عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Sudan’da ÖDBG ile ordu arasındaki ‘çerçeve anlaşma’ haftaya imzalanabilir

Sudan’da ÖDBG ile ordu arasındaki ‘çerçeve anlaşma’ haftaya imzalanabilir
TT
TT

Sudan’da ÖDBG ile ordu arasındaki ‘çerçeve anlaşma’ haftaya imzalanabilir

Sudan’da ÖDBG ile ordu arasındaki ‘çerçeve anlaşma’ haftaya imzalanabilir

Sudan’da muhalefet koalisyonu Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri’ndeki (ÖDBG) kaynaklar, önümüzdeki hafta başlarında askeri tarafla ‘çerçeve’ anlaşmasının imzalanmasını bekliyorlar.
Şarku’l Avsat’a konuşan ÖDBG kaynakları, ordu liderleri ile geçiş güçleri arasında çerçeve anlaşmasının önümüzdeki hafta başlarında imzalanmasını beklediklerini söyledi.
Çerçeve anlaşma, siyasi deklarasyona imza atan taraflar arasında istişare edilerek, sivillerin liderliğinde bir hükümet kurulmasının yolunu açıyor.
Muhalefet koalisyonunun en yüksek liderlik organı olan Merkez Konseyi, dün üçlü mekanizmaya geçmeden önce çerçeve anlaşmanın nihai vizyonunu belirlemek için bir toplantı yaptı.
Üçlü mekanizma, Sudanlı taraflar arasında mevcut siyasi krizi sona erdirmek ve sivil geçiş yolunu yeniden kurmayı öngören bir anlaşmaya varmak için yapılan görüşmeleri kolaylaştırmak için çalışıyor.
Uluslararası üçlü mekanizma dün Güney Sudan’ın başkenti Cuba’da Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey örgütünün (SPLM-N) Güney Kurdufan lideri Abdulaziz el-Hılu ve Sudan Kurtuluş Hareketi (SLM/AM) lideri Abdulvahid Muhammed Nur ile görüşmeler yaptı.
Mekanizma heyetinde Birleşmiş Milletler Sudan Misyonu (UNMIS) Başkanı Volker Peretz, Afrika Birliği misyonu başkanı Muhammad Belaish ve Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi (IGAD) temsilcisi İsmail Weiss yer aldı.
SPLM-N Güney Kurdufan lideri Abdulaziz el-Hılu yaptığı açıklamada, “Toplantı, üçlü mekanizmanın daveti üzerine, mekanizmanın siyasi süreci başarılı kılma çabaları hakkında hareketin liderlerini bilgilendirmek ve siyasi krizi çözme vizyonunu ve siyasi süreç ile barışı sağlamak arasındaki yaklaşımını dinlemek için gerçekleşti” dedi.
Hılu, Sudan’da devam eden siyasi sürecin eski ortaklığı yeniden tesis etmeye değil, darbeyi sona erdirmeye ve kapsamlı barışa ulaşmaya götürmesi gerektiğini vurguladı.
SPLM için önemli olanın, siyasi elitler arasında güç ayrımı değil, sorunun köklerine inmek ve kapsamlı bir barışa ulaşmak olduğunun da altını çizdi.
UNMIS Başkanı Volker Peretz ise, toplantının SPLM’nin sivil hükümetle iletişim kurmaya ne kadar hazır olduğunu öğrenmek için geldiğini belirterek, “Sonradan geri çekilecek bir anlaşmaya varmak istemiyoruz. SPLM’nin barış ve anlaşmanın bir parçası olmasının önemli” diye konuştu.
Afrika Birliği misyonu başkanı Muhammad Belaish, SPLM’nin önemli bir grup olduğunu ve Sudan’da katılımı olmadan barış ve geçişin gerçekleşemeyeceğini söyledi.
BM’in Sudan’daki Entegre Geçiş Yardım Misyonu (UNITAMS) sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, üçlü mekanizmanın SLM/AM lideri Abdulvahid Muhammed Nur ile görüşmesinin siyasi bir geçiş hakkında görüş alışverişinde bulunmak için bir fırsat olduğunu bildirdi.
Abdulaziz el-Hılu liderliğindeki SPLM, ülkenin batısındaki Güney Kordofan ve Mavi Nil eyaletlerindeki bölgeleri kontrol ediyor
Hılu ve Nur’un grupları, Ekim 2020’de Cuba Barış Anlaşması’nı imzalamayı reddetti.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.