'En büyük Rilke arşivi' ilk kez halka açılıyor

Şimdiye kadar sayılı kişinin erişebildiği koleksiyonda yaklaşık 10 bin elyazması, 8 bin 800 mektup ve 300 fotoğraf yer alıyor

Arşivde Rilke'nin Malte Laurids Brigge'nin Notları ve Duino Ağıtları için hazırlık yaparken oluşturduğu taslaklar da yer alıyor (DLA)
Arşivde Rilke'nin Malte Laurids Brigge'nin Notları ve Duino Ağıtları için hazırlık yaparken oluşturduğu taslaklar da yer alıyor (DLA)
TT

'En büyük Rilke arşivi' ilk kez halka açılıyor

Arşivde Rilke'nin Malte Laurids Brigge'nin Notları ve Duino Ağıtları için hazırlık yaparken oluşturduğu taslaklar da yer alıyor (DLA)
Arşivde Rilke'nin Malte Laurids Brigge'nin Notları ve Duino Ağıtları için hazırlık yaparken oluşturduğu taslaklar da yer alıyor (DLA)

Ünlü şair Rainer Maria Rilke'nin mektupları ve elyazmaları Alman Edebiyat Arşivi'ne (DLA) satıldı.
Devlete bağlı DLA'dan perşembe günü yapılan açıklamada, arşivin federal hükümetin, Baden Württemberg eyaleti yönetiminin ve diğer kuruluşların sağladığı fonlarla satın alındığı belirtildi.
DLA Direktörü Sandra Richter'in "yüzyılın en büyük kazanımı" diye nitelediği gelişmede arşiv için ne kadar para ödendiği açıklanmadı.
Kültür ve Medyadan Sorumlu Devlet Bakanı Claudia Roth da arşivin çok değerli olduğunu ve Rilke'nin eserlerinin dünyadaki herkesi etkilediğini söyledi.
Arşivde en az 10 bin elyazmasıyla şairin kaleme aldığı ya da kendisine gönderilen yaklaşık 8 bin 800 mektubun olduğu ifade edildi.
Mektuplarda, Rilke'nin sevgilisi psikanalist Lou Andreas-Salomé'yle, İsviçreli ressam Paul Klee'yle, Rus yazar Boris Pasternak'la ve Fransız şair Paul Valery'le yazışmaları da var.
Bunun yanı sıra koleksiyonda Rilke'nin okurken notlar düştüğü en az 470 kitapla 131 çizim ve 300'den fazla fotoğraf yer alıyor.
Rilke'nin en büyük arşivi olarak bilinen koleksiyon, 100 yılı aşkın süredir şairin torunu Hella Sieber-Rilke'nin Baden-Württemberg'deki Gernsbach kasabasında yer alan evindeydi.
"Gernsbach koleksiyonu" diye de tanınan arşive erişim için sadece sayılı kişiye izin verilmişti.
DLA, arşivin artık dijital ortama aktarılıp, araştırmacılar ve halka açık hale getirileceğini bildirdi.
Richter, 4 Aralık 1875'te dönemin Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'na bağlı Prag'da dünyaya gelen Rilke'nin doğumunun 150. yıldönümü amacıyla 2025'te büyük bir sergi açılacağını da söyledi.
Thomas Mann ve Franz Kafka'yla birlikte modern Alman edebiyatının devleri arasında yer alan Rilke, 29 Aralık 1926'da 51 yaşında lösemiden hayatını kaybetmişti.
Şairin Orpheus'a Soneler, Dua Saatleri, Duino Ağıtları ve tek romanı olan Malte Laurids Brigge'nin Notları, Türkçe'ye de çevrilmişti.
Independent Türkçe, AFP, The Local, Bundesregierung



Tom Cruise, 4 Oscarlı ikonik filmdeki rolünü kız kardeşine borçluymuş

Tom Cruise'un (solda) bencil otomobil satıcısı Charlie'yi oynadığı Yağmur Adam'da Dustin Hoffman (sağda), Savant sendromlu otistik dahi Raymond rolünde (Metro-Goldwyn-Mayer)
Tom Cruise'un (solda) bencil otomobil satıcısı Charlie'yi oynadığı Yağmur Adam'da Dustin Hoffman (sağda), Savant sendromlu otistik dahi Raymond rolünde (Metro-Goldwyn-Mayer)
TT

