'En büyük Rilke arşivi' ilk kez halka açılıyor

Şimdiye kadar sayılı kişinin erişebildiği koleksiyonda yaklaşık 10 bin elyazması, 8 bin 800 mektup ve 300 fotoğraf yer alıyor

Arşivde Rilke'nin Malte Laurids Brigge'nin Notları ve Duino Ağıtları için hazırlık yaparken oluşturduğu taslaklar da yer alıyor (DLA)
Arşivde Rilke'nin Malte Laurids Brigge'nin Notları ve Duino Ağıtları için hazırlık yaparken oluşturduğu taslaklar da yer alıyor (DLA)
TT

'En büyük Rilke arşivi' ilk kez halka açılıyor

Arşivde Rilke'nin Malte Laurids Brigge'nin Notları ve Duino Ağıtları için hazırlık yaparken oluşturduğu taslaklar da yer alıyor (DLA)
Arşivde Rilke'nin Malte Laurids Brigge'nin Notları ve Duino Ağıtları için hazırlık yaparken oluşturduğu taslaklar da yer alıyor (DLA)

Ünlü şair Rainer Maria Rilke'nin mektupları ve elyazmaları Alman Edebiyat Arşivi'ne (DLA) satıldı.
Devlete bağlı DLA'dan perşembe günü yapılan açıklamada, arşivin federal hükümetin, Baden Württemberg eyaleti yönetiminin ve diğer kuruluşların sağladığı fonlarla satın alındığı belirtildi.
DLA Direktörü Sandra Richter'in "yüzyılın en büyük kazanımı" diye nitelediği gelişmede arşiv için ne kadar para ödendiği açıklanmadı.
Kültür ve Medyadan Sorumlu Devlet Bakanı Claudia Roth da arşivin çok değerli olduğunu ve Rilke'nin eserlerinin dünyadaki herkesi etkilediğini söyledi.
Arşivde en az 10 bin elyazmasıyla şairin kaleme aldığı ya da kendisine gönderilen yaklaşık 8 bin 800 mektubun olduğu ifade edildi.
Mektuplarda, Rilke'nin sevgilisi psikanalist Lou Andreas-Salomé'yle, İsviçreli ressam Paul Klee'yle, Rus yazar Boris Pasternak'la ve Fransız şair Paul Valery'le yazışmaları da var.
Bunun yanı sıra koleksiyonda Rilke'nin okurken notlar düştüğü en az 470 kitapla 131 çizim ve 300'den fazla fotoğraf yer alıyor.
Rilke'nin en büyük arşivi olarak bilinen koleksiyon, 100 yılı aşkın süredir şairin torunu Hella Sieber-Rilke'nin Baden-Württemberg'deki Gernsbach kasabasında yer alan evindeydi.
"Gernsbach koleksiyonu" diye de tanınan arşive erişim için sadece sayılı kişiye izin verilmişti.
DLA, arşivin artık dijital ortama aktarılıp, araştırmacılar ve halka açık hale getirileceğini bildirdi.
Richter, 4 Aralık 1875'te dönemin Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'na bağlı Prag'da dünyaya gelen Rilke'nin doğumunun 150. yıldönümü amacıyla 2025'te büyük bir sergi açılacağını da söyledi.
Thomas Mann ve Franz Kafka'yla birlikte modern Alman edebiyatının devleri arasında yer alan Rilke, 29 Aralık 1926'da 51 yaşında lösemiden hayatını kaybetmişti.
Şairin Orpheus'a Soneler, Dua Saatleri, Duino Ağıtları ve tek romanı olan Malte Laurids Brigge'nin Notları, Türkçe'ye de çevrilmişti.
Independent Türkçe, AFP, The Local, Bundesregierung



2025'in ilk yarısında en çok hangi diziler izlendi?

Squid Game'in final sezonu, Netflix'in 10 günlük izlenme rekorunu kırarak tarihe geçmişti (Netflix) 
Squid Game'in final sezonu, Netflix'in 10 günlük izlenme rekorunu kırarak tarihe geçmişti (Netflix) 
TT

2025'in ilk yarısında en çok hangi diziler izlendi?

Squid Game'in final sezonu, Netflix'in 10 günlük izlenme rekorunu kırarak tarihe geçmişti (Netflix) 
Squid Game'in final sezonu, Netflix'in 10 günlük izlenme rekorunu kırarak tarihe geçmişti (Netflix) 

Reyting ölçüm şirketi Nielsen'ın yayımladığı yeni rapora göre, 2025'in ilk yarısında dijital platformlardaki toplam izlenme süreleri belli oldu. Deadline, ABD genelini kapsayan listenin ağırlıklı olarak "edinilmiş" içerikler tarafından domine edildiğini yazıyor.

Nielsen, ocak-haziran dönemini kapsayan ve en çok izlenen 20 içeriği sıraladığı listeyi pazartesi günü paylaştı. Listenin zirvesinde, toplam 25,1 milyar dakikalık izlenmeyle, yaratıcılığını Joe Brumm'ın üstlendiği, okul öncesi çocuklara yönelik animasyon dizisi Bluey yer aldı. 

Listeye sadece üç orijinal yapım girmeyi başardı: Squid Game, Reacher ve The Night Agent.

Bu yapımlar arasında en dikkat çeken ise Squid Game oldu. Netflix'in dünya çapında ses getiren fenomen dizisi, yılın ilk yarısında 15 milyar dakikayı aşan izlenme süresiyle İlk 10'a girmeyi başaran tek dijital orijinal yapım oldu. 

Üstelik bu başarı, ölçüm aralığının etkisiyle daha da çarpıcı hale geliyor: Dizinin ikinci sezonu, yılbaşından yalnızca birkaç gün önce yayımlandı. Bu nedenle aralık ayındaki yüksek izlenme verileri hesaba katılmadı. Aynı şekilde, 27 Haziran'da yayına giren üçüncü sezonun etkileri de bu istatistiklere henüz yansımadı.

Diğer iki dijital yapım olan Reacher ve The Night Agent da listede üst sıralarda yer aldı. Amazon Prime Video'nun aksiyon dolu dizisi Reacher 13,3 milyar dakika, FBI ajanı Peter Sutherland'in gerilim dolu maceralarını konu alan Netflix yapımı The Night Agent ise 12,2 milyar dakikalık izlenme süreleriyle güçlü bir performans sergiledi.

Supernatural sürprizi

Nielsen ayrıca, teknik olarak önce televizyon kanallarında yayımlansa da izleyici kitlesini esasen dijitalde yakalayan dizilerin "edinilmiş" kategorisinde değerlendirildiğini belirtiyor. Hatta yayın hayatı yıllar önce sona ermiş diziler dahi bu listeye dahil ediliyor çünkü artık yalnızca dijital platformlarda izlenebiliyorlar.

Dikkat çeken bir diğer yapım ise Supernatural oldu. Eski CW dizisi, yılın ilk yarısında 11,9 milyar dakika izlenerek The White Lotus ve Friends gibi köklü rakiplerini geride bırakarak 15. sıraya yerleşti. Bu yüksek izlenme sayısı, Netflix'in dizinin lisansını yenileme ihtimalini artırıyor.

Yılın ilk yarısında en çok seyredilen film ise 7,23 milyar dakikalık izlenmeyle Moana 2 oldu. 2016 yapımı ilk film Moana da listede 4. sırada yer aldı. Serinin ilk filmi, önceki iki yıl boyunca da en çok izlenen filmler listesinin zirvesindeydi.

Independent Türkçe, Deadline, Hollywood Reporter