İran’dan Türkiye’ye çağrı

Tahran yönetimi Ankara’dan Suriye’de operasyon başlatmamasını istedi.

Ayn el-Arab kırsalındaki Zor Maghar köyünden yükselen dumanlar. (Reuters)
Ayn el-Arab kırsalındaki Zor Maghar köyünden yükselen dumanlar. (Reuters)
TT

İran’dan Türkiye’ye çağrı

Ayn el-Arab kırsalındaki Zor Maghar köyünden yükselen dumanlar. (Reuters)
Ayn el-Arab kırsalındaki Zor Maghar köyünden yükselen dumanlar. (Reuters)

Dışişleri Bakanı  Mevlüt Çavuşoğlu ve İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan salı akşamı Türkiye-Suriye sınırındaki gelişmeler ve bölgedeki çatışmalarla ilgili bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
Mehr haber ajansının dün aktardığına göre Abdullahiyan telefon görüşmesinde İran’ın, Türkiye’nin güvenlik kaygılarını ve buna neden olanları ele alma ihtiyacını anladığını belirttiği açıklamasında şunları söyledi:
 “Bunu başarmak için iki ülke arasındaki güvenlik görüşmelerinin devam etmesi gerekiyor. Bu bağlamda kara operasyonlarına başvurmak sorunları çözmeye değil, ancak zarara yol açacak ve durumu daha da karmaşık hale getirecektir.”
DPA’ya göre İran Dışişleri Bakanı ayrıca Tahran’ın Türkiye ile Suriye arasındaki sorunlara siyasi çözüm bulunması için her türlü yardıma hazır olduğunu da dile getirdi.
DPA’ya göre Çavuşoğlu da Türkiye’nin Suriye’deki mevcut duruma ilişkin tutumuna dair açıklamasında İran’ın bu tutumunu ‘yapıcı’ olarak değerlendirdi.
Baerbock’tan Suriye açıklaması
Reuters haber ajansına göre Çavuşoğlu’nun da katıldığı, Bükreş’te düzenlenen NATO toplantısının oturum aralarında dün açıklamalarda bulunan Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock “Suriye’nin kuzeyine olası bir kara operasyonu veya Kuzey Irak’a yönelik bir askeri harekat operasyon ile gerilimi daha da artıracak bir adım atmaktan kaçınmaya çağırıyorum. Elbette uluslararası hukuk, terör eylemlerinin önlenmesi söz konusu olduğunda da uygulanır.”
Türk yetkililer pazartesi günü yaptıkları açıklamada, Türk ordusunun günlerdir uzun menzilli silahlar ve savaş uçaklarıyla operasyon düzenledikleri Suriye’nin kuzeyinde, bir kara operasyonu başlatmaya hazır hale gelmesi için sadece birkaç güne ihtiyaç olduğu belirtilmişti.
Türkiye’nin Suriye sınırındaki Kürt silahlı gruplarına yönelik operasyonları, aylar önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın terörist olarak tanımladığı Kürt guruplarına yönelik yeni bir kara operasyonu düzenleme açıklamasının ardından gerçekleştirildi.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times