Tom Cruise, 4 Oscarlı ikonik filmdeki rolünü kız kardeşine borçluymuş

Tom Cruise'un (solda) bencil otomobil satıcısı Charlie'yi oynadığı Yağmur Adam'da Dustin Hoffman (sağda), Savant sendromlu otistik dahi Raymond rolünde (Metro-Goldwyn-Mayer)
Tom Cruise'un (solda) bencil otomobil satıcısı Charlie'yi oynadığı Yağmur Adam'da Dustin Hoffman (sağda), Savant sendromlu otistik dahi Raymond rolünde (Metro-Goldwyn-Mayer)

Hollywood'un ünlü isimlerinden Tom Cruise, 1988 yapımı yol komedisi Yağmur Adam'daki (Rain Man) rolünü kız kardeşine borçlu olduğunu açıkladı.

Pazar günü Londra'daki BFI'da (Britanya Film Enstitüsü) düzenlenen geniş kapsamlı bir söyleşide kariyerine yön veren filmleri anlatan Cruise, Dustin Hoffman'la New York'taki bir restoranda yaşadığı tesadüfi karşılaşmayı paylaştı. 

Yıl 1984'tü ve Cruise, Ridley Scott'ın Efsane (Legend) filmini yeni tamamlamış ve kız kardeşi Cass'i ziyarete gitmişti. O sırada restoranda Hoffman'ı fark eden Cass, Cruise'a seslenerek "Bak, Dustin Hoffman!" dedi.

"Sen gitmezsen ben giderim"

"Başımı kaldırdım, gerçekten de oradaydı. Şapka takmıştı ve sipariş veriyordu" diyen Cruise, o anı şöyle anlattı: 

Cass, 'Hadi yanına git ve merhaba de' dedi. Ben de, 'Hayatta gitmem' dedim. Normalde birinin yanına gitmem ama o, o kadar ısrarcıydı ki...

Sonunda, Cruise'un ifadesiyle, salondaki izleyiciler arasında oturan Cass, ona bir ültimatom verdi: 

Eğer sen gitmezsen, ben gidip seni ona tanıtacağım.

Cruise, "O beni tanımaz ki, bu çok utanç verici olur" diyerek karşılık verdiğini anlattı. Ancak Cass o kadar ısrar etmiş ki Cruise pes edip Hoffman'ın yanına gitmiş.

"Affedersiniz Bay Hoffman, kusura bakmayın..." demiş ve Hoffman hemen, "Cruise!" diye karşılık vermiş.

"Bir yıl sonra senaryoyu gönderdi"

Hoffman, Cruise ve kız kardeşine Satıcının Ölümü (Death of a Salesman) oyunu için bilet ayarlayıp, ardından kulise davet etmiş. Cruise o anı şöyle hatırlıyor: 

Oyundan çıkarken bana, 'Seninle film yapmak istiyorum' dedi. Ben de, 'Ne güzel olur efendim' dedim ve güldüm. Sonrasında gerçekten öyle oldu; yaklaşık bir yıl sonra Yağmur Adam'ın senaryosunu gönderdi.

Barry Levinson'ın yönettiği ve birbirinden çok farklı iki kardeşin hikayesini anlatan Yağmur Adam, En İyi Film, En İyi Yönetmen, En İyi Erkek Oyuncu ve En İyi Özgün Senaryo dallarında Oscar kazanmıştı.

Önce Londra sonra Cannes

62 yaşındaki Cruise, şu sıralar Britanya'da BFI Fellowship ödülünü almak üzere bulunuyor. Ödül töreninin ardından Cannes Film Festivali'ne geçerek Mission: Impossible - Son Hesaplaşma'nın (Mission: Impossible - The Final Reckoning) dünya prömiyerine katılacak.

Daha önce bu ödüle layık görülen isimler arasında Spike Lee, Christopher Nolan, Martin Scorsese, Tilda Swinton, Steve McQueen, Orson Welles ve Ridley Scott gibi isimler yer alıyor.

Independent Türkçe, Variety, Express