ABD yeni hayalet bombardıman uçağı B-21 Raider’ı bugün tanıtacak

ABD ve Güney Kore arasındaki ortak tatbikatlar sırasında ABD’ye ait B-1B bombardıman uçağı (AFP-Arşiv)
ABD ve Güney Kore arasındaki ortak tatbikatlar sırasında ABD’ye ait B-1B bombardıman uçağı (AFP-Arşiv)
TT

ABD yeni hayalet bombardıman uçağı B-21 Raider’ı bugün tanıtacak

ABD ve Güney Kore arasındaki ortak tatbikatlar sırasında ABD’ye ait B-1B bombardıman uçağı (AFP-Arşiv)
ABD ve Güney Kore arasındaki ortak tatbikatlar sırasında ABD’ye ait B-1B bombardıman uçağı (AFP-Arşiv)

ABD Hava Kuvvetleri, nükleer ve konvansiyonel silahlar taşıyabilen ve mürettebat olmadan uçabilecek şekilde tasarlanmış yüksek teknolojiye sahip yeni hayalet bombardıman uçağı B-21 Raider’ı bugün tanıtacak.
ABD Hava Kuvvetleri sözcüsü Ann Stefanek’e göre Pentagon, üretici Northrop Grumman tarafından tasarlanan bu yeni yüksek teknolojili uçaktan en az 100 adet satın almayı planlıyor.
Kaliforniya Palmdale’deki Northrop Grumman tesisinde bugün tanıtılacak bombardıman uçağı B-21 Raider, ilk kez 2023 yılında havalanacak.
Stefanek, “B-21 bombardıman uçağı, gelecekteki bombardıman gücümüzün bel kemiği olacak. En tartışmalı tehdit ortamlarına nüfuz edecek ve dünya çapındaki herhangi bir hedefi risk altında tutacak menzile, erişime ve yüke sahip olacak” dedi.
Her biri 700 milyon dolara mal olması beklenen uçak, ABD ordusu tarafından onlarca yıldır sipariş edilen ilk bombardıman uçağı oldu.
İlk havalanma tarihi Soğuk Savaş’a kadar uzanan iki bombardıman uçağı olan B-1 ve B-2 modellerinin kademeli olarak yerini alması bekleniyor.
ABD ordusu, B-21’in yetenekleri hakkında fazla bilgi vermek istemiyor ve teknik özelliklerinin çoğu hala gizli tutuluyor. Ancak bu yeni modelin, mevcut filoya göre büyük bir gelişme içermesi bekleniyor.
Bombardıman uçağı, mürettebat olmadan uçma imkanı sağlasa da, Stefanek ABD ordusunun mürettebatsız havalanma konusunda henüz bir karar vermediğini söyledi.
Uçak ayrıca, daha kolay ve daha hızlı güncellenmesine izin vermeyi amaçlayan bir ‘açık mimariye’ sahip.
Brookings Enstitüsü düşünce kuruluşundan Amy Nelson, B-21’in ‘geliştirilmek için tasarlandığını’ söyleyerek şu ifadeleri kullandı;
“Açık mimari, geliştirilmiş yazılımın gelecekteki entegrasyonuna izin verir, böylece uçak eskisi kadar çabuk eskimez. B-21, öncekilerden çok daha gösterişli ve gerçekten modern. B-2’den farklı olarak nükleer veya konvansiyonel silahlı füzeler fırlatabileceği anlamına gelen çift yetenekli olmakla kalmıyor, aynı zamanda uzun ve kısa menzilli füzeler fırlatabiliyor.”
B-21, F-22 ve F-35 savaş uçakları gibi düşmanların tespit etmesini zorlaştıran gizli teknolojiye sahip olacak.
Radar yoluyla uçak tespitini azaltan bu teknoloji onlarca yıldır biliyor. Ancak üretici Northrop Grumman’a göre, bombardıman uçağı daha önce açıklanmayan yeni teknolojiler ve malzemeler kullanan ‘yeni nesil hayalet uçak’ olacak.
Raider ismi, Yarbay James Doolittle liderliğinde 1942’de Tokyo’ya yapılan ABD bombardıman saldırısını onurlandırıyor.
Bu, Hawaii’deki Pearl Harbor’a yapılan Japon saldırısına yanıt olarak, İkinci Dünya Savaşı sırasında Japon topraklarındaki ilk ABD saldırısıydı.



Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
TT

Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)

Kritik öneme sahip Maya kenti Caracol'un ilk hükümdarı olduğu düşünülen birine ait mezar keşfedildi. Mezarda bulunan eserler dönemin büyük kentleri arasındaki ilişkiye ışık tutuyor.

Maya dünyasının en büyük ve en önemli şehirlerinden Caracol'un nüfusunun zirve döneminde 100 bine ulaştığı tahmin ediliyor. Ancak diğer pek çok Maya şehrinde olduğu gibi, bilinmeyen nedenlerle MS 900 civarında çöküşe geçti.

Kalıntıları Belize'de yer alan antik kentin harabelerindeki kazılar en az 40 yıldır sürüyor. Fakat bugüne kadar yapılan çalışmalarda hiçbir kraliyet üyesine ait mezara rastlanmamıştı. 

Kazılara liderlik eden Houston Üniversitesi arkeologları Diane ve Arlen Chase, etkileyici bir keşifle bu durumu değiştirdi. 

İlk kez Caracol'da bir kraliyet mezarı ortaya çıkaran ekip, bunun kentin bilinen ilk hükümdarına ait olduğunu düşünüyor.

Houston Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre Te K'ab Chaak adlı kralın mezarı yaklaşık MS 350'ye tarihlendi. Araştırmacılar tahta 331'de çıkan Te K'ab Chaak'ın hanedanının en az 460 yıl varlığını sürdürdüğünü söylüyor.

Field Museum'dan arkeolog Gary Feinman, yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında "Çok erken bir döneme ait hükümdar buldular, ki bu çok önemli ve bir hanedanın kurucusu olduğu iddia ediliyor" diyerek ekliyor: 

Bu büyük bir bulgu.

Araştırmacılar mezarda bulunan kalıntılara dayanarak Te K'ab Chaak'ın 1,7 metre boyunda ve öldüğünde dişi olmayan yaşlı bir adam olduğunu tespit etti.

Chase çifti kalıntılarla birlikte gömülen seramik kapların tarzından mezarın son derece eski olduğu sonucuna vardı. Kırmızı zincifre mineraliyse, çok yüksek statüye sahip birine ait olduğunu anlamına geliyordu.

Arlen Chase "Eşyalar zincifreyle kaplanmışsa kraliyet ailesinin en üst seviyedeki kişileri sözkonusu demektir" diye açıklıyor.

Ekip mezarda yeşim taşından yapılmış üç set kulak süsü de buldu. Maya elitlerinin kullandığı bu değerli eşyalara pek sık rastlanmıyor. 

ghyjudcfv
Çömlek kaplar üzerinde daha önce görülmeyen tasvirler bulundu (Houston Üniversitesi)

Ayrıca mozaik bir ölüm maskesi de keşfeden araştırmacılar bunun çok daha nadir olduğunu belirtiyor. Chase çifti daha önce sadece bir adet ölüm maskesi bulmuştu.

Arkeologlar mezarda gördükleri çömleklerin de etkileyici olduğunu ifade ediyor. Bu kaplarda Mayaların ticaret tanrısı, bir sinek kuşu ve mızrak tutan bir hükümdarla ona adak adayan kişiler resmedilmişti. Bazılarında maymun, baykuş ve nasua gibi hayvanlar tasvir edilmişti. 

Arlen Chase bazı tasarımlar için "Bunları daha önce hiç görmemiştik" diyor.

Araştırmacılar mezardaki bazı eserlerin, yine MS 350'lere tarihlenen diğer iki Caracol mezarındakilere çok benzediğini söylüyor. Bunlar arasında Meksika'nın orta kesiminden gelen yeşil obsidyen bıçaklar ve mızrak fırlatmak için kullanılan bir alet de vardı. 

Ekip bu aletlerin genellikle Caracol'un 1200 kilometre uzağındaki Teotihuacán kentiyle ilişkilendirildiğini belirtiyor. 

Chase çiftine göre bu durum iki kent arasındaki büyük mesafelere rağmen erken Maya halkının, Orta Meksika topluluklarıyla sanılandan onlarca yıl önce ilişki kurduğuna işaret ediyor. Te K'ab Chak zamanında Teotihuacán'dan Caracol'a yürümek muhtemelen en az 150 gün sürüyordu.

İkili, ellerindeki bulgulara dayanarak kentler arasında ticari ve diplomatik ilişkiler kurulduğunu düşünüyor. Öte yandan bazı uzmanlar net çıkarımlar yapmadan önce daha net kanıtlara ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.

Independent Türkçe, Live Science, New York Times, Smithsonian Magazine, Houston Üniversitesi