Irak Yolsuzlukla Mücadele Kurumu: Eski Başbakan Kazımi’ni bir danışmanı tutuklandı

Sudani, yolsuzlukla mücadelede elde edilen fonları gözden geçirirken (AFP)
Sudani, yolsuzlukla mücadelede elde edilen fonları gözden geçirirken (AFP)
TT

Irak Yolsuzlukla Mücadele Kurumu: Eski Başbakan Kazımi’ni bir danışmanı tutuklandı

Sudani, yolsuzlukla mücadelede elde edilen fonları gözden geçirirken (AFP)
Sudani, yolsuzlukla mücadelede elde edilen fonları gözden geçirirken (AFP)

Irak Yolsuzlukla Mücadele Yüksek Kurumu tarafından yapılan yazılı açıklamada, eski Başbakan Mustafa el-Kazımi’nin ekonomi danışmanı ve Mali Komite Başkanı Heysem El Cuburi’nin kara para aklama ve yasadışı kazanç sağlama suçlarından tutuklandığı bildirildi.
Irak’ta yolsuzlukla mücadele hedefini hükümetinin öncelikleri arasına alan Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, ülke genelindeki yolsuzluk davalarını soruşturmak adına Yolsuzlukla Mücadele Yüksek Kurumu’nun kurulmasını emretti. Kurum, etkili siyasi partilerin arkasında durduğu büyük yolsuzluk dosyalarına ilişkin Dürüstlük Komisyonu'nun çalışmalarıyla ilgili önceki ‘gevşeklik’ durumunun aşılmasını amaçlıyor.
Yapılan açıklamada, Yolsuzlukla Mücadele Kurumu’nun Cuburi aleyhindeki davalarını incelemekte uzmanlaşmış ceza soruşturması hakimi tarafından verilen tutuklama emrini uyguladığı belirtilerek, mal varlığının enflasyon ve hayat pahalılığı pahasına artmasıyla ilgili suçlamalar sonucunda geldiği kaydedildi.
Tutuklama emrinin, Federal Dürüstlük Otoritesi Önleme Departmanı tarafından Cuburi’nin mal varlığıyla ilgili yürütülen soruşturma sonucunda geldiği aktarılan açıklamada, gayrimenkul, araçlarının değeri ve kendisine ait olan altın miktarlarının görev süresi oyunca aldığı krediler ve maaşlarla ilgili olduğunun ortaya çıktığı kaydedildi.
Açıklamada, komisyon tarafından yapılan incelemelerde, Cuburi’nin servetinin 16 milyar 157 milyon 291 bin dinar (yaklaşık 10 milyon dolar) olduğu kaydedildi.
Dürüstlük Komitesi, gayri meşru kazanç kanunun 19. maddesi uyarınca ispat yapamayan her mükellef hakkında yedi yıldan az olmamak şartıyla hapis ve aykırı kazancın değeri kadar para cezası verildiğini açıkladı. Komite, mahkumlar para cezasını ödemeden ve hukuka aykırı kazancın bedelini iade etmediği sürece serbest bırakılmayacağını aktardı.
Mustafa el-Kazımi döneminde Irak hükümet ekibinde görev yapmış en önemli üç kişiden biri olan Cuburi’nin tutuklanması, eski İstihbarat Şefi Raid Cuhi’ye yurt dışına çıkış yasağı ve mahkemeye zorla getirme kararı verilmesinin ardından geldi. Cuhi, Genel Vergi Dairesi'ne ait 2.5 milyar doların çalınması olayında adı geçen zanlıların tutuklanması konusunda işlem yapmadığı ve esnek davrandığı gerekçesiyle mahkemeye zorla getirildi. Ayrıca, Kazımi’ye yakın olan ve daha önce Yolsuzlukla Mücadele Kurumu başkanlığına atanmış Ahmed Ebu Raghef’de görevden alındı.
Gözlemciler, Kazımi'nin yardımcılarının çeşitli suçlamalarla yargılanmasının, Sudani hükümetini kuran Şii Koordinasyon Çerçevesi’nin bugünlerde eski Başbakan Kazımi dönemini etkisizleştirmeye çalıştığını düşünüyor. Irak’ta Cuburi'nin yaklaşık 2,5 milyar dolar değerinde olduğu tahmin edilen ve Ekim ortasında patlak vererek ‘yüzyılın hırsızlığı’ olarak anılan vergi hırsızlığı olayına karıştığı konusunda iddialar ortaya atılmıştı.
Geçtiğimiz Pazartesi günü Sudani, hükümetinin vergi fonları hırsızlığıyla ilgili baş zanlı Nur Zuhair Casim tarafından ele geçirilen toplam 1,5 milyar dolardan 182 milyar dinarın geri aldığını duyurdu.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.