عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Mısır’ın gündeminde mezarların kalkınma amacıyla yıkılması var

Siyaset ve edebiyat alanının önde gelen isimlerinin mezarları yıkılıyor.

Mısır'da Taha Hüseyin'in 'kaldırıldı' yazan mezarı tartışmaya neden oldu. (Sosyal medya)
Mısır'da Taha Hüseyin'in 'kaldırıldı' yazan mezarı tartışmaya neden oldu. (Sosyal medya)
    Kahire/İman Mebruk
TT
TT

Mısır’ın gündeminde mezarların kalkınma amacıyla yıkılması var

Mısır'da Taha Hüseyin'in 'kaldırıldı' yazan mezarı tartışmaya neden oldu. (Sosyal medya)
Mısır'da Taha Hüseyin'in 'kaldırıldı' yazan mezarı tartışmaya neden oldu. (Sosyal medya)

Mısır kültür çevreleri, kalkınma amacıyla edebi ve siyasi figürlerin mezarlarının yıkılmasıyla ilgili tartışmalara sahne oluyor.
Son tartışma dalgası ise yazar Noha Yahya Hakkı'nın birkaç gün önce, bölgedeki geliştirme çalışmaların tamamlanması kapsamında babasının Seyyide Nefisa Camii'nin arkasında bulunan kabrinin ‘kaldırılması için bir uyarı aldığını’ açıklamasıyla gündeme geldi. Bu gelişme, ünlü Mısırlı yazar Taha Hüseyin’in mezarının taşınmasıyla ilgili olarak kararın geri çekilmesiyle sonuçlanan önceki krizden iki ay gibi kısa bir süre sonra yaşandı.
Mısır’da tarihi sembol isimlerin mezarlarının yıkılmasına yönelik tartışmalar ilk kez yaşanmıyor. Bu sorun, 2014 yılında el Gafir türbelerinin yıkılmasının açıklanmasının ardından gündeme geldi. Daha sonra Firdevs eksenini (modern eksen geliştirme projelerinden biri) hizmete açmak amacıyla Memluk mezarlığındaki mezarları buldozerlerle kaldıran video görüntülerinin sosyal medyada yayılmasının ardından, 2020 yılında yeniden alevlendi.
Yapılan itirazlar yetkililerin de gündeminde. Eski Eserler Yüksek Konseyi İslami, Kıpti ve Yahudi Eski Eserler Birimi Başkanı Usame Talaat, Kahire’nin merkezindeki İmam Şafi bölgesinin geliştirilmesiyle ilgili çıkan haberler ve  video görüntüleriyle ilgili bir açıklama yaptı. Talaat, Kral Faruk'un ilk eşi Kraliçe Feride'nin mezarının yanı sıra Alevi ailesinin de dahil olmak üzere bölgedeki mezarların kaldırılmasını gerektiren, ‘bölgedeki trafiği kolaylaştırmak’ projesinin bir parçası olduğunu söyledi.
Diğer yandan Kahire Üniversitesi Mimarlık Mühendisliği Bölümü'nde Mimarlık ve Kentsel Tasarım Profesörü Dr. Süheyr Havas konuyla ilgili Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Mısır'ın tarihi sembollerinin mezarlarının kaldırılmasının, ‘kalkınma planının uygulanabilirliği ve resmi olarak Kahire'nin mirası arasında sayılan alanların kaldırılmasının yansımaları hakkında birçok soruyu gündeme getirdiğini’ söyledi. Havas bazı resmi kararların, korunması gereken tarihi türbeler ve miras işaretleri olan mezarları kaldırma eğiliminde olduğunu kaydetti. Başkent Kahire’nin dünya mirası değerine sahip bir şehir olduğunu belirterek UNESCO’nun şehrin küresel değerini yansıtan tarihi Kahire'nin özelliklerini tanımlayan bir harita geliştirdiğini vurguladı.
Bu mezarların gençlerin yetişmesine katkı sağlayan semboller olduğuna dikkat çeken Havas, Yahya Hakkı, Taha Hüseyin ve diğer sembol isimlerin gelecek nesillerin vicdanların oluşturulmasına katkı sağladığının altını çizdi.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.