karşı yaklaşan tırmanışın bir başlangıcı ​​olabilir” dedi. Uzmanlar ayrıca, Türk tarafının DEAŞ ile iletişim kuran veya ona katılan Müslüman Kardeşler unsurlarını yakalamak için harekete geçebileceğini ifade etti.
Bir Türk yetkili, ‘ülkesinin Mısır ile ilişkileri normal seyrine döndürme çabalarını artırmasının’ nedenlerini gözden geçirirken, Müslüman Kardeşler'in durumu ve örgütün yaptığı hatalar hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Serdar Çam resmi Twitter hesabından yaptığı açıklamada İhvan’a dair eleştirilerini dile getirdi. Çam, söz konusu paylaşımlarında “İhvan hareketi de maalesef DEAŞ ve bilumum terörist grupların sızmasıyla, parçalanmışlıklarıyla artık eski konumunda değil. Radikalize/terörize edilmiş bir imajı vardır. Patlatılan bombalar, öldürülen masum insanlarla halkın büyük bir kesimi nefret etmiş/ettirilmiş durumda” ifadelerini kullandı.
Mısır'daki radikal meseleler uzmanı Ahmed Ban, Şarku'l Avsat’a yaptığı açıklamada, DEAŞ ve İhvan’ın birlikte olduğu suçlamalarının özellikle İhvan’ın radikalizme karşı bir ‘bariyer’ olmaktan bahsederek kendine güven kazandırdığından beri örgütün biçimini olumsuz yönde etkilediğini ve örgütü yaptırım kapsamına soktuğunu düşünüyor. DEAŞ ve İhvan arasında bağlantı olabileceğine dikkati çeken Ban, Türk hükümetinin bazı resmi açıklamalarla örgütle ilişkilerinin artık olmadığını gösterebileceğini söyledi.
Ban, “Müslüman Kardeşler’in artık eskisi gibi bahis yapmadığına dair bir Türk anlayışı var. İhvan, herhangi bir örgütsel başarıya ulaşamadı. Bazı Türk kurumlarının değerlendirmesine göre Müslüman Kardeşler konusunda herhangi bir güvence söz konusu değil. Örgüt için verilen tek güvence, yalnızca Türkiye Cumhurbaşkanı’nın duygusal güvencesidir. Türk hükümeti, Müslüman Kardeşler’e yönelik eleştirisinde, iki örgüt arasındaki ilişkiyi harekete geçirmek, terörizm ve aşırıcılık ile yüzleşme çabalarını göstermek için herhangi bir bağ arıyormuş gibi görünebilir” dedi.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Katar'ın ev sahipliğinde düzenlenen Dünya Kupası'nın açılış etkinliklerinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ilk kez el sıkıştı. Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı söz konusu açıklamasında, “Filistin /İsrail ilişkisi, 100 milyonluk Mısır halkına tarihi yakınlığımız, iktisadi/ticari ilişkimizin halen bile devam ediyor olması (dünyanın en iyi pamuğu Mısır’da olduğu için tekstil firmaları en başta) vb. pek çok neden var iyi ilişkiler için. Duygusallıkla ülkelerle olan siyaset belirlenemiyor. Bu tokalaşmanın alt yapısında binlerce sayfalık görüşme ve göz nuru çabası var. Tek taraflı değil, çift taraflı gayretle” ifadelerini kullandı.
Ahmet Ban, Müslüman Kardeşler’in endişeleri ve önümüzdeki dönemde Türk tarafının uygulayabileceği kısıtlamalar hakkında, Türkiye'den İhvan'ın DEAŞ ile irtibatı olan veya ona katılan bazı unsurların tutuklanması yönünde hamleler olabileceğini söyledi. Ban, “Türkiye, haklarında gıyaben yargı kararları verilen İhvan'ın bazı üyelerini Mısır'a teslim etmişti. Bu, Kahire ile ilişkilerin normalleşmesi yönündeki çabaların devam ettiğini teyit eden bir mesajdı. Aynı zamanda terörizm ve radikalizmle mücadele bağlamında verilen başka bir mesajdı. Türk yetkilinin açıklaması, Ankara'dan örgüte doğru atılacak bir adımın başlangıcıdır ve seçimler yaklaşırken Müslüman Kardeşler’e karşı başka hamleler görebiliriz” dedi.
Mısırlı uzman, Müslüman Kardeşler’in şu an içinde bulunduğu durum hakkında ise “Türk yetkilinin son açıklamalarından sonra örgüt unsurları arasında endişeler söz konusu. Bu endişeler bir süredir vardı, ancak şimdi arttı. Türkiye'nin artık örgüt unsurları için güvenli sığınak olmadığı konusunda Müslüman Kardeşler saflarında bir anlaşmazlığın varlığına ek olarak, bazı İhvan unsurlarının Türkiye'den başka bir ülkeye yönelmesi konusunda hareketler var” şeklinde konuştu.
Ankara, geçtiğimiz aylarda Kahire'nin ‘olumlu’ olarak nitelendirdiği bazı adımlar attı. Bu adımlar, kendi topraklarındaki Müslüman Kardeşler örgütünün ‘provokatif’ medya ve siyasi faaliyetlerinin durdurulması ve örgüte bağlı medya çalışanlarının Mısır'ı eleştirmesini engellemesi ile ilgiliydi. Türk hükümeti, daha önce Müslüman Kardeşler’e mensup medya çalışanlarını Türkiye'nin talimatlarına uymaları konusunda uyardı.
Mısır’daki Daru’l İfta Kurumu tarafından daha önce yapılan bir açıklamada, DEAŞ, El Kaide, en-Nusra, Boko Haram ve diğer terörist grupların fikirlerinin incelendiği ve araştırmalara göre tüm terörist grupların kökenlerinin Müslüman Kardeşler’e dayandığının tespit edildiği ifade edildi.
Mısır Müftüsü Şevki Allam da geçtiğimiz Mayıs ayında İngiliz parlamentosunda yaptığı konuşmada, Mısır hükümeti tarafından terörist olarak nitelenen Müslüman Kardeşler’in faaliyetlerinden bahsetti. Müftü Allam, İngiliz Parlamentosu üyelerine İngilizce yazılmış ve kanıtların yer aldığı bir belge dağıttı. Söz konusu belge, İhvan'ın kuruluşundan bu yana yaklaşımını ve ‘terör örgütleri’ ile olan ilişkisini ortaya koyuyor.
Daru’l İfta’nın raporunda, Müslüman Kardeşler örgütünün o dönemdeki Dini Lideri Mustafa Meşhûr'un tanınmasıyla kuruluşundan bu yana terör ve şiddet yaklaşımını benimsediği ifade edildi. Meşhûr, bazı konuşmalarında şiddet ve silahlı güç kullanma gerekliliğinden bahsediyordu. Raporda örgütün iki yüzlü çalıştığına işaret edilirken birincisinin, Müslüman Kardeşler’in kendilerini kitlelere reformcular ve bir muhalefet gücü olarak sunduğu yüzü, ikincisinin ise sorumluluğu terör operasyonları ve suikastları gerçekleştirmek olan gizli aygıtın kuruluşunda temsil edilen yüzü olduğu belirtildi.
Raporda, örgütün kurucusu Hasan el-Benna'nın örgütü bir reform hareketi olarak sunduğu, ardından şiddeti meşrulaştırdığı ve şeriat uygulama bahanesiyle örgüte dini bir karakter verdiği belirtildi. İhvan teorisyeni Seyyid Kutub'a gelince, şiddet kullanımını haklı çıkarmak için teoriler geliştirdi. Rapor ayrıca, ‘el-Benna tarafından kurulan ve 1938'de Mısır yasalarını ihlal ederek askeri olarak eğitilen yaklaşık 45 bin genci içeren İhvan’ın silahlı kolları hakkında da bilgi veriyor. Raporda ayrıca 1940 yılında kurulan Müslüman Kardeşler'in eski genel rehberi Muhammed Mehdi Akef'e göre görevi, örgütün seçkin bir grup üyesini özel görevleri yerine getirmeleri için eğitmek olan Cihadu’l Has’tan da bahsedildi.
Rapor, Müslüman Kardeşler'in, DEAŞ ve El Kaide ile ilişkisine dair pek çok kanıt sundu. Muhammed Mursi'nin 2013'te iktidardan indirilmesinin ardından bazı Müslüman Kardeşler üyelerinin DEAŞ saflarına katılmasından bahseden raporda ayrıca, ‘Devrim Tugayı’ ve ‘Hasm’ gibi silahlı hareketlerin Müslüman Kardeşler’in kolları olduğuna dikkat çekildi.



Netanyahu: Savaş sonrası Gazze'de hiçbir Filistin otoritesi olmayacak

Binyamin Netanyahu (AA)
Binyamin Netanyahu (AA)
TT

Netanyahu: Savaş sonrası Gazze'de hiçbir Filistin otoritesi olmayacak

Binyamin Netanyahu (AA)
Binyamin Netanyahu (AA)

İsrail devlet televizyonu KAN'ın haberine göre Netanyahu, İsrail'in Gazze'deki saldırıları sonrası planlarına ilişkin ABD tarafına bilgi verdi.

Filistin otoritesinin Gazze yönetiminden muaf tutulmasını planlayan Netanyahu, liderliğini yaptığı Likud Partisi üyelerine bu haftaki toplantıda, "savaş sonrası Filistin yönetiminin Gazze'de herhangi bir kontrolüne karşı olduğunu" kaydetti.

ABD yönetimine Gazze'ye yönelik saldırıların ardından burada Filistin otoritesinin olmayacağı mesajını ileten Netanyahu, "Savaş sonrası Gazze'de yeniden bir Filistin otoritesi olmayacak, hatta hiçbir Filistin otoritesi olmayacak." ifadesini kullandı.

ABD yönetimi ise İsrail'in saldırılarını sürdürdüğü Gazze'nin geleceği için burada yönetimin kimde olacağı konusunda karışık sinyaller veriyor.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, dünkü açıklamasında, İsrail'in saldırıları sona erdiğinde mevcut "Filistin Yönetimi'nin" Gazze'yi yönetecek güvenilirliğe sahip olmadığını savunarak, "Gazze'de yönetim nasıl olursa olsun, Filistin halkının isteklerine yanıt vermelidir ve şu anda Filistin Yönetimi bu güvenilirliğe sahip değil." ifadesini kullanmıştı.

İsrail Başbakanı Netanyahu daha önce de Gazze'de işgal sona erdiğinde "Filistin yönetiminin Gazze'ye dönmesine izin vermeyi planlamadığı" şeklinde açıklamalar yapmıştı.


Biden yönetimi Gazze'nin güneyine yönelik askeri harekâtında İsrail'e kırmızı çizgiler çizecek mi?

Washington’daki göstericiler ateşkes, Filistinli sivillerin korunması ve İsrail Başbakanı'nın hesap vermesini talep ediyor (AFP)
Washington’daki göstericiler ateşkes, Filistinli sivillerin korunması ve İsrail Başbakanı'nın hesap vermesini talep ediyor (AFP)
TT

Biden yönetimi Gazze'nin güneyine yönelik askeri harekâtında İsrail'e kırmızı çizgiler çizecek mi?

Washington’daki göstericiler ateşkes, Filistinli sivillerin korunması ve İsrail Başbakanı'nın hesap vermesini talep ediyor (AFP)
Washington’daki göstericiler ateşkes, Filistinli sivillerin korunması ve İsrail Başbakanı'nın hesap vermesini talep ediyor (AFP)

Filistinli sivil ölümlerinin artışı, ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin yetkililerini, İsrail'e sivilleri koruması, ABD tavsiyelerini dinlemesi ve ABD'nin askeri operasyonların çerçevesini ve nasıl yapılacağını belirlediği sınırları göz ardı etmemesi konusunda açıkça uyarılar yayınlamaya sevk etti.

Başkan Biden yönetimi, İsrail'e verdiği katı desteğiyle Hamas’ı yok etme stratejik hedefleri arasında nasıl bir denge kuracağı konusunda belirsizlik ve çelişki içinde kaldı. Yönetim, İsrail'in ABD'nin sivil ölümlerini önlemeye yönelik uyarılarını görmezden gelmesine öfkelendi.

ABD kamuoyunda son zamanlarda ortaya çıkan eleştiriler, İsrail'in ABD uyarılarını caydırıcı olmadan görmezden gelme yeteneğinin ne ölçüde olduğu, insani felaket riskinin Biden yönetimini İsrail için uyarılar ve kırmızı çizgiler koymaya zorlayıp zorlamayacağı ve bunun ne zaman olabileceği konusunda sorulara yol açtı. Filistin Sağlık Bakanlığı'na göre, İsrail'in hava saldırıları ve topçu ateşi sonucu 700'den fazla sivil hayatını kaybetti, binlerce kişi de yaralandı.

İsrail görmezden geliyor

Analistler, Binyamin Netanyahu hükümetinin ABD'nin uyarılarını dinlemesi için hiçbir teşvik olmadığını söylüyorlar. Çünkü pratikte, ABD tüm siyasi, diplomatik ve askeri yeteneklerini İsrail'in emrine verdi ve Kongre üyelerinin İsrail'e verilen yardımlara şartlar koyma taleplerini reddetti.

Wall Street Journal gazetesi, Biden’ın stratejisini ‘yıkıcı bombaları insani sivil ilgisi saçmalıklarıyla sarılmış olarak göndermek’ olarak nitelendirdi. Gazetenin haberinde, yönetimin İsrail'e büyük, akıllı bombalar ve top mermileri gönderdiğine, ancak aynı zamanda İsrail'i sivil kayıpları azaltmaya çağırdığına dikkat çekildi. ABD'nin tutarsız bir tutum sergilediği ifade edildi.

Fotoğraf Altı:  ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris Cumartesi günü BAE'deki COP28 konferansında konuşurken (Reuters)
ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris Cumartesi günü BAE'deki COP28 konferansında konuşurken (Reuters)

ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, geçtiğimiz Pazar günü yaptığı konuşmada, İsrail'in hava saldırılarında çok sayıda masum sivilin öldürülmesini eleştirdi. Ayrıca İsrail'in savaşın bitiminden sonra Gazze Şeridi'nde güvenlik yetkisini üstlenme isteğini de reddederek Biden yönetiminin Filistinlilerin tehcir edilmesini hiçbir koşulda kabul etmeyeceği konusunda uyardı.

Harris, dün İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile telefon görüşmeleri yaparak gerilimin tırmanması, sivil ölü sayısının artması ve Batı Şeria'daki yerleşimci şiddetinden duyulan endişeleri yineledi. Ayrıca ABD'nin iki devletli çözüme olan bağlılığını teyit etti.

Öncesinde ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, geçtiğimiz Cuma günü İsrail'i ziyaretinde, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile görüştüğünü ve Gazze'nin kuzeyinde yaşanan tehcir ve onlarca masum sivil ölümün, güneyde tekrarlanmayacağını vurguladığını söyledi. Ayrıca, Filistinlilerin İsrail bombardımanından kaçmasına izin vermek için güvenli bölgelerin sağlanmasını istedi.

İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer, dün ABC televizyon kanalına verdiği röportajda, İsrail'in sivillere zarar vermemek için her türlü önlemi aldığını belirterek, İsrail'in imajını düzeltmeye çalıştı. ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John Kirby de ABD'nin tutumunu savunarak, Biden yönetiminin çatışmayı durdurmak ve rehineleri serbest bırakmak için müzakerelere devam ettiğini belirtti.

Taktik zafer ve stratejik yenilgi

Ancak ABD tarafından yapılan en güçlü uyarı, Savunma Bakanı Lloyd Austin'dan geldi. Austin, İsrail'e açık bir kınamada bulundu. Bu kınama sadece İsrail'in insani hukuku ihlalleri ve sivilleri rastgele öldürmesine değil, aynı zamanda İsrail'in askeri stratejik planlarının tutarsızlığına da odaklandı. Austin, Gazze'deki sivilleri korumada başarısız olmanın, taktik zaferleri stratejik yenilgilere dönüştürebileceği konusunda uyardı.

Fotoğraf Altı:  ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, İsrail'i taktiksel zafer ve stratejik yenilgi konusunda uyardı (AFP)
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, İsrail'i taktiksel zafer ve stratejik yenilgi konusunda uyardı (AFP)

Austin, geçtiğimiz Cumartesi günü Kaliforniya'daki Reagan Ulusal Savunma Forumu'nda yaptığı konuşmada "Bu tür bir savaşta, sivil nüfus ağırlık merkezidir. Onları düşmanın kucağına iterseniz, taktik bir zaferi stratejik bir yenilgiye dönüştürürsünüz" ifadelerini kullandı. İsrail'in sivilleri korumak için daha fazla şey yapmaması durumunda Gazze'de stratejik bir yenilgiye uğrama riskiyle karşı karşıya olduğunu da uyardı.

Austin ayrıca "İsrail liderlerine defalarca, Gazze'deki Filistinli sivilleri korumanın hem ahlaki bir sorumluluk hem de stratejik bir gereklilik olduğunu açıkladım” dedi. ABD Savunma Bakanı, İsrail liderlerini sivil kayıpları önlemeye, işgal altındaki Batı Şeria'da yerleşimci şiddetini önlemeye ve insani yardımlara erişimi sağlamaya çağırdı.

Austin iki devletli çözümün çatışmadan çıkmanın tek yolu olduğunu ifade ederek "Umut ufku olmadan, İsrail-Filistin çatışması istikrarsızlık, güvenlik eksikliği ve insani ıstırabın itici gücü olmaya devam edecek" şeklinde konuştu.

Savunma Bakanı'nın uyarıları stratejik anlamlar taşıyor. İsrail, Hamas'a askeri bir yenilgi verip askeri yapısını yıkmayı başarsa bile, yaptığı yıkım ve katliam, tüm bir Filistin neslini radikalizme itiyor, Filistinli ve İsrailli tarafları müzakere masasına oturmaktan ve iki devletli çözüme doğru ilerlemekten uzaklaştırıyor. Bu durum ABD'nin bölgedeki itibarını zedeleyebilir, terörizmin ortaya çıkma olasılığını artırabilir ve son dönemde yapılan ittifak ve anlaşmaların aşınmasına neden olabilir.

Arzu ve niyet

ABD’li yetkililer, gazetecilere yaptıkları çeşitli bilgilendirme toplantılarında, İsrail'den Gazze halkını korumak için adımlar atmasını istediklerini açıkladılar. Beyaz Saray yetkilileri, İsrail'in Hamas'ın halk ve siviller arasındaki varlığına ilişkin argümanlarını dinlediklerini belirtti. Ancak İsrail'in sivil kayıplarını azaltmak için her türlü önlemi aldığına inanmıyorlar.

Fotoğraf Altı:  Han Yunus'tan sürgün edilen Filistinliler, İsrail bombardımanından kaçmak için Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'taki kamplara kaçtı (AFP)
Han Yunus'tan sürgün edilen Filistinliler, İsrail bombardımanından kaçmak için Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'taki kamplara kaçtı (AFP)

ABD yönetimindeki yetkililer, İsrail'in Gazze'deki savaşının bu hızla devam etmesi, sivil ölümlerinin devam etmesi ve İsrail'in bölge sakinlerini güneye, Mısır sınırına doğru kaydırmaya devam etmesi tehlikesinin farkında. Analistler bu felaketi durdurmanın ve bunu İsrail ile Netanyahu hükümetine net bir şekilde açıklamanın Başkan Biden'a bağlı olduğu konusunda hemfikir. Gazze halkına yönelik yürütülen etnik temizlik kampanyasının sonuçları var. Ama görünen o ki Biden'ın böyle bir çizgiyi alıp İsrail'e kırmızı çizgiler çizmek gibi bir arzusu ve niyeti yok.

Biden yönetimi, Demokrat Parti içindeki liberal ve ilerici kanatlar arasındaki bölünme ve seçimlerde önemli bir oy kitlesi oluşturan gençlik, kadın ve Afrika asıllı Amerikalılar arasında oluşturduğu öfke nedeniyle, Başkan’ın yeniden seçilme şansını tehlikeye atıyor.

Pek çok kamuoyu yoklaması, Biden'ın popülaritesinde bir düşüş olduğunu ve çok sayıda ABD’li seçmen arasında İsrail'e verilen desteğin erozyona uğradığını gösteriyor. Bu seçmenler Biden yönetiminin İsrail-Hamas savaşına ilişkin politikasına öfkeli olmaya devam ederse Biden'ın yeniden seçilme şansı çok zayıf olacak.

İlişkilerde bir değişiklik mi?

Carnegie Enstitüsü'nün deneyimli araştırmacılarından ve ABD'nin çeşitli yönetimlerinde barış sürecinde müzakerecilerden biri olan Aaron David Miller, Biden yönetiminin İsrail'e yönelik söyleminin son dönemde değişime uğradığına dikkat çekti. Miller geçtiğimiz Pazar akşamı CNN'e verdiği demeçte, yönetimin mesajlarının İsraillilerin bu kampanyaya devam etmeleri halinde iki meseleyle ilgilenmeleri gerektiği yönünde olduğunu söyledi. Birincisi nüfusun yoğun olduğu yerlere saldırmamak, diğeri ise evlerinden edilmiş Gazze nüfusunun üçte ikisine insani yardımın arttırılmasına izin vermek.

Fotoğraf Altı:  Biden, Binyamin Netanyahu ile 18 Ekim'de İsrail'e yaptığı dayanışma ziyareti sırasında (DPA)
Biden, Binyamin Netanyahu ile 18 Ekim'de İsrail'e yaptığı dayanışma ziyareti sırasında (DPA)

Miller, Biden'ın Demokrat Parti'nin ilerici kanadı içindeki iç siyasi baskıları hafifletmeye ve Filistinli sivillerin ölümünü eleştiren gençlik ve gösterilerdeki öfkeyi yatıştırmaya çalıştığını söylüyor. Ancak, 7 Ekim'deki Hamas saldırısının ardından İsrail'in kendini savunma hakkını kısıtlamakla suçlayan Cumhuriyetçi Parti'nin eleştirileriyle karşı karşıya kalacağını ifade etti. Miller ayrıca, İsrail ABD uyarılarını dinlemezse, Biden yönetiminin zayıf görüneceği konusunda da uyarıda bulundu.

Netanyahu'dan hesap sorulması

Netanyahu, İsrail'in karşı karşıya olduğu siyasi, askeri ve ahlaki çıkmaza bir boyut daha katan hassas hesaplamalar yapıyor. Bu çıkmaz, ABD'nin baskısı ile Hamas ve Filistin İslami Cihat Örgütü gibi örgütlerin tutuklu tuttuğu asker ve kadın askerlerden oluşan diğer rehinelerin ailelerinin baskısı arasında sıkışmış durumda.

Netanyahu, New York Times'ın son Hamas saldırısına ilişkin planların İsrail ordusu ve istihbarat liderleri tarafından bir yıldan fazla bir süredir bilindiğini ancak bu saldırının gerçekleşme olasılığını dışladığını kanıtlayan belge ve röportajları ortaya çıkaran bir haberin ardından kendisini bekleyen siyasi ve hukuki sorumlulukla karşı karşıya kaldı.

Netanyahu, Hamas'ı yok etmeye yemin etti ancak İsrail'in ABD'nin uyarılarına yanıt vermek için askeri planlarını değiştirip değiştirmeyeceğine dair sorular artıyor. Çünkü ABD'nin İsrail'e verdiği desteğin uluslararası düzeyde büyük bir ağırlığı var. Ancak İsrail'in nüfusun yoğun olduğu bölgelerdeki yoğun bombardımanı, ABD ve İsrail'in yanı sıra ABD Başkanı Biden ve İsrail Başbakanı Netanyahu'ya da gölge düşürecek felaket sonuçlara ve yansımalara yol açacak.


İran Dışişleri Bakanı, uluslararası toplumu "Gazze'ye seyirci kalmakla" suçladı

Hüseyin Emir Abdullahiyan (AA)
Hüseyin Emir Abdullahiyan (AA)
TT

İran Dışişleri Bakanı, uluslararası toplumu "Gazze'ye seyirci kalmakla" suçladı

Hüseyin Emir Abdullahiyan (AA)
Hüseyin Emir Abdullahiyan (AA)

İran'ın resmi haber ajansı IRNA'ya göre, Abdullahiyan, Moskova'da Azerbaycan, İran, Kazakistan, Rusya ve Türkmenistan'ın bulunduğu Hazar ülkeleri dışişleri bakanları toplantısında konuştu.

Abdullahiyan, "Bu kadar kadın, çocuk, basın mensubu ve sağlık çalışanının öldürülmesine rağmen uluslararası toplum Gazze'ye daha ne kadar seyirci kalacak?" dedi.

İsrail'in Gazze'de işlediği cinayetlerin arkasında ABD'nin desteği olduğunu söyleyen Abdullahiyan, "Siyonist rejimin işlediği suçların önüne geçme konusunda uluslararası kurum ve toplulukları etkisizleştiren (Washington yönetimi), bu kurumları da itibarsızlaştırmıştır." ifadelerini kullandı.

Gazze'deki saldırıların bir an önce durdurulması için uluslararası toplumun devreye girmesi gerektiğini vurgulayan Abdullahiyan, bölgede çeşitli konularda düzenlenen uluslararası toplantılarda Gazze savaşının gündem edilmesinin önemine dikkati çekti.


Bazı yatırımcılar Hamas saldırısından önceden haberdar mıydı?

Filistinliler, 7 Ekim saldırılarının ardından Han Yunus'taki ayırma duvarının yakınında bir İsrail tankının arkasında kutlama yapıyor ( AP)
Filistinliler, 7 Ekim saldırılarının ardından Han Yunus'taki ayırma duvarının yakınında bir İsrail tankının arkasında kutlama yapıyor ( AP)
TT

Bazı yatırımcılar Hamas saldırısından önceden haberdar mıydı?

Filistinliler, 7 Ekim saldırılarının ardından Han Yunus'taki ayırma duvarının yakınında bir İsrail tankının arkasında kutlama yapıyor ( AP)
Filistinliler, 7 Ekim saldırılarının ardından Han Yunus'taki ayırma duvarının yakınında bir İsrail tankının arkasında kutlama yapıyor ( AP)

İsrailli yetkililer, ABD’li araştırmacıların, bazı yatırımcıların Hamas'ın 7 Ekim saldırılarını önceden biliyor olabileceği ve bu bilgiyi İsrail menkul kıymetlerinden kâr elde etmek amacıyla kullanmış olabileceği yönündeki iddialarını araştırıyor.

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığı habere göre New York Üniversitesi'nden hukuk profesörü Robert Jackson Jr. ve Columbia Üniversitesi'nden Joshua Metz tarafından yürütülen araştırma, Tel Aviv Borsası'ndaki açığa satışların, saldırılardan 5 gün önce önemli ölçüde arttığını ortaya çıkardı.

Araştırmacılar, "Saldırıdan günler önce yatırımcıların saldırılar hakkında bilgi sahibi olmuş olabileceği görünüyor" diyerek, Finansal Endüstri Düzenleme Kurumu’nun (FINRA) verilerine göre 2 Ekim'de bu fondaki açığa satış işlemlerinde "önemli" ve "olağandışı" bir artış olduğuna dikkat çekti.

Amerikan CNN ağına göre araştırma, bu satışların, saldırıdan önceki günlerde İsrail hisse senetleri piyasasının değerine aykırı olduğunu gösterdi.

Araştırmada, 7 Ekim saldırısından önceki günlerde yapılan satışların, koronavirüs salgını, İsrail ile Gazze arasındaki 2014 savaşı ve 2008 küresel mali krizi sırasında meydana gelen açığa satış faaliyetlerini "çok aştığı" kaydedildi.

İsrail Menkul Kıymetler Kurumu araştırma konusunda, "Konu yetkili makamlarca bilinmektedir ve ilgili tüm taraflar soruşturmaya tabidir" açıklamasında bulundu.


Kiev Belediye Başkanı, Zelenski'nin bir otokrata dönüştüğünü söyledi

Zelenski, sağ tarafta Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Kara Kuvvetleri Komutanı Albay General Oleksandr Sırski ve Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkan Yardımcısı Roman Mashovets, Kupyansk'a yaptıkları ziyarette cephenin haritasına bakıyor (AP)
Zelenski, sağ tarafta Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Kara Kuvvetleri Komutanı Albay General Oleksandr Sırski ve Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkan Yardımcısı Roman Mashovets, Kupyansk'a yaptıkları ziyarette cephenin haritasına bakıyor (AP)
TT

Kiev Belediye Başkanı, Zelenski'nin bir otokrata dönüştüğünü söyledi

Zelenski, sağ tarafta Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Kara Kuvvetleri Komutanı Albay General Oleksandr Sırski ve Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkan Yardımcısı Roman Mashovets, Kupyansk'a yaptıkları ziyarette cephenin haritasına bakıyor (AP)
Zelenski, sağ tarafta Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Kara Kuvvetleri Komutanı Albay General Oleksandr Sırski ve Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkan Yardımcısı Roman Mashovets, Kupyansk'a yaptıkları ziyarette cephenin haritasına bakıyor (AP)

Eski bir ağır sıklet boks şampiyonu olan Kiev Belediye Başkanı Vitali Kliçko, Volodimir Zelenski'nin giderek otokratikleştiğini ve Ukrayna'yı artık Rusya'dan farkı kalmayacağı noktaya doğru ittiğini iddia etti.

Rusya'nın yaklaşık iki yıl önceki istilasından bu yana Ukrayna Devlet Başkanı'na yönelik eşi benzeri görülmemiş bu eleştiri, Kiev'in Vladimir Putin güçlerine karşı başlattığı karşı saldırının durakladığı bir dönemde geldi. Kliçko, İsviçre'nin yayın organı 20 Minuten'e şöyle dedi:

İnsanlar kimin etkili olup kimin olmadığını görmeye başladı. Çok fazla beklenti vardı ve hâlâ da var. Zelenski yaptığı hataların bedelini ödüyor.

Kliçko, kendisini Kiev'in bomba sığınaklarının bakımını istenilen düzeyde yapmamakla suçlayan Zelenski'yle geçen kıştan bu yana anlaşmazlık içinde. 
Ancak Kiev Belediye Başkanı'nın sözlerinin gücü, Zelenski'nin savaş uzun süredir devam ederken Zelenski'nin ülke yönetimini aynı noktada tutmakla ilgili yaşadığı zorlukların altını çiziyor.

Alman haber dergisi Der Spiegel'e konuşan Kliçko, Zelenski'nin Ukrayna için tehlikeli olabilecek otoriter eğilimler gösterdiğini söyledi ancak neyi kastettiği belli değildi.

Kliçko, Alman Der Spiegel dergisine verdiği başka bir röportajda, "Bir noktada artık her şeyin tek bir adamın hevesine bağlı olduğu Rusya'dan hiçbir farkımız kalmayacak" dedi.

The Economist'in geçen ay aktardığı Ukrayna'da yapılan bir kamuoyu oylamasına göre Zelenski'nin güvenilirlik oranı aylardır düşme eğilimi göstererek yüzde 32'ye geriledi.

Kliçko, açıklamalarına rağmen Zelenski'nin savaş bitene kadar görevden ayrılmasını istemediğini de söyledi.

Ukrayna'da martta cumhurbaşkanlığı seçimi yapılması gerekiyordu ancak Rusya'nın istilası sırasında yürürlüğe giren sıkıyönetim altında seçimler yasaklanmıştı. Zelenski yönetimi, çok sayıda askerin cephede olması ve milyonlarca Ukraynalının ülkeyi terk etmek zorunda kalması nedeniyle oylamanın adil olmayacağını savunmuştu.

The Independent'a konuşan Ukraynalı muhalefet lideri Kira Rudik de Zelenski'nin azalan popülaritesine rağmen seçim yapılmasına karşı olduğunu söyledi.

Rudik, "Jeopolitik açıdan bakıldığında, seçimleri sadece kontrolümüzdeki bölgelerde yapmamız çok tehlikeli olur" dedi.

Bu, Ukrayna'nın işgal altındaki toprakları kapsamadığını kabul ettiğimiz anlamına gelir.

Ukraynalı siyasetçilerin savaş döneminde siyasi kampanyalar için para harcamalarının da halk tarafından "çılgınlık" olarak görüleceğini sözlerine ekledi.

Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı Valeri Zalujni'nin geçen ay cephe hattının pat durumuna girdiğini söylediği için eleştirilmesinin ardından Kliçko, Devlet Başkanı'yla - tartışmaya giren ikinci önemli yetkili oldu.

Zelenski savaşın çıkmaza girdiğini reddetti ancak geçen hafta karşı saldırının "istenen sonuçları" elde etmekte başarısız olduğunu kabul etmişti.

Independent Türkçe 


Fransa’dan Yahya Sinvar’ın mal varlıklarını altı ay süreyle dondurma kararı

Gazze’deki Hamas lideri Yahya Sinvar (Reuters)
Gazze’deki Hamas lideri Yahya Sinvar (Reuters)
TT

Fransa’dan Yahya Sinvar’ın mal varlıklarını altı ay süreyle dondurma kararı

Gazze’deki Hamas lideri Yahya Sinvar (Reuters)
Gazze’deki Hamas lideri Yahya Sinvar (Reuters)

Fransa, ülkenin resmi gazetesinde yayınlanan bir kararnameye göre, Hamas’ın Gazze sorumlusu Yahya Sinvar’ın Fransız topraklarındaki olası mal varlığının altı ay süreyle dondurulmasına karar verdi.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre, 30 Kasım’da yayınlanan ve bugün yürürlüğe giren kararnamede, Yahya Sinwar’ın sahip olduğu, elinde bulundurduğu veya kontrol ettiği fonlar ve ekonomik kaynakların altı ay süreyle dondurulacağı belirtildi.

Fransa’nın Avrupa Birliği (AB) İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Clement Beaune, geçtiğimiz ay üst düzey Hamas yetkililerini hedef alacak, özellikle de mal varlıklarının dondurulması şeklindeki mali yaptırımların uygulanması çağrısında bulunmuştu.

Fransa 13 Kasım’da, 2015 yılında ABD’nin ‘Uluslararası Teröristler’ listesine dahil edilen, Hamas hareketinin askeri kanadı İzzeddin el Kassam Tugayları’nın lideri Muhammed ed-Dayf’ın Fransa’daki mal varlıklarının altı ay süreyle dondurulmasına karar vermişti.

İngiltere de aralarında Muhammad Dayf ve Yahya Sinvar’ın bulunduğu altı kişiye varlıkların dondurulması ve seyahat yasağı dahil olmak üzere yaptırımlar uygulamıştı.


Taliban, Pakistan sınırındaki geçici kampların kalıcı hale dönüşmesi için AB'den yardım istedi

(Arşiv-AA)
(Arşiv-AA)
TT

Taliban, Pakistan sınırındaki geçici kampların kalıcı hale dönüşmesi için AB'den yardım istedi

(Arşiv-AA)
(Arşiv-AA)

Afganistan geçici hükümetinin Göç ve Geri Dönüşler Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Bakan Vekili Halilurrahman Hakkani AB Afganistan Delegasyonu Maslahatgüzarı Raffaella Iodice'in başında olduğu AB heyetiyle görüştü.

Bakan Vekili Hakkani, soğuk kış şartlarının Pakistan'dan Afganistan'a dönen göçmenlerin sorunlarını artırdığını kaydetti.

Şu an sunulan acil yardımların göçmenlerin sorunlarını gideremediğini aktaran Hakkani, AB'den, sınırda kurulan geçici kampların daha iyi yaşam şartları ve altyapıyla kalıcı hale dönüşmesi için yardım etmesini istedi.

Hakkani, ayrıca uluslararası yardım kuruluşlarından barınma ve meslek edindirme gibi konulara odaklanmalarını talep etti.

AB Afganistan Delegasyonu Maslahatgüzarı Iodice de Pakistan'ın zorunlu göç kararını eleştirerek, Afgan göçmenlere yönelik yardımların süreceğini vurguladı.

Pakistan'ın Afganları sınır dışı etme kararı

Taliban'ın yönetime gelmesinin ardından Afganistan ve Pakistan arasında özellikle güvenlik eksenli sorunlar yaşanıyor.

İslamabad yönetimi, kendisine karşı savaşan Pakistan Talibanı'nın (TTP) Afganistan'da mevzilendiğini ve Taliban yönetiminin bu örgüte karşı tedbir almadığını öne sürüyor. Taliban ise Pakistan'ın iddialarını reddediyor ve ülkedeki güvenlik problemleriyle ilgilerinin olmadığını savunuyor.

İki ülke arasında son aylarda bu çerçevede tartışmalar artarken, Pakistan hükümeti, ekim ayının başında ülkede kayıt dışı yaşayan ve sayıları 1,7 milyonu geçen düzensiz göçmenlerden 1 Kasım'a kadar Pakistan'dan ayrılmasını istemişti. Bu tarihe kadar ayrılmayanların da sınır dışı edileceği duyurulmuştu.

Taliban yönetiminin Sözcüsü Zabihullah Mücahid, Pakistan'ın söz konusu kararının ardından şu ana kadar 450 binden fazla Afgan'ın Pakistan'dan ülkelerine döndüğünü açıklamıştı.


Thunberg ve aktivistler, Gazze'deki korkunç acıları konuşmaktan vazgeçmeyecek

(AA)
(AA)
TT

Thunberg ve aktivistler, Gazze'deki korkunç acıları konuşmaktan vazgeçmeyecek

(AA)
(AA)

Thunberg ve iklim değişikliğine karşı "Fridays for Future" hareketinden aktivistler, İngiliz The Guardian gazetesi için makale kaleme aldı.

İnsanlar acı çektiğinde, yerlerinden edildiğinde ya da öldürüldüğünde nerede olursa olsun seslerinin yükseleceğini belirten iklim aktivistleri, Filistin'le dayanışmalarının da bundan farklı olmadığını ve Filistinlilerin maruz kaldığı korkunç insani acıları konuşmaktan vazgeçmeyeceklerini kaydetti.

İklim aktivistleri, 7 Ekim saldırılarının İsrail'in süregelen "savaş suçlarını hiçbir şekilde meşrulaştıramayacağını" vurgulayarak "soykırımın meşru müdafaa olmadığı gibi orantılı bir karşılık da olmadığını" belirtti.

Filistinlilerin on yıllardır baskı altında yaşadığı bir bağlamda İsrail'in saldırılarının gerçekleştiğine işaret eden iklim aktivistleri, tüm bunların tek başına İsrail'in saldırıları hakkında yorum yapmak için yeterli sebep olduğunu vurguladı.

"Soykırımda tarafsız olamazsınız"

İklim aktivistleri, dünya genelinde antisemitik ve Müslüman karşıtlığı söylemlerin arttığına dikkati çekerek, İsveç'te camilerin yıkılması ya da sinagogun önünde İsrail bayrağı yakılmasının kabul edilemez olduğunu ifade etti.

Filistin'de yaşanan acıların devam etmesine izin verilmemesi gerektiğini aktaran iklim aktivistleri, "Bu mazur görülemez şiddete son verilmesini talep etmek temel insanlık meselesidir. Sessizlik suç ortaklığıdır. Soykırımda tarafsız olamazsınız." ifadelerini kullandı.


Hamaney’den Küba'ya ABD’ye karşı ‘küresel koalisyon’ kurma çağrısı

İran Dini Lideri’nin internet sitesinde bugün, Ali Hamaney'in Küba Devlet Başkanı Miguel Díaz-Canel'i Tahran'da kabul etmesine ilişkin fotoğraflar yayınlandı.
İran Dini Lideri’nin internet sitesinde bugün, Ali Hamaney'in Küba Devlet Başkanı Miguel Díaz-Canel'i Tahran'da kabul etmesine ilişkin fotoğraflar yayınlandı.
TT

Hamaney’den Küba'ya ABD’ye karşı ‘küresel koalisyon’ kurma çağrısı

İran Dini Lideri’nin internet sitesinde bugün, Ali Hamaney'in Küba Devlet Başkanı Miguel Díaz-Canel'i Tahran'da kabul etmesine ilişkin fotoğraflar yayınlandı.
İran Dini Lideri’nin internet sitesinde bugün, Ali Hamaney'in Küba Devlet Başkanı Miguel Díaz-Canel'i Tahran'da kabul etmesine ilişkin fotoğraflar yayınlandı.

İran ve Küba dün ilişkilerini güçlendirme ve iki ülkenin karşı karşıya olduğu ABD yaptırımlarına karşı birlikte durma sözü verdi. İran Dini Lideri Ali Hamaney ve Küba Devlet Başkanı Miguel Diaz-Canel, ABD ve Batılı zorbalık olarak adlandırdığı şeye karşı küresel bir koalisyon çağrısında bulundu.

Tahran'ı ilk kez ziyaret eden Diaz-Canel'i kabul eden Hamaney, iki ülkenin siyasi ve ekonomik kapasitelerinin ‘ABD ve Batı zorbalığına karşı aynı pozisyonu paylaşan ülkeler’ arasında bir koalisyon oluşturmak için kullanılması gerektiğini belirtti.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre İran Dini Lideri, ekonomik iş birliğine odaklanan bu koalisyonun, Filistin meselesi gibi önemli küresel konularda ortak ve etkili bir pozisyon alabileceğini ifade etti. Diaz-Canel de Filistin meselesi başta olmak üzere küresel konulardaki tutumu ile İran'ın tutumunun uyumlu olduğunu söyledi.

Hamaney, 22 yıl önce eski Küba Devlet Başkanı Fidel Castro ile yaptığı görüşmeye atıfta bulunarak, "Küba devrimi ve Castro'nun kişiliği, Castro'nun samimi devrimci pozisyonları nedeniyle İranlı devrimciler tarafından takdir edildi" dedi.

Hamaney, İslam Cumhuriyeti’nin 1979'da Şah rejimini deviren devrimin zaferine katkıda bulunan sol partilerin faaliyetlerini yasaklamasına rağmen ‘devrimci dürüstlük’, ‘devrimci kararlılık’ ve ‘devrimci ciddiyet’in Küba ve İran devrimleri arasındaki ortak özellikler olduğu görüşünde.

Bu, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin, İran ve Küba'nın ilişkilerini geliştirme konusunda ciddi bir iradesi olduğu açıklamasının ardından geldi.

Reisi, iki ülke arasındaki ortak paydanın hegemonik sisteme karşı durmaları olduğuna inanıyor.

Fotoğraf Altı: İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Kübalı mevkidaşı Miguel Díaz-Canel bugün Tahran'da mutabakat zaptı imzaladı (AFP)
 İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Kübalı mevkidaşı Miguel Díaz-Canel bugün Tahran'da mutabakat zaptı imzaladı (AFP)

ABD, 1962'den bu yana Küba'ya yaptırım uyguluyor, İran da nükleer programın yanı sıra D evrim Muhafızları'nın balistik füze programını ve insansız hava araçlarını geliştirme konusundaki faaliyetlerinin yanı sıra İran'ın bölgesel rolü ve Ukrayna'yı vurmak için kullanılan insansız hava araçlarını Rusya'ya gönderme konusundaki faaliyeti nedeniyle ABD yaptırımlara tabi.

Reisi, İran Lideri Ali Hamaney'in Tahran'a yönelik Batı yaptırımlarını etkisiz hale getirmek için uygulanmasını talep ettiği politikaya atıfta bulunarak ilişkilerin güçlendirilmesinin yaptırımların etkisiz hale getirilmesine yol açacağını kaydetti.

Diaz-Canel, Dubai'deki COP28’De katıldıktan sonra, pazar günü Tahran'a geldi. Tahran'a, ABD'nin uyguladığı ‘sert ambargoya karşı mücadelesinde’ ülkesine destek verdiği için teşekkür etti.

İki ülke arasında başta bilim, teknoloji, sağlık, tarım, enerji, madencilik, iletişim ve tıp olmak üzere çeşitli sektörlerde yedi mutabakat zaptı ve iş birliği belgesi imzalandı.

Küba, 1990'larda Sovyet desteğinin sona ermesinden bu yana en kötü ekonomik krizi yaşıyor.

Reisi, Latin Amerika turunun son durağı olan Venezuela'nın da aralarında bulunduğu ‘dost ülkeleri’ ziyaret etmek üzere geçtiğimiz haziran ayında Havana'ya gitmişti. Reisi hükümeti, Latin Amerika ülkeleriyle ilişkilerini genişleterek eski muhafazakar Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad hükümetinin politikasını yeniden canlandırdı.


Kuzey Kore, Senegal ve Gine'deki büyükelçiliklerini de kapattı

Kuzey Kore lideri Kim Jong-un (AA)
Kuzey Kore lideri Kim Jong-un (AA)
TT

Kuzey Kore, Senegal ve Gine'deki büyükelçiliklerini de kapattı

Kuzey Kore lideri Kim Jong-un (AA)
Kuzey Kore lideri Kim Jong-un (AA)

Yonhap'ın haberine göre, Güney Kore Dışişleri Bakanlığından ismi belirtilmeyen bir yetkili, Kuzey Kore'nin son aylarda bazı ülkelerdeki büyükelçiliklerini kapatmasına ilişkin açıklama yaptı.

Yetkili, Senegal ile 1972'de, Gine ile 1969'da diplomatik ilişkiler kuran Kuzey Kore'nin, bu ülkelerdeki diplomatik temsilciliklerini kapattığını ve diplomatik misyon sayısının 53'ten 46'ya düştüğünü kaydetti.

Yetkili, bu adımdaki en büyük etkenin "ülkeye yönelik küresel yaptırımlardan kaynaklanan ekonomik sıkıntılar" olduğuna işaret etti.

Kuzey Kore, son aylarda Angola, Uganda, Bangladeş, Nepal ve İspanya'daki büyükelçiliklerini kapatmıştı.

Pyongyang yönetimi, geçen ay, "değişen küresel ortama ve ulusal dış politikaya uygun olarak" yeni diplomatik misyonlar açıp kapattığını açıklamıştı